حرکت بر مدار صفر درجه اصولگرايی

روزنامه وقایع اتفاقیه - روح‌الله سپندارند: هفت ماه به انتخابات رياست‌جمهوري دوازدهم مانده و اصول‌گرايان هنوز نتوانسته‌اند از بين ۳۰ گزينه بالقوه‌اي که محمدرضا باهنر گفته بود، به جمع‌بندي نهايي برسند تا نامزد اصول‌گرايان براي انتخابات مشخص شود؛ آن‌هم درحالي که در اردوگاه رقيبشان تکليف انتخابات رياست‌جمهوري مشخص است.

اصلاح‌طلبان همچنان تأکيد می‌کنند که بر همان مدار خرداد ۹۲، انتخابات ۹۶ را پشت سر مي‌گذارند. قرار نيست ترکيب تيم برنده تغيير کند؛ تدبير بزرگان اصلاحات در روزهايي که چهره‌اي همچون اکبر هاشمي‌رفسنجاني هم رد‌صلاحيت شده بود و بخش بزرگي از جامعه در آستانه نااميدي مطلق و انفعال فرومي‌رفت، حسن روحاني را به پاستور رساند تا کشور از ويراني سوء‌مديريت هشت سال تصدي‌گري اصول‌گرايان نجات پيدا کند. اصول‌گرايان که انشقاق و شکاف‌هايشان کرسي‌هاي انتخابي‌ را يک به يک از کفشان بيرون کرد، حالا در آستانه يک انتخابات ديگر هنوز نتوانسته‌اند به اجماع برسند.

اصول‌گرايان و محوری به نام جامعتين

جامعه روحانيت مبارز و جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دو تشکل سنتي اصول‌گرايي که همواره محور وحدت اين جناح تلقي مي‌شد، در سال‌هاي اخير و دوران حضور احمدي‌نژاد در پاستور، هر چه بيشتر از جايگاه خودش تنزل کرد؛ به‌طوري‌که کار به جايي رسيد که مرحوم محمدرضا مهدوي‌کني، دبيرکل فقيد جامعه روحانيت مبارز، تا اندازه‌اي دلخور شد که گفته بود در زمان انتخابات برخي از کانديداهاي اصول‌گرا حتي جواب تلفن او را نمي‌دادند. اشاره او به تعدد نامزدهاي انتخاباتي اصول‌گرايان در سال ۹۲ بود که حاضر نشدند به نفع هم کنار بکشند.

هر چند اصول‌گرايان و چهره‌هاي برجسته اين جريان همواره بر محوريت جامعتين تأکيد می‌کردند اما در عمل اتفاق ديگري رخ مي‌داد و حرفشان چندان خريدار نداشت؛ چون جريان‌هاي نوظهور اصول‌گرايي که از حاشيه‌هاي دولت‌هاي نهم و دهم سربرآورده بوده، ديگر به جريان راست سنتي وفادار نبودند و ترجيح مي‌دادند اضلاع ديگري براي اين اصول‌گرايي پديد آورند. جبهه پايداري يکي از همين جريان‌ها بود که در سايه پدر معنوي‌شان، محمدتقي مصباح‌يزدي، گام‌هاي انتخاباتي برمي‌داشتند. از‌سوي‌ديگر، بعد از درگذشت مهدوي‌کني و جانشيني محمدعلي موحدي‌کرماني در کسوت دبيرکلي اين جريان، تأثير جامعتين کمتر شد چراکه بال ديگر جامعتين، يعني جامعه مدرسين حوزه علميه قم و رياست آن يعني شيخ‌محمد يزدي هم نتوانست در آزمون انتخاب مردم، با اقبال روبه‌رو شود و هفتم اسفند با رأي مردم از ورود دوباره به مجلس خبرگان رهبري بازماند، آن‌هم در شرايطي که پيش از آن توانسته بود رياست يک سال پاياني مجلس خبرگان چهارم را در کارنامه‌اش ثبت کند. بااين‌حال، روز گذشته خبرگزاري ايسنا گزارش داد که دبيرکل جبهه پيروان خط امام‌(ره) و رهبري در راستاي ائتلاف اصول‌گرايان با دبيرکل جامعه روحانيت مبارز ديدار کرد.

در اين ديدار که در روزهاي اخير انجام شده است، محمدرضا باهنر برنامه‌ها، راهکارها و پيشنهادات تشکل متبوع خود را براي فعاليت‌هاي اصول‌گرايان در انتخابات آینده به اطلاع موحدي‌کرماني رسانده است. در اين ديدار همچنين بر رسيدن به يک ائتلاف منسجم و همه‌جانبه در جريان اصول‌گرايي تأکيد شده است. اين درحالي است که محمدرضا باهنر هم در کرسي دبيرکل جبهه پيروان خط امام و رهبري، جايگزين مرحوم حبيب‌الله عسکراولادي، از ريش‌سفيدان دلخور اصول‌گرايي، شده است. عسکراولادي در روزهاي پاياني عمرش به‌خاطر مواضعش درباره موسوی و کروبی مورد بي‌مهري اصول‌گرايان قرار گرفت و حالا باهنر قرار است جاي او را پر کند و ديدارش با جامعه روحانيت مبارز هم در همين راستاست.

توکلی: قصد رئیس جمهوری شدن ندارم

تلاش‌هاي اصول‌گرايان براي رسيدن به گزينه‌ نهايي در انتخابات رياست‌جمهوري دوازدهم در حالي است که چهره‌هاي سرشناس اين جريان تا امروز هيچ‌کدام تمايلي براي ورود به عرصه رقابت با حسن روحاني ندارند. محمدرضا باهنر که پس از دوره‌هاي پياپي حضور در پارلمان، هفتم اسفند تصميم گرفت اصلا وارد گود رقابت نشود، با تجربه لابي‌هاي گسترده در پارلمان، حالا همه توان خود را معطوف به ساماندهي انتخاباتي اصول‌گرايان کرده است اما خود بنابر گفته‌هايش قرار نيست نامزد انتخابات رياست‌جمهوري شود.

او چند ماه قبل پس از ۲۸ سال نمايندگي، در برابر پرسشي که درباره احتمال کانديداتوري‌‌اش گفته بود: «خواب‌هاي زيادي براي ما ديده‌اند که هيچ‌کدام تعبير نمي‌شود. به عبارتي من براي انتخابات سال آينده نامزد نمي‌شوم.» درعين‌حال دبير کل جبهه پيروان تأکيد کرده بود حسن روحاني هم يکي از همان ۳۰ نامزد بالقوه اصول‌گرايان براي انتخابات سال آينده است. هرچند سيدمحمد حسيني، دبير کل کانون دانشگاهيان ايران اسلامي و وزير ارشاد دولت احمدي‌نژاد، گفته بود: آنچه امروز براي ما قطعي است، حضور جدي همراهان ما در انتخابات و معرفي و حمايت از يک گزينه است که البته آن گزينه قطعا آقاي روحاني، رئيس‌جمهوری فعلي، نخواهد بود.

بااين‌حال، به نظر مي‌رسد چهره‌هاي سرشناس اصول‌گرايي با علم به بي‌ميلي جامعه براي رأي به اصول‌گرايان، آن هم در برابر گزينه‌اي مانند حسن روحاني، وارد گود رقابت نمي‌شوند. ناصر ايماني، از فعالان سياسي اصول‌گرا، هم در گفت‌وگويي با آنا، به چنين مسئله‌اي اشاره مي‌کند و مي‌گويد: چهره‌هاي تراز اول اصول‌گرا براي حضور در انتخابات ۹۶ تمايل چنداني ندارند و ريسک نمي‌کنند چراکه امکان پيروزي رئيس‌جمهوري مستقر بيش از ديگر نامزدهاست. در چنين شرايطي که هر کانديدايي بايد با رئيس‌جمهوري مستقر رقابت کند، گمانه‌زني‌ها به سمت چهره‌اي مي‌رفت که چنين سابقه‌اي را در کارنامه سياسي خود دارد.

احمد توکلي دو بار در سال‌هاي ۷۲ و ۸۰ با دو رئيس‌جمهوري مستقر يعني اکبر هاشمي‌رفسنجاني و سيدمحمد خاتمي رقابت کرد و هر بار هم با رأي چهار ميليوني، ناکام رقابت شد اما اين‌بار هم که نام او بر سر زبان‌ها چرخيد، خودش واکنش نشان داد و گفت قصد رئيس‌جمهوری ‌شدن ندارم و روز گذشته ايسنا به نقل از کانال تلگرامي احمد توکلي نوشت: «چندين‌بار در يکي، دو سال اخير در پاسخ به پرسش خبرنگاران از موضوع داوطلبي براي انتخابات رياست‌جمهوري، گفته‌ام قصد رئيس‌جمهوری ‌شدن ندارم چون سنگيني کار با وضع من سازگاري ندارد. با‌اين‌حال، گاهي خبرسازان به نيات مختلف بحث را تکرار و براي خبرسازي خود دلايلي هم جست‌وجو مي‌کنند يا اگر لازم باشد جفت و جور مي‌کنند! چرا؟» توکلي در ادامه يادداشتش تأکيد کرده که ترجيح مي‌دهد توجه خود را به مبارزه با فساد در قالب «ديده‌بان شفافيت و عدالت» معطوف کند.

از‌سوي‌ديگر، محسن رضايي که پاي ثابت رقابت‌هاي انتخاباتي بر سر پاستور بود، لباس نظامي پوشيد و عطاي رياست‌جمهوري را به لقايش بخشيد. دراين‌ميان، شايد محمدباقر قاليباف همچنان سوداي پاستور را در سر داشته باشد و فعلا اگرچه از قصدش براي ورود به عرصه رقابت حرفي نزده اما مانند باهنر، رضايي و توکلي هم تصميم قطعي براي نيامدن نگرفته است. جمعيت پيشرفت و عدالت متشکل از مديران ارشد شهرداري تهران هم به صورت جدي فعاليت‌هاي خود را دنبال مي‌کنند و حزب آزادگي ايران اسلامي هم به دبيرکلي «عيسي کاکويي» ازجمله احزاب جديد حامي قاليباف محسوب مي‌شود که قرار است پروانه آن در کميسيون ماده «۱۰» احزاب بررسي شود.

بااين‌حال، هنوز دود سفيد از اردوگاه اصول‌گرايي بلند نشده و دبيرکل جامعه اصناف و بازار هم روز گذشته تأکيد کرده که سعيد جليلي و امثال او مهره‌هايي هستند که امکان طرح دوباره آنها در جريان اصول‌گرا وجود ندارد. او حتي گفته است: تعامل جامعه روحانيت و جامعه مدرسين با پايداري‌ها و ايثارگران منتفي است. احمد کريمي‌اصفهاني در ادامه گفت‌وگويش با ايلنا، با اشاره به انتخابات سال ۹۶ مي‌گويد: درباره انتخابات رياست‌جمهوري، کانديداهاي زيادي مطرح هستند و به‌همين‌دلیل جريان اصول‌گرا دراين‌باره هنوز به جمع‌بندي نرسيده است.

او در حالي از منتفي‌بودن تعامل جامعتين با پايداري‌ها مي‌گويد که روز گذشته، 25 شاخص جبهه پايداري براي انتخاب نامزد اصلح در رسانه‌ها منتشر شد. بر‌اساس خبري که فارس منتشر کرد، جبهه پايداري تا يک ماه آينده معيارها را جمع‌بندي مي‌کند و چهار، پنج نفر که بر‌اساس اين شاخص‌ها رتبه بالايي بياورند به ترتيب حائز اين رتبه خواهند بود و به‌عنوان مصداق نهايي معرفي مي‌شوند. پايداري‌ها در حالي ساز خود را کوک مي‌کنند که در سال‌هاي گذشته هم نت فالش ارکستر انتخاباتي اصول‌گرايان بودند و از اين ‌نظر روزهاي سخت اصول‌گرايي دوباره از شکست زودهنگام حکايت مي‌کند، آن هم در شرايطي که روزهاي داغ انتخابات مي‌تواند آزمون سنجش وزن اجتماعي جريان‌هاي سياسي باشد و اين درحالي است که محمدمهدي زاهدي، وزير علوم دولت احمدي‌نژاد، روز گذشته در گفت‌وگو با خبرآنلاين مدعي شد، کانديداي اصول‌گرايان شانس بالايي براي رأي‌آوري دارد.

اين عضو فراکسيون ولايت مجلس گفت: ما اصول‌گرايان نيروهاي بسياري براي کانديداتوري داريم که ميزان رأي‌آوري‌شان زياد است، هدف ما پيروزي در انتخابات است نه شکستن رأي روحاني.