ستاد مبارزه با چرندیات (۵۰)
در این سری مطالب سعی داریم به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد.
برترین ها: «ستاد مبارزه با چرندیات» عنوانِ یک جریان بود که با صفحه ای در فیسبوک شروع به کار کرد و بسیار قوی و حساب شده به جنگ دروغ های اینترنتی و شایعاتی که به عنوان واقعیت به خورد مردم داده می‌شد، رفت.
در این سری مطالب سعی داریم به کمک داده های این صفحه و سایت های مرتبط، به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد و باعث شود مِن بعد هر چیزی را که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دیدیم، سریع باور نکنیم. جدا از این گونه موارد، سعی در معرفی تکنیک های مبارزه با شایعات و مغالطه ها را در این سری مطالب داریم. با ما همراه باشید.
******
در این سری مطالب سعی داریم به کمک داده های این صفحه و سایت های مرتبط، به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد و باعث شود مِن بعد هر چیزی را که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دیدیم، سریع باور نکنیم. جدا از این گونه موارد، سعی در معرفی تکنیک های مبارزه با شایعات و مغالطه ها را در این سری مطالب داریم. با ما همراه باشید.
******
سوژه اول؛ چرا اعراب به ایرانیان عجم می‌گفتند؟
باز حس وطن پرستی ایرانیان باعث شده متاسفانه برخی شایعات عجیب و بی اساس مرز بین این حس و نژاد پرستی قابل تمیز نشود و در کنار خیل جملات و پست های نژاد پرستانه و ضد نژاد عرب در شبکه های اجتماعی دست به دست شود.
متن شایعه
« چرا اعراب به ایرانیان عجم می‌گفتند؟ هنگامی که قتیبه، خوارزم را فتح کرده بود، روز سوم در میدان بزرگی برای مردم صحبت می‌کرد … وی دستور داد که از بین فاضلان خوارزم چهار هزار تن بیاورند. سر هر چهار هزارتن را در یک روز بریدند و از آن روز دستور داد تا هرکسی به زبان پارسی گویش کند زبانش را ببرند. مردم خوارزم از ترس بریده شدن زبانشان، از حرف زدن خودداری می‌کردند. به همین روی به آنها عجم یا گنگ می‌گفتند. پرویز شهریاری - علم و دانش در ایران باستان »
پاسخ شایعه
برخلاف ادعای متن، عجم به معنی کر و لال نیست. اعراب برای کرولال کلمه "صم بکم" را استفاده می کنند. عجم به معنی مبهم و غیر فصیح، هسته خرما و مویز و همچنین نژاد غیر عرب به کار می رود.
عجم ی ک کلمه عربی با ریشه فارسی است. جم + ال = الجم = اجم = عجم و پیوند واژه‌ای و تاریخی با جم شید و جم دارد. جم نام کوچک جمشید پادشاه افسانه‌ای ایران است. جمشید از دو واژه جم و شید تشکیل شده است. جم و یم از یک ریشه است و معنی دریا و اقیانوس و گروه می‌‌دهد.
قدمت کلمه عجم بیشتر از آن است که آغاز استفاده از آن به فاتحان ایران در صدر اسلام برسد. قدیمی‌ترین نامی که عربها برای ایران بکار برده‌اند کشور (ملک) جم است که عربهای دوران قبل از اسلام، آن را معرب نموده، اجم و عجم گفتند و کلمات عجمه، عجمو، اعجمی و الاعاجم را از آن ساختند. آنها ابتدا این کلمه را اختصاصا برای ایرانیان و مترادف با فارسی بکار می بردند.
به غیر از فردوسی که در اشعار خود ایرانیان را با افتخار "عجم" نامیده ، واژهٔ «عجم» در بخش‌های مختلف قرآن نیز به کار رفته است. در تفاسیر مختلف قرآنی ، عجم عموما به معنی غیر عرب و کسی که زبان عربی را خوب نمی‌داند بیان شده است و در برخی از آیات خاص در تفسیر کلمه عجم گفته شده اشاره به ایرانیان و فارسها بوده است.
« چرا اعراب به ایرانیان عجم می‌گفتند؟ هنگامی که قتیبه، خوارزم را فتح کرده بود، روز سوم در میدان بزرگی برای مردم صحبت می‌کرد … وی دستور داد که از بین فاضلان خوارزم چهار هزار تن بیاورند. سر هر چهار هزارتن را در یک روز بریدند و از آن روز دستور داد تا هرکسی به زبان پارسی گویش کند زبانش را ببرند. مردم خوارزم از ترس بریده شدن زبانشان، از حرف زدن خودداری می‌کردند. به همین روی به آنها عجم یا گنگ می‌گفتند. پرویز شهریاری - علم و دانش در ایران باستان »
پاسخ شایعه
برخلاف ادعای متن، عجم به معنی کر و لال نیست. اعراب برای کرولال کلمه "صم بکم" را استفاده می کنند. عجم به معنی مبهم و غیر فصیح، هسته خرما و مویز و همچنین نژاد غیر عرب به کار می رود.
عجم ی ک کلمه عربی با ریشه فارسی است. جم + ال = الجم = اجم = عجم و پیوند واژه‌ای و تاریخی با جم شید و جم دارد. جم نام کوچک جمشید پادشاه افسانه‌ای ایران است. جمشید از دو واژه جم و شید تشکیل شده است. جم و یم از یک ریشه است و معنی دریا و اقیانوس و گروه می‌‌دهد.
قدمت کلمه عجم بیشتر از آن است که آغاز استفاده از آن به فاتحان ایران در صدر اسلام برسد. قدیمی‌ترین نامی که عربها برای ایران بکار برده‌اند کشور (ملک) جم است که عربهای دوران قبل از اسلام، آن را معرب نموده، اجم و عجم گفتند و کلمات عجمه، عجمو، اعجمی و الاعاجم را از آن ساختند. آنها ابتدا این کلمه را اختصاصا برای ایرانیان و مترادف با فارسی بکار می بردند.
به غیر از فردوسی که در اشعار خود ایرانیان را با افتخار "عجم" نامیده ، واژهٔ «عجم» در بخش‌های مختلف قرآن نیز به کار رفته است. در تفاسیر مختلف قرآنی ، عجم عموما به معنی غیر عرب و کسی که زبان عربی را خوب نمی‌داند بیان شده است و در برخی از آیات خاص در تفسیر کلمه عجم گفته شده اشاره به ایرانیان و فارسها بوده است.
سوژه دوم؛ نقش بستن نوشته یاحسین روی ماه
درج نام مبارک امام حسین (ع) روی ماه صحت ندارد و مربوط به پدیده ای روانشناسی به نام پاریدولیا است.
متن شایعه
" تصاویر نقش بستن نوشته "یاحسین" روی ماه در آسمان تبریز و آذربایجان
یاحسین روی ماه در آسمان تبریز قابل مشاهده هست"
پاسخ شایعه
ادعای مشاهده نام مبارک امام حسین (ع) روی ماه صحت ندارد و تصاویر نامفهوم منتشر شده هم هیچ چیزی را ثابت نمی کند. اگر خداوند بخواهد نشانه ای برای انسانها بیاورد، آن را روشن و شفاف عرضه می کند، نه نامفهوم و غیر قابل مشاهده که محل جدل باشد.
ماندگاری و گسترش روزافزون نام و قیام امام حسین (ع) که از شرق تا غرب عالم را فراگرفته، بزرگترین حجت بر حقانیت ایشان و حرکتشان است و برای اثبات آن لزومی به چنین مواردی نیست.
همواره یک روی کره ماه از زمین قابل رؤیت است و در وضعیت عادی طی ساعات محلی مشابه، در ه رنقطه از زمین، ماه به اشکال یکسانی دیده می شود؛ از این حیث تفاوتی میان تبریز و سایر شهرها نیست.
پدیده ای که در آن در سنگ، گل، ماه، ابرها و سایر اشیاء تصویر آشنایی ببینیم، پاریدولیا نام دارد. پاریدولیا ( Pareidolia ) یک پدیده روان شناسی است که در آن فرد علایم و یا صداهایی که ادراک می کند را به صورت معنادار می شناسد و یکی از مثال های جنجالی این پدیده، دیدن صورت یک انسان بر روی مریخ در سال ۱۹۷۶ بود.
سوژه سوم؛ نور گوشی موبایل در شب باعث سرطان چشم میشود
بررسی یک شایعه دیگر که با استفاده از تصاویر مرد 40 ساله چینی که گرفتار یک بیماری خاص است، خلق شده و اشاعه یافته است. این شایعه ابتدا در منابع لاتین منتشر شده و سپس آگاهانه یا نا آگاهانه وارد وب فارسی گشته است.
متن شایعه
« نور گوشی موبایل در شب باعث سرطان چشم میشود
سرطان چشم یکی از مضرات استفاده مداوم از گوشی همراه در شب است… زمانیکه فشار زیاد بر کرۀ چشم خود احساس میکنید باید به پزشک مراجعه کنید»
پاسخ شایعه
انتساب این تصویر به فردی مبتلا به بیماری سرطان چشم حقیقت ندارد و نیز استفاده از گوشی تلفن همراه در شب، موجب بروز سرطان چشم نمی گردد و این ادعاها شایعه و غیر واقعی است.
تصویر شایعه متعلق به مردی ۴۰ ساله است که مبتلا به بیماری ورم ملتحمه چشم (Pinkeye) می باشد. آلبومین چشم این فرد به دلیل آسیب جدی قرمز رنگ شده است و در طولانی مدت به علت دژنراسیون ماکولا یا تباهی لکه زرد (ماکولا: قسمت حساس به نور شبکه که در تیز بینی و دقت تاثیر دارد) بینایی‌اش کاهش یافته است.
در واقع هیچ منبع معتبر پزشکی در جهان، مانند جامعه سرطان امریکا ، کتابخانه ملی پزشکی آمریکا و جامعه بالینی سرطان ایالات متحده ، هیچگونه هشداری در خصوص ارتباطِ استفاده از تلفن همراه (در روز یا شب) با ابتلا به بیماری سرطان چشم صادر نکرده‌اند.
سوژه چهارم؛ دست دادن خانم ابتکار با وزیر مرد آلمانی
ویدئویی کوتاه با مضمون دست دادن خانم ابتنکار با وزیر مرد کابینه آلمان، با هدف تخریب وجهه دولت در حال گشترش است، در حالی طرف مقابل خانم ابتکار، مرد نیست؛ بلکه وزیر محیط زیست آلمان، خانم "باربارا هندریکس" است.
متن شایعه
" فیلم دست دادن معصومه ابتکار با وزیر مرد آلمانی !!!! "
پاسخ شایعه
دست دادن خانم ابتکار با وزیر مرد آلمانی صحت ندارد و طرف مقابل یک زن است . وزیر فدرال محیط زیست آلمان، " باربارا هندریکس " نام دارد که ظاهر مردانه او دستمایه انتشار این شایعه شده است!
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
من اون قسمتی که برای ماه و اسم امام حسین نوشتید رو بخش هاییش رو قبول ندارم.ما کرج زندگی میکنیم و رفتیم تو حیاط وواقعا خودمون به چشم خودمون دیدیم که یا حسین بود روی ماه..ربطی به تبریزو جاهای دیگه نداره همه جای ایران مشخص بود فامیلامونم توی قزوین دیده بودنوواقعا بود