ترامپ قلدر است و باید مقابلش ایستاد

خبرگزاری مهر: دور نخست تحریم‌های ضدایرانی آمریکا از ۱۳ مرداد ماه آغاز می‌شود. حال سوال این است که در میدان جنگ اقتصادی، تاکتیک دفاعی ایران چیست؟

برای پاسخ به این سوال، گفتگویی با پروفسور «حسین عسکری» اقتصاددان مقیم آمریکا و مشاور ویژه و پیشین در وزارت دارایی عربستان سعودی داشته که متن کامل آن در ادامه آمده است.

حسین عسکری مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می‌کنند. بنا بر اعلام «بانک نیویورک»، عسکری اولین کسی بود که کاهش قیمت نفت به ۴۰ دلار را پیش بینی کرد.

عسکری استاد تجارت بین‌الملل و امور بین‌المللی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا و رئیس مؤسسه تحقیقات و مدیریت جهانی است. وی رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین‌الملل دانشگاه جرج واشنگتن نیز بوده است. زمینه تخصصی و بحث‌های او در دانشگاه جرج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ‌ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.

از سوابق اجرایی وی می‌توان به دو و نیم سال فعالیت در هیئت اجرایی صندوق بین‌المللی پول اشاره کرد. او در زمینه سیاست توسعه اقتصادی، سیاست‌های نفتی و اقتصاد و تجارت بین‌الملل مشاور وزیران دارایی، رؤسای بانک‌های مرکزی، وزیران نفت و دیگر مقامات در خلیج فارس بوده است.

تحریم‌های ثانویه آمریکا چه آثاری بر اقتصاد ایران دارد؟

خروج آمریکا از برجام واهمه ازسرگیری تحریم‌ها را زنده کرد. تحریم‌های ثانویه چه به لحاظ کاهش صادرات و چه از نظر کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، می‌تواند این کشور را در تنگنا قرار دهد.

همکاری آمریکا و عربستان سعودی علیه ایران به افزایش تولید نفت ابوظبی و عربستان منجر شد و بهای نفت را کاهش داد.

آیا راه‌حلی که به دولت مجال بدهد تا خود را با وضعیت وفق داده و سیاست‌های اصلاحی اتخاذ کند، وجود دارد؟

خیر. اولین و مهمترین کاری که دولت باید انجام دهد این است که از راه مبارزه با فساد، به مردم اطمینان خاطر بدهد. ارائه بسته اصلاحات سازمانی و طرح اقتصادی که به بخش خصوصی و اشخاص ایرانی حس ثبات و اعتماد می‌دهد نیز توصیه می‌شود.

دومین مسئله مهم آن است که اکنون زمان آن رسیده که ایرانیانی که واقعاً وطن‌پرست هستند، اقدامی انجام دهند. سوال این است که چه کاری از دستشان برمی‌آید؟ هر ایرانی باید دارایی‌های خارجی خود را به کشور بازگرداند. می‌دانم که چنین پیشنهادی ممکن است ساده‌لوحانه و حتی شاید زیاده‌خواهی باشد!

آیا دشمنان خارجی نظیر آمریکا، عربستان سعودی، امارات و اسرائیل به این آتش دامن می‌زنند؟

بله. اسرائیل، عربستان سعودی و امارات سه تبهکاری هستند که دائم بیخ گوش ترامپ یک پیام مشابه را می‌خوانند- اگر بتوانی نظام ایران را تغییر دهی، خاورمیانه بهشت خواهد شد. چنین دروغ‌هایی در واشنگتن خریدار دارد.

ترامپ هم از نصیحت آن‌ها پیروی می‌کند حال‌آنکه اسرائیل حقوق فلسطینیان را نادیده گرفته و عربستان سعودی که خود را مدافع اسلام می‌خواند در همدستی با بدخواهان اسلام، کناری نشسته و نظاره می‌کند.

چرا آمریکا به‌ویژه ترامپ با همه توان تسلیحاتی، اطلاعاتی، جاسوسی و بین‌المللی خود از ماجراجویی‌های عربستان سعودی و امارات در سطح منطقه حمایت می‌کنند؟

ذهن سعودی‌ها درگیر ایران است و بر این باورند که ایران قصد براندازی حکومت عربستان سعودی را دارد. برای همین است که آل سعود خواهان تغییر نظام در تهران است. آن‌ها بر این باورند که می‌توانند با پول به خواسته خود برسند. این شیوه عملکرد آن‌ها است.

به عقیده من، محمد بن سلمان به احتمال زیاد به جرد کوشنر در ازای قانع کردن ترامپ برای اعمال پاره‌ای تغییرات، وعده دلار داده است. این تغییرات شامل خروج آمریکا از برجام، بازگرداندن تحریم‌ها در راستای فروپاشی اقتصاد ایران، عملیات‌های سری علیه نظام ایران، حمایت از تهاجم سعودی‌ها به یمن؛ سوریه و هر جای دیگر در راستای تقابل با ایران است.

همه این خواسته‌ها نیز با هدف تغییر نظام در ایران مطرح می‌شود. اکنون به سیاست خارجی آمریکا چوب حراج خورده و آل سعود می‌داند چگونه به خواسته خود برسد. علاوه‌براین، آل سعود به واسطه همراهی با اسرائیل حمایت بیشتری از جانب واشنگتن به خود جلب کرده است.

در حال حاضر بر ایران فشار وارد می‌شود تا در خصوص مسائل منطقه‌ای هم پای میز مذاکره بنشیند. نظر شما در این خصوص چیست؟

اگر اکنون ایران چشم خود را روی مسائل منطقه‌ای ببندد، به دست خود روند پایان را کلید می‌زند. ترامپ قلدر است. نمی‌توان قلدر‌ها را رام کرد. به اوضاع تجاری نگاه کنید: چین، کانادا و اروپا مقابل ترامپ ایستاده‌اند چراکه به خوبی می‌دانند اگر خواهان رهایی از فشار‌های وی هستند، باید به نوبه خود تلافی کنند.

ایران و ایرانی‌ها باید روز‌های انزوای جنگ ایران-عراق را به خاطر بیاورند، ناتوانی سازمان ملل بعد از تهاجم صدام به ایران و استفاده بی‌پرده از تسلیحات شیمیایی غیرقانونی علیه ایرانیان، تسلیحاتی که از جانب «غرب متمدن» تامین می‌شد، مسئله‌ای که دوباره هم می‌تواند تکرار شود مگر اینکه ایران قدرتمند باشد.

اما فراموش نکنید که این مستلزم اقتصاد قوی نیز هست. برای قدرتمند بودن، ایران باید عملکرد اقتصادی خود را بهبود ببخشد و این امر مستلزم اصلاحات اساسی است که نهاد‌های تاثیرگذار را نیز شامل می‌شود.

آیا وجهه بین‌المللی ایران به واسطه رویکرد تهاجمی آمریکا بهبود می‌یابد یا خدشه‌دار می‌شود؟ فکر می‌کنید پیام ایران به سایر جهانیان چه باید باشد؟

‌پاسخ به این سوال دشوار است و به این بستگی دارد که چه کسی پاسخگوی شما باشد. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران سخنگوی خوبی برای عرضه نقطه‌نظر ایران است، اما وی یک نفر است.

ایران نیازمند آن است که هر روز به‌گونه‌ای خستگی‌ناپذیر پیام خود را از طریق رسانه‌های بین‌المللی منتقل کند. این پیام باید شامل برخی از موارد زیر باشد: در ۲۰ سال گذشته، ایران در هیچ حمله تروریستی نقش نداشته است؛ ایران به دلیل دفاع از لبنان در برابر تهاجم اسرائیل از حزب‌الله حمایت می‌کند؛ در چشم اغلب جهانیان، حزب‌الله ربطی به تروریسم ندارد حال‌آنکه اسرائیل در مقابل چشم جهان حقوق فلسطینیان را نادیده گرفته و اقداماتش در قبال آن‌ها به منزله تروریسم دولتی است؛

ایران تسلیحات هسته‌ای ندارد حال آنکه اسرائیل که بنا به نقل قول‌ها بیش از ۲۵۰ کلاهک هسته‌ای دارد، با ایران دشمنی می‌ورزد و از حمایت کورکورانه آمریکا برخوردار است؛ ایران پیشنهاد عاری‌سازی خاورمیانه از تسلیحات هسته‌ای را مطرح کرده است حال‌آنکه اسرائیل با برخورداری از حمایت آمریکا آن را رد کرد؛ امضاکنندگان ان پی تی (معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای) با این ضمانت آن را امضا کردند که قدرت‌های هسته‌ای از نابودی تسلیحات‌شان به مرور زمان و حمایت از آن‌ها برای توسعه دانش هسته‌ای صلح‌آمیز دم زدند- وعده‌هایی که به آن‌ها عمل نشد؛

ایران مورد تهاجم عراق قرار گرفت و سازمان ملل هیچ‌کار نکرد؛ آمریکا و اروپا انتقال تسلیحات شیمیایی را که در سطح بین‌المللی غیر قانونی هستند تسهیل کردند تا در اقدامی که از زمان پایان جنگ جهانی دوم بی‌سابقه بود، از آن‌ها علیه ایران استفاده شود.

با نگاه به این حقایق، شاید حتی اشتباه ایران این باشد که سال‌ها قبل به فکر توسعه توان بازدارندگی خود نیفتاد. ایران باید هر روز هفته، هر ۲۴ ساعت، این حقایق و حتی بیشتر از این‌ها که گفته شد را به شیوه‌ای آرام و درعین‌حال توام با شور و حرارت در عرصه بین‌المللی عنوان کند. ما در عصر تبلیغات زندگی می‌کنیم و ایران نیازمند حفظ رقابت در این عرصه و انتقال پیامش است.