کوشکی: ما نیازی به مدرن شدن نداریم
عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه فرهنگ و هویت ایرانی امکان جمع‌بندی با مدرنیته را ندارد، یادآور شد: ایران وقتی وارد قرن چهاردهم هجری شمسی شد که به شدت ضعیف، تحقیر شده و فاقد عناصر قدرت بود و امروز در مقطعی وارد قرن پانزدهم می‌شود که قدرتمند است و مؤلفه‌های قدرت را به درستی شناخته است.
ایلنا: «محمدصادق کوشکی» عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است. از او که دارای مدرک کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق (ع) و دکترای اندیشه سیاسی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است، مقالات و تألیفات بسیاری در زمینه‌های سبک زندگی دینی و انقلابی، امور بین‌الملل و روابط خارجه، تحولات سیاسی و همچنین جبهه مقاومت منتشر شده و او به عنوان کارشناس مسائل سیاسی شناخته شده است. در فرصتی که دست داد در زمینه موضوعاتی از جمله نسبت با ما مدرنیته، خصوصیات مدرنیته ایرانی و همچنین ایران در آستانه قرن جدید با کوشکی گفتگو کردیم.
به نظر شما ایران امروز بعد از گذشت ۴۳ سال از انقلاب اساسا چه نسبتی با امر مدرن دارد، یعنی وضعیت امروز ایران در نسبت با مواجهه با تفکر، فرهنگ، هنر و هر آن چه که جهان مدرن ساخته به چه شکلی است، ما امروز پس از گذشت ۱۱۵ سال از انقلاب مشروطه در جمیع شئون چه نسبتی با امر مدرن برقرار کردیم؟
نگاه انقلاب اسلامی از ابتدا این بود که از ابزارهای مدرن تا آن جا که لازم است استفاده بشود اما در چارچوب قواعد انقلاب اسلامی، و اما از طرف دیگر مدرنیته به عنوان یک مکتب و یک فرهنگ طبیعتا مورد پذیرش انقلاب اسلامی نیست و لوازمی و مبانی دارد که با قواعد و قوانین جمهوری اسلامی سازگار نیست و اصلا جمهوری اسلامی برپا و حاکم شد تا بخشی از این قواعد و اصولی که قواعد مغایر با انسانیت انسان و هویت الهی انسان است را حذف کند.
در واقع کماکان از ابزارهای مدرن در چارچوب ارزش‌های انقلاب اسلامی بهره‌گیری می‌شود اما نه به عنوان ابزارهای اصلی، بلکه انقلاب اسلامی تلاش دارد در بسیاری از عرصه‌ها ابزارهای خودش را به کار بگیرد، و طبیعتا در این مسیر در حد امکان این نگرش به مدرنیته نیز وجود دارد یعنی در برخی از عرصه‌ها جمهوری اسلامی از ابزارهای خودش استفاده می‌کند و در برخی از عرصه‌ها از ابزارهای مدرن برای پیشبرد اهداف خودش بهره می‌گیرد.
ما چطور می‌توانیم صورت‌بندی از یک مدرنیته ایرانی به دست آوریم، آیا معتقد هستید که باید هر جامعه‌ای حتی اگر اروپایی نیست ذیل آن بیندیشد یعنی تفکر مدرن یک الزام و باید است که از آن گریزی نیست؟
به نظر من اساسا مدرنیته با ایرانی بودن قابل جمع‌بندی نیست، چون وقتی از ایرانی بودن صحبت می‌کنیم در واقع این ایرانی بودن یک تاریخ، ارزش و هویتی دارد که نمی‌شود آن را با مدرنیته جمع کرد و تلاش برای مدرنیته ایرانی حداکثر و در بهترین شکل خودش حرکتی می‌شود که مثلا محمدرضا پهلوی انجام داد یا اینکه عده‌ای پس از پیروزی انقلاب اسلامی یک چنین نگاه و تلاش‌هایی داشتند، ولی در اصل این نگاه خیلی ساده‌انگارانه و تقلیل‌گرایانه است، چراکه واقعا فرهنگ و هویت ایرانی امکان جمع‌بندی با مدرنیته را ندارد.
داشته‌های فرهنگی ما در مواجهه با تفکر و فرهنگ مدرن باید دچار چه تحولاتی شوند؟ آیا ما نیاز داریم که مدرنیته را از چارچوب فرهنگی خودمان بخوانیم و بعد نسبت‌مان را با آن تعریف کنیم یا اینکه باید این آثار را از مجرای فرهنگی مدرن بازخوانی کنیم به نظر شما کدام پاسخگوی ماست؟
نیازی به تحول نیست ببینید ما باورها، فرهنگ و ارزش‌های خودمان را داریم و مدرنیته ارزش مورد پذیرش ما نیست که بخواهیم و سعی در آن داشته باشیم که فرهنگ‌مان را با آن تطبیق دهیم، این نگاه درستی نیست. فرهنگ و تمدن ایرانی آنقدر کشش، جاذبه و ظرفیت‌های خاص خودش را دارد که ما نیازی به مدرن شدن نداریم و اگر بتوانیم به هویت اسلامی - ایرانی خودمان برگردیم بر اساس آن این امکان را داریم که بتوانیم ورای مدرنیته یک چارچوب قابل قبول داشته باشیم، البته عرض کردم تا مقطعی نیاز بود که از ابزارهای مدرن استفاده کنیم اما نیازی به مدرن شدن نمی‌بینیم و از اهداف انقلاب اسلامی هم این بود که مدرنیته تحمیلی را کنار بگذارد مدرنیته‌ای شبیه آن چیزی که در عصر پهلوی تحمیل شده بود و سعی کند یک چارچوب بومی و خودی را برای کشور ما به ارمغان بیاورد.
یک قرن رو به پایان است، ایران قرن اخیر در نسبت با تاریخ پیش از آن دچار چه تحولاتی شده آیا امروز ایران در قرن جدید می‌تواند نسبتی با گذشته خود برقرار کند یا خیر؟
به نظر من حداقل اتفاقی که افتاد این بود که انقلاب اسلامی تلاش کرد اقتدار و آن هویت گذشته ایران را زنده کنیم و ما در مقطعی وارد قرن پانزدهم هجری شمسی می‌شویم که ایران ما با ایران مقطع ورود به قرن چهاردهم شمسی واقعا متفاوت است، ایران وقتی وارد قرن چهاردهم هجری شمسی شد که ایران به شدت ضعیف، تحقیر شده و فاقد عناصر قدرت بود و امروز در مقطعی وارد قرن پانزدهم می‌شود که ایران قدرتمندی است، مؤلفه‌های قدرت را به درستی شناخته و سعی در آن دارد که این مؤلفه‌ها را به اشکال مختلف افزایش دهد.
آیا قرن پیش رو برای شما واجد یک افق روشن و روزنه‌های امید برای دستیابی به ارزش‌های مقتدر و مسلط جامعه ایرانی هست یا خیر؟
بله، البته و حتی چیزی فراتر از روزنه، در واقع در همین اواخر قرن چهاردهم هجری شمسی خوشبختانه جمهوری اسلامی دریچه امیدوارکننده‌ای را باز کرده، اما حرکت‌ها در این مسیر حرکت‌های کندی است، حرکت‌ها ناگهانی و لحظه‌ای نیست چراکه بالاخره زمان می‌برد تا اینکه ما بتوانیم محصولات و ثمرات انقلاب اسلامی را در حوزه تمدنی مشاهده کنیم.
نظر کاربران
تازه داریم وارد قرن چهاردهم میشیم . چی میگی تو
اصلا کسی میفهمه که این چیه میگه ...وای به دانشگاهی که این استادش است ..یه ادم متحجر
کی بهش اجازه داده از کلمه ما استفاده کنه
تو،نداشته باش
الان شما مدرن شدید ما که از این مدرن شما حالمون بهم خورد
این اقا واقعأ استاد دانشگاهه؟
غرق شدن در بازی با کلمات و سیاست زدگی جز دگم شدن و قفل شدن نداره
پاسخ ها
احسنت
نظر سنجی کنید
این اظهار نظر این فرد را
البته اگر برای اظهار نظر مردم ارزش قائل هستید
با اینها شدیم هشتاد میلیون جای تاسف داره استاد دانشگاه !!!!!!!؟؟؟؟؟؟
کی اینو کرده استاد تاسف
دوست داره در جهل خودش بمونه
خوب تو نمیخوای مدرن باشی از قول ملت نگو... تو یعنی تحصیل کرده ایی
بدبختی اینجاست که مدرنیته را غربی فرض کرده و همه آن را هم فرهنگی میبینید . فرهنگ را هم از ۱۴۰۰ سال پیش قلمداد می کند و قبل از آن هم که فرهنگ کهن ایرانی را قبول نداره . اینگونه تفسیر فقط توهین به خوانندگان و مردم است و فقط قشری آن را میپسندند
ما یعنی کی؟ من برای خودم بلدم تصمیم بگیرم تو هم از طرف خودت و به اندازه خودت حرف بزن
اَستادعزیزعصرحجرچطوره
پس آقازاده ها درکشور مدرن چه .....ممیکنن
ایران ما هم دیگه نیازی به متحجرهایی مثل تو نداره !!! به حد کافی گند زدید به ایران
فقط ظاهر ، ظاهرشون مدرن نیست و الا ، دست هر سرمایه دار و پول پرست رو از پشت بستند !
این آقایون دنبال پست ومقام بسرمیبرند دنبال مدرنیته وتحول نیستند دنبال روبنده وبرقع وشمشیر هستند
ایشون چه کاره حسن هستن به جای مردم صحبت میکنن خدا وکیلی یکی به ایشون بگه شما برگرد به عصر حجر که به همونجا تعلق داری کوری دنیا درحال پیشرفت و ترقی در همه زمینه ها هست
مدرن که نباشیم قیافه هامون چرب و موهامون شوره دار و تنمون بودار میشه
500 سال خوبه زمان
شما مدرن شدید مردم نمیزارید نون بخورن
آقا جون اول از خودت شروع کن بروتو غار زندگی کن
شما مخت معیوبه
من هم قبول دارم، به گروه خونی شما نمیخوره.
از دانشگاه امام صادق ، بهتر از امثال این در نمیاد .
پس چطور همه بچه‌ها ی شما دارند توی کشورهای مدرن زندگی میکنند؟
توچکاره ای که ازطرف مردم حرف میزنی
ازقیافت معلومه موندی توچندسال پیش
یکدفعه بگید زندگی هم نکنیم
خود شما کفایت میکنی
چرا نداریم
اینا دوست دارن ایران خرابه های شام باشه!
سنتی ومدرن بودن مال جوامعی هست که مشکل اقتصادی ندارن
سالی که نکوست از بهارش پیداست
در جواب تیتر شما میگویم شما مدرن نشوید. اما به بقیه تحمیل نکنید
خداشفات بده تاامثال کوشکی ها هستن پیشرفت تعطیل است.فقط موندم چطور مدرک علوم سیاسی گرفته اونهم اندیشه سیاسی ،هایدگر،فوکو،نیچه و....نمیدونم نسبتشون بااندیشهاچیه
شما بمون توقرون وسطا دنیای امروز دنیای پیشرفت وعلم و مدرنیتس
این آقا از قیافش پیداست با زور و سهمیه مدرک گرفته وبا پارتی عضو دانشگاه شده سوادی ندارن چرت میگه
برو بشین بیییینیم باووووو!!!قیافه رو باش،شصت کیلومتر عقب نشینی داره!!!!
بار فکری شما،فاقد.....
آره شما باید برگردید به ۱۴۰۰ سال پیش وبا شتر رفت وآمد کنید دنیای مدرن کجا وشما کجا مگه افکار متحجر امثال شما تا حالا گذاشته که ما مدرن بشیم
تو در همان جهل بمان
توبچهاتو فرستادی کشورهای مدرن نسخه برا ملت بیچاره
این نظر خودته و بهش تمکین کن و از فردا موبایل رو بزار کنار تو خونه ات از چراغ موشی استفاده کن اینترنت بی اینترنت و وقتی خواستی بری بیرون یه خر کرایه کن و سوارش شو ماشین بی ماشین
خدایا اینا دیگه کی هستن که خلقشون کردی؟
آره والا سنتی خیلی بهتره . این اینترنت چیه که شده بلای جون کشور . تا یه دروغ میگیم آبرو برامون نمی مونه
تا مثل تو استاد دانشگاه باشند.حال و روزمان بدتر می شود ولی بهتر نمی شود