۱۲۳۱۴۵۲ ۰۲ مهر ۱۴۰۳ ۱۷:۰۰

محتوای حمایت‌شده

تست تنفسی اوره یا UBT | راهنمای بیمار قبل از انجام آزمایش

تست UBT نوعی تست غیر تهاجمی و سریع برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوریاست که امروزه در جوامع مختلف بسیار گسترده شده است.

همان طور که می دانید در علم طب انواع آزمایش های تشخیص طبی و تست ها برای تشخیص ابتلاء یا عدم ابتلاء به بیماری های مختلف یا عوامل بیماری زای گوناگون توسط پزشکان عزیز مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از این آزمایش های تشخیص طبی، تست ubt معده است که برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوری به کار می رود.

این باکتری تنها موجود زنده ای است که می تواند در محیط اسیدی معده انسان زندگی و رشد و تکثیر کند. وجود این باکتری منجر به بروز بیماری هایی مانند زخم معده، سرطان معده، گاستریت مزمن، بیماری های کبدی، کم خونی، کمبود آهن، بیماری های گوارشی و حتی آسیب به سیستم قلبی عروقی می شود. در صورتی که پزشک شما به وجود این باکتری در معده شما مشکوک باشد، انجام تست UBT را برای شما تجویز خواهد کرد.

لازم است بدانید که اگر شما این باکتری را در بدن خود داشته باشید، احتمالاً هیچ نشانه ‌ای از ابتلا به هلیکو باکتر از خود نشان نمی دهید. ولی وجود این باکتری در بدن شما می‌تواند خطر ابتلاء به سرطان گوارشی را تا ۶ برابر بالاتر ببرد. بنابراین تشخیص هلیکوباکتر پیلوری به روش تست UBT بسیار حیاتی است. زیرا این باکتری بسیار شایع، عامل بسیاری از بیماری های رایج و پر خطر در دنیا است.

آزمایشگاه دکتر مهدوی

برای تست UBT همین حالا تماس بگیرید.

۰۲۱-۴۴۹۷۵۴۹۸

۰۲۱-۴۴۰۸۰۸۲۱

۰۹۳۳۲۵۹۴۳۸۰

تست UBT چیست؟

آزمایشUBT یک روش تشخیصی سریع برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوری است. هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که دستگاه گوارش را آلوده می کند. این هلیکوباکتر پیلوری تنها موجود زنده ای است که می تواند در شرایط اسیدی بسیار قوی معده زنده بماند و به رشد خود ادامه دهد. باکتری هلیکوباکتر پیلوری می تواند طیف وسیعی از مشکلات، از گاستریت مزمن، بیماری زخم معده، کم خونی ناشی از کمبود آهن و سرطان معده تا بیماری های کبد، سیستم قلبی وعروقی، پوست و بسیاری از سیستم‌ های دیگر بدن را ایجاد کند. همان طور که در بالاتر اشاره شد، تست UBT یک آزمایش سریع، غیرتهاجمی و بسیار دقیق (دقت و حساسیت بالای 95%) برای تشخیص حضور هلیکوباکتر پیلوری فعال است که دقت و حساسیت این آزمایش به 95 درصد می رسد. تست UBT یا تست تنفسی اوره بهترین روش برای تشخیص عفونت هلیکو باکتر پیلوری جهت تشخیص افتراقی بیماری زخم معده و گاستریست مزمن است.

مراحل انجام تست UBT چگونه است؟

باید بدانید که هلیکوباکتر پیلوری حاوی آنزیمی به نام اوره آز است. این آنزیم اوره را به آمونیاک و دی اکسید کربن تبدیل می کند.
نمونه مورد نظر در آزمایشUBT هوای بازدم است بنابراین برای انجام این تست نیاز به آزمایش خون نیست. اولین مرحله آزمایشUBT این است. بنابراین بیمار یک عدد کپسول اوره کربن ۱۴ را به همراه ۵۰ میلی‎لیتر آب میل می‌کند، ۱۰-۱۵ دقیقه صبر می‌کنیم، سپس کارت تنفسی را از پوشش پلاستیکی خارج نموده و پولک‌های لبه ورودی کارت را با دست فشار دهید تا دهانه ورودی باز شود و بیمار بازدم خود را داخل کارت تخلیه کند (حدود ۵-۱۰ دقیقه). روی کارت یک لکه با رنگ نارنجی وجود دارد که در صورت تخلیه صحیح بازدم رنگ آن زرد خواهد شد. و در آخر روی کارت نمونه‌ گیری شده مشخصات بیمار و زمان نمونه‌ گیری را یاداشت کرده، داخل پاکت کاغذی قرار داده و برای آزمایشگاه ارسال فرمایید. به یاد داشته باشید که پایداری کارت نمونه‌ گیری شده، داخل پاکت کاغذی حداکثر یک هفته است.

آزمایش UBT برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوری از یک واکنش شیمیایی استفاده می‌ کند. آزمایش حاوی یک ماده شیمیایی به نام اوره است که به یک اتم کربن متصل است. باکتری اوره را تجزیه می‌کند و در نتیجه کربن را آزاد می‌ کند که در بازدم وجود دارد. سپس هوای بازدم فرد برای بررسی وجود یا عدم وجود کربن مورد آزمایش قرار می ‌گیرد. دو نوع تست تنفس هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد: یکی از اتم کربن ۱۴C و دیگری از یک اتم کربن ۱۳C استفاده می‌ کند.

بنابر توضیحات داده شده، در آزمایش UBT دو مورد به بیمار داده می شود:

قرص حاوی کربن 14
نوار یا استریپ که بیمار هوای بازدم خود را داخل آن می‌ دمد.

تست تنفسی اوره یا UBT | راهنمای بیمار قبل از انجام آزمایش

چه افرادی بهتر باید تست UBT دهند؟

تمامی افرادی که علایمی مانند نفج، سوء هاضمه، دل درد، تهوع و استفراغ دارند و همچنین افرادی که از غذاهای آماده استفاده میکنند و در کل به شکل چکاب روتین این آزمایش برای بررسی عفونت هلیکوباکتر پیلوری توصیه میشود زیرا از یک طرف این عفونت در کشورهای در حال توسعه مانند ایران بسیار شایع است و از طرفی دیگر عفونت در بسیاری از موارد بدون علامت است.

اگر شما در حال حاضر دچار زخم معده یا زخم دوازدهه باشید برای تشخیص حضور این باکتری باید از تست UBT استفاده کنید. به علاوه اگر در گذشته دچار زخم معده یا زخم دوازدهه بوده اید و بخواهید بدانید که پس از درمان هلیکوباکتر پیلوری هنوز در بدن شما وجود دارد یا خیر این آزمایش به شما کمک خواهد کرد.

به معنای دیگر از تست UBT می توان برای تشخیص آن که آیا هلیکو باکتر پیلوری با درمان به وسیله آنتی بیوتیک از بین رفته است یا خیر نیز استفاده کرد.

آزمایش تشخیص وجود هلیکوباکتر پیلوری برای زنان باردار و کودکان توسط روش های دیگر آزمایشگاهی انجام می شود که روش انجام آزمایش آن متفاوت است و با شرایط خاص و هزینه بیشتر قابل انجام است.

در صورتی که نتایج UBT کمتر از عدد ۲۵ باشد یعنی عفونت هلیکوباکتر در بدن بیمار وجود ندارد اما با این حال رعایت بهداشت دست ها و تهیه غذای سالم برای عدم ابتلا به این باکتری در طول عمر ضروری است.

تست تنفسی اوره یا UBT | راهنمای بیمار قبل از انجام آزمایش

راهنمای بیمار قبل از انجام تست UBT

بیمار برای انجام این آزمایش لازم است موارد زیر را رعایت نماید:

حداقل ۶ ساعت ناشتا باشید.
به مدت چهار هفته هیچ آنتی بیوتیکی مصرف نکرده باشید.
از ۴۸ ساعت قبل سیگار و قلیان نکشید.
حداقل یک هفته از داروهای بلوک کنندۀ گیرندۀ H۲ (فاموتیدین، سایمتدین، نیزاتیدین، رانیتیدین و…) و مهار کنندۀ پمپ پروتون (امپرازول، آسپیرین، پنتاپرازول و…) استفاده نکرده باشید.
قبل از تست آدامس نجوید و از دهانشویه استفاده نکنید.
قبل از آزمایش مسواک بزنید و مسواک شخصی خود را همراه داشته باشید.
از خوردن غذاهای حاوی فیبر بالا یا مکمل های فیبر دار ۲۴ ساعت قبل از تست خودداری کنید.

همچنین توجه داشته باشید بسیاری از داروها مخصوصا بعضی از داروها و آنتی بیوتیک های کم کننده اسید معده می توانند در نتیجه تست تداخل ایجاد کنند. اگر اخیرا هر یک از این داروها را مصرف کرده باشید، تست قادر به شناسایی عفونت هلیکوباکتر پیلوری نخواهد بود. با این حال لطفا قبل از متوقف کردن هرگونه دارویی، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

تست تنفسی اوره یا UBT | راهنمای بیمار قبل از انجام آزمایش

علت درخواست تست UBT

تست UBT برای بررسی موارد زیر درخواست میشود:

اشخاصی که به زخم دوازدهه یا زخم معده دچار هستند .
اشخاصی که در گذشته به زخم معده و یا زخم دوازدهه مبتلا هستند .
اشخاصی که به درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری پرداخته اند .(جهت اطمینان از رفع و درمان این عفونت)

تفسیر نتایج تست UBT

مقادیر نرمال آزمایشUBT گزارش منفی یا Negetive است. در صورت مثبت شدن مقادیر به صورت زیر گزارش می شود:

d< ۲۵	منفی (Negative)	Heliprobe ۰
۲۵ < d < ۵۰	حدواسط (Borderline)	Heliprobe ۱
d > ۵۰	مثبت (Postive)	Heliprobe ۲

به این صورت که آزمایشUBT یا تست تنفس اوره هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) می تواند سطوح بسیار پایین باکتری هلیکوباکتر پیلوری را با ارزیابی از تمام مخاط معده شناسایی کرد. در غیاب باکتری H.Pilori گروه کربونیل اوره به دی اکسید کربن (CO2) تبدیل نمی شود. باکتری H. pylori دارای آنزیم اوره آز بوده و در محیط معده اوره را به CO2 تبدیل میکند. با سنجش میزان CO2 تنفسی پی به وجود این باکتری در معده می بریم. اگر علائم بالینی ( شامل تهوع، استفراغ، آروغ یا گاز، نفخ شکم و کم اشتهایی) مؤید عفونت H. pylori باشد، نتایج منفی احتمال حضورH.Pilori را رد نمی کند. در این موارد تست باید با نمونه جدید یا روشی دیگر تکرار گردد.

نکات مهم درمورد تست UBT

آزمایش UBT برای افراد بدون علامت مناسب نیست.
انجام تست UBT برای هلیکوباکتر پیلوری تنها در درمان برنامه ریزی شده توصیه می شود.
بیمار باید به مدت حداقل ۱ ساعت قبل از اجرای آزمون نفس ناشتا باشد.
انجام تست UBT برای افراد کمتر از ۱۸ سال بکار نمیرود. همچنین از انجام تست برای زنان باردار، بیماران قلبی و آلرژیک اجتناب گردد.
ارتباط معنی داری بین تعداد ارگانیسم های هلیکوباکتر پیلوری در معده و نتایج تست تنفسی به اثبات نرسیده است.

مزیت های انجام تست UBT

علاوه بر آزمایشUBT آزمایش هایی بر اساس سرولوژی و الایزا انجام می پذیرد ولی آزمایش سرولوژی نمیتواند میان یک عفونت فعال که باعث بیماری می شود و یک عفونت نهفته که علائمی ایجاد نمی کند، تفاوتی قائل شود. همچنین این آزمایش نمی تواند بگوید که آیا درمان باعث معالجه بیماری و ریشه کنی باکتری شده است یا نه، چرا که پادتن های ضد باکتری مدت ها پس از نابودی آن در خون باقی می مانند.

با توجه به حساسیت پایین و محدودیت های تست های سرولوژیک برای ارزیابی عفونت فعال، بهترین روش تست اوره تنفسی است. این تست که براساس فعالیت آنزیم اوره آز (C-14-urea) است، یک شیوه سریع، ایمن و دقیق برای شناسایی هلیکوباکتر پیلوری است و از آنجایی که تنها باکتری های فعال را شناسای می کند، علاوه بر تشخیص در بررسی میزان تاثیر درمان نیز قابل استفاده است. همچنین این تست برای جمعیت های مختلف شامل کودکان، زنان باردار و شیرده، افراد مسن و بیمارانی که نمی توانند آندوسکوپی را تحمل کنند استفاده می شود.

تست تنفسی اوره یا UBT | راهنمای بیمار قبل از انجام آزمایش

عوارض تست UBT

تست تنفسی اوره UBT هیچ گونه تاثیرات جانبی، خطر یا عوارضی ندارد. لازم نیست که مصرف داروهایی مثل داروهای مهار کنندۀ پمپ پروتون (PPIها) را قبل از شروع تست توسط پزشک متوقف کنید.

در چه صورتی تست UBT انجام دهیم؟

آلودگی میکروبی مخاط معده با هلیکوباکترپیلوری، یکی از علل شایع زخم معده است. درمان صحیح این عفونت باعث رفع علائم بیماری در فرد مبتلا می شود. بهترین تست برای ارزیابی اثر درمان و ریشه کن شدن این عفونت، آزمایش تنفسی UBT است که معمولاً حدود 2 هفته پس از یک دوره درمانی تحت نظر پزشک، انجام می گیرد. در ادامه به مواردی که ممکن است علاوه بر زخم معد درخواست آزمایشUBT شود را اشاره می کنیم:

آنمی
خونریزی دستگاه گوارش
ادینوفاژی
استفراغ مکرر
سلبقه خانوادگی
سرطان GI
دیس پپسی در افراد زیر ۴۰ سال
بیماران با ITP و فقر آهن بدون توجیه
برای تمام افرادی که آسپرین پروفیلاکسی و یا درمانی تجویز می شود

جمع بندی

تست UBT یا تست تنفسی اوره یک آزمایش تشخیص طبی است که برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوری به کار می رود. وجود این باکتری منجر به بروز بیماری هایی مانند زخم معده، سرطان معده، گاستریت مزمن، بیماری های کبدی، کم خونی، کمبود آهن و حتی آسیب به سیستم قلبی عروقی می شود. بنابراین در صورتی که پزشک شما به وجود این باکتری در معده شما مشکوک باشد، انجام تست UBT را برای شما تجویز می کند.

آزمایش UBT از یک واکنش شیمیایی استفاده می‌ کند که حاوی یک ماده شیمیایی به نام اوره است که به یک اتم کربن متصل است. باکتری اوره را تجزیه می‌کند و در نتیجه کربن را آزاد می‌ کند که در بازدم وجود دارد. سپس بازدم برای بررسی کربن آزمایش می ‌شود. در تست تنفس هلیکو باکتر پیلوری از هر دو نوع کربن ۱۴C و کربن ۱۳C می‌توان استفاده کرد.

تست تنفسی اوره یا UBT | راهنمای بیمار قبل از انجام آزمایش