مرور خاطرات ایران در جام جهانی ۹۸ با جلال طالبی

همشهری جوان: متعصب تر از جلال طالبی نسبت به تیم ملی 98 خودش است. او حتی در یک مصاحبه مکتوب هم نمی تواند این تعصب را پنهان کند و آن را روی دایره می ریزد. سرمربی تیم ملی ایران در جام جهانی 1998 از جمله کسانی است که فکر می کند نباید دنبال شادی های آن سال ها در جام جهانی 2014 گشت. طالبی مقایسه شادی های صعود به جام جهانی دو دوره را هم درست نمی داند. او فکر می کند شرایط اجتماعی، اقتصادی و ... بر شادی مردم تاثیر می گذارد و سال 98 فضای مردم این شادی ها را می طلبیده. تعصب او اما در مورد تیمش است و سوال در مورد حاشیه های آن زمان ناراحتش می کند. سوالاتی که بعد از مرگ ایویچ فقید دوباره ذهن همه را مشغول کرد.

جلال طالبی یکی از مهمترین افرادی است که می تواند خاطرات 98 را مرور کند و دلیل شادی های آن زمان را بگوید. مربی که در لحظات آخر جایگزین ایویچ شد و از همه چند و چون تیم ملی خبر داشت. مردی که در بطن یک اتفاق عجیب و غریب بود. تیم ملی ایران در شرایطی که هیچ کس باور نمی کرد به جام جهانی رسید و آنجا تنها پیروزی تاریخ جام جهانی اش را در بازی قرن به دست آورد. عکس ها و خاطرات 98 و مقایسه اش با این روزها دلیل اصلی گفتگو با جلال طالبی بود؛ سرمربی آن زمان تیم ملی ایران. دیدن عکس ها و خواندن حرف های طالبی در فاصله دو ماه مانده تا جام جهانی لذت دیگری دارد.

به نظر می رسد نسل 98 خیلی خوب بلد بودند مردم را شاد کنند. فکر می کنید ویژگی های نسل 98 چه بود؟

- نمی شود این مسئله را فقط به یک نسل فوتبالی مربوط دانست. تفاوت های آن زمان و امروز کاملا آشکار است. جامعه در 98 شاداب و دارای انگیزه و امیدواری بیشتر به آینده و بالاخره فوتبالی پاک تر از حال حاضر را تجربه می کرد. همه اینها نتیجه اش شادی مردم بود و همه عوامل در آن تاثیر داشتند.


شما از نزدیک با همه این بازیکنان در تماس بودید. می شود چیزهایی که در آن تیم می دیدید را مثلا با تیم های قبلی که دیدید یا تیم ملی فعلی مقایسه کرد؟

- صمیمیت بازیکنان نسبت به هم یکی از مهمترین عوامل بود. چیزی که سبب می شد کنار هم یک تیم منسجم داشته باشیم. بازیکنان ۹۸، مسئولیت پذیر بودند و همینطور شناخت بسیار خوبی نسبت به هم داشتند. این شناخت هم به نظر فنی و هم از نظر رفتاری سبب می شد که در زمین تعادل تیمی بهتری وجود داشته باشد و مدیریت داخل زمین هم توانمندتر باشد. این در حالی بود که بازی های تدارکاتی تیم ۹۸ واقعا کم بود اما این مسئله سبب نشد که در نتیجه گیری ضعیف عمل کنیم.

تیم ملی بزرگسالان ۲۰۱۴ هم سبب یک شادی ملی شد. فکر می کنید تفاوت های عمده این تیم با تیمی که شما داشتید چه بود؟

- مقایسه این دو نسل به نظر من اشتباه است چون کارهایی که کردند هم قابل مقایسه نیست. شما شوق و شادی ملی بعد از بازی با استرالیا را چطور می خواهید با بازی کره جنوبی مقایسه کنید. بعدتر از آن هم پیروزی مقابل آمریکا و شادی بی حد مردم. به نظرم این شادی ها تکرار شدنی نیستند. همینطور که عوامل بروز چنین شادمانی هایی هم در جامعه فعلی وجود ندارد.

الان که ستاره های تیم ملی در آن زمان را مرور می کنیم، شاید بهترین فرصت وجود داشته برای صعود به مرحله بعد. فکر نمی کنید اگر قرار بود یک دوره ای ایران از گروهش صعود کند، همان دوره شما بود؟

- به نظرم این قضاوت کمی احساساتی است. اگر قدری از قضاوت کردن با احساسمان فاصله بگیریم متوجه می شویم تیم های همگروه ایران از هر نظر چه تشکیلاتی، چه سابقه، تجربه، حضور در جام جهانی، بازیکنان مطرح اروپایی، یا عناوین جهانی و اروپایی در سطح بالاتری از فوتبال ما قرار داشتند.

ما شرایط را با دیگر تیم های ایران مقایسه می کنیم.

- نمی شود تیم های مقابل را در نظر نگیرید. شما تیم های همگروه ایران را ببینید. یوگسلاوی با مجموعه ای از بهترین بازیکنان و ستاره ها که هر کدام در تیم های صاحبنام اروپا بازی می کردند و به عنوان برزیل اروپا شناخته شده بودند. آلمان قهرمان اروپا بود؛ تیمی صاحب سبک و با افتخارات بسیار زیاد. شاید تیمشان مسن بود اما کدام جام جهانی را می شناسید که آنها عملکرد بدی داشته باشند؟ تیمی که اکثر بازیکنانش الگوی بازیکنان ما بودند، ضمن اینکه برای اولین بار بعد از مدت ها بود که تیم ملی ایران در یک میدان بزرگ قرار می گرفت. حتی آمریکا که مقابل ایران شکست خورد هم تیم بسیار خوبی بود. آمریکا برای صعود به جام جهانی در گروه مکزیک قرار داشت اما به عنوان تیم اول صعود کرده بود و این تیم تجربه صعود به جام جهانی اش بیش از انگشتان یک دست است. تیمی که در دوره قبل میزبان جام جهانی بود. تیمی که تجربه ای بیشتر و بازی های بین المللی بیشتری داشت، مقابل ما شکست خورد و این باید سبب افتخار باشد.

نتایج ایران در سال ۹۸ سبب افتخار بود و به همین دلیل به نظر می رسد که شاید شانس بیشتری داشتیم...

- این مدل صحبت کردن در مورد تیمی که صادقانه تلاش کرد به نظر درست نمی رسد. حیف است. این ارزش زحمات و تلاش صادقانه بازیکنان را کم اهمیت جلوه می دهد. آنها با تمام توان برای سربلندی نام ایران تلاش کردند.

به تیم ملی کی روش امیدوارید؟

- امید مهمترین نکته ای است که انسان را وادار به تلاش می کند. فکر می کنم که با تلاش بیشتر، آن هم با برنامه ریزی درست تا شروع جام جهانی، تیم ما می تواند بازی های قابل قبولی را به نمایش بگذارد.

خیلی ها می گویند ستاره تیم ملی، کی روش است و می تواند ایران را به مرحله بعد برساند.

- مسلما حضور کی روش کمک بزرگی به تیم ملی برای حضور در جام جهانی کرده است (هر چند ما سه بار به جام جهانی صعود کرده بودیم)، امیدوارم این بار تیم ملی با صعود از گروهش نتایج بهتری به دست بیاورد. نتیجه گرفتن در جام جهانی و صعود از گروه انتظاری است که فوتبال ملی ما از ایشان دارد.


فکر می کنید شانس ایران برای حضور در مرحله بعد چقدر است؟ یعنی شانس ایران اینقدر زیاد است که از کی روش انتظار صعود دارید؟

- به نظر من آرژانتین را باید تیم صعود کرده از این گروه بدانیم. به احتمال فراوان این تیم در گروه اول می شود و صعود می کند، بنابراین باید روی نتایج دو بازی خودمان با نیجریه و بوسنی تمرکز کنیم. همه این را می دانند که بازی اول مهمترین بازی ایران است. اگر در بازی اول مقابل نیجریه به نتیجه دلخواه برسیم که برد یا حداقل مساوی است، آنگاه نتیجه بازی نیجریه و بوسنی برایمان اهمیت بسیاری خواهد داشت. ما اگر بتوانیم در بازی با نیجریه نتیجه خوب بگیریم، حتما نمایش خوبی هم مقابل آرژانتین خواهیم داشت. این البته ربطی به نتیجه ندارد ولی فکر می کنم بازیمان مقابل آرژانتین به یادماندنی باشد. در بازی سوم هم که دیگر تکلیف مشخص است و خوب می دانیم چه نتیجه ای می تواند ما را به مرحله بعدی جام جهانی برساند. فکر می کنم تیم دوم می تواند حتی با ۴ امتیاز هم به مرحله بعد صعود کند و شاید تیم ملی ایران بتواند همین تیم باشد.

به نظر می رسد فوتبال ایران برخلاف حضورش در جام جهانی دوران افول را می گذراند. سطح کیفیت لیگ برتر هم این گزاره را تایید می کند. چقدر می توان روی شادی بزرگ ملی که توسط فوتبال آفریده می شود حساب کرد؟ منظور این است که فکر می کنید چه زمانی دوباره فوتبال می تواند شادی ملی تولید کند؟ لازمه هایش چیست؟

- فوتبال این روزها دغدغه اصلی مردم نیست. دل نگرانی هایشان بیشتر به خاطر مشکلات اقتصادی و بیکاری و ... است. همین ماجراها سبب شده که مردم در حالت بی تفاوتی به فوتبال به سر ببرند. در چنین فضایی فوتبال به تنهایی نمی تواند کاری بکند. برای شاد کردن مردم یک مجموعه فعالیت لازم است اما من امیدوارم تیم ملی با ارائه یکسری بازی های قابل قبول چند روزی غم و ناراحتی را در زندگی روزمره شان فراموش کنند.

هنوز شایعات زیادی در مورد مدل برکناری ایویچ فقید شنیده می شود. خیلی ها متهم شدند که در بازی با رم طوری بازی کردند که ایویچ برکنار شود. شما که در اردوی تیم ملی بودید، توضیح بدهید که دقیقا چه اتفاقی افتاد؟

- متاسفانه با گذشت ۱۵ سال از جام جهانی فرانسه همچنان همان سوال تکراری پرسیده می شود؛ سوالی که نه هیچ گونه کمکی به فوتبال امروزمان می کند، نه حتی کمک می کند که فردای فوتبال ما درست شود. شما از زبان کدامیک از بازتیکنان تیم ملی ۹۸ شنیده یا خوانده اید که گفته باشند ایویچ مربی خوبی نبوده؟ وقتی ایویچ مربی خوبی بوده و خوب کوچینگ می کرده، پس می خواهید بگویید که ما زحمات و شخصیت و آبروی خودمان را نادیده گرفتیم که با شکست مقابل رم او را برکنار کنیم؟ این در صورتی است که اکثر بازیکنان آن جام، به دانش، توانایی و تجربه ایشان اعتقاد کامل داشتند. شما فقط بگویید چه دلیلی داشت که کسی اعتبار، شخصیت و نام خود را نادیده بگیرد و آن نتیجه را رقم بزند؟ اگر قبول کنیم در هر تیمی و در هر زمانی و با هر کادر فنی احتمال رقم خوردن این نتایج ممکن است، آنگاه می توانیم بدون اینکه به بازیکنان تیم ملی کشورمان تهمت و نسبت غیراخلاقی تبانی بزنیم، قدری فکر کنیم. این واقعا جای تاسف دارد.

قبل از مسابقات ۹۸ پیش بینی چه نتایجی را می کردید؟

- مطمئن بودم که قادریم نمایش خوب و با کیفیت بالایی داشته باشیم. من به بچه ها ایمان داشتم. به توانایی فنی و شجاعت شان و به اهمیت وظیفه و مسئولیتی که بر دوش شان بود؛ بنابراین بسیار امیدوارانه نسبت به آنچه در اختیار داشتم کارم را با همکارانم آغاز کردم و سرانجام در پایان موجب شادی ملتی شدیم که لیاقت شادمانی را داشت و همواره باید داشته باشد.

از پیروزی بر آمریکا چه چیزی یادتان مانده؟

- پیروزی بر آمریکا، آن هم در جام جهانی و در بازی که بازی قرن نام گرفت، فراموش نشدنی است. این بازی در تاریخ ماندگار شده و همواره همه از آن یاد خواهند کرد. بچه ها در آن بازی با تلاشی که کردند، افتخار بزرگی برای فوتبال ایران به دست آوردند و دل مردم را شاد کردند و البته این برای من هم افتخار بسیار بزرگی بود که کنار آنها بودم.


بازی با آلمان همان بازی حسرت ایرانی هاست. چرا باختیم؟ بازیکنان بعدا مدعی شدند که به خاطر رفتار برخی مسئولان از پیش باخته بودند.

- فکر می کنم که نه در آن زمان و نه در حال حاضر توان برابری با فوتبال آلمان را نداریم و شرایط و نگاهمان به گونه ای نیست که امیدوار باشیم به آنها حتی نزدیک شویم.

تیم ایران در مسابقات ۹۸ همه را شگفت زده کرد. کامنت یا حرفی از مربیان تیم های دیگر در مورد ایران خاطرتان مانده؟

- تیم ۹۸ بهترین نتیجه را گرفت. مهمترین و به یادماندنی ترین خاطره شادی و غرور ملی را برای ایران در همه جای جهان به وجود آورد و این برای من مهمترین خاطره است اما بعد از بازی مقابل یوگسلاوی زمانی که می خواستیم به سمت هتل حرکت کنیم، سرمربی یوگسلاوی داخل اتوبوس تیم ملی آمد و به بازیکنان ایران بابت بازی خوبشان تبریک گفت. نکته مهم دیگر در آن جام جهانی پرتماشاگر شدن بازی تیم ملی بود. در آن جام بعد از برزیل - فرانسه که فینال جام جهانی بود، بازی ایران و آمریکا به عنوان دومین بازی پربیننده جام انتخاب شد که این هم خاطره بسیار خوبی برای من بود. تیم ملی ایران در آن جام بهترین تیم آسیایی بود و در رنکینگ در رتبه بیستم قرار گرفت.

اگر نسل ۹۸ در حال حاضر عضو تیم ملی بودند، صعود نمی کردیم؟

- باید به بازیکنان فعلی تیم ملی کمک کرد که باور داشته باشند می توانند نماینده شایسته ای برای فوتبال ملی و کشورمان ایران باشند.

نقطه قوت تیم کی روش چیست؟

- مدت زمانی که ایشان در کنار تیم ملی بوده، بهترین نقطه قوت است. او در این مدت شناخت بیشتری نسبت به رفتار و اخلاق بازیکنان و حتی جامعه پیدا کرده و می تواند بر همه چیز مسلط شود. تدارکاتی که برای تیم او در نظر گرفته شده، می تواند تیم ملی را قدرتمندتر کند.

نتایج ایران در جام جهانی را پیش بینی می کنید؟

- پیش بینی نتایج کار مشکلی است اما امیدوارم نتایجی که به دست می آید، شادی مردم را به دنبال داشته باشد.