مهدی رحمتی، عکس با دخترک و سطل آب حوضی آقای فراستی!

عصر ایران: مهدی رحمتی بازیکن سرشناس فوتبال و دروازه بان و کاپیتان استقلال ، دیشب در برنامه تلویزیونی ۹۰ به صراحت گفت اگر کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال بخواهد او را محروم کند برای همیشه از فوتبال خداحافظی خواهد کرد.

این در حالی بود که هر چه عادل فردوسی پور از مسوول کمیته موسوم به اخلاق می خواست توضیح دهد بر اساس کدام بند از چه آیین نامه ای مهدی رحمتی را احضار کرده و تهدید به محرومیت می کند پاسخی نداشت و تنها به گفتن این جمله بسنده کرد که « قوانین مملکت را که نباید یادآوری کنیم.»

ماجرا از این قرار است که چند ماه قبل در اردوی تیم استقلال در ارمنستان یک دختر هوادار آبی پوشان که در این کشور خود را ملزم به رعایت حجاب رسمی در ایران نمی دیده با بازیکن محبوب خود عکس یادگاری می گیرد و اسم این عکس شده «پرونده رحمتی». تازه در آن عکس مهدی رحمتی تنها نیست.

دامن دخترک البته کوتاه تر از حد معمول است ولی اولا فقط آن دو در عکس نیستند و ثانیا چه بسا یک لحظه صدا کرده و روبه روی دوربین عکس گرفته اند و خلاص و ثالثا انتشار این عکس در آستانه دیدار حساس استقلال با تراکتور سازی با توجه به سابقه کدورت و اختلاف بین دروازه بان و کاپیتان استقلال با سرمربی تراکتورسازی این شایبه را ایجاد کرده که انتشار تصویر به قصد بر هم زدن تمرکز ستون استقلال انجام شده است.

دروازه بان پرسابقه فوتبال ایران و کاپیتان یکی از دو تیم پرهوادار کشور با صدای بغض آلود می گفت: «آیا مقامات کشور در خارج با زنان بی حجاب عکس نمی گیرند و تنها کار من جرم است؟»

سخن سید مهدی رحمتی یادآور تصاویر متعدد و ساعت ها مذاکره محمد جواد ظریف وزیر خارجه و رییس دستگاه دیپلماسی ایران با فدریکو موگرینی مسوول سیاست خارجی اروپا در کشورهای مختلف است . البته می دانیم تصاویر رسمی طبعا بسیار متعارف تر است اما آیا از یک هوادار فوتبال هم می توان انتظار داشت مثل خانم موگرینی لباس بپوشد و مانند او فاصله ها و عرف دیپلماتیک را رعایت کند؟ معلوم است که لباس پوشیدن موگرینی سیاست مداربا دخترک هوادار متفاوت است. تازه رحمتی هم فاصله را رعایت کرده است.

از منظری دیگر تعریف اخلاق در جامعه ایران در حد رعایت ظواهر نزول کرده و به نظر می رسد احضار کنندگان بیشتر دغدغه حفظ جایگاه اداری خود را دارند و گرنه عکسی مربوط به چند ماه قبل در کانون توجه قرار نمی گرفت و به لحاظ شرعی هم در این گونه مواقع اصرار بر یک موضوع عملا به انتشار کاری می انجامد که در قبح آن سخن گفته می شود و این روند نه تنها کمکی به حل مشکل نکرده که هر روز ابعاد تازه تری پیدا می کند.

یک روز باید به مسعود شجاعی بگویند چرا با فلان خبرنگار مقیم خارج از کشور گفت و گو و درباره مسایل ایران یا آنچه مسایل ایران می پندارد حرف زده است. یک روز باید به فلان دختر جوان ورزشکار بگویند چرا با عضو فلان تیم عکس یادگاری گرفته ای و حالا نوبت سید مهدی رحمتی است که چرا سی ثانیه کنار فلان هم وطن یا هوادار ایستاده ای و عکس گرفته ای.

واقعیت این است که بخشی از دختران و زنان ایرانی آن گونه که نظام رسمی دوست دارد لباس نمی پوشند و رعایت پوشش رسمی حداقلی در داخل به خاطر اجبار پلیس و ترس از گشت ارشاد است و طبعا در کشوری مانند ارمنستان نمی توانند این رعایت را انتظار داشته باشند.

حالا من و شما جای سید مهدی رحمتی. یک دختر جوان می خواهد با او عکس یادگاری بگیرد. چه کار کند؟ فرار کند؟ عکس نگیرد؟ یا لباس کوتاه او را متذکر شود؟ سیاست مداران و سن و سال دار ترها البته حواس شان هست اما یک بازیکن فوتبال یک لحظه می ایستد و عکسی هم ثبت می شود و بعد هر دو می روند پی کارشان و این قدر پرونده سازی ندارد.

چند ده هزار نفر در یک ورزشگاه رکیک ترین الفاظ را به صورت دسته جمعی تکرار می کنند. کسی نگران اخلاق جامعه نمی شود. اما اگر بازیکن مشهور و محبوب کنار دخترکی بایستد ارکان عرش به لرزه در می آید؟

از این گونه تصاویر قبلا هم بوده منتها اتفاق جدید این است که در دو سال اخیر در فضای مجازی به سرعت و به طرفه العینی تکثیر می شود.

هر شهروند عادی که با چهره مشهوری عکس می گیرد دوست دارد آن را در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و صفحات شخصی خود منتشر کند و این دیگر گناه چهره مشهور نیست.

نوع برخورد و انتقاد عادل فردوسی پور در برنامه تلویزیونی ۹۰ نشان داد که مجری سیمای جمهوری اسلامی هم از رفتار کمیته اخلاق قانع نشده چه رسد به دیگران و بسیار بعید است که کسی مهدی رحمتی را به خاطر عکس یادگاری به بی اخلاقی متهم کند.

در جامعه ای که بی اخلاقی از در و دیوار می ریزد و از بام تا شام حرف از اختلاس و دریافتی های نجومی در انواع و اقسام آن است گیر دادن به یک بازیکن که چرا در کشوری دیگر با فلان هوادار مونث عکس یادگاری گرفته ای و چرا او این عکس را منتشر کرده به دغدغه اخلاق تعبیر نخواهد شد و به عکس این ابهام درمی گیرد که آیا نوعی فضا سازی در آستانه بازی حساس نیست؟

در ایام نوجوانی و درسال های دور دبیری داشتیم که تا وارد کلاس می شد کتاب های بچه ها را کنترل می کرد و اگر کسی کتاب و دفتر نیاورده بود او را به بیرون کلاس هدایت می کرد.

شعار آقای فراستی - که نمی دانم پس از سی و اندی سال در قید حیات است یا نه- این بود که آب حوضی هم وقتی سر کار می رود سطل خود را همراه می برد. آن سال ها خانه ها حوض داشتند و آب باقی مانده آنها را کسانی تخلیه می کردند که به آنان در اصطلاح مردم کوچه و بازار آب حوضی گفته می شد و هنوز نسل های قبل صدای آواز گونه آنان را در کوچه ها به خاطر دارند که «آبِ حوض می کشیم...»

دبیر محترم اما به مرور بر وسواس خود افزود و به جز کتاب فارسی به دفتر و انجام تکالیف هم گیر می داد و اگر در جلسات اول سال در هر کلاس ۵تا ۷ نفر را بیرون می کرد اندک اندک کار به جایی رسید که از جمعیت ۳۵ نفری نیمی را به بهانه های مختلف اخراج می کرد و ترجیح می داد جمعیت کلاس را به نصف تقلیل دهد! ادامه این رفتار اما چنان تحقیر آمیز شده بود که یک روز درس خوان ترین بچه ها هم قرار گذاشتند کتاب و دفتر نیاورند تا ببینیم جناب فراستی این بار با همه چه خواهد کرد.

طبق معمول وارد کلاس شد و قبل از هر چیز سراغ کتاب و دفتربچه ها را گرفت و دید هیچ کتابی روی میز نیست! همان اتفاقی رخ داد که انتظار داشتیم. به جای اخراج همه سی و پنج نفر خودش بیرون رفت چون همه را نمی توانست متهم کند.

اگر کمیته اخلاق به صورت خصوصی به یک نفر تذکر دهد اوضاع را در کنترل دارد ولی اگر بخواهد مدام این و آن را به صف کند روزی می رسد که دیگر نمی دانند چه کنند. این یکی چرا زنش حجاب ندارد، دیگری چرا تا گردن خال کوبی دارد، سومی چرا مصاحبه کرده چهارمی پنجمی ششمی ...

بازیکنی که در سال یک میلیارد تومان پول می گیرد زندگی متفاوتی را برای خود رقم زده و درست است که در داخل رعایت می کند اما دلیلی نمی بیند همواره در مشت مسوول حراست باشد و تازه در این عکس گویا مراقبان نیز بوده اند و اتفاق در اردوی خارج از کشور رخ داده و اگر این قدر نگران اند چرا به سرزمین ارمنی ها می روند و اردو را در یکی از شهرهای خودمان برگزار نمی کنند؟

تازه این قصه درباره سید مهدی رحمتی است که همه می دانند چقدر به دعا و متافیزیک باور دارد.

او پول خود را از این فوتبال به قدر کافی درآورده و بعد از ۱۸ سال بازی مستمر دیگر حوصله کل کل ندارد تا مثل دزد و فاسد به خاطر یک عکس توضیح دهد و ول می کند و می رود. اما آیا در این صورت اخلاق مورد نظر کمیته اخلاق رعایت می شود؟در بسیاری از شهرها تنها تفریح جوانان این است که تیم های پرطرفدار به شهرشان بیایند و بازی کنند. این تفریح را هم می خواهید بگیرید؟ این اخلاق است؟!

آیا آقا فراستی های فدراسیون می دانند نمی توانند هر روز یک بازیکن ملی را به خاطر خال کوبی و دیگری را به سبب مصاحبه با فلان رادیو و سومی را به خاطر میهمانی و چهارمی را به دلیل دیگر احضار کنند و وقتی از حد معینی گذشت همه را نمی توانند محروم کنند؟

وقتی مجری ایدیولوژیک ترین تلویزیون دنیا قانع نشده مردم چگونه قانع شوند؟ لابد کمیته اخلاق صدا و سیما هم عادل فردوسی پور را احضار می کند!

اخلاق، یک تعریف مشخص بین المللی دارد و یک تعریف ایدیولوژیک و هیچ یک در قضیه موسوم به پرونده رحمتی نقض نشده است.

تعریف مصطلح و جهانی آن که در تمام صنوف و حرفه ها مورد پذیرش است این است که در هر صنفی باید مسوولیت حرفه ای داشت. مثلا پزشک و وکیل حق افشای اسرار بیمار و موکل را ندارند. روزنامه نگار تنها در صورتی مجاز به انتشار سخنان طرف گفت و گوی خود است که به او بگوید خبرنگار است و سخنان خصوصی با یک مقام مسوول را نمی تواند به نام گفت و گو منتشر کند. حتی در فیلم هایی که پاره ای روابط را به نمایش می گذارند بازیگر اجازه سوء استفاده بیشتر ندارد. اینها اخلاق حرفه ای است. تعریف ایدیولوژیک آن نیز رعایت هنجارهای مورد نظر است.

معلوم است که از دامن کوتاه دخترک دفاع نمی کنیم و اگر خود بازیکن عکس را منتشر کرده باشد نیز. اما اولا ایران نبوده و ارمنستان بوده. دیروز و پریروز نبوده و چند ماه قبل بوده. ثالثا پارتی شبانه و هم آغوشی نیست و عکسی در چند ثانیه است و انتشار هم نه از جانب بازیکن که از طرف هوادار صورت پذیرفته و البته این احتمال را هم باید در نظر داشت که در آستانه بازی حساس کسانی بخواهند شیطنت کنند.

کاش آقا فراستی در قید حیات باشد و خاطرات خود را بگوید...