مسابقه در شب عاشورا؛ توطئه فیفا یا موضوعی قابل حل؟

عصر ایران: تقارن زمان مسابقه فوتبال بین دو تیم ملی فوتبال ایران و کره جنوبی ( سه شنبه ۲۰ مهرماه ۱۳۹۵) با غروب تاسوعا یا شب عاشورا محل بحث و مناقشه شده است هر چند که مهدی تاج رییس فدراسیون در تهران و کنگره «ای اف سی» در هند رایزنی کرده و می کند تا زمان مسابقه یک روز زودتر برگزار شود اما بعید است اتفاق خاصی بیفتد.

ضمن این که درخواست برگزاری ۲۴ ساعت زودتر به معنی شب تاسوعاست که تفاوت چندانی با شب عاشورا ندارد.

دست آخر به این راهکار رسیده اند که در ورزشگاه مراسم سوگواری برگزار شود و زیر بار جریمه فیفا یا کنفدراسیون فوتبال آسیا هم برویم چون در مسابقه ورزشی نباید به تبلیغ مذهبی پرداخت.

آقای تاج می گوید: «جریمه اش را می دهیم» هر چند که گفته می شود برای بزرگداشت ارزش های اخلاقی یی که امام حسین‌ع جان شیرین و نازنین خود را بر سر آنها نثار کرد شایسته نیست ارزش « وفاداری به عهد» و پیمانی را که امضا کرده ایم زیر پا بگذاریم ولی می توان توجیه کرد این مراسم جنبه آیینی دارد و صرفا مذهبی نیست و از یونسکو برای اثبات این مدعا مدد گرفت.

کره ای ها بعد از یک بازی دشوار با قطر به تهران می آیند و روشن است که زیر بار تغییر زمان و انجام زودتر مسابقه نخواهند رفت و از این رو می توان برگزاری مسابقه در عصر یا غروب تاسوعا را قطعی دانست.

با توجه به قطعی بودن این اتفاق تقاضای لغو یا تعویق یک بازی ملی هم به قاعده بی فایده است و موضع گیری ها نیز تنها مایه حساسیت و بدبینی می شود.

کار به جایی رسیده که برخی از امامان جمعه در خطبه ها به این موضوع پرداخته اند و به عنوان نمونه امام جمعه شهرستان نهاوند گفته است:

«برگزاری مسابقات فوتبال در شب عاشورا دهن کجی به شئون اسلام و انقلاب و نظام است. با این اقدام بسیاری از جوانان از عزاداری باز می مانند. این اقدام نیات پشت پرده فیفا را نشان می دهد که متأثر از استکبار جهانی است. این خلاف سیاست نظام و انقلاب و اسلام است چرا که در هر دو صورت برد و باخت، اقدامات و حرکاتی صورت می گیرد که موجب بی احترامی به امام حسین‌ع می شود... اگر با توجه به اعمال نفوذ فیفا موفق به لغو این دیدار نشدیم هیأت های عزاداری تهران باید با ورود شایسته به ورزشگاه آزادی و به کارگیری نمادها و فرهنگ عاشورایی جوابی دندان شکن به همه کسانی بدهند که با شئون اسلام مخالفت کرده اند.»

درباره این ماجرا و مواضعی از این دست چند نکته را می توان یادآور شد:

۱- منتقدین دقیقا از کی انتقاد می کنند؟ مگر زمان برنامه را وزیر ورزش یا رییس فدراسیون فوتبال ایران تعیین کرده اند؟ مگر بازی لیگ برتر را روز تاسوعا و عاشورا گذاشته اند؟ فیفا هم که اصلا با تقویم هجری قمری کاری ندارد تا بخواهد توطئه کند.

اگر هم از فیفا انتقاد می کنند آیا اساسا رییس فیفا خطبه های نماز جمعه شهرستان نهاوند یا دیگر شهرهای ایران را گوش می کند یا اگر هم برای او ترجمه کنند متوجه موضوع می شود؟

۲- اعتقادات دینی امری بیرونی نیست و باید درونی شده باشد هر چند که در نظام دینی جلوه بیرونی هم دارد . اگر درونی شده باشد دیگر چه جای نگرانی و اگر درونی نشده و تنها از بیرون باید حفظ ظاهر کرد آن گاه باید پرسید: پس این همه تبلیغ و صرف بودجه های کلان در این ده ها سال به کجا انجامیده است؟

هر چند که به قاعده نباید جای نگرانی باشد. زیرا علاقه به امام حسین ع و مضامین عاشورایی با روح و جان ایرانیان عجین است و جنبه آیینی هم دارد و مشخص نیست امثال این آقای امام جمعه دقیقا نگران چه هستند؟

۳- دلیل اول مخالفت این است که « بسیاری از جوانان از عزاداری باز می مانند.» اما مگر قبل یا حین بازی و حتی پس از آن نمی توان آیین های مربوطه را برگزار کرد؟

دلیل یا نگرانی دیگر: « در هر دو صورت برد و باخت اقدامات و حرکاتی صورت می گیرد که موجی بی احترامی به امام حسین‌ع می شود.»

اولا ایشان و همفکران مشارالیه از کجا پیش بینی می کنند که اقدامات و حرکاتی صورت می گیرد که موجب بی احترامی می شود؟

احتمالا منظورشان این است که تماشاگران به رقص و پای می کوبی می پردازند. حال آن که شادی ها پس از برد اتفاق می افتد نه باخت و خدای ناکرده احتمال باخت هم هست که در این حالت اساسا شادی منتفی است و تنها اندوه و پرخاش متصور است.

ثانیا مگر این جوانان از کره مریخ آمده اند که تاسوعا یا عاشورا را درک نکنند؟ اگر شب عاشورا بخواهند بزنند و برقصند که بدا به حال این همه سال وقت و صدها میلیارد دلار پول آموزش ایدیولوژیک و اگر چنین نکنند - که معلوم است چنین نخواهند کرد- چرا پیش داوری؟

ثالثا تنها دو حالت برد و باخت متصور نیست و شاید هم مساوی کنند و این را در نظر نگرفته اند.

رابعا اول بار نیست که چنین اتفاقی می افتد یا قرار است رخ دهد.

کافی است بازی استقلال با دالیان چین را به یادآوریم که آن هم ماه محرم برگزار شد و عمل خلافی هم رخ نداد.

۴- توصیه آقای امام جمعه هم جالب است: «هیات های عزاداری به ورزشگاه بروند».

این توصیه نشان می دهد در این نگاه تنها هیات ها علاقه مند و عزادار امام حسین هستند. حال آن که رشته این محبت سر دراز دارد و بیش از هزار سال است که ایرانیان با عشق امام حسین شناخته می شوند و البته هیات ها متشکل تر و برنامه ریزی شده تر عمل می کنند.

حال چه باید کرد؟

راه حل «لغو» که عملی نیست چون یعنی خداحافظ جام جهانی. زیر بار «تعویق» هم که نمی روند. راهکار «تغییر» زمان رفت و برگشت هم تقریبا منتفی است چون کره ای ها برای بازی با قطر به منطقه می آیند و دوباره نمی خواهند بیایند.

یک راه این است که فدراسیون فوتبال و ورزشگاه آزادی متولی مراسم شود. موفقیت این راهکار به تماشاگران بستگی و مدیریت درست و استفاده از نواهای مناسب بستگی دارد.

راه دوم همان است که هیات ها بیایند. در این صورت فضای ورزشگاه تحت الشعاع قرار می گیرد و احتمال دارد تماشاگران دوپاره شوند.

راهکار درست تر اما این است که به مردم اعتماد کنیم و گمان نکنیم آنان که به ورزشگاه می روند یک گروه اند و کسانی که به عزاداری می پردازند دسته ای دیگر.

مگر در سال های جنگ، ظهر تشییع جنازه شهیدان برگزار نمی شد و بعد از ظهر در امجدیه مسابقه نمی دادند؟ مگر در همان امجدیه گوینده از شهیدان نمی گفت؟

گوینده و لیدرها و اطلاعیه ها البته باید از مردم بخواهند حال و هوای تاسوعا و عاشورا را مراعات کنند تا تلویزیون هم بتواند با طیب خاطر پخش کند.

پس راهکار ساده است و نیازی نیست دستورالعمل از نهاوند یا جای دیگر برسد. به مردم باید اعتماد و در عین حال توصیه کرد رعایت کنند.