ستاره ها در شمایل تازه (۱)

روزنامه سینما - احسان قلی پور:

1- امسال شاید سال متفاوتی برای بازیگران سینما باشد. سالی که قرار است تماشاگران شمایل تازه ای از ستاره های سینما را روی پرده ببینند. طی این سال ها هر از گاهی شاهد تغییر ظاهر بازیگران در سینما بودیم اما امسال این تغییرات تعداد بیشتری از بازیگران را درگیر خود کرده تا احتمالا سال سختی برای هیئت انتخاب جشنواره باشد؛ محمدرضا گلزار در فیلم «روشنفکری خشک سالی» و «دروغ» ظاهر شده، تنابنده برخلاف سال های اخیر.

نقش یک راننده آژانس جدی را در فیلم داودنژاد ایفا کرده، عطاران جز «دراکولا» در درام تلخ حسین فرح بخش شمایل تازه ای از یک نقش جدی را در کارنامه اش ثبت کرده است. بهرام رادان در فیلم تارانتینویی مصطفی کیایی به اندازه سنتوری مهرجویی می تواند برای تماشاگرش غافلگیرکننده باشد. حتی آنهایی که عادت کرده اند لیلا حاتمی را در نقش های مشابه تکراری ببینند. امسال می توانند در «من» سهیل بیرقی، او را در نقش زن رندی ببینند که یک شهر را سرِ کار می گذارد. اینها نمونه هایی از ستاره های سینمای ایران هستند که امسال انتخاب های متفاوتی داشته اند. انتخاب هایی که شاید تصویر تازه ای از شمایل همیشگی شان به مخاطب ارائه دهد.

2- یکی از جذابیت های جشنواره فیلم فجر کشف چهره های تازه است؛ بازیگرانی که یا قبلا در فیلم و سریالی دیده نشده اند یا برای نخستین بار به صورتی جدی مقابل دوربین رفته اند؛ همان اتفاقی که سال ها قبل برای ترانه علیدوستی در «من ترانه 15 سال دارم» یا برای حامد بهداد در «آخرین بازی» و بعدتر در «بوتیک» افتاد.

امسال هم کم نیستند نام هایی که می توانند شگفتی جشنواره را بسازند و به صورت جدی در این رویداد سینمایی مطرح شوند؛ از ماهور الوند که در «دختر» ساخته رضا میرکریمی مقابل دوربین رفته تا پدرام شریفی که همین امسال احتمالا با چهار فیلم در جشنواره حاضر خواهد بود.

فیلم «مالاریا» به کارگردانی پرویز شهبازی هم می تواند نقطه ای ماندگار در کارنامه بازیگرانی چون آزاده نامداری، آذرخش فراهانی و ساغر قناعت باشد؛ همان اتفاقی که پیش از این برای مریم پالیزبان در «نقش عمیق» و «دربند» شهبازی افتاده بود.

پدرام شریفی امسال در چهار فیلم «متولد 65»، «سیانور»، «سایه» و «بادیگارد» بازی کرده که احتمالا فیلم های دوم و چهارم شانس مطرح شدن این بازیگر را بیش از باقی به وجود آورند. سال قبل، زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر امیر جدیدی به همراه مان حقیقی در قشم مشغول فیلمبرداری «اژدها وارد می شود» بودند و امسال این حقیقی فیلمش را به جشنواره ارائه کند، می تواند شانسی برای ارائه تصویری تازه از این بازیگر سینما باشد.

به این جمع می شود بازیگر فیلم «ایستاده در غبار» (هادی حجازی فر) را هم اضافه کرد که به شیوه انتخاب بازیگر از طریق فضای مجازی به فیلم محمد حسین مهدویان راه یافت و نقش شهید احمد متوسلیان را بازی کرد.

3- چندی است معادلات سینمای ایران را بازیگران نمی چینند. یعنی اگر مورد متفاوت رضا عطاران کنار گذاشته شود، باقی بازیگران به صورت مشخص و تضمین شده روی فروش فیلم ها تاثیر ندارند. این را آمار فروش فیلم های بازیگران شناخته شده سینمای ایران ثابت می کند.

از همین روست که می توان تصور کرد از میان فیلم های حاضر در جشنواره پیش رو، آثاری در اکران سال آینده پرفروش شوند که کارگردان یا سوژه، نقش پررنگ تری از بازیگران دارد، از جمله «صاف کننده» مصطفی کیایی که با توجه به قصه اش می توان آن را از الان در میان پرفروش های سال بعد دید یا «رسوایی 2» مسعود ده نمکی.

اگر فیلم ده نمکی بفروشد، قطعا این بازیگران نیستند که تعیین کننده اند. در مورد «بادیگارد» ابراهیم حاتمی کیا هم قطعا این نام کارگردان است که کنجکاوی به وجود خواهد آورد نه بازی های تازه ای از پرویز پرستویی و مریلا زارعی. در مورد فیلم کمدی «50 کیلو آلبالو» هم می توان چنین ادعا کرد که کلیت فیلم، بیشتر از تک تک بازیگران در جذب مخاطب تاثیر خواهد داشت.

لیلا حاتمی

چالش معصومیت در بازیگری


لیلا حاتمی برخلاف بازیگرانی که وقتی جایزه ای می گیرند یا عنوان شان در سطح بین الملل مطرح می شود. ترجیح می دهند فقط مقابل دوربین کارگردانان امتحان پس داده سینما بروند. بعد از موفقیت های «جدایی نادر از سیمین» و داوری اش در جشنواره کن و حضورهای جهانی دیگر، به همکاری با فیلم اولی ها تمایل نشان داده، از «سر به مهر» نخستین ساخته سینما هادی مقدم دوست تا «در دنیای تو ساعت چند است؟» ساخته صفی یزدانیان و همین اخیرا «من» ساخته سهیل بیرقی.

حاتمی البته در سال ۱۳۹۴ خیلی پیشنهادی مختلف را نپذیرفت و در یکی از معدود انتخاب های خود مقابل دوربین بیرقی رفت. بیرقی سال ها به عنوان دستیار عبدالرضا کاهانی در سینمای ایران فعال بوده و حالا امسال تصمیم گرفت خود اولین اثر سینمایی اش را کارگردانی کند.

اخباری که از گوشه و کنار این فیلم سینمایی شنیده می شود، حکایت از آن دارد که حاتمی در نقشی متفاوت در این فیلم مقابل دوربین رفته است. ویژگی مشترکی که حتی در نقش های نسبتا متفاوت حاتمی می توان یافت، معصومیت اوست. گویا بازی با همین ویژگی، شاخصه نقش تازه این بازیگر در فیلم «من» است.


گلاب آدینه

تکرار خاطره روسری آبی


تصویر گلاب آدینه در سینمای ایران سال هاست که ثبت شده و این بازیگر جایگاه ویژه خود را در این عرصه به دست آورده است. او علاوه بر نقش های مختلف، گریم های متفاوتی را در این سینما از سر گذرانده است، از جمله فیلم «وقتی همه خواب بودند» به کارگردانی فریدون حسن پور یا «روسری آبی» ساخته رخشان بنی اعتماد او حالا در نخستین فیلم سینمایی مرجان اشرفی زاده در نقش یک مادر ظاهر شده، مادری که فرزند او دچار معلولیت ذهنی است و سرپرستی این دختر تبدیل به یک اتفاق در خانواده می شود.

او برای بازی در فیلم سینمایی «روسری آبی» موافق به کسب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن شده است.


بابک حمیدیان

شاهین اقبال باز هم می نشیند؟


معدود بازیگری همانند بابک حمیدیان می توان در سینمای ایران یافت که از نقش های مثبت همانند شهید وصالی در «چ» ساخته ابراهیم حاتمی کیا تا شخصیت مرد جوان متجاوز در فیلم «هیس، دخترها فریاد نمی زنند» به کارگردانی پوران درخشنده به او بیاید.

این نقش ها نه تنها به حمیدیان می آید بلکه وجوه مختلفی از توان او را در بازیگری بروز می دهد. این بازیگر که اغلب سال ها جزو چهره های پرکار جشنواره فیلم فجر است، امسال هم ماه های پرکاری را از سر گذرانده و با فیلم هایی چون «بادیگارد» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا، «آبجی» اولین ساخته سینمایی مرجان اشرفی زاده، «نیم رخ ها» به کارگردانی زنده یاد ایرج کریمی، «سیانور» ساخته بهروز شعیبی و «خانواده آقای فرشچی» ساخته نادر تکمیل همایون احتمالا در جشنواره سی و چهارم حضور خواهد داشت.

قطعا از میان تمامی این اسامی فیلمی که بیش از باقی، توجه ها را به خود جلب می کند، «بادیگارد» است. اخبار حکایت از آن دارد که حمیدیان در فیلم حاتمی کیا در نقش یک دانشمند هسته ای مقابل دوربین رفته است اما نکته قابل توجه در مورد شخصیت او این است که گویا اختلاف نظر شدیدی با «حیدر» با بازی پرویز پرستویی شخصیت اصلی فیلم دارد.

حمیدیان در حالی برای حضور در جشنواره سی و چهارم فجر آماده می شود که دو سال پیش توانسته بود سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد این رویداد سینمایی را از آن خود کند. باید دید موفقیت های حمیدیان در این دوره از جشنواره هم ادامه خواهد داشت؟


سحر دولتشاهی

عصر پس از یخبندان


سحر دولتشاهی که در جشنواره گذشته توانست برای بازی در فیلم «عصر یخبندان» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن را از آن خود کند، سال نسبتا پر کاری را پشت سر گذاشته و سه فیلم که هر کدام حال و هوای متفاوتی دارند، ایفای نقش کرده است. به این ترتیب دولتشاهی را در «نیم رخ ها» خواهیم دید که آخرین فیلم زنده یاد ایرج کریمی است و طبعا بسیار کنجکاوی برانگیز.

او همچنین در فیلم «وارونگی» به کارگردانی بهنام بهزادی در کنار بازیگرانی چون علی مصفا و ستاره پسیانی نقش آفرینی کرده است که اثری است رئالیستی و داستان ابتلای مادر یک خانواده به سرطان و چالش های پیش روی فرزندان او را روایت می کند.

دولتشاهی همچنین در فیلمی با عنوان موقت «صاف کننده» - ساخته جدید مصطفی کیایی - حضور دارد که اثری است کمدی دولتشاهی تنها بازیگر زن اصلی این کمدی خواهد بود.

دولتشاهی فیلم اکران نشده «دلم می خواد» ساخته بهمن فرمان آرا را هم در کارنامه دارد که هنوز وضعیت نمایش آن مشخص نیست. اگر صداپیشگی دولتشاهی در فیلم «گذشته» اصغر فرهادی را نادیده بگیریم، او تا به حال نخستین کارگردانی است که برای دومین بار با این بازیگر موافق سالیان اخیر سینمای ایران همکاری می کند.


حمید فرخ نژاد

این بار کمدی تجاری


به دلیل سفرش به خارج از کشور برخلاف سال های اخیر امسال گزیده کارتر از همیشه بوده و فقط توانسته در یک فیلم بازی کند. حمید فرخ نژاد از آن دست بازیگرانی است که سعی کرده توازن میان فیلم های کمدی و هنری کارنامه اش را حفظ کند. «مشکل گیتی» در دسته اول انتخاب های او قرار می گیرد و شاید به همین دلیل باشد که سازندگان فیلم هم خیلی روی حضور «مشکل گیتی» در جشنواره حسابی باز نکرده اند.

فرخ نژاد در فیلم تازه بهرام کاظمی نقش یک مهندس ساختمان را بازی می کند که همسرش با بازی رویا نونهالی غرق فضای مجازی شده و همین موضوع زندگی آنها را به روزمرگی کشانده اما ورود یک طراح جوان (یکتا ناصر) به محل کار او، اتفاقاتی تازه در زندگی آنها رقم می زند.

فرخ نژاد البته دومین انتخابش در سال جدید هم یک فیلم کمدی است. «پلیس بازی» به کارگردانی پیمان قاسم خانی که نقش اصلی فیلم در کنار پژمان جمشیدی است، فیلمی که البته به جشنواره امسال نمی رسد.


رویا نونهالی

پرکارترین بازیگر زن جشنواره


باورش کمی دشوار است ولی احتمالا رویا نونهالی عنوان پرکارترین بازیگر زن جشنواره امسال را از آن خود خواهد کرد. بازیگری که در سال های اخیر حضورهای سینمایی اش به موارد انگشت شمار و اندک کاهش یافته بود.

حالا یک سالی است که به شدت پرکار شده است. نونهالی امسال در فیلم های «مشکل گیتی»، «نیمه شب اتفاق افتاد»، «هلن» و «کفش هایم کو» به ایفای نقش پرداخته و البته فیلم «نیم رخ ها» ساخته زنده یاد ایرج کریمی را هم از سال گذشته آماده نمایش دارد.

رویا نونهالی که ۲۷ سال با بازی در «عروسی خوبان» به سینمای ایران معرفی شد و در جشنواره هفتم فجر جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرد. در ابتدای دهه ۸۰ با همکاری های کوتاه اما پرثمرش با بهمن فرمان آرا در «بوی کافور، عطر یاس» و «خانه ای روی آب» در خاطره ها مانده است.

نونهالی در «مشکل گیتی» به کارگردانی بهرام کاظمی یک یاز نقش های اصلی این ملودرام شیک شهری را عهده دار شده است. در «هلن» ساخته علی اکبر ثقفی نقشی مکمل اما حساس بر عهده دارد و در «نیمه شب اتفاق افتاد» دومین ساخته بلند سینمایی تینا پاکروان هم جلوی دوربین رفته است. یکی از کنجکاوی برانگیرترین بازی های رویا نونهالی را می توان حضورش در فیلم «کفش هایم کو» دانست. او بازیگر زن اصلی فیلم تازه پوراحمد است و در این فیلم نقش همسر رضا کیانیان را بازی می کند.


نیکی کریمی

در نقش نیکی کریمی


نیکی کریمی همین اواخر «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» به کارگردانی وحید جلیلوند را روی پرده داشت و حالا هم فیلم «شیفت شب» به کارگردانی خودش اکران شده و فروش مطلوبی هم داشته، ضمن آن که این روزها هم بعد از مدت ها دوری اش از تلویزیون، شاهد نقش آفرینی اش در سریال «کیمیا» هستیم.

نیکی کریمی امسال فیلم «ربوده شده» را دارد؛ فیلمی به کارگردانی بیژن میرباقری که در آن ظاهرا نیکی کریمی نقش شخصیت خودش را بازی می کند و ظاهرا داستان آن به سرقت رفتن عکس های شخصی یک بازیگر مشهور است و دردسرهایی که از پس این سرقت برای او پیش می آید. فیلمی که ابتدا نیکی کریمی به دلیل درگیری در جشنواره ونیز و داوری جشنواره فیلم گرجستان حضور در آن را نپذیرفته بود اما بالاخره همکاری او و میرباقری میسر شد و او را در این فیلم در کنار روزبه بمانی و سروش صحت و مارال فرجاد خواهیم دید.

میرباقی بعد از پنج سال دوری با این فیلم که یک موضوع به روز را دستمایه داستان خود قرار داده به عرصه سینما بازمی گردد. نیکی کریمی آخرین بار چهار سال پیش برای بازی در فیلم «من همسرش هستم» نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد.


اکبر عبدی

از اصلاح فردی تا اصلاح اجتماعی


دومین نقش آفرینی اکبر عبدی در نقش یک روحانی، بار دیگر در «رسوایی» و باز در همکاری با مسعود ده نمکی اتفاق افتاده است. اگر در «رسوایی ۱» حاج یوسف با مسیر تحول جامعه را در اصلاح افراد می دید، این بار روحانی «رسوایی» قصد اصلاح جامعه را دارد.

حاج یوسف در ابتدای «رسوایی ۲» پیش بینی اتفاق بزرگی را برای شهر می کند و اعلام می کند اگر روند امور به همین شکل پیش برود عذاب بزرگی بر شهر نازل می شود. از اینجا به بعد مسیر حاج یوسف با سیاستمداران و مدیران گره می خورد. ایفای نقش اکبر عبدی در «رسوایی ۲» همزمان با بیماری این بازیگر بود و عبدی به طور دائم بین بیمارستان و لوکیشن در رفت و آمد بود.

نخستین تجربه عبدی در نقش روحانی، نامزد شدن او برای بهترین بازیگر نقش اول مرد را به دنبال داشت و باید دید دومین نقش آفرینی اش در نقش حاج یوسف می تواند سیمرغ بلورین دیگری برایش به همره داشته باشد یا خیر.


میلاد کی مرام

عاشقانه ای سیاسی


چند سالی است بازی هایش در جشنواره فجر مورد توجه قرار گرفته و همین موضوع او را در انتخاب نقش هایش سختگیرتر کرده است. کی مرام در درام سیاسی کمال تبریزی نقش خبرنگاری را بازی می کند که همسرش با بازی مینا ساداتی، عضو سازمان مجاهدین خلق است.
قصه فیلم در دهه 60 می گذرد و ظاهرا فضای عاشقانه آن پررنگ تر از وجه سیاسی اش است. «امکان مینا» همان فیلمی است که میلاد کی مرام حساب ویژه ای روی آن در جشنواره فجر باز کرده است. درست برعکس فیلم حسین فرح بخش که تا قبل از انتشار عکس های آن در کنار رضا عطاران حتی منکر بازی اش در چنین فیلمی شده بود. البته نقش کی مرام در «آب نبات چوبی» کوتاه است و فقط محدود به یک سکانس فیلم می شود.


رضا عطاران

کمدی، وحشت جنایی، اجتماعی


امسال سال تجربه های تازه عطاران است. بازیگری که ابتدای سال در «من سالوادور نیستم» منوچهر هادی بازی کرد. فیلمی که به دنبال تکرار موفقیت های تجاری آثار قبلی این بازیگر در گیشه است و اگر تا جشنواره فجر اکران نشود بعید است در جشنواره فجر هم حضور داشته باشد و مستقیما برای اکران سال بعد آماده می شود.

بعد از این فیلم، رضا عطاران بار دیگر تصمیم گرفت در محصولی از پویا فیلم ظاهر شود. فیلمی که این بار کارگردانش خود فرح بخش بود و قرار بود جدی و صریح به مسائل روز جامعه بپردازد.

حسین فرح بخش بازی عطاران در این فیلم را متفاوت ترین نقش کارنامه او می داند. یک نقش جدی که وارد تنش هایی می شود و اقدامات عجیبی انجام می دهد. فرح بخش اعلام کرده فیلمش را به جشنواره فجر ارائه می دهد و با پذیرش فیلم در جشنواره، بازی عطاران می تواند بحث های زیادی به دنبال داشته باشد.

سومین فیلم عطاران را خود او کارگردانی می کند. این فیلم نه تنها متفاوت ترین فیلم عطاران بلکه از متفاوت ترین محصولات سینمای ایران است. یک کمدی وحشت به نام «دراکولا» فیلمی که عطاران یکی از بازیگران آن هم هست اما بعید است اگر اتفاقی در رشته بازیگران این فیلم بیفتد این اتفاق برای رضا عطاران باشد و باید دید او به عنوان کارگردان تا چه حد می تواند در تجربه تازه و ژانر عجیبی که سراغش رفته به موفقیت برسد.