پاتیناژ از کجا آمد؟ به کجا رسید؟

روزنامه آسیا: پاتیناژ در قرن های گذشته در نزد مردمان کشورهای هلند و انگلستان جایگاهی خاص و ویژه داشته و در زمستان از ورزش های مورد علاقه این دو سرزمین بوده است.

قدیمی ترین مدرک جهان درباره پیدایش ورزش پاتیناژ به یک راهب اهل کانتربوری به نام ویلیام فیتز استفن که در لندن بین سال های 1175 تا 1118 زندگی می کرد، برمی گردد.


کانادا ۱۸۹۰

ویلیام فیتز استفن درباره ورزش پاتیناژ وقایعی را به طور خلاصه در کتاب زندگینامه اش بیان کرده است. او در کتاب خود گفته است: «اگر دریاچه مورفلید و فینزیوری در لندن یخ بزند، مردم اهل لندن به بازی در آن می پردازند. آنان چوب هایی به مچ پای خود می بندند و چوب دستی هایی را در دست خود می گیرند و مانند پرندگان بر روی یخ ها پرواز می کنند.»

در آن زمان در زیر کفش ها لبه تیغ فلزی وجود نداشت که موجب سر خوردن بر روی یخ شود، به همین دلیل چوب دستی هایی را در دست می گرفتند و به کمک آن می توانستند بر روی یخ حرکت کنند.

اولین توصیف ورزش پاتیناژ در قالب یک اثر هنری در قرن پانزدهم توسط یوهانس بروگمن هلندی به تصویر کشیده شد. او اثر خود را بر روی یک چوب، حکاکی کرد. او به توصیف دختری نوجوان به نام لیدونبا که در حال افتادن بر روی یخ با کفش پاتیناژ بود، پرداخت.

حومه لندن ۱۹۰۱


لیدونیا روزی برای اسکی روی یخ به دریاچه ای می رود اما دچار سانحه ای می شود و در هنگام برخورد با یخ دنده هایش می شکند و هرگز درمان نمی شود و متاسفانه جان خود را از دست می دهد. به موجب چنین اتفاقی، یوهانس بروگمن تصمیم می گیرد که این سانحه دردناک را به تصویر همگان بگذارد.

لویی شانزدهم، امپراطور فرانسه نیز پس از سفرش به هلند، ورزش پاتیناژ را با خود به پاریس آورد. کم کم این ورزش به سراسر اروپا و بعدها به سراسر جهان انتشار یافت. ورزش پاتیناژ، از طریق فرانسوی ها وارد ایران شد.

امروزه ورزش پاتیناژ از جمله ورزش های زیبا در جهان به حساب می آید. در کفش های امروزی پاتیناژ برای ایجاد شتاب، سر تیغه جلویی را کمی به طرف پایین خم می کنند؛ این کار باعث می شود که اسکیت باز بتواند راحت تر حرکات خود را کنترل کند.

کفش پاتیناژ

تحقیقات نشان می دهد که یخ در دمای ۷- درجه سانتیگراد از کمترین میزان اصطکاک برخوردار است؛ به همین دلیل تمامی پیست های سرپوشیده پاتیناژ سیستم خود بر مبنای این درجه تنظیم می کنند. اگر این ورزش در سالن مخصوص اسکیت برگزار شود احتمال خطر آسیب دیدگی برای اسکیت بازان کم می شود اما پیست های فضای باز که در دریاچه ها صورت می گیرد، خطرات جدی با خود به همراه دارد.

سقوط از میان یخ به داخل آب بسیار سرد از اتفاقات بسیار خطرناک در این رشته ورزشی است. این حادثه می تواند موجب آسیب دیدگی شدید یا حتی مرگ انسان در اثر شوک، غرق شدن یا سرمازدگی شود.

بیرون آمدن از آب و بازگشت به یخ تقریبا کاری غیرممکن است زیرا لبه های یخ به طور مداوم می شکنند و کفش ها به دلیل خیسی سنگین می شوند و فرد را به زیر آب می کشند.


ورزش پاتیناژ به ۴ رشته زیر تقسیم می شود:

۱- پاتیناژ نمایشی (Figure Skating):

ورزشی است که افراد در آن به صورت تک تک، دو نفره و حتی گروهی به انجام حرکاتی زیبا و متناسب با یک قطعه موسیقی می پردازند.

۲- هاکی روی یخ (Ice Hockey):

یک ورزش تیمی است که اعضای هر تیم تلاش می کنند با در اختیار داشتن توپ میدان به دروازه تیم مقابل یورش برده و گلی را به ثمر برسانند.

۳- پاتیناژ سرعتی (Speed Skating):

ورزشی است که شرکت کنندگان در طول مسافت مشخص با حداکثر سرعت خود حرکت می کنند.


۴- پاتیناژ نوردیک (Tour Skating):

رشته ای سرگرم کننده است و در آن زمان مطرح نیست و شرکت کنندگان باید مسافتی بسیار طولانی را بر روی یخ های طبیعی طی کنند.

پاتیناژ در ایران

پاتیناژ ایران حدود ۵۰ ال قدمت دارد. اولین سالن پاتیناژ هم ۴۰ سال پیش به بهانه بازی های آسیایی تهران در سالن ۱۲ هزار نفری مجموعه ورزشی آزادی راه اندازی شد اما هزینه های بالای تجهیز و نگهداری از سالن های پاتیناژ باعث شد نه تنها به تعداد این فضاها در کشور اضافه نشود که همین یک سالن استاندارد هم تغییر کاربری بدهد.

حالا پس از سال ها دوباره شاهد بهره برداری از یک سالن پاتیناژ استاندارد در ایران هستیم. این سالن با حضور مسئولان وزارت ورزش، اداره کل ورزش و جوانان استان تهران و فدراسیون اسکی در مجموعه تندرستی آرامیس افتتاح شد تا نقطه شروعی باشد برای آنهایی که به ورزش های یخی علاقمند هستند.


طرح اولیه ساخت نخستین سالن استاندارد پاتیناژ در ایران شش سال پیش روی کاغذ آمد اما شدت گرفتن تحریم ها علیه ایران، این کار را کمی به تاخیر انداخت. در مجموعه راه اندازی این سالن چیزی حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار یورو هزینه دربرداشت که البته توجیه اقتصادی ندارد اما می تواند سرآغازی باشد برای رشد و توسعه ورزش های یخی در ایران.