«دیجیتال نومَد» یا «کوچ‎‌گردی دیجیتالی» چیست؟

روزنامه خراسان - مهین ساعدی: اگر شما هم از این که هر روز چشم تان را باز کنید و با یک فضای تکراری برای زندگی و کار رو‌به‎رو شوید خسته‎اید، پیشنهاد ما برایتان زندگی به سبک عشایر است. چرا تعجب کردید؟ از این که هر روز ساعت مشخصی بیدار شوید، به محل‌کار مشخصی بروید، کارهای مشخصی انجام دهید و در نهایت هم به مکان مشخصی برگردید، خسته نشدید؟ برای بعضی از ما، تاکید می‌کنم فقط بعضی از ما و نه همه، این سبک زندگی کسالت‌بار و آزاردهنده است و باید فکری به حال آن کنیم؛ البته اگر بنا داریم به غیر از زنده بودن، به معنای واقعی، زندگی کنیم.

اگر حتی تصورِ کنار گذاشتن زندگی کارمندی و روزمره در شهرهای بزرگ و کوچ به گوشه‌ای دنـج با شرایطی متنوع برایتان سخت و دور است، پرونده امروز ما به شما می‌گوید در این راه به چه چیزهایی نیاز دارید، چگونه کسب درآمد کنید و چه مسیری باید طی شود تا بتوانید هرچه سریع‌‎تر کوچ‌گردی دیجیتالی و هیجان‌انگیز خود را شکل دهید. کافی است یک کوله‌پشتی از وسایل شخصی و یک لپ‌تاپ داشته باشید و البته قوی و صبور باشید. این‌ها مهم‌ترین چیزهایی است که برای زندگی به سبک کوچ‌نشینیِ امروزی نیاز دارید.

«دیجیتال نومَد» چه مدل زندگی است؟

در سبک‌زندگی «کوچ‎‌گردی دیجیتالی» یا «Digital Nomad» که چند سالی است وارد کشورمان شده است و عمر کوتاهی در فرهنگ ما دارد، درست مثل عشایر ایل‌های قشقایی و بختیاری، وسایل اولیه و ضروری‌ که برای ادامه زندگی به آن ها‎ نیازمندیم را به همراه یک ابزار کار دیجیتال مثل «لپ‎‏تاپ» و «دوربین عکاسی» می‌ریزیم درون یک کوله و برای کشف دنیای بزرگ و شگفت‌انگیز بیرون از شهرهای بزرگ، خارج می‌شویم. درست است که این روزها جمعیت کوچ‌گردهای سنتی کمتر شده و بیشترشان در جست‌وجوی شرایط بهتر زندگی مجبور به شهرنشینی و حاشیه‌نشینی شده‏اند اما شکل دیگری از کوچ‌گردی، به اسم «کوچ‌گردی دیجیتالی» در حال رواج است که باز هم راهی است برای یافتنِ شرایط مناسب زندگی، منتها با کسب درآمد از طریق دورکاری به وسیله فناوری.

کوچ‌گردها برخلاف ایل‌ها، تنها سفر می‌کنند و به جای اسب و الاغ، با قطار و هواپیما و اتوبوس جابه‌جا می‌شوند و به جای دام پروری و کشاورزی، به‌شکل آنلاین، ارتزاق می‌کنند. هرجایی می‌تواند دفتر کار یک کوچ‌گرد دیجیتال باشد و این نباید برایتان عجیب باشد که آن‌ها را در کافه‌ای در «تهران»، رستورانی در «تفلیس» یا منزل میزبان‌شان در «قاهره» مشغول کار ببینید!

از مزایای این شرایط کار و زندگی، می‎توان به آزادی عمل فرد اشاره کرد که نیاز نیست حتما به شکل فیزیکی در اداره یا دفتری حضور داشته باشد، قادر است در محیطی به‌دور از استرس از مهارت‌های خود در راستای انجام بهتر اموری که به او سپرده شده است استفاده کند، می‌تواند زمان‌بندی مناسبی برای انجام کارهایش داشته باشد و با چندین کارفرمای مختلف به‌صورت همزمان و دورکار همکاری داشته باشد و درآمد ماهیانه ‏اش را ارتقا دهد. این فرد با کمترین امکانات و هزینه (یک لپ تاپ یا کامپیوتر و یک خط اینترنت) قادر است در هر محلی به انتخاب خود، مشغول به کار شود. در حقیقت کوچ‎‌گردی دیجیتالی یا «فریلنسینگ» ساده‌ترین راه برای این است که رئیس خود باشید.

روی دشوار سکه کوچ‌گردی دیجیتالی

این سبک زندگی ممکن است به ظاهر خیلی جذاب و شگفت‌انگیز باشد. این که به‌جای سکونت در شهرهای بزرگ، به روستاهای خوش‌آب و هوا کوچ کنی یا همیشه در سفر باشی و هرجا که دلت خواست کار کنی، واقعا رویایی است اما لیوانِ کوچ‌گردی دیجیتال، نیمه‌ خالی‌ هم دارد. مثلا حمل کردن وسایل یک زندگی در قالب یک کوله بر دوش به طور مداوم، بعد از مدتی خسته‌تان می‌کند یا این که دیگر آن ثبات و آشنایی فضای همیشگی زندگی و محیط کار را نخواهید داشت و ممکن است هر روز جایتان تغییر کند.

در دیجیتال نومَد، هرروز با یک کارفرمای جدید کار می‌کنید و باید با امنیت شغلی و مالی‌تان خداحافظی کنید؛ بیشتر افرادی که فریلنسر نیستند، یک درآمد ثابت و بیمه دریافت می‌کنند اما برای یک فریلنسر، ممکن است در یک ماه کار زیادی وجود داشته باشد ولی در ماه بعد پروژه کمتر و درآمد کمی وجود داشته باشد. بیشتر کارفرمایان به کارمندان خود در زمان تعطیلات و روزهای بیماری مرخصی یا حقوق می‌دهند اما یک فریلنسر اگر یک روز کار نکند، برای آن روز هیچ مبلغی دریافت نخواهد کرد. در نتیجه، فریلنسرها معمولا در تعطیلات یا حتی زمانی که کسالت دارند هم باید کار کنند.

چگونه یک کوچ‌گرد دیجیتالی شویم؟

پیشگامان کوچ‌گردی دیجیتالی، همان کارآفرینان آنلاین، فریلنسرها و دورکارهایی هستند که در جهان پرسه می‌زنند و با لپ‌تاپ خود کار می‌کنند. ممکن است با دیدن تصاویر آن‌ها در ساحل اقیانوس، دامنه ‏های کوهستان یا در بیابان‎ها، مسحور کار و بارشان شوید و بخواهید این شکل از زندگی را تجربه کنید اما قبل از آن باید به چند نکته توجه کنید.

اگر شما شغلی دارید که به‌طور کامل یا بخشی از آن را به صورت آنلاین انجام می‎دهید، می‎توانید تحقیق کنید شرکتی که برایش کار می‎کنید سیاست دورکاری یا فرستادن نیرو به مناطق مختلف را دارد یا نه؟

با لپ‌تاپ خود صمیمی‌تر شوید چون یکی از پیش نیازهای سبک زندگی دیجیتال است. فرصت‎های شغلی زیادی وجود دارد که انجام آن‎ها به صورت کامل از راه دور و در هر نقطه از جهان امکان‌پذیر است اما اگر شغل فعلی تان به‌صورتی نیست که انجام آن به‌صورت آنلاین امکان‎‌پذیر باشد، برای تجربه سبک زندگی کوچ‌گردی دیجیتال بهتر است شغل خود را عوض کنید، فریلنسر شوید یا کسب و کار خودتان را راه بیندازید.

مهارت‌ها و علایق‌تان را بنویسید. آیا شما یک نویسنده، عکاس، ریاضیدان، طراح وب، بازاریاب و. .. هستید؟ از انجام چه کاری لذت می‌برید؟ نقاط قوت شخصیت و کار شما چیست؟ در قدم بعد، فهرستی از مشاغلی که فکر می‌کنید در آن خوب هستید را بدون هیچ‌گونه محدودیتی بنویسید.

سپس در بهترین و معتبرترین سایت‌های فریلنسر خارجی(اگر به زبان‌های خارجی تسلط دارید) و ایرانی، به اشتراک بگذارید و منتظر دریافت پیشنهاد کار بمانید. هزاران کارآفرین در جهان وجود دارند که همواره در حال سفر هستند و کسب‌وکار خود را هم اداره می‎کنند. هم اکنون بسیاری از شرکت‌های بزرگ به‌صورت کلی یا جزئی از تیم‌های دورکار استفاده می‌کنند از جمله خبرگزاری‌های معتبر و شرکت‌هایی که به دنبال مزایای استفاده از نیروی دورکار هستند تا بدون نیاز به بزرگ‎تر کردن محل کار، بتوانند کسب‎‌وکار و کارکنان خود را گسترش دهند.

بهترین مشاغل برای تجربه سبک زندگی دیجیتال نومَد

خُب، اگر به‌طور قطعی تصمیم به کوچ‌گرد شدن گرفته‎اید، ما برخی از پرطرفدارترین مشاغل فریلنسری دنیا را به شما معرفی می‎‌کنیم.

۱ - برنامه‌نویسی| بسیاری از کسانی‌که سبک زندگی دیجیتال را برای خود انتخاب کرده‌اند از برنامه‌نویسان و توسعه‎دهندگان صفحات وب هستند. مزایای برنامه‎نویسی قابل کتمان نیست؛ حقوق خوب و امکان کار در هر نقطه از جهان.

۲ - بازاریابی| بسیاری از دیجیتال‌ نومدها در شاخه‏های مختلفی از بازاریابی فعالیت می‎کنند. «دیجیتال مارکتینگ» برای موفقیت در کسب و کار ضروری است، به‌ همین دلیل فرصت‌های شغلی زیادی در این زمینه وجود دارد.

۳ - طراحی گرافیک| شما به‌عنوان یک طراح گرافیک و تصویرساز می‌توانید در هر نقطه از جهان و از طریق اینترنت با مشتریان خود در ارتباط باشید. سفر به مناطق مختلف می‎تواند منبع الهام برای طراحی‎های شما باشد.

۴ - مشاوره| برای کسانی‎که در زمینه خاصی تجربه دارند، تبدیل شدن به مشاور یا مربی یک گزینه مناسب است. نیاز نیست ۲۰ سال در زمینه خاصی تجربه داشته باشید؛ همین که در یک زمینه، کار موفقی انجام داده باشید کافی است. مثلا اگر در تبلیغات فیس بوکی مهارت دارید می‌توانید یک مشاور متخصص در این زمینه شوید.

۵ - ترجمه| وقتی به مشاغل دورکاری فکر می‎کنیم، شاید ابتدا شغل مترجمی به ذهن مان نرسد اما فراموش نکنید این شغل کاملا مناسب دورکاری و زندگی مستقل است.

6 - نویسندگی| از قرن‏های گذشته، نویسندگان عادت داشتند سراسر جهان را برای پیدا کردن قصه‌ها و اتفاقات جالب بگردند. نویسندگی، شاخه‎های زیادی مثل تولید محتوا برای وب سایت، وبلاگ، سفرنامه‏نویسی، روزنامه‏نگاری و نوشتن کتاب‏ دارد.

7 - ویراستاری| هر روز محتوای زیادی در جهان منتشر می‌شود که نویسندگانش نیاز به ویراستار دارند.

8 - آموزش| فرصت‏‎های تدریس زیادی از زبان انگلیسی و فرانسوی گرفته تا شیمی و فیزیک و حتی آموزش کار با نرم‌افزارهای مختلف در اینترنت وجود دارد و بسیاری از موسسات آموزشی به دنبال معلم‏های فریلنسر هستند تا برای تدریس خصوصی آنلاین از آن‌ها استفاده کنند.

9 - دستیار مجازی| اگر به نظم و سامان دهی کارها علاقه دارید، دستیار مجازی، یک گزینه شغلی عالی برای شما محسوب می‌شود. برای این کار نیازی نیست تخصص خاصی داشته باشید بلکه وظیفه شما تنها هماهنگی برخی امور مثل بررسی رزومه‌های رسیده است که مدیر شما زمان کافی برای اداره آن‌ها ندارد.

10 - عکاسی و فیلم‌برداری| تولید محتوای تصویری در زمینه‌های مختلف، ضمن این که علاقه‌مندان زیادی در فضای مجازی دارد، یک شغل عالی برای تبدیل شدن به کوچ‌گرد دیجیتالی است.

چطور رئیس خودمان باشیم؟

یادداشت «مهران میرشاهی»، مدیرعامل شرکت‌ «دورکار» درباره تجربه‌اش در زمینه دورکاری: فریلنسر یا آزادکار، فردی است که با انجام پروژه‌های مختلف از راه دور کسب درآمد می‌کند، در عوض انتخاب محل زندگی‌اش با خودش است. در فریلنسینگ، شخص ساعت و مکان کار مشخصی ندارد، در استخدام دایم شرکتی نیست و بسیاری از کارها مانند مترجمی و برنامه‎‌نویسی را از راه دور انجام می‌دهد. امروزه فریلنسری در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله «آمریکا» و «هندوستان» به یک صنعت تبدیل شده و برای میلیون‏‌ها نفر ایجاد شغل کرده است. برای فریلنسر شدن به سرمایه خاصی نیاز نیست، هر چند ممکن است فرد برای کسب مهارت‎های لازم مجبور به شرکت در دوره‌های آموزشی مختلف باشد.

البته الان افراد زیادی با مهارت‎های خاص بدون هیچ آموزشی به‌عنوان فریلنسر مشغول به کار هستند. در مواردی هم دیده شده است افرادی که قبلا شغل ثابتی داشته‌اند با رها کردن شغل‌شان وارد حوزه فریلنسینگ شده‌‌اند و موفق هم هستند. اتخاذ چنین تصمیمی قدرت ریسک بالایی می‌طلبد اما پیشنهاد می‌شود قبل از رها کردن شغل ثابت، ابتدا به صورت پاره وقت زندگی فریلنسری را امتحان کنید، سپس به‎مرور زمان با توجه به نتیجه، تصمیم قطعی بگیرید‌. شاید شیرین‌ترین قسمت کار این باشد که شما خودتان رئیس خود خواهید بود و ساعات کاری، مرخصی‎ها و حتی محل کار خودتان را انتخاب می‌کنید یا این که به مکان جغرافیایی خاصی وابسته نیستید و با تغییر مکان زندگی، شغل خود را هم دارید.

اما در این کار، سختی‌هایی مثل نبود حقوق ثابت و داشتن درآمد متغیر که امکان برنامه‌ریزی مالی را از بین می‎برد، مواجهه با تعداد زیادی از کارفرمایان با خصوصیات اخلاقی متفاوت و نداشتن امکان دریافت بیمه وجود دارد. البته طبق رایزنی‎هایی که با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شده، قدم‎های خوبی در خصوص امکان بیمه فریلنسرها برداشته شده است که امیدواریم هرچه زودتر به نتیجه برسد. برای فریلنسر شدن، فوت کوزه‌گری معنایی ندارد اما هرچه تجربه شما در این زمینه بیشتر شود، موفق‌تر عمل خواهید کرد.

مثلا به‎مرور زمان خواهید فهمید چه پروژه‌هایی بیشتر مناسب شماست، با چه افرادی بهتر کار می‌کنید، چطور پروژه‌های بیشتری می‌توانید بگیرید و چگونه زمان‏‎بندی مناسبی برای تحویل به‌‎موقع پروژه‌ها داشته باشید.