دلیل فوران ابرآتشفشان های جهان

خبرگزاری مهر: مطالعات اخیر دانشمندان نشان می دهد که زلزله ها می توانند آغازگر فوران شدید ابرآتشفشان های بزرگ باشند.

«پاتریشیا گرگ»، سرپرست تیم تحقیق دانشگاه ایلینوی آمریکا، در مورد ابرآتشفشان ها می گوید: «فوران ابرآتشفشان ها به سختی اتفاق می افتد و از آنجائیکه این نوع آتشفشان ها بسیار نادر و کمیاب هستند، مورد توجه زیادی قرار دارند. از اینرو باید دلیل متمایزی برای آغاز فوران این آتشفشان ها در مقایسه با آتشفشان های عادی وجود داشته باشد.»

از آنجائیکه هیج فوران ابرآتشفشانی از زمان شروع ثبت فوران های آتشفشانی توسط انسان اتفاق نیفتاده است، همچنان ناشناخته های بسیاری در مورد فعال شدن آنها وجود دارد. مکانیسم عملکرد عادی آتشفشان های معمولی بدین گونه است که جریان سنگ های مذاب وارد حفره های ماگما آن شده و فشار آن را افزایش می دهد. البته تحقیقات پیشین نشان می دهد که این مکانیسم در مورد ابرآتشفشان ها اتفاق نمی افتد، چراکه حفره های ماگما آنها دارای چندین مایل وسعت و ضخامت است و ماگما نمی تواند این حفره ها را چنان با سرعت پر نماید که فشار کافی برای فوران ایجاد شود.

دانشمندان اخیرا عنوان کرده اند که فوران ابرآتشفشان ها به این خاطر روی می دهد که چگالی ماگما کمتر از چگالی سنگ های پیرامونی است. بدین ترتیب ماگما بر روی زمین جاری می شود و احتمالاً حفره های ماگما آنقدر تحت فشار قرار می گیرند که فوران آغاز می شود.

«گرگ» و همکارانش در تحقیقات خود دریافتند که اندازه حفره ماگما عامل بسار مهمی است. هرچقدر این حفره بزرگتر شود، ماگما به سقف حفره فشار بیشتری وارد می کند و در نتیجه ترک ها و گسل هایی روی آن ایجاد می شود. طبق مدل های این تیم تحقیقاتی اگر ترک خوردگی ایجاد شده در سقف به حفره ماگما فشار وارد کند، ماگما موجود در آن خارج شده و در نتیجه فورانی بزرگ آغاز می شود.

این یافته ها بیانگر آن است که اگر فوران ابرآتشفشان ها بواسطه فاکتورهای خارجی آغاز می شوند، پس باید به انواع گسل ها، ثبات پوشش زمین و انواع فعالیت های روی داده بر روی سطح زمین که می توانند موجب این گسل ها شوند، توجه کرد.