لیگ ایران؛ سکوی پرتاب خارجی‌ها
کوین یامگا، بعید است در فوتبال ایران تا پیش از اینکه این بازیکن فرانسوی به‌عنوان یکی از گزینه‌‌های استقلال مطرح شود کسی نامش را شنیده باشد.
فرهیختگان: کوین یامگا، بعید است در فوتبال ایران تا پیش از اینکه این بازیکن فرانسوی به‌عنوان یکی از گزینه‌‌های استقلال مطرح شود کسی نامش را شنیده باشد. او که سابقه بازی در سمت راست خط‌دفاعی، هافبک و حتی به‌عنوان وینگر را داشت وقتی به‌عنوان یکی از نفرات مدنظر فرهاد مجیدی برای تقویت این تیم در تابستان گذشته مطرح شد، خیلی از هواداران این تیم به‌دنبال بررسی آمار و گذشته او بودند اما مهم‌ترین تیمی که در آن حضور داشته، کیه‌وو ایتالیا بود که درطول چهارسال حضور در این تیم فرصت بازی در آنجا را پیدا نکرد و به تیم‌هایی چون کارپی و پسکارا قرض داده شد و سپس برای آوس پرتغال و وایله دانمارک به میدان رفت؛ دو تیمی که به‌واسطه حضور مهرداد محمدی و سعید عزت‌اللهی در ایران شناخته شده بودند و بازی در این تیم‌ها نمی‌توانست روزمه پرباری برای یامگا درست کند.
درنهایت او به استقلال رفت و فصل را خوب شروع کرد. او که در لیگ‌های بزرگسالان هیچ‌گاه بیشتر از چهارگل درطول فصل نزده بود با پیراهن استقلال فصل را با 10گل به پایان رساند و یکی از مدعیان کسب عنوان آقای‌گلی هم بود. یامگا در نخستین بازی خود برابر ذوب‌آهن دبل کرد و اگرچه بیشتر گل‌هایش از روی نقطه پنالتی به ثمر رسید اما نشان داد که بازیکن خوبی است و درنهایت بهترین گلزن تیمش لقب گرفت تا نامش سر زبان‌ها بیفتد. او درحالی که با قراردادی دوساله به جمع آبی‌ها اضافه شده است، گفته می‌شود با توجه به درخششی که در فصل نخست داشته به‌دنبال این است تا دستمزد بیشتری برای سال دوم دریافت کند و به همین دلیل برخی رسانه‌ها از احتمال جدایی‌اش خبر می‌دهند.
اگرچه روز گذشته عنوان شد او تصمیم دارد در جمع آبی‌ها بماند و فصل بعد زیرنظر ساپینتو به فوتبالش ادامه دهد اما باید دید آیا با همان رقم توافق‌شده در این تیم به کارش ادامه می‌دهد یا اینکه می‌تواند با فشار به مدیران باشگاه مبلغ بیشتری را طلب کند. این اتفاق البته در فوتبال ایران مسبوق‌به‌سابقه است و بارها بازیکنانی که در لیگ ایران چهره شده یا حتی پس از مدتی افت، فوتبال‌شان احیا شده است پس از درخشش در تیم‌های خود درخواست‌های مالی بسیار بالاتری ارائه داده‌اند که معمولا از توان باشگاه خارج بوده و آنها هم راهی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شده‌اند تا برای تیم‌های عربی که پول بسیار بیشتری پرداخت می‌کنند، به میدان بروند. البته در موارد زیادی این جابه‌جایی‌ها چندان هم از نظر فوتبالی موفق نبوده و آنها نتوانسته‌اند در تیم‌های خود همانند لیگ ایران عملکرد خوبی داشته باشند. در ادامه به بررسی برخی از این بازیکنان و سرنوشت آنها پس از ترک فوتبال ایران می‌پردازیم.
مامه تیام
مهاجم سنگالی که هنوز هم بسیاری از هواداران استقلال حسرت از دست دادن او را می‌خورند و معتقدند که اگر او در جمع آبی‌ها ماندنی می‌شد این تیم در سال‌های اخیر موفقیت‌های زیادی کسب می‌کرد. بازیکنی که در اوایل فوتبالش در لیگ ایتالیا توانسته بود پیشرفت خوبی داشته باشد و نامش به‌عنوان یکی از مهاجمان آینده‌دار مطرح شده بود. حضور در تیم‌های پایه ساسولو و اینتر و در ادامه پیوستن به تیم اصلی اینتر باعث شد او در مسیر خوبی قرار داشته باشد. تیام حتی در ازای 1.4میلیون‌یورو به یوونتوس هم رفت اما در آنجا نتوانست فرصتی برای بازی در تیم اصلی پیدا کند و به زولته‌وارگم‌بلیک، پائوک‌سالونیکا یونان و امپولی قرض داده شد.
نهایتا یووه ترجیح داد قرارداد او را تمدید نکند و به این ترتیب از این تیم جدا شد و مدتی بعد به‌عنوان بازیکن آزاد به استقلال پیوست. عملکرد او در این تیم درطول نیم‌فصل فوق‌العاده بود و با زدن 5گل در 7مسابقه لیگ و حذفی و همچنین 7گل در 6بازی مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا به بازیکن محبوب هواداران تبدیل شد؛ اما قرارداد این بازیکن سنگالی هم مثل بسیاری از خارجی‌های شاغل در فوتبال ایران به‌گونه‌ای تنظیم شده بود که به‌راحتی توانست از بندهای آن برای جدایی زودهنگام از این تیم استفاده کند و پس از تنها نیم‌فصل حضور در ایران راهی لیگ امارات شد و در یک فصل برای عجمان 13گل زد و به‌دنبال آن راهی لیگ ترکیه شد و در سه فصل گذشته به ترتیب برای کاسیم‌پاشا، فنرباغچه و کایسری‌اسپور بازی کرده است. او که احیاشدن فوتبالش را مدیون استقلال است فصل پیش برای کایسری در 24مسابقه 11گل زد و یکی از مهاجمان خوب لیگ این کشور محسوب می‌شد.
بشار رسن
هافبک عراقی درحالی که تنها 21سال داشت از نیروی‌هوایی عراق راهی پرسپولیس شد و در این تیم توانست به‌تدریج به بازیکنی مطرح تبدیل شده و حتی به فینال لیگ قهرمانان آسیا نیز برسد. بشار به‌خوبی توانست در پرسپولیس پیشرفت کرده و نهایتا پس از چهار فصل حضور در این تیم با این بهانه که می‌خواهد در تیم‌های اروپایی بازی کند به لیگ قطر رفت تا برای قطر SC بازی کند. در فصل اول چندان برای تیمش مثمرثمر نبود، اما او فصل قبل عملکرد بهتری داشت و در 18بازی 3گل و 4پاس‌گل داشت. او هم پس از اینکه در پرسپولیس نامش مطرح شد با کمترین سود به تیم‌های حاشیه خلیج‌فارس رفت تا پول خوبی نصیبش شود و البته قرمزها از این انتقال آورده خاصی عایدشان نشد.
آیاندا پاتوسی
هافبک اهل آفریقای‌جنوبی که سابقه بازی در فوتبال اروپا و تیم لوکرن بلژیک را نیز در کارنامه داشت پس از مدتی حضور در تیم کیپ‌تاون‌سیتی کشورش به‌عنوان بازیکن قرضی به استقلال پیوست و فصلی بسیار خوب را با پیراهن این تیم پشت‌سر گذاشت. پاتوسی اگرچه در کشورش هم عملکرد بدی نداشت اما حضورش در استقلال و آمار قابل‌توجه 4گل و 4پاس‌گل در 13بازی لیگ و همچنین 3پاس‌گل در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا توجه تیم‌های عربی را به‌سوی او معطوف کرد. آبی‌ها این‌بار هم از حفظ ستاره خارجی و تازه‌وارد خود ناکام بودند و نتوانستند مبلع درخواستی باشگاه کیپ‌تاون برای دائمی‌کردن قراردادش را تامین کنند.
به این ترتیب پاتوسی که در عرض چندماه به یک بازیکن شناخته‌شده در آسیا بدل شده بود به لیگ امارات رفت تا برای بنی‌یاس بازی کند. حضور او در تیمی که وینفرد شفر هدایتش را برعهده داشت آن‌طور که انتظار داشت پیش نرفت و با مجموع 2گل و یک پاس‌گل فصل را به پایان رساند و این عملکرد باعث شد تیم اماراتی تمایلی به تمدید قراردادش نداشته باشد. پاتوسی دوباره تصمیم گرفت به فوتبال ایران برگردد و این‌بار راهی فولاد شد و در دو فصل‌ونیمی که در این تیم حضور داشته عملکرد قابل‌قبولی ارائه کرده است تا متوجه شود که ترک ایران و حضور در فوتبال امارات اگرچه حساب بانکی‌اش را پرتر کرد، اما از نظر فوتبال اصلا به سودش تمام نشد.
ابراهیم توره
ابراهیم توره یکی دیگر از مهاجمان سنگالی است که در فوتبال ایران نامش مطرح شد و حتی بعد از آن در موناکو هم بازی کرد، اما بیشتر دوران فوتبالش را در تیم‌های آسیایی گذراند. توره ابتدا به‌صورت قرضی از تیم ویداد مراکش به پیکان پیوست و در این تیم به‌قدری خوب بود که پرسپولیس او را به خدمت گرفت. تنها پس از یک فصل بازی برای این تیم پرطرفدار، سپاهان با پیشنهاد مالی بهتر او را به خدمت گرفت و در این تیم هم نمایش خوبی داشت. دوسال بعد عجمان امارات برای خرید او دست‌به‌کار شد و توره هم به این پیشنهاد وسوسه‌کننده پاسخ مثبت داد.
یک‌سال بعد موناکو که در آن زمان در لیگ دو فرانسه حضور داشت او را به خدمت گرفت و در دو فصل برای این تیم مجموعا 31گل زد اما ترجیح داد دوباره با یک قرارداد خوب به امارات برگشته و این‌بار برای النصر به میدان برود. توره دوسال در این تیم حضور داشت و عملکرد خوبی هم در خط‌حمله ارائه کرد تا اینکه به چین رفت تا برای لیائونینگ بازی کند. حضورش در این تیم خوب پیش نرفت و پس از چندماه بدون تیم‌ماندن به آژاکسیوی فرانسه پیوست که فقط نیم‌فصل در این باشگاه بازی کرد و در ادامه ترجیح داد بازنشسته شود. عملکرد خوب توره در فوتبال ایران تاثیر زیادی در آینده ورزشی‌اش داشت و البته مشخص است که از این پیشرفت دستاورد خاصی نصیب باشگاه‌های ایرانی‌اش نشد.
برونو سزار
مهاجم برزیلی که در سال 2011 به اصفهان آمد تا با سپاهان قرارداد ببندد و البته خیلی زود توانست جایش را در دل هواداران این تیم باز کند. سزار که پیش از حضور در سپاهان در تیم‌های اینچئون یونایتد کره‌جنوبی و اورارتو ایروان بازی کرده بود در لیگ ارمنستان عملکرد بسیار خوبی داشت و به همین دلیل مدیران باشگاه اصفهانی او را به خدمت گرفتند. سزار که در نیم‌فصل دوم به ترکیب تیمش اضافه شده بود با زدن 7 گل در 14 مسابقه نقش مهمی در قهرمانی تیمش در آن فصل ایفا کرد و این درحالی بود که سیدصالحی(30 بازی و 8 گل) و عماد رضا(24 بازی و 9 گل) دو مهاجم دیگر تیم در شرایطی در جدول گلزنان بالاتر از او قرار گرفتند که در کل فصل چنین آماری داشتند.
همین درخشش در مدت کوتاه کافی بود تا باشگاه‌های عربی این‌بار هم به سراغ یکی از بازیکنان خوب شاغل در ایران بروند و درنهایت این النصر امارات بود که با پرداخت پولی خوب، او را به خدمت گرفت. تیم‌های دبی، شانون ژاپن، نیوی و ایرفورس تایلند، ایسترن چین و الحاله بحرین دیگر تیم‌های این مهاجم گلزن برزیلی بودند که البته در کمتر تیمی توانست روزهای خوبش در سپاهان را تکرار کند.
فونیکه سی
در همان فصلی که سزار در اصفهان مشغول گلزنی بود در جدول گلزنان یک مهاجم کامرونی یکی از مدعیان اصلی آقای‌گلی بود که درنهایت تنها یک گل کمتر از کریم انصاری‌فرد زد. فونیکه سی که زمان ورودش به فوتبال ایران بازیکنی ناشناخته بود پس از عملکرد خوب در نساجی و سپس ایرانجوان بوشهر راهی نفت آبادان شد و در این تیم توانست فصلی رویایی را پشت سر بگذارد. فونیکه سی با زدن 20 گل دومین گلزن برتر فصل شد و همین درخشش کافی بود تا ایجنت‌ها به سرعت برای انتقال او به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس دست به کار شوند. او به عجمان و سپس اتحاد کلبا رفت و در طول سه فصلی که در امارات بازی کرد آمار نسبتا خوبی داشت. در ادامه دچار افت شد و در سال 2018 در تیم الاهلی سودان بازنشسته شد. فونیکه سی دو سال پیش در یک سانحه رانندگی جان خود را از دست داد.
ادینیو
یکی دیگر از مهاجمان برزیلی که در فوتبال ایران اوج گرفت و حتی بارها بحث حضورش در تیم‌ملی ایران نیز مطرح شد. ادینیو که پیش از پیوستن به مس کرمان در تیم‌های پرتغالی ژیل ویسنته و ماریتیمو بازی کرده بود بهترین سال‌های فوتبالی‌اش تا آن زمان را در این تیم ایرانی تجربه کرد و سه فصل بسیار خوب را در کرمان پشت سر گذاشت. همین درخشش باعث شد تا او هم راهی امارات شده و برای الشارجه بازی کند اما زدن 10 گل در دو فصل باعث شد تا دوباره به فکر بازگشت به فوتبال ایران بیفتد و ابتدا در مس و سپس برای تراکتور به میدان رفت.
در تیم تبریزی بهترین فصل فوتبالی‌اش را با زدن 20 گل پشت سر گذاشت و عنوان آقای‌گلی لیگ را نیز به دست آورد. باز هم پیشنهاد خارجی برای او از راه رسید و این بار به السیلیه قطر و سپس دسپورتیوا فروویاریا برزیل رفت اما باز هم چندان موفق نبود و باز هم فهمید که هیچ‌کجا برایش ایران نمی‌شود. بازگشت او به تراکتور مثل بار قبل نبود اما درنهایت 7گل زد و برای همیشه ایران را به مقصد تیم‌های برزیلی ترک کرد.
ایگور کاسترو
کاسترو پس از چند سال حضور در تیم‌های نه‌چندان مطرح برزیلی راهی ایران شد تا برای ذوب‌آهن بازی کند. کاسترو که 4 فصل در این تیم ایرانی حضور داشت در این مدت توانست عملکرد قابل قبولی داشته باشد و آمار گلزنی نسبتا خوبی داشت که باعث شد راهی تیم یوکوهامای ژاپن شود اما حضورش در این تیم تنها نیم‌فصل دوام داشت و دوباره به ایران برگشت تا برای راه‌آهن به میدان برود. در پایان فصل او این تیم تهرانی را ترک کرد و پس از مدتی بدون تیم ماندن به کشورش برگشت تا برای برازیلیا DF بازی کند و البته چند ماه بعد کفش‌هایش را آویخت.
لئوناردو کوئیکه
مهاجم کامرونی که مهم‌ترین سابقه‌اش حضور در یک تیم باشگاهی در کشورش بود در سال 2006 راهی استقلال شد اما نتوانست در این تیم نمایش خوبی داشته باشد. کوئیکه سال بعد به استیل‌آذین رفت و در 15 بازی 6 گل زد تا راهی استرادا اسلواکی(تیمی که مدتی ناصر حجازی را به‌عنوان سرمربی و مدیر فنی خود داشت) شود. کوئیکه مدتی به‌عنوان بازیکن قرضی در آینتراخت فرانکفورت و انرگی کوتبوس آلمان هم بازی کرد تا اینکه به اسپارتا پراگ رفت و در آنجا عملکرد بسیار خوبی داشت. 43 گل و 15 پاس‌گل در 109 بازی برای این تیم و همچنین 58 گل و 14 پاس‌گل در 120 مسابقه‌ای که در 5سال آخر فوتبالش در ریزه‌اسپور ترکیه داشت نشان داد همان‌طور که در استیل‌آذین ثابت کرده بود می‌تواند به گلزن خوبی تبدیل شود. کوئیکه در سال 2018 بازنشسته شد.
گادوین منشا
مهاجم نیجریه‌ای که با حضور در پیکان نامش مطرح شد و سپس به پرسپولیس رفت و در این تیم عملکرد خوبی داشت. در میانه فصل 1398-1397 او در انتقالی جنجالی به استقلال رفت اما در این تیم نتوانست موفق باشد. عجمان امارات مقصد بعدی منشا بود اما در آنجا هم نمایش خوبی نداشت و دوباره به فوتبال ایران برگشت و این بار برای گل‌گهر و مس رفسنجان بازی کرد که با آقای‌گلی او در فصل قبل هم همراه بود تا مشخص شود که او هم در لیگ ایران می‌تواند بهترین بازده خود را ارائه کند.
رینالدو
هافبک پرویی که با سابقه بازی در تیم‌های آلیانس لیما پرو و گراس هاپرز سوئیس راهی استقلال شد و اگرچه در این تیم پس از یک فصل نتوانست عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته باشد اما پس از یک فصل حضور در خوان آریچ پرو دوباره لژیونر شد و این بار به کیه‌وو ایتالیا رفت و دو فصل در سری A بازی کرد. نیوویل آرژانتین و ناسیونال اروگوئه تیم‌های بعدی رینالدو بودند تا اینکه دوباره به پرو برگشت و از ابتدای سال جاری میلادی و در 37 سالگی بدون تیم مانده است.
ارسال نظر