محرم و مدیحه‌سرایی عادلانه

هرساله ماه محرم در برخی از هیات‌ها شاهد سخنرانی‌ها و نوحه‌‌های سیاسی هستیم. این موضوع البته مساله امروز نیست. سال‌های طولانی است که این سنت در کشورمان باب شده و برخی از مداحان فراتر از عرف معمول مداحی به مدیحه‌سرایی می‌پردازند.

مصطفی درایتی در روزنامه آرمان نوشت: هرساله ماه محرم در برخی از هیات‌ها شاهد سخنرانی‌ها و نوحه‌‌های سیاسی هستیم. این موضوع البته مساله امروز نیست. سال‌های طولانی است که این سنت در کشورمان باب شده و برخی از مداحان فراتر از عرف معمول مداحی به مدیحه‌سرایی می‌پردازند.

البته حادثه عاشورا حادثه‌ای سیاسی است، اما برداشت‌های سلیقه‌‌ای و شبیه‌سازی غیردقیق از این حادثه با واکنش بخشی از جامعه روبه‌رو خواهد شد. برخی مداحان نگاهشان به واقعه عاشورا منطبق بر سلیقه عموم مردم نیست و برداشت عموم مردم این است که برخی از مداحان از نام و مکتب امام حسین(ع) سوء‌استفاده می‌کنند. جالب اینکه این‌گونه مداحی‌ها تاثیری ندارد، جز اینکه فضای پاک و معنوی عزاداری امام‌حسین(ع) با این‌گونه مداحی‌ها آلوده می‌شود.

از این رو باید تلاش شود مجالس عزاداری امام حسین(ع) از این‌گونه مداحی‌های خارج از عرف پیراسته شود. مداحان مجالس سالار شهیدان باید از اشعاری استفاده کنند که از محتوای دقیقی برخوردار باشد و نیازی به موضع‌گیری‌های سیاسی در این مجالس وجود ندارد. البته مجالس امام‌حسین(ع) هیچ‌گاه از مسائل سیاسی به‌معنای عام آن، یعنی طرفداری از عدالت و آزادی و مبارزه با ظلم خالی نیست.

اما گاهی برخی از شبیه‌سازی‌ها که نگاه ویژه در آن وجود دارد، منجر به نتایج ناشایستی خواهد شد. انتظار مردم نگاه سیاسی به مسائل نیست و شأن و جایگاه مداح هم ورود به مسائل این‌چنینی نیست و همواره باید شأن این مجالس حفظ شود. نگاه کلی که در مکتب امام حسین(ع) شفاف و برجسته است، به‌گونه‌ای است که حتی غیر شیعیان هم با آن مشکلی ندارند، مخالفت با ظلم به مردم و عدم رعایت اخلاق و معرفت در زندگی اجتماعی و سیاسی است. این دو جنبه از مکتب امام حسین(ع) همواره جنبه سیاسی و معنوی داشته و کسی مخالفتی با آن ندارد.

اما در صورتی که در شبیه‌سازی آن با مسائل داخلی به نمونه‌سازی‌های مورد اختلاف برسیم، دچار مشکلاتی خواهیم شد. تطبیق چنین مواردی با مردم است. باید به مردم فهماند تمام هزینه‌ای که امام حسین(ع) در کربلا پرداخت، برای مقابله با ظلم در جامعه بوده است و اخلاق و معرفت باید به اصلی برای افرادی که می‌خواهند زندگی سالمی داشته باشند، تبدیل شود. با این اصول می‌توان هرجامعه‌ای را زنده نگاه داشت. امروز یکی از مصادیق هویت ملی ایرانیان برگزاری مراسم عاشوراست که نباید به سلایق مختلف آلوده شود و منجر به عدم رغبت مردم برای شرکت در برخی از مجالس گردد.