تسخیر بازار «اندروید» توسط فروشگاه های ایرانی

روزنامه ایران: اپل و گوگل نه تنها دوباره اپلیکیشن‌های ایرانی را از اپ استور خود حذف کردند، بلکه گوگل آنالیتیکس نیز امکانات خود را برای ایرانیان محدود کرد. ابتدا برنامه ‌نویسان ایرانی وقتی قصد آپلود اپلیکیشن خود را در اپ استور داشتند با پیامی مواجه شدند که به آنها اعلام می کرد: «دیگر قادر به بارگذاری محتوا و اپلیکیشن نیستند» و بدین ترتیب اپ استور برای کشور ایران غیرقابل دسترس شد.

بعد از انتشارخبر حذف اپ‌های ایرانی از اپ استور ، خبری در سایت androidheadlines.com منتشر شد مبنی بر اینکه گوگل رفتاری متفاوت از اپل نشان داده و نه تنها فروشگاه اندرویدی خود را به روی ایرانی‌ها نبسته، بلکه با باز کردن درهای گوگل پلی، توسعه‌دهندگان اپلیکیشن در ایران می‌توانند تولیدات خود را روی آن به فروش برسانند اما متأسفانه چند روز بعد گوگل نیز بدون اطلاع‌رسانی شروع به حذف اپلیکیشن‌های ایرانی کرد، در پی این مسدود‌سازی به سراغ فعالان این حوزه رفته و نظر آنها را درباره حذف برنامه‌های ایرانی از اپ استور و گوگل پلی و تأثیر آن بر توسعه دهندگان اپ کشور را جویا شده ایم.

اپل و از دست دادن بازار ایران

میلاد جهاندار یکی از فعالان حوزه اپ گفت: با کاری که اپل، در اپ استور انجام داده دیگر امکان به روزرسانی برنامه‌های ایرانی وجود ندارد و اکثر اپ‌ها نمی‌توانند نسخه جدید خود را در اپ استور ارائه دهند ؛از آنجایی که سیاست اپل این است که تمام برنامه‌های سیستم عامل IOS از اپ استور به صورت انحصاری دانلود و استفاده شوند بنابراین امکان دانلود و استفاده از هیچ فروشگاه دیگری نیز ممکن نیست بنابراین برای ایرانی‌ها نیز راه دیگری وجود ندارد تا اپ‌های مورد نیاز خود را بروزرسانی و دانلود کنند. با این اقدام، اپل بازار تلفن همراه خود را در ایران دچار مشکل کرده است،چون فروشگاه‌های داخلی هم نمی‌توانند خلأ اپل را در کشور پر کنند بنابراین چون جایگزینی وجود ندارد این شرکت بازار تلفن همراه خود را در ایران را از دست خواهد داد.

جهاندار در ادامه گفت: ما به دنبال راه حل جایگزینی برای محدودیتی که فروشگاه اپل ایجاد کرده هستیم که این راه حل وابستگی به بستر IOS ندارد و کاربران می‌توانند از اپ‌هایی که تحت وب هستند، استفاده کنند. به عبارتی نسخه تحت وب آن اپ که تنها در فروشگاه اپ استور به صورت انحصاری وجود دارد را می توانند استفاده کنند و ما این امکان را در «باهمتا» برای کاربران سیستم عامل IOS فراهم کردیم. از سوی دیگر بستری نیز روی تلگرام فراهم شده است تا کاربران بتوانند بدون نیاز به بستر IOS از نسخه تحت وب آن برنامه‌ها استفاده کنند.

این فعال حوزه اپ در ادامه گفت: گوگل پلی، فضای بازتری نسبت به اپ استور دارد و با اینکه این فروشگاه نیز مانند اپ استور برای اپ‌های ایرانی محدودیت ایجاد کرده است ولی مشکلی وجود ندارد چون فروشگاه‌های اپ داخلی مانند کافه بازار که در زمان تحریم‌های دوره قبل راه‌اندازی شده و رشد بسیار خوبی کرده‌، توانسته است بخوبی خلأ بخش اندروید را پر کند. به عبارتی با بسته شدن گوگل پلی فروشگاه‌های ایرانی بازار اندرویدی که در دست گوگل پلی بود را تسخیر خواهند کرد. این فعال در حوزه اپ‌ها درباره محدودیت ایجاد شده برای شرکت‌های ایرانی از سوی «گوگل آنالیتیکس» که زیرمجموعه شرکت گوگل است نیز گفت: قوانین وضع شده در امریکا برای تمامی شرکت‌های امریکایی است.

در حقیقت شرکت گوگل آنالیتیکس که زیرمجموعه گوگل است برای کسانی که از این شرکت اکانت تجاری (شرکت‌ها برای دریافت سرویس از این شرکت پول پرداخت می‌کنند) دریافت کرده بودند، محدودیت ایجاد کرده است از این‌رو، برای شرکت‌هایی که به صورت رایگان از امکانات این شرکت استفاده می‌کنند، مشکلی ایجاد نشده است. این فعال در حوزه اپ‌ها درباره این سؤال که گویا حتی قرار بود گوگل برای کاربران ایرانی امکانات استفاده از پرداخت درون نرم‌افزاری فراهم کند نیز گفت: تاکنون گوگل این خبر را به صورت موثق اعلام نکرده است و با وضع قوانین جدید و مسدود کردن امکانات خود برای ایرانیان، به نظر نمی‌رسد بتواند این تصمیم را حتی اگر موثق باشد، اجرایی کند. از طرف دیگر در حال حاضر پرداخت‌های کشور از طریق شبکه شاپرک انجام می‌شود و ایرانی‌ها به این امکانات نیازی ندارند. حتی اگر گوگل بخواهد روزی به این کار اقدام کند باید در داخل کشور ما حساب ریالی باز کند و به نظر نمی‌رسد با وجود تحریم‌های بانکی، این کار شدنی باشد.

حکمرانی گوگل پابرجا

نیما قاضی مدیراپ فعال در سفر که اپ او از اپ استور حذف شده است، گفت: اجرای این تصمیم‌ها از سوی اپل و گوگل بسیار عجیب است و به نظر می‌رسد سیاسی کاری است و بدون مبنای حقوقی اتفاق افتاده است.
این فعال عرصه اپ درباره اینکه گوگل پلی نیز درهای خود را به روی اپ‌های ایرانی بسته است، گفت: بسته شدن گوگل پلی خیلی برای ایرانی‌ها تفاوتی ندارد چون در داخل کشور جایگزینی برای آن وجود دارد و می‌توان از آن استفاده کرد. درباره اندروید با اشتراک گذاری یک فایل هم می‌توان آن اپ را توزیع کرده و به فروش رساند. به عبارتی بدون وجود فروشگاه نیز می‌توان به اپ‌ها دسترسی داشت و اکنون محدودیت حادی ایجاد نشده است. در بخش اندروید هم در کشور جایگزین وجود دارد و ایرانی‌ها اپ‌های خود را در آن فروشگاه‌ها ارائه می‌دهند.

قاضی افزود: اما سیستم‌های اپل به گونه‌ای است که این شرکت تمام دسترسی‌های آن را بسته و بجز فروشگاه خودش امکان استفاده از دیگر فروشگاه‌ها وجود ندارد از این‌رو با بسته شدن فروشگاه اپل برای کاربران مشکلات زیادی به وجود می‌آید و این بی‌توجهی به حقوق کاربران است و از این تصمیم اپل کاربران ایرانی بسیار گله‌مند هستند، البته اپل هم تنها به ضرر خود کار کرده است چراکه بازار بزرگ تلفن همراه خود را در ایران از دست می‌دهد. قاضی افزود: به نظر من اکنون بسته شدن اپ استور و گوگل پلی شاید آنقدرها مهم نیست چرا که خطرناکتر از این دو اقدام بحث محدود کردن ایرانیان در استفاده از امکانات گوگل آنالیتیکس است. این شرکت برای ایرانیان محدودیت ایجاد کرده و سایت‌های ایرانی را حذف می‌کند که به شرکت‌ها آسیب جدی وارد می‌کند. به عبارتی وقتی گوگل آنالیتیکس بسته می‌شود، دستیابی به تمام دیتاهایی که در مدت چند سال جمع‌آوری شده است، غیرممکن می‌شود. در واقع کسب و کارهایی که برای آنها این اتفاق افتاده است دیتاهای خود را از دست داده‌اند و به هیچ وجه قابل جبران نیست. گوگل هم به این طریق در حال زیرپا گذاشتن حقوق کاربران خود است که امیدوارم این اقدام گوگل مانند اپل همه گیر نشود.

نیما قاضی درباره تأثیر اقدام گوگل و اپل بر توسعه دهندگان اپ‌ها نیز به «ایران»گفت: اقدام این دو شرکت روی توسعه دهندگان اپ ایرانی خیلی تأثیر منفی نمی‌گذارد، چرا که کسب و کارها راه‌هایی پیدا می‌کنند که اپ‌های خود را به دست مردم برسانند فقط اینکه ترندها به سمت اندروید بیشتر می‌شود.

وی درباره پرداخت درون نرم افزاری که چندی پیش خبرش اعلام شده بود و حال با تحریم ایران عملی نمی‌شود نیز گفت: این موضوع خیلی اهمیت چندانی ندارد چون در داخل کشور درگاه پرداختی که همان شتاب است وجود دارد و تنها روشی است که اپ‌ها استفاده می‌کنند از سوی دیگر حتی اگر گوگل پلی هم اپ‌های ایرانی را حذف و تحریم دولت خود را اعمال نمی‌کرد، امکان پرداخت نرم افزاری تا زمانی که بانک‌های ایرانی تحریم هستند، عملی نمی‌شد.

نازنین دانشور مدیر یکی از اپ‌های ایرانی که برنامه وی نیز از اپ استور حذف شده است، درباره این اقدام گفت: درصدی از سفارش‌های ما از طریق اپ‌های مختلف در اندروید و IOS انجام می‌شد و ما در این زمینه سرمایه‌گذاری بسیاری کرده بودیم و با بسته شدن اپ استور و گوگل پلی بازار ما از طریق اپ‌های IOS و گوگل پلی محدود می‌شود. گویا این اقدام اپل و گوگل در پی تحریم‌های امریکا علیه ایران است و دولت ترامپ این دو شرکت خود را مجبور کرده است که دست به این کار بزند چون ممکن است جریمه‌ها و محدودیت‌های دیگر در انتظار این شرکت‌های امریکایی باشد.

دانشور افزود: البته محدودیت اپ‌های ایرانی بیشتر مربوط به اپل می‌شود که فروشگاهی کاملاً انحصاری است بنابراین اپل به خود ضرر زده است و بازار تلفن همراه خود را در ایران از دست می‌دهد، ولی در بخش اندروید مشکلی وجود نخواهد داشت چرا که به هر حال امکان استفاده از اپ‌های ایرانی و حتی تراکنش مالی در فروشگاه ایرانی(کافه بازار) ممکن است از این‌رو توسعه دهندگان اپ‌ها با بسته شدن گوگل پلی با مشکل حادی روبه‌رو نیستند.