اتفاقاتی که در مرز ایران و ترکیه جدید نیست

بهرام قاسمی در نشست هفتگی خود با خبرنگاران که صبح امروز دوشنبه برگزار شد، درباره تلاش مسکو برای نزدیکی روابط میان ایران و عربستان اظهار داشت: هر تلاشی که بتواند در مسیر صلح و ثبات و امنیت منطقه و خلیج فارس باشد، مورد استقبال ما و همه کشورها قرار می گیرد.

وی همچنین در خصوص مواضع اروپایی ها نسبت به برنامه جامع اقدام مشترک ایران و ۱+۵ (برجام) نیز گفت: مواضع آنها روشن است که حامی ماندگاری برجام هستند؛ طیف وسیعی از آنها در مذاکرات هسته ای حضور داشتند.

سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: احساس من این است که اروپایی علاقه مند به افزایش همکاری با ایران هستند و شواهد آن هم رفت و آمدها میان دو طرف و تفاهماتی است که به عمل آمده است.

وی در خصوص مذاکرات میان ایران و عربستان پیرامون اعزام حجاج ایرانی به مناسک حج گفت: مسئولیت این مذاکرات بر عهده سازمان حج است و وزارت خارجه نقشی را ایفا نمی کند و تا جایی که اطلاع دارم مذاکرات تا حدی مثبت پیش رفته و در خصوص برقراری ساز و کارهای کنسولی در زمان حج مواردی مورد مذاکره دو طرف قرار گرفته است اما اجازه دهید که در زمان مناسب سازمان حج نتایج مذاکرات را اطلاع رسانی کند.

امیدواریم بحرین درباره شیخ قاسم عاقلانه رفتار کند

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه موضع وزارت خارجه در خصوص تشدید اقدامات سرکوب گرایانه حکومت آل خلیفه در قبال انقلابیون بحرین و احتمالا صدور حکم برای شیخ عیسی قاسم اظهار کرد: بهتر است دولت بحرین بجای فرافکنی رویکرد جدیدی را اتخاذ کند و به جای فشار آوردن بر مردم و گروه های انقلابی راهکارهای سیاسی و تعاملی را پیش بگیرد.

قاسمی با بیان اینکه فعلا در خصوص وضعیت دادگاه شیخ عیسی قاسم اطلاعی ندارم، خاطرنشان کرد: امیدوارم حکومت بحرین در این خصوص عاقلانه رفتار کند و قطعا دولت ایران درباره این مسئله در زمان لازم پاسخ مناسب را خواهد داد.

تلاش برای برگزاری مذاکرات آستانه ۴

وی پیرامون مسئله گفتگوهای سوری آستانه توضیح داد: تحولات و روند گفتگوهای سیاسی پیرامون بحران سوریه که در قالب گفتگوهای آستانه و ژنو است مسیر خودش را طی می کند و البته تلاش هایی وجود دارد که آستانه ۴ در روزهای آینده و تا پیش از برگزاری ژنو ۵ برگزار شود که باید منتظر ماند و دید نتیجه آن چه می شود.

دیدار روحانی با اردوغان به درخواست طرف ترکی بود

سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص دیدار دو رئیس جمهور ایران و ترکیه در اجلاس اخیر اکو اظهار کرد: حضور آقای روحانی در این اجلاس به همراه سران دیگر کشورهای عضو فرصت مغتنمی را فراهم آورد که بعد از مدت ها و برای اولین مرتبه پس از کودتای ترکیه که خلائی در تماس های سطح بالای میان ایران و ترکیه به وجود آمده بود، دو رئیس جمهور با یکدیگر دیدار داشته باشند که این دیدار هم به تقاضای طرف ترک بود و ارزیابی ما این است که دیداری مهم و تا حدی سازنده و مفید بود.

قاسمی افزود: در این دیدار در خصوص آخرین تحولاتی که میان دو کشور چه در حوزه روابط دو جانبه و چه در حوزه مسائل منطقه‌ای بحث و مذاکره شد و تفاهماتی به دست آمد ولی این به منزله حل همه مسائل میان دو کشور نیست و هنوز در پاره ای از مسائل با یکدیگر اختلاف نظراتی داریم.

قاسمی ادامه داد: به هر حال گفتگو و مذاکره میان دو رئیس‌جمهور ایران و ترکیه در شرایط فعلی و پس از کودتای نافرجام در ترکیه قابل توجه است و البته روابط دو کشور، مسیر خودش را طی می‌کند و ارزیابی ما این است که دیدار میان آقای روحانی و اردوغان، دیداری بجا و به‌هنگام بود و تلاش بر این است که مقامات این دو کشور بیشتر از آنچه در رسانه‌ها سخن بگویند، در دیدارهای میان خود، مسائل را حل و فصل کنند که این مهم با توجه به تحولات سریع منطقه، اهمیت بالایی دارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه دو طرف ایران و ترکیه از همکاری‌های موجود در بحث «آستانه» و مسئله سوریه اظهار رضایت کردند، گفت: این قبیل نشست‌ها می‌تواند در قالب دوجانبه و همین‌طور سه‌جانبه با طرف روسی به عنوان بازیگران اصلی گفتگوهای آستانه تداوم داشته باشد.

اتفاقاتی که در مرز ایران و ترکیه جدید نیست

وی گفت: در خصوص اتفاقاتی که در مرز ایران و ترکیه رخ داد، این مسئله خیلی هم جدید نیست و به طور خاص پس از کودتای نافرجام ترکیه، چندین مرتبه این مسئله حادث شده و ما همواره با صدور اطلاعیه‌هایی، شهروندان خود را به احتیاط درباره این مسئله دعوت کردیم و گفتیم که از سفرهای غیرضروری به ترکیه بکاهند.

قاسمی تصریح کرد: دستورالعمل‌های لازم به کنسولگری‌ها و سفارت ما در ترکیه داده شده؛ البته خبرهایی داریم که با عوامل خاطی ترکیه برخورد شده ولی این مسئله کافی نیست و ما منتظریم تا وضعیت و امنیت بیشتری برای شهروندان ایرانی در ترکیه فراهم بیاید.

وی با توصیه به اینکه کسانی که اصرار به سفر ترکیه در برهه کنونی دارند، از هواپیما استفاده کنند، گفت: امیدواریم شأن و منزلت ایرانیان در تمامی مرزهای مشترک میان ایران و ترکیه رعایت شود و دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه روابط اقتصادی میان ایران و انگلیس پس از خروج آن کشور از اتحادیه اروپا چگونه خواهد بود؟ تصریح کرد: ما روابط طبیعی خود را با لندن خواهیم داشت و ارتباط ما با آنها ارتباطی به خروج و یا ماندن در اتحادیه اروپا ندارد و این مسئله شامل همه کشورهای اروپایی است که ما با آنها علاوه بر اینکه روابط دوجانبه داریم، همزمان رابطه خود را با اتحادیه اروپا هم داشته و داریم.

سفر روحانی به آفریقا به بعد سال جدید موکول شد

قاسمی در خصوص سفر قریب‌الوقوع روحانی به برخی کشورهای آفریقایی گفت: بحث‌هایی برای سفر آقای روحانی به سه کشور آفریقایی شامل آفریقای جنوبی، الجزایر و اوگاندا وجود داشته و دارد و پیش‌بینی می‌شد که این سفر پیش از نوروز صورت گیرد، ولی با اطلاعی که دارم، با توجه به عدم انجام همه مراحل لازم برای تشریفات پیش از سفر، این سفر آقای روحانی در اسفند ماه صورت نخواهد گرفت، ولی همچنان در دستور کار ما خواهد ماند و ما تلاش می‌کنیم با فراهم آمدن ترتیبات لازم این سفر در آینده نزدیک صورت بگیرد.

وی در خصوص اقدامات وزارت امور خارجه پیرامون بهبود روابط میان تهران و قاهره گفت: مصر کشور مهمی چه در منطقه، چه در جهان عرب و چه در جهان اسلام محسوب می‌شود و ما در حد دفاتر حافظ منافع در پایتخت‌های دو کشور نسبتاً فعال هستیم و امیدواریم نهایتاً دو طرف بتوانند بر مشکلات موجود فائق آیند و روابط میان ایران و مصر تا حد قابل قبولی بهبود یافته و ارتقا پیدا کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: روابط میان کشورها همواره دوسویه است و یکجانبه نیست و باید همه شرایط در دو پایتخت فراهم تا گام‌های مثبتی در این خصوص برداشته شود.

قاسمی پیرامون حواشی به وجود آمده در خصوص مصاحبه اخیر ظریف با یکی از رسانه‌های داخلی گفت: متن مصاحبه خودش گویا هست و نکاتی که آقای ظریف در این مصاحبه گفتند به آنچه که حاشیه‌هایی در خصوص این نکات مطرح شده است، هیچ ارتباطی ندارد چرا که ایشان در خصوص وضعیت آتی خود در سمت وزیر امور خارجه، موضوع را به آینده موکول کردند و هر گونه تصمیم‌گیری در این خصوص را با توجه به اقتضائات به آن زمان موکول کردند.

وی افزود: ولی به هر حال شاید به دلیل نوع نگارش و متن مصاحبه، برخی خواسته‌اند سوژه جدیدی را برای خوانندگان خود پیدا کنند و در حد قابل اعتنایی به آن پرداخته‌اند، ولی صحبت آقای ظریف به آنچه که در این رسانه‌ها انعکاس داده شده، هیچ ارتباطی ندارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سؤال که آیا لیستی از افراد و یا نهادهای آمریکایی‌ را برای تحریم در مواجهه با اقدامات آنها آماده کرده‌ایم یا نه؟ گفت: ما اقدامات مناسب و لازمی را پس از صدور فرمان رئیس‌جمهور جدید آمریکا مبنی بر ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور به آمریکا و اعمال تحریم برخی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی ایرانی انجام داده‌ایم که در صورت نیاز و به هنگام خودش اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.

قاسمی در پاسخ به این سؤال که آیا مذاکره میان ایران و عربستان در خصوص مسئله حج، ارتباطی با روابط سیاسی این دو کشور با یکدیگر دارد یا خیر؟ گفت: در خصوص مذاکرات حج، سازمان حج و زیارت باید پاسخ مناسب را بدهد ولی این مسئله را بگویم که این مذاکرات هیچ ربطی به روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان ندارد و تنها دستور کار هیأت مذاکره‌کننده ایرانی، تعیین ساز و کارهای سفر حجاج ایرانی به عربستان است.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره روابط میان ایران و آذربایجان با توجه سفر اخیر رئیس‌جمهور آن کشور به تهران تصریح کرد: روابط ما با آذربایجان به عنوان یک همسایه خوب و کشوری مستقل، قابل توجه و بااهمیت است و سفر اخیر رئیس‌جمهور آن کشور از جایگاه خوب و بالا برخوردار است و ذکر این نکته لازم است که این سفر هشتمین دیدار دو رئیس‌جمهور در پایتخت‌های یکدیگر بوده که این جدا از دیدارهایی است که در نیویورک و یا در منطقه با طرف آذربایجانی داشته‌ایم.

اهمیت روابط ایران و آذربایجان

وی با بیان اینکه روابط ما با آذربایجان رو به رشد است و خواهان حسن همجواری و همکاری بیشتر با آنها هستیم، افزود: روابط میان ایران و آذربایجان به ثبات و امنیت منطقه قفقاز که اهمیت بالایی هم برای ما دارد، کمک می‌کند. البته ما از روابط اقتصادی میان یکدیگر با توجه به روابط سیاسی موجود راضی نیستیم و فکر می‌کنیم حجم روابط اقتصادی میان ما با طرف آذربایجانی باید گسترش پیدا کند تا پشتوانه لازم را برای ارتقای سطح روابط سیاسی فراهم آورد.

قاسمی ادامه داد: طرف آذربایجانی تسهیلاتی را برای ایرانیان جهت سفر به آن کشور فراهم کرده‌اند ولی تا لغو روادید و ایجاد ساز و کارهای لازم که فرآیندی زمانبر است، فاصله داریم. امیدواریم این سفر در ادامه سفرهای سطح بالا میان دو کشور نقطه عطفی در خصوص ارتقای سطح روابط دو کشور محسوب شود و به ثبات و امنیت آسیای میانه و قفقاز و کشورهای همسایه شمالی ایران کمک کنند.

ایران هراسی عربستان بیهوده است

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در خصوص اظهارات ضد ایرانی ملک سلمان در مالزی گفت: عربستان با توجه به مشکلات عدیده‌ای که با آنها مواجه است، تا حدی احساس بدگمانی و ناراحتی دارد و تلاش‌هایی را در راستای اجماع‌سازی علیه ایران از خود نشان می‌دهد که امر جدیدی نیست و ما این قبیل اقدامات را بیهوده می‌دانیم چرا که هزینه کردن برای به دست آوردن چند خط موضع منفی علیه ایران، از ارزش خاصی برخوردار نیست.

وی ادامه داد: فکر می‌کنم که نباید چندان به این قبیل اظهارات اهمیت داد و به کشورهای اسلامی بخصوص مالزی توصیه می‌کنیم که از ظرفیت‌ها و توان خود در جهت همگرایی و نزدیکی کشورهای اسلامی استفاده کنند و تحت فشار برخی کشورها قرار نگیرند.

قاسمی با بیان اینکه به سعودی‌ها توصیه می‌کنم که کمتر از خزانه خود هزینه کنند و به دنبال چند خط بیانیه منفی علیه ایران نباشند که آب در هاون کوبیدن است.

سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه سفر وزیر امور خارجه عربستان به عراق اولین سفر یک وزیر خارجه از عربستان به عراق پس از سال ۲۰۰۳ محسوب می‌شود، گفت: تحلیل‌های متفاوتی می‌تواند از این سفر صورت گرفته باشد اما آنچه که مهم است، روابط ما با عراق باثبات است و تحت تأثیر این سفرها و القائات قرار نمی‌گیرد.

وی ادامه داد: ما با عراق به عنوان کشوری همسایه که مناسبات خوبی را داریم، روابط خود را ادامه می‌دهیم و این قبیل سفرها مایه نگرانی ما نمی‌شود چرا که عمق روابط ما با عراق بیش از آن استه که سفری از جانب کشور ثالث بخواهد آن را تحت تأثیر قرار دهد.

ترجیح سفر هوایی مسافران ایرانی به ترکیه

قاسمی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره مجدد به مسئله ترکیه و روابط میان دو کشور گفت: آنچه که در خصوص سفر مسافران ایرانی به ترکیه مبنی بر استفاده از هواپیما گفتم، منظورم ترجیح استفاده از ناوگان هوایی بود که در مقطع کنونی بهتر است که این‌گونه باشد. تلاش‌های ما در جهت بهبود وضعیت نقاط مختلف مرزی میان ترکیه با ایران ادامه دارد.

وی ادامه داد: ترکیه هر چه که باشد همسایه ما محسوب می‌شود و روابط دیرینه‌ای را با هم داریم و ما باید بتوانیم تسهیلات لازم را برای مسافرین دو طرف فراهم کنیم؛ این امری است روشن و بدیهی و تا اطمینان‌خاطر از امنیت مرزهای زمینی مشترک نداشته باشیم، همچنان توصیه می‌کنیم ایرانیانی که قصد سفر به ترکیه را دارند، همه جوانب لازم را مد نظر داشته باشند تا مشکلی به وجود نیاید و دستگاه دیپلماسی هم چه در داخل کشور و چه در ترکیه همچنان پیگیر حل این مسئله هستند.

سخنگوی وزارت امور خارجه با ابراز امیدواری نسبت به اینکه ترکیه بتواند به وضعیت قبلی خود که از ثبات و امنیت خوبی برخوردار بود، برگردد گفت: برخی مشکلات ایجاد شده در منطقه توسط ترکیه به خود آنها بازگشته، در صورتی که چنین مسئله‌ای مد نظر آنها نبوده است.

قاسمی در خصوص مسئله قره‌باغ که مجدداً میان آذربایجان و ارمنستان ایجاد تنش کرده و نقش آمریکا در حل و فصل این موضوع، تصریح کرد: این بحران دیرینه‌ای است که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به صورت جدی مطرح شد و ما همچنان از دو طرف درگیر در این ماجرا می‌خواهیم که با خویشتن‌داری و تعامل میان یکدیگر به حل و فصل موضوع بپردازند. ثابت شده که حضور آمریکا در مناطق مختلف جهان بخصوص در غرب آسیا حضور موفقی نبوده و این به دلیل خطاهای استراتژیکی است که آنها انجام می‌دهند و ممکن است دهه‌ها اشتباهات آنها دامن‌گیر مردم و دولت‌های منطقه شود.

حضور نظامی آمریکا در این منطقه مثمر ثمر نخواهد بود

سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه حضور نظامی آمریکا در این منطقه مثمر ثمر نبوده و نخواهد بود، گفت: توصیه می‌کنیم آمریکایی‌ها نگاه واقع‌بینانه و عمیقی نسبت به مسائل داشته باشند و اجازه بدهند مردم منطقه به راحتی و با شکلی بهتر به حل و فصل مسائل بپردازند، چرا که این دو کشور می‌توانند خودشان با ابتکار عمل‌های بهتری به حل و فصل مسئله اقدام کنند.

رایزنی با عراق درباره مسئله ریزگردها

وی در خصوص همکاری عراق با ایران پیرامون مسئله ریزگردها خاطرنشان کرد: وزارت امور خارجه در کنار سازمان محیط‌زیست با عراق در تماس بوده و راهکارهایی را دنبال می‌کند و باید همه واقعیت را در این مسئله ببینیم. همان‌طور که می‌دانید عراق یکی از مکان‌هایی است که ریشه این مشکل در ایران است، اما متأسفانه آن کشور با مسئله ناامنی و تروریسم مواجه است و ما شرایط آنها را درک می‌کنیم.

رایزنی با روسیه برای خرید هواپیماهای غیرنظامی

قاسمی در خصوص همکاری‌های میان ایران و روسیه در مسائل منطقه‌ای افزود: روابط ما با طرف روسی در وضعیت خوبی قرار دارد و در دوران اخیر یکی از بهترین روابط را میان دو طرف شاهد هستیم که در حوزه‌های مختلفی با یکدیگر همکاری داریم و در هیچ حوزه‌ای محدودیتی برای همکاری با طرف روسی نداریم، در تمام زمینه‌ها یا در حال گفتگو هستیم و یا گفتگوها و تفاهمات به اتمام رسیده است. در بحث خرید هواپیماهای غیرنظامی هم مباحثی میان دو کشور مطرح است که در زمان لازم در این خصوص بیشتر صحبت خواهیم کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص مواضع چین در قبال سوریه با توجه به وتوی قطعنامه ضد سوری در شورای امنیت و احتمال حضور چین در نشست‌های آتی آستانه گفت: مواضع چین نسبت به سوریه و منطقه روشن است. در خصوص گفتگوهای آستانه دیدگاه‌های متفاوتی مطرح بود و برخی کشورها علاقه‌مند بودند که تعداد دایره مشارکت‌کنندگان در این نشست‌ها را بیشتر کنند که با مخالفت جدی دیگران روبرو شدند، چرا که چنین استدلالی وجود داشت که اگر در ابتدای کار تعداد بازیگران را افزایش بدهیم، احتمال به تفاهم رسیدن کاهش پیدا می‌کرد؛ بنابراین محدود به همان سه کشور ایران، روسیه و ترکیه شد و کار را ادامه دادیم.

احتمال پیوستن چین به مذاکرات آستانه

وی ادامه داد: این مسئله به معنای بی‌علاقه‌گی دیگران نسبت به حضور در نشست‌های آستانه نبوده لذا چین و یا دیگر بازیگران هم ممکن است در آینده به مذاکرات آستانه و ژنو بپیوندند.

قاسمی در خصوص عملیات آزادسازی موصل عراق گفت: بحث موسل، موضوع پیچیده‌ای است و دشواری‌های خاص خودش را دارد که البته نیروهای عراقی توانسته‌اند در مسیر روشن پیش‌روی‌های خوبی را داشته باشند که امیدواریم با همین درایت و توانایی، به مسیر خود ادامه دهند و شاهد موصلی بدون حضور تروریست‌ها باشیم و عراق بتواند به عنوان کشوری امن و باثبات در منطقه به ایفای نقش بپردازد که اراده دولت عراق در این زمینه قابل تحسین است.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان در خصوص واکنش‌های ایران نسبت به مسئله میانمار و مسلمانان آن کشور خاطرنشان کرد: ما اقدامات مختلفی را در خصوص این مسئله تاکنون انجام داده‌ایم که نامه آقای ظریف به دبیرکل سازمان ملل و همچنین حضور فعالانه و سازنده ایران در سازمان همکاری‌های اسلامی که اخیراً در مالزی در خصوص مسئله میانمار برگزار شده بود، از جمله این اقدامات محسوب می‌شوند و ما همچنان این موضوع را با حساسیت و تلاش بیشتر پیگیری می‌کنیم.