سفته بازان ۱.۵ میلیون واحد را خالی گذاشتند

روزنامه فرصت امروز: ۱۰۰خانه برای هر ۱۰۴ خانوار ایرانی، این جدیدترین آماری است که وزارت راه و شهرسازی از وضعیت ساخت و ساز ها در نقاط مختلف کشور داده و نزدیک شدن این دو عدد را نشانه ای از حرکت به سمت تعادل در عرضه و تقاضای مسکن دانسته است؛ رویه ای که هرچند تا رسیدن به تعادل نهایی روی کاغذ راه طولانی ندارد، اما در عرصه عمل همچنان مسیری طولانی در پیش دارد.

این عملکرد مثبت البته با یک ابهام مهم نیز روبه رو است؛ کاهش قابل توجه درخواست برای دریافت پروانه جدید ساخت و ساز مسکن که در طول تمام ماه های گذشته تداوم داشته باعث شده این نگرانی به وجود آید که فاصله میان عرضه و تقاضای مسکن بار دیگر افزایش یابد. بر این نگرانی زمانی افزوده می شود که نگاهی به آمار جدید بازار نشان از بالا رفتن دوباره تقاضا برای خرید خانه های جدید دارد و در صورت قطعی شدن حرکت بازار به سمت رونق قطعا این نیاز وجود خواهد داشت که حرکت به سمت بازگرداندن انبوه سازان و خانه سازان شدت بگیرد.

با وجود آنکه رسیدن بازار مسکن به این شرایط تنها یک نتیجه را القا می کند و آن نیاز سریع به ساخت واحدهای جدید است، اما یک عدد بزرگ در این تحلیل خلل وارد می کند و آن وجود بیش از ۵/۱میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه در کشور است؛ موضوعی که هرچند معاون آخوندی آن را تأیید کرده، اما ثبت این آمار را ناشی از اختلال سفته بازان در این عرصه می داند.

مظاهریان درباره وضعیت این واحدها گفته است: طبق آمار سال ۱۳۹۰، یک میلیون و ۶۰۰ هزار خانه خالی داریم (یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در محدوده شهری و ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در محدوده روستایی) که این میزان کمبود مسکن را برای افراد نیازمند به واحد مسکونی تأمین نمی کند و اینها واحدهای خالی گران قیمتی هستند که برای سفته بازی ایجاد شده اند. بدین معنا، عملا نتوانسته ایم برای مازاد جمعیتی نیازمند و متقاضی مسکن، مسکن تهیه کنیم. یک میلیون و ۶۰۰هزار واحد مسکونی خالی، خانه های گران قیمتی هستند که برای سفته بازی ساخته شده اند و برای همین نیز خالی مانده اند و در حال حاضر خریداری برای آنها وجود ندارد. اما یک میلیون مسکنی که احتیاج داریم، نیاز واقعی مسکن برای خانوارهایی است که باید تشکیل خانواده بدهند.

صحبت از وجود تعداد بالای خانه های خالی که در اختیار سفته بازان قرار دارد یک نتیجه قطعی خواهد داشت و احتمال افزایش فشارها بر دلال ها برای گرفتن آخرین سنگرهای آنهاست؛ سنگرهایی که گرفتن آنها به معنی ورود به عرصه جدیدی از رونق بدون تورم های غیر منطقی خواهد بود.

از مسکن مهر تا واحدهای لوکس بدون مشتری

احمدرضا سرحدی، کارشناس بازار مسکن و رئیس هیأت مدیره انجمن مهندسان صنعت ساختمان در گفت وگو با «فرصت امروز» صرف شکل گیری آمارهای کلان از واحدهای مسکونی خالی از سکنه را ریشه گرفته از سال های اوج گیری سفته بازی در بازار مسکن می داند و می گوید: وقتی از سال های پایانی دهه ۷۰ تا ابتدای دهه ۹۰، بازار مسکن به عنوان یکی از تنها سنگرهای افزایش نجومی سرمایه های در نظر گرفته می شد، قطعا افزایش حضور دلال ها و به دنبال آن بالا رفتن عرضه غیر قابل چشم پوشی بود و بسیاری از مشکلات امروز نیز ریشه در همان عملکرد دارد.

به گفته وی، هرچند سفته بازان این روزها و به دنبال کاهش حاشیه سود بازار مسکن ترجیح می دهند شانس خود را در دیگر بازارها و حتی در احتکار مواد غذایی امتحان کنند، اما همچنان نتیجه عملکرد آنها در بازار به شکلی واضح قابل رصد است.

این کارشناس عرصه مسکن ادامه داد: باقی ماندن واحدهای خالی از سکنه نیز ریشه در همین نگاه های دلال منشانه دارد، زیرا بخش زیادی از این واحدها زمانی کلید خورد که همچنان بازار در رونق بود و سفته بازان انتظار داشتند مانند گذشته با قیمتی بالا این واحدها را به فروش برسانند اما با توجه به شرایط این سال ها بسیاری از آنها ترجیح داده اند واحدهای شان را خالی بگذارند.

شهریار شقاقی، صاحب نظر عرصه مسکن نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» به سهم واحدهای لوکس در افزایش آمار خانه های خالی اشاره کرد و گفت: هرچند بخشی از این واحدها به مسکن مهر و خانه هایی اختصاص دارد که در طول سال های گذشته بدون هیچ امکاناتی ساخته شده اند و بعید است مشتری خاصی برای آنها پیدا شود اما قطعا بخشی از این مشکلات به دست سفته بازان و سودجویانی ساخته شده که قصد دارند آنقدر این واحدها را نگه دارند تا بار دیگر شرایط برای سود کلان آنها پیدا شود.

به گفته وی، جز مشکلات مسکن مهر که قطعا به پیگیری های جدی احتیاج دارد، واحدهای لوکس باقی مانده می توانند از قانون دریافت مالیات بر خانه های خالی استفاده کنند و دولت با پیگیری جدی و اخذ مالیات های سنگین دلالان را مجبور به فروش واحدهای خود کند و البته از سوی دیگر نیز با ارائه وام های جدید و متنوع به مردم قدرت خرید لازم را ببخشد تا هریک با توجه به میزان درآمد خود بتوانند از واحدهایی که به بازار تزریق می شود استفاده کنند. از این رو شاید اخذ مالیات از خانه های خالی و متنوع کردن وام های مسکن بهترین راه به گردش درآوردن واحدهای خالی مانده باشد.

با وجود آنکه وزارت راه و شهرسازی از کاهش روند رشد جمعیتی کشور خبر داده و این امر را به تمرکز روی کیفی سازی به جای صرف ساخت خانه های جدید حواله داده است اما قطعا وارد شدن بیش از یک میلیون واحد خالی از سکنه به بازار هم بر منحنی عرضه و تقاضا تأثیر جدی خواهد داشت و هم بر قیمت های تمام شده در بازار تأثیر می گذارد، قیمت هایی که ثبات آنها در آستانه ورود به دوره جدیدی از رونق امری بسیار حیاتی به حساب می آید.