محدوده عریض موج سواری در بورس

روزنامه دنیای اقتصاد - سلیمان کرمی: شاخص کل بورس تهران با افت ۹۹ واحدی (معادل ۱/ ۰ درصد) به حرکت کم نوسان خود در کانال ۷۸ هزار واحدی ادامه داد. رصد دقیق نمادهای بازار، نوسانات شدید قیمتی سهم‌ها در روز گذشته را نشان می‌دهد.

بررسی‌های «دنیای اقتصاد» حاکی از نوسان شدید قیمت سهام در معاملات روز گذشته است. در این خصوص، از ۳۶۰ نماد بورسی و فرابورسی که روز گذشته معامله شدند، بیش از ۱۰۰ نماد نوسانات قیمتی بیش از ۵ درصدی را تجربه کرده‌اند (بیشینه قیمت روزانه این نمادها نسبت به کمترین قیمتی که تجربه کرده‌اند، فاصله بیش از ۵ درصدی داشته است). ۱۷ نماد نیز روز گذشته نوسان قیمتی بیش از ۹ درصدی را تجربه کرده‌اند.

در میان این ۱۷ نماد پرنوسان، ۶ نماد به گروه پرهیاهوی خودرو اختصاص داشت. این نمادها در ابتدای معاملات دیروز با صف فروش مواجه بودند، در ادامه اما موجی از خریداران، در کمترین زمان ممکن این نمادها را با صف خرید مواجه کرد. در حالی که روز گذشته شاخص کل و همچنین شاخص صنایع با نوسانات محدودی به کار خود پایان دادند، با این حال، تک نمادها تحت تاثیر هیجانات بیشترین نوسانات ممکن را تجربه کردند. این موضوع به فضای ملتهب برخی از نمادها با محوریت گروه خودرو در کنار ثبات نسبی کل بازار تاکید دارد. عمده این نمادها در ماه‌های گذشته نیز در فضای هیجانی نوسانات شدیدی را تجربه کرده‌اند به‌طوری که کوچکترین اخبار منتشر شده در بازار موج خریداران سهم را به دنبال داشت.

روز جذاب نوسان‌گیران

همان‌طور که اشاره شد در مجموع از ۳۶۰ نماد فعال بازار دیروز بورس و فرابورس، بیش از ۱۰۰ نماد با دامنه نوسان ۵ درصدی معاملات را به پایان رساندند. ۱۷ نماد نیز نوسان بیش از ۹ درصدی را تجربه کردند. بررسی‌ها حاکی از این است که این نمادها به‌طور عمده معاملات خود را در کف قیمتی آغاز کرده‌اند، در ادامه نیز با موج خرید تا سقف روزانه خود پیش رفته‌اند. به این ترتیب، برخی سهامداران نیز با خرید در کمترین قیمت روزانه بازدهی، ۹ درصدی را به‌دست آوردند. کم کردن کارمزد و مالیات‌های موجود به بازدهی بیش از ۷‌درصدی برای این معامله‌گران اشاره دارد.

در شرایطی که فضا برای این‌گونه نوسان‌گیری در بازار مهیا است، سایر نمادهای بازار که مستعد پذیرش چنین هیجاناتی نیستند، با روند فرسایشی مواجه هستند. به نظر می‌رسد با جذابیت کسب سودهای زیاد در کمترین زمان ممکن روز‌به‌روز بر تعداد کسانی که به سمت این نوع معامله‌گری کشیده می‌شوند، بیشتر شده است. به این ترتیب، بخش زیادی از سرمایه‌ها در نمادهای پرنوسان بورسی و فرابورسی متمرکز شده است. سایر نمادهای بازار در رکود نسبی معاملات نوسانات اندکی را تجربه می‌کنند.

طی هفته‌های گذشته نشانه‌هایی از جایگزین شدن تحلیل به جای هیجان در معاملات مشاهده می‌شد. با این حال، بار دیگر شاهد ملتهب شدن فضای برخی از گروه‌های بورسی هستیم.گرچه پیش از این نیز سایه سنگین هیجان را بر معاملات این نمادها شاهد بوده‌ایم، اما رسیدن خبرها پیش از اعلام رسمی نیز هیجان موجود در معاملات را تا حد زیادی تشدید کرد. مشابه این حالت را در نمادهای خودرویی شاهد بودیم.

تایید شایعه «خاور»؛ تشدید هیجان خودرو

همان‌طور که اشاره شد، ۱۷ نماد در روز گذشته با نوسانات بیش از ۹ درصدی مواجه شدند. ۶ نماد خودرویی در میان پرنوسان‌ترین نمادهای بازار قرار داشتند. سردسته خودرویی‌ها را هم می‌توان «خاور» عنوان کرد. سهام شرکت ایران خودرو دیزل روز گذشته معاملات خود را با قیمت ۱۴۵ تومان به ازای هر سهم آغاز کرد. در کمتر از ۴۵ دقیقه این سهم از کف قیمتی خود تا سقف روزانه خود رشد کرد. نزدیک به ۲۰۰‌میلیون سهم «خاور» در این زمان کم توسط معامله‌گران حقیقی و حقوقی خریداری شد. در حالی این نماد با چنین رشدی مواجه شد که در نیم ساعت آغازین ثبت معاملات شاهد تشکیل صف‌های فروش در این نماد بودیم.

زیان انباشته سنگین این شرکت را مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت کرده است. «خاور» تحت‌تاثیر ابهاماتی که درخصوص احتمال پایان معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی مطرح شد، در هفته‌های اخیر روند نزولی در پیش گرفته بود. در روزهای اخیر نیز اخبار ضد و نقیضی از افزایش سرمایه این شرکت به گوش می‌رسید. در معاملات دیروز سرانجام پیشنهاد هیات‌مدیره به منظور افزایش سرمایه بیش از ۲۰۰ درصدی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها روی سامانه «کدال» قرار گرفت. پیش از این بارها شاهد یکه‌تازی سهام شرکت‌هایی با زیان انباشته سنگین بوده‌ایم. در حالی که کارشناسان بارها به بی‌تاثیر بودن این موضوع برای ساخت سود با کیفیت توسط شرکت تاکید کرده‌اند، اما همچنان شاهد رشد قیمتی این نمادها بر‌اساس تحلیل‌های سطحی و عمدتا اشتباه هستیم. از نظر بنیادی عملکرد نامناسب این شرکت‌ها در سال‌های گذشته چنین زیانی را برای این شرکت‌ها به وجود آورده است و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها به‌عنوان آخرین راه برای کمک به این شرکت محسوب می‌شود.

جدا از دلیل رشد قیمتی سهام چنین شرکت هایی، موضوع دیگر و قابل توجه اخباری است که در روزهای گذشته بارها به گوش رسیده است. دیروز نیز در حالی که اطلاعیه افزایش سرمایه «خاور» در ساعت ۱۰:۴۵ روی سامانه کدال قرارگرفت، اما بازی سهم در همان دقایق ابتدایی حاکی از انتشار این خبر در ادامه معاملات بود که در این میان، به نظر می‌رسید برخی نسبت به پیشنهاد هیات‌مدیره به منظور افزایش سرمایه مطمئن بوده و خرید‌های بی پروایی را انجام داده‌اند.

با وجود قرار گرفتن خبر افزایش سرمایه این شرکت روی «کدال» اما باید به این موضوع توجه کرد که این افزایش سرمایه همچنان قطعی نشده است. در این خصوص، غلامرضاابوترابی، مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: افزایش سرمایه از ملزومات ادامه کار خاور بوده است، با این حال، این شرکت در انجام این کار تاخیر داشته است. در شرایط کنونی نیز باید این افزایش سرمایه و طرح توجیهی آن بررسی شود و سپس در این خصوص می‌توان اظهار نظر کرد. امیری، عضو هیات‌‌مدیره سازمان بورس نیز در این خصوص گفت: تنها مسیر اطلاع‌رسانی سایت‌های تائیدشده سازمان و کدال است.

در این میان، مدیران شرکت و همچنین فعالان بازار باید تنها از این طریق شفافیت را انجام داده و پیگیری کنند. وی در ادامه افزود: در صورتی که تخلفی در روند افزایش سرمایه یا معاملات این سهم رخ داده باشد، بررسی و برخورد خواهد شد.

در شرایط کنونی، تائید شایعاتی که در فضای مجازی منتشر شده بود، به شایعات دیگر دامن خواهد زد، در این شرایط، در صورتی که روند شفاف‌سازی مناسبی صورت نگیرد، فضا را برای جولان نوسان گیران آماده خواهد کرد.

بازار داغ نوسان در فضای فرسایشی بورس

در این زمینه، سید‌سلمان نصیری‌‌زاده کارشناس بازار سهام به مقایسه نوسان شاخص کل در مقایسه با نوسان برخی سهم‌ها پرداخت و گفت: فضای کلی بازار در شرایط کنونی فضای انتظار است و همواره در فضای انتظاری و فرسایشی بازار شاهد توجه معامله‌گران به یک گروه خاص و بعضا به تک نمادهایی هستیم که قیمت آنها با اخبار غیر‌قابل‌اتکا و شایعات داغ شده است (نظیر آنچه در روزهای اخیر شاهد هستیم).به‌طور مثال توجه سهامداران در این شرایط از یکسو به گروه خودرویی و از سوی دیگر به نمادهایی است که صرفا اخبار و شایعات روند قیمتی آنها را رقم می‌زند، و از آنجا که این نمادها سهم کمی از ارزش بازار دارند، حتی رشد ۵ درصدی قیمت آنها نیز نمی‌تواند تاثیر زیادی بر نماگر بازار سهام داشته باشد.به همین دلیل با وجود نوسان بیشتر از ۵ درصدی در برخی سهم‌ها، شاخص کل نوسان اندکی را تجربه می‌کند.

نصیرزاده شرایط کنونی بازار سهام را بررسی کرد و گفت: شرایط فعلی بازار با توجه به کاهش نرخ تورم و نرخ سود بانکی و همچنین افزایش قیمت‌ها در بازارهای جهانی، شرایط مساعدی است. موضوعاتی که به نظر می‌رسد با این سیگنال‌های مثبت رشد بازار در میان مدت را تضمین می‌کند.حال سوالی که پیش می‌آید این است که چرا در این شرایط بازار از کنار این عوامل مثبت به سادگی عبور می‌کند؟ دلیل آن را باید در توجه بیش از حد معامله‌گران به گروه خودرویی جست‌وجو کرد. موضوعی که موجب شده تمرکز معامله‌گران فقط به آن سو جلب شود.

موضوع دیگری که عوامل رشد در میان مدت را از توجه معامله‌گران دور کرده است، بحث‌های سیاسی پیرامون بحث برجام است. به‌طور مثال نهایی شدن بسیاری از تفاهم‌نامه‌ها منوط به نقل و انتقال پول است و به نظر می‌رسد این مهم هنوز عملی نشده است و از این رو همچنان این بحث و نگرانی‌های بحث‌های پس از برجام در بازار وجود دارد و مانع از آن شده است که سهامداران به شرایط پیرامون بازار که به نظر شرایط مناسبی نیز هستند، توجه کنند.