نقش طبیعت در رشد خلاقیت دانش آموزان دبستانی

مقدمه: در این مقاله موضوع نقش طبیعت در رشد خلاقیت دانش آموزان دبستانی را بررسی خواهیم کرد. چگونه می توان کودک را با طبیعت آشنا کرد؟ طبیعت چگونه می تواند الهام بخش کودک باشد؟ طبیعت بعنوان الگویی برای خلاقیت را بررسی خواهیم کرد و نگاهی به برنامه های 2 مدرسه پیش دبستان و دبستان دخترانه نیکا خواهیم داشت تا ببینیم این مدرسه ها چگونه کودک را با طبیعت آشنا می کنند و چگونه خلاقیت کودک را با استفاده از طبیعت رشد می دهند؟ برنامه های مدرسه دخترانه نیکا را با هم می بینیم تا دلیل انتخاب دبستان نیکا بعنوان بهترین دبستان دخترانه منطقه ۷ را دریابیم. با ما همراه باشید.

کودک و طبیعت

حضور پدیده فنآوری های دیجیتال مانند: کامپیوتر، لب تاب، موبایل و نوت بوک موجب شده است که کودکان بیشتر وقت خود را در داخل خانه بگذرانند؛ در حالیکه گذراندن وقت در خارج از خانه نه تنها لذت بخش بلکه ضروری است. محققان دریافته اند که کودکانی که بیشتر وقت خود را در خارج از خانه و در طبیعت می گذرانند شادتر، کنجکاوتر و دارای تمرکز بالاتر و اضطراب کمتری هستند در مقایسه با کودکانی که بیشتر وقت خود را در درون خانه می گذرانند. ذاتاً، انسانها ترجیح می دهند در طبیعت باشند تا در چهار دیواری اتاق. با این حال، بسیاری از والدین عصر حاضر ترجیح می دهند فرزندشان روی کاناپه جلوی صفحه نمایش نشسته و بازی کند تا در بیرون از خانه مشغول جست و خیز باشد.

نگرانی دولت ها و متولیان آموزش و پرورش از زمان زیادی که کودکان در منزل می گذرانند به حدی زیاد شده است که تبدیل به یک بحران جهانی شده است: "بحران کمبود طبیعت"، نامی است که متخصصان و محققان بر این موضوع گذاشته اند. این بحران به دو دلیل عمده بوجود آمده است: تمامی وسائل سرگرم کننده و آموزشی را می توان در خانه فراهم کرد و افزایش ترس والدین در مورد بیماری ها و خطرات بازی در بیرون.

گذراندن زمان در طبیعت به کودک اعتماد به نفس بیشتری می دهد. کودک می تواند نوع بازی و وسیله بازی خود را در طبیعت انتخاب کند. می تواند با محیط طبیعت و برخی از حیوانات بی خطر تعامل کند. این انتخاب‌ها در نهایت همچون تمرینی بر مدیریت اعمال کودک هستند و خلاقیت و تخیل او را شکوفا کرده و موجب کنجکاوی او می شوند. حضور در فضای باز نیز می تواند مسئولیت پذیری را به آنها بیاموزد. به عنوان مثال، اگر آنها مسئول آبیاری یک گیاه هستند، می توانند یاد بگیرند که باید از جانداران مراقبت کنند تا آنها را زنده نگه دارند و در کنار آن مراحل رشد از دانه تا محصول را به چشم ببینند و مهارت صبر کردن برای نتیجه را یاد بگیرند.

فواید بازی کودک در طبیعت

بازی در طبیعت فواید بسیاری برای کودک دارد ولی مهم ترین این فواید عبارتند از:

• باعث ایجاد اعتماد به نفس می شود
• خلاقیت و تخیل را تقویت می کند
• مسئولیت پذیری را می آموزد
• محرک های متفاوتی را فراهم می کند
• بچه ها را به حرکت وا می دارد
• آنها را به فکر وا می دارد
• استرس و خستگی را کاهش می دهد

مدرسه دخترانه نیکا و آشناسازی دانش آموزان با طبیعت

پیش دبستان و دبستان دخترانه نیکا که یکی از مدارس برند در منطقه 7 تهران است برنامه های متنوعی برای آشنا سازی دانش آموزان خود با طبیعت اجرا می کند. این مدرسه که از معدود مدارس برونگرا در تهران است دانش آموزان را با روش های مختلفی درگیر با طبیعت می کند. ولی عمدتا دو مسیر برای آشنا کردن دانش آموزان دارد. به این شکل که یا دانش آموزان را به دیدن طبیعت می برد و با برگزاری برنامه اردوهای تفریحی علمی دانش آموزان را با طبیعت آشنا می کند، مانند: اردوی باغ وحش، پارک ژوارسیک، ستاره شناسی، باغ پرندگان، باغ گیاه شناسی، اردوی موزه حیات وحش در دارآباد و غیره.

روش دیگر آوردن طبیعت به مدرسه است، بطوری که دانش آموزان بتوانند با اشیاء طبیعت ارتباط برقرار کرده و فرصت آشنا شدن با طبیعت را داخل مدرسه داشته باشند. این مسیر از طریق جشن ها، مناسبت‌ها یا پژوهش‌های دانش آموزی اعمال می گردد. مناسبت‌هایی مانند: جشن آب، جشن انار، جشن خرمالو، جشن تخم مرغ، شن بازی، زنگ زندگی، زنگ باغبانی، نمایش برزگر، نمایش چغندرک، نمایش از دانه تا میوه، نمایش از خاک تا آسمان، درست کردن ترشی، کلاژ با برگ، مجسمه سازی با سنگ یا گل، برنامه‌های متنوع آشپزی که با مواد طبیعی انجام می شود، موضوعات پژوهشی مانند: از پنبه تا پارچه، از گاو تا چرم، از درخت تا کاغذ، از پشم تا لباس، سرگذشت ابریشم و غیره.

در مدرسه نیکا از هردو روش مواجهه با طبیعت برای آموزش استفاده می شود. آموزش دروس رسمی و مصوب با قدرت انجام گرفته ولی بسیار از این آموزش‌ها به شکل طبیعت‌-‌محور هستند. بعنوان مثال یکی از برنامه‌های بسیار مفرح تهیه سمنو یا آش از گندم و حبوباتی است که خود کودکان کاشته‌اند، از آنها مراقبت کرده و در پایان با محصول به دست آمده خوراک درست کرده اند. بسیاری از آموزش های علوم و ریاضیات از طریق آزمایشاتی که با مواد طبیعی در فرآیند تولید و تغییر به دست می آید انجام می گیرد.

بسیار از فوق برنامه ها نیز طبیعت محور هستند مانند نمایشنامه‌های: دوستی زنبور و گل، قصه سفر پرستوها، زمستان خوابی خرس، سفر یک قطره آب از دریا تا دریا درباره چرخه تشکیل باران، داستان گوجه فرنگی، داستان ابریشم،

هدف اصلی از این برنامه ها آشنا سازی دانش آموز با طبیعت کل (محیط های طبیعی خارج از ساختمان) یا طبیعت جزء (مواد و اشیاء طبیعی داخل ساختمان مانند: دانه، میوه، مواد خوراکی، آشنا سازی با مراحل رشد گیاه و غیره)، به کار بردن خلاقیت با استفاده از مواد طبیعی یا با طراحی بازی هایی در طبیعت، وا‌داشتن دانش آموزان به تحرک و جنبش، ایجاد یک فضای شاد و کاستن از اضطراب دانش آموزان، تشویق و هدایت دانش آموز به تفکر و پرسشگری درباره محیط طبیعت، تقویت واکنش‌های دانش آموزان به محرک‌ها در طبیعت، خلق تفکر دوستدار محیط زیست و طبیعت و غیره است.

حسن شهرت هر دو واحد پیش دبستان واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید صابونچی، کوچه ایازی، پلاک 61 و دبستان نیکا واقع در خیابان سهروردی شمالی، خیابان خرمشهر، پلاک 158 مرهون نگاه همه جانبه و فراگیر موسس و مدیر آن خانم رحیم زاده است که هدف خود را پرورش دانش آموزانی برای زیستن در هزاره سوم قرار داده است.

از شما دعوت می شود با مقایسه دبستان دخترانه نیکا با تمامی مدارس دخترانه غیردولتی منطقه ۷ و مقایسه آنها با یک مدرسه برونگرا و برند ممتاز آشنا شوید.