زنی که «دَده گربه ناصرالدینشاه» بود و مالک محلۀ «اقدسیه» شد!
زبیده کودک یتیمی بود که ناصرالدین شاه در یکی از سفرهایش در سال ۱۲۳۸ شمسی او را خرید و همراه خود به دربار آورد. اما ستارۀ اقبال او در حرمسرا درخشیدن گرفت و یکی از عوامل این اقبال گربهای به نام ببری خان بود!
فرادید: شاه زبیدۀ خردسال را برای تربیت به یکی از زنان حرمسرا سپرد و بعد از مدتی او را به عقد غیر دائم خود درآورد. بعد از سالها زبیده مسئولیت صندوقخانه و جواهرات شاه را به عهده گرفت و لقب «امینه اقدس» را دریافت کرد.
امینه اقدس در بین زنان پرشمار ناصرالدین شاه یکی از کسانی بود که بیشترین ترقی را پیدا کرد و در نزد شاه از اعتبار و احترام زیادی برخوردار شد. ناصرالدین شاه یک ملک اختصاصی در شمال تهران به او بخشیده بود که هنوز هم نام او را بر روی خود دارد: محلۀ «اقدسیه». این محله در آن زمان باغی بزرگ و دارای قنات بود که خانۀ امینه اقدس نیز در آن قرار داشت.
عکسی از امینه اقدس که به یکی از بانفوذترین زنان حرمسرای ناصرالدین شاه تبدیل شده بود
اما یکی از نکات جالب توجه دربارۀ زندگی امینه اقدس نحوۀ ترقی او در حرمسرای ناصری است. یکی از دختران ناصرالدینشاه به اسم «تاجالسلطنه» در کتاب خاطرات خود، افزایش اعتبار امینه اقدس را بیارتباط با گربۀ ناصرالدین شاه موسوم به «ببری خان» نمیداند.
آنطور که تاجالسلطنه روایت میکند، ناصرالدین شاه با وجود زنان زیادی که داشت، به دلایل مختلف، از یک رابطۀ عاطفی واقعی محروم بود و به همین خاطر محبت خود را به یک گربه ابراز میکرد. امینه اقدس زنی بود که مسئولیت سرپرستی این گربه را به عهده داشت و همین امر باعث شده بود که جایگاه او در نزد شاه هم بالاتر برود.
عکس منتسب به امینه اقدس در جوانی
جالبتر اینکه به گفتۀ تاجالسلطنه، حتی بعد از مرگ گربه، برادرزادۀ خردسال امینه اقدس که همیشه همبازی گربه بود، در نزد شاه عزیز و ملقب به «ملیجک دوم» و «عزیزالسلطان» میشود و جایگاه این زن به واسطۀ برادرزادهاش باز هم بالاتر میرود.
در اینجا گزیدۀ کوتاهی از خاطرات تاجالسلطنه دربارۀ امینهاقدس را میخوانید:
عکس منتسب به ببریخان گربۀ محبوب ناصرالدین شاه
امینهاقدس هم دستگاه جداگانه داشت و صندوقخانه کوچک سلطنتی در پیش او بود. و او تقرب یافته بود به واسطۀ یک برادرزادهای که داشت . . . این [زن] خدمتگزار بوده است در پیش جیران . . . پس از مرگ جیران ددۀ گربه میشود و پس از مرگ و مفقود شدن گربه، برادرزادۀ او که همبازی گربه (ملقب به ببری خان) بوده است، در پیش حضرت سلطان تقرب یافته، کم کم به واسطۀ آن برادرزاده، این کنیز ترقی کرده به مقامات عالیۀ بزرگ میرسد . . . این گربۀ عزیز باعث ترقی خانوادۀ امینهاقدس شد
ارسال نظر