مسئله‌ای به نام هیئت‌رئیسه مجلس یازدهم

روزنامه شرق: در بر همان پاشنه است؛ چه لاریجانی رئیس مجلس باشد چه قالیباف، هیئت‌رئیسه متهم است که رفتارش با نمایندگان دستوری، از بالا به پایین و تصمیماتش دیکتاتورمآبانه است. اما ماجرا این است؛ آنها که از مجلس قبلی در بوق و کرنا کرده بودند که اختیارات رئیس مجلس را کاهش می‌دهیم و حتی قبل از شروع مجلس فعلی گفته بودند طرح ما آماده است و به محض شروع به کار مجلس در دستور کار قرار می‌دهیم، حالا که عده‌ای هیئت‌رئیسه را متهم به گچ‌گرفتن دهان نمایندگان کرده‌اند، در سکوت به سر می‌برند.

محمدرضا صباغیان، نماینده مهریز و بافق از جمله نمایندگانی است که تا امروز چندین بار انتقادات جدی نسبت به هیئت‌رئیسه مجلس مطرح کرد اما همین‌که دو روز پیش امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی که ریاست جلسه را بر عهده داشت، از او خواست تذکرش را مطرح نکند، صباغیان حسابی از کوره در رفت و خطاب به هیئت‌رئیسه گفت: چرا نمایندگان را تحقیر می‌کنید. من برای یک تذکر سه مرتبه آمدم هیئت‌رئیسه. والله دارید دهن نمایندگان را گچ می‌گیرید. هر موضوعی که باب میل شما نیست اجازه حرف‌زدن درخصوص آن داده نمی‌شود. بنده در جلسه قبلی نوبت تذکر داشتم اما این اجازه به من داده نشد. در جلسه قبلی پیرامون انتخاب رئیس دیوان محاسبات، سؤال بنده و عده‌ای دیگر از نمایندگان این بود که مطابق تبصره ۲ ماده ۵۱ قانون منتخب ۲۰ سال سابقه کار نداشته و همچنین بازنشسته است. اما شما اجازه ندادید این موضوع مهم در مجلس شفاف شود. بعد هم آقای قالیباف در تلویزیون می‌گوید همه چیز را بر اساس قانون انجام دادیم. یک نفر نتوانست در این باره صحبت کند. خواهش می‌کنم همان‌طور که ما نمایندگان به شما احترام می‌گذاریم، شما هم اجازه دهید ما حرف بزنیم».

هفته پیش هم حاجی‌بابایی که پس از عدم توفیق در فراکسیون نیروهای انقلاب از رقابت با قالیباف در صحن علنی خودداری کرده بود و در عوض کرسی ریاست کمیسیون برنامه‌وبودجه را تصاحب کرد، به تندی از احمد امیرآبادی‌فراهانی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس که به‌زعم برخی نمایندگان بیشترین نقش را در چیدمان کمیسیون‌ها داشته، انتقاد کرد و با یادآوری اظهارات او درباره «اشتباه کمیسیون برنامه‌و‌بودجه در ارائه اسامی به هیئت‌رئیسه» گفت: «کمیسیون بودجه ۲۳ عضو دارد و یک تایپیست؛ در مورد اعلام اسامی ناظران پیشنهادی این کمیسیون اشتباه شده است. شما باید شأن و حیثیت نمایندگان را رعایت کنید؛ شما را بالا نفرستادیم که هرچه می‌خواهید بگویید؛ اینجا خیابان نیست. این آخرین بار باشد که به یک نماینده، به یک کمیسیون توهین می‌کنید».

این اظهارات تند‌و‌تیز همان لحظه با واکنش علی نیکزاد، نایب‌رئیس دوم مجلس که ریاست جلسه را برعهده داشت، مواجه شد. او با بیان اینکه «توهینی در کار نبوده، آقای امیرآبادی گفتند دوستانی که لیست را به هیئت‌رئیسه داده‌اند، اشتباهاتی را مرتکب شده‌اند»، می‌خواست فضا را آرام کند ولی نماینده قم که نامش برده شده بود، از این فرصت استفاده کرد و گفته‌های حاجی‌بابایی را به‌منزله تهدید علیه خود دانست و اظهار کرد: «شما در نامه معرفی اعضا اشتباه کردید و این اشتباه هم تایپی نبوده است، از این‌رو بنده در پاسخ به آقای حسینی عرض کردم که مقصر بنده نبودم و کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات اشتباه کرده است؛ حال بنده چه توهینی به شما کرده‌ام که می‌فرمایید آخرین بارت باشد؟ آیا این تهدید نیست؟ این شأن نماینده است که نماینده‌ای دیگر را تهدید کند؟ شما تهدید کردید که آخرین بارت باشد، چه کاری می‌خواهید انجام دهید، می‌خواهید بنده را بکشید؟».

الیاس نادران هم هیئت‌رئیسه را متهم به عدم رعایت بی‌طرفی در ماجرای انتخاب رؤسای کمیسیون‌ها کرده و گفته بود: هیئت‌رئیسه می‌خواهد کف و سقف کمیسیون‌ها را با هر ترتیبی که خودش خواست و هر کمیسیونی که تشخیص داد، تعیین کرده و اختیاراتش را افزایش دهد».

در ماجرای انتخاب اعضای هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان تعدادی از نمایندگان خواستار بیان تذکر شدند؛ تقاضایی که هم‌زمان با اخذ رأی از مجلس بود. رئیس مجلس اجازه بیان تذکر در آن زمان را نداد و این باعث بیان اعتراضاتی از سوی برخی از نمایندگان مانند نصرالله پژمانفر، نماینده مشهد شد که با فریاد می‌گفت چرا هیئت‌رئیسه اجازه بیان تذکر را نمی‌دهد؟ قالیباف هم در پاسخ به این فریادها گفت اکنون زمان رأی‌گیری است و طبق آیین‌نامه نمی‌توان تذکرات نمایندگان را استماع کرد. بعد از پایان رأی‌گیری این کار صورت می‌گیرد. علی بابایی، نماینده ساری هم منتقد هیئت‌رئیسه در انتخاب اعضای هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان بود و گفته بود تعدادی از نمایندگان برای عضویت در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان ثبت‌نام کرده بودند که امروز اسامی شش نفر اعلام شد. هیئت‌رئیسه باید اعلام کند این افراد را بر اساس چه شاخص‌هایی انتخاب کرده است.

در ماجرای انتخاب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ هم میرسلیم از برخورد هیئت‌رئیسه دلخور شد. رفتار آنها را توهین‌آمیز خواند و به کوتاهی متهمشان کرد و در نهایت با نامه‌ای تند‌وتیز خطاب به سکونشینان بهارستان از خیر ریاست بر این کمیسیون گذشت و انصراف داد. او در این نامه نوشته بود: «حساسیت و اهمیت اقدامات این کمیسیون ایجاب می‌کند که شایسته‌ترین فرد برای ایفای خدمات مدیریتی آن انتخاب شود و لذا قانون‌گذار وظیفه تشخیص آن فرد را بر عهده هیئت‌رئیسه محترم قرار داده است و تأیید آن با رأی مجلس انجام می‌گیرد. تشخیص شایستگی را هیئت‌رئیسه محترم باید بر مبنای ملاک‌هایی که به وظایف کمیسیون اصل ۹۰ برمی‌گردد با تدوین جدول امتیازات داوطلبان انجام می‌داد و کارشناسانه مشخص می‌کرد چه نامزدهایی مناسب‌ترند. این کار را نباید خود نامزدها مدعی شوند، چون قبیح است و نباید به صحن مجلس واگذار کرد، زیرا گرفتار رایزنی‌های غیررسمی خارج از قواره‌های شایسته‌سالاری می‌شود.

نتیجه اینکه هیئت‌رئیسه در معرفی شایسته‌ترین نامزدها کوتاهی کرده و این نقطه قوتی برای آن هیئت محترم محسوب نمی‌شود. البته یادآوری می‌کنم که همه نامزدها با حسن ظنی که به یکدیگر دارند، از تصمیم بر حق هیئت‌رئیسه استقبال می‌کردند اما این روش هیئت‌رئیسه مبنی بر معرفی همه نامزدها به مجلس و از سر بازکردن مسئولیت، نوعی توهین به نامزدهای ریاست کمیسیون محسوب می‌شود، گویا همه پافشاری در نیل به ریاست دارند». مجموع این رخدادها باعث شده بود که عده‌ای به دنبال طرح استیضاح هیئت‌رئیسه مجلس بروند اما امیرآبادی‌فراهانی گفته بود «استیضاح همه اعضای هیئت‌رئیسه مجلس عملا امکان‌پذیر نیست و نمایندگان تنها می‌توانند از یک فرد شکایت کرده و در ضمن باید دلیل موجهی برای آن بیاورند» در نهایت هم به نظر می‌رسد که این طرح به سرانجام نرسید.

این در حالی است که محمود احمدی‌بیغش، نماینده مجلس یازدهم قبل از آغاز به کار پارلمان درباره تهیه طرحی به‌منظور کاهش اختیارات رئیس مجلس این کشور سخن گفته بود. او اعلام کرده بود که به‌همراه برخی از دوستان منتخب مجلس یازدهم، طرحی را تهیه کرده‌ایم به نام «طرح اصلاح ساختار مجلس» که اولویت اول در این طرح، کاهش قدرت رئیس مجلس است. سابقه این طرح البته به یک نماینده عضو جبهه پایداری در مجلس دهم بازمی‌گردد. همان‌هایی که رفتار علی لاریجانی را رئیس‌محورانه می‌خواندند و در برخی موارد قائل به این بودند که او بدون توجه به نظر مجلس رأسا عمل می‌کند.

پژمانفر، عضو جبهه پایداری در مجلس دهم لاریجانی را دیکتاتور خطاب کرده بود و لاریجانی با تندی پژمانفر را که به او اتهام دیکتاتوری زد، خطاب قرار داد و گفت که شما با دیکتاتوری این بساط را در کشور راه انداخته‌اید و تریبون یک‌طرفه دست شماهاست. حالا نزدیک به سه ماه از آغاز به کار مجلس یازدهم می‌گذرد و خبری از آنهایی که مدعی بودند طرح اصلاح ساختار مجلس را به‌سرعت در دستور کار قرار خواهند داد، نیست!