قلیان و فوتبال؛ رشته‌ای که سر دراز دارد

روزنامه شرق: «کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال در این زمینه ورود کرده و آنها مسئولیت رسیدگی‌ را دارند». این جمله تازه‌ترین واکنش، وزیر ورزش نسبت به موضوع قلیان‌کشیدن تعدادی از بازیکنان در فوتبال ایران است؛ همین چند وقت پیش بود که ویدئویی از محسن مسلمان، هافبک باشگاه پرسپولیس، منتشر شد که او را در حال کشیدن قلیان نشان می‌دهد؛ به این موضوع باید تصویری از وریا غفوری، بازیکن تیم استقلال، هم اضافه شود که البته مراجع رسیدگی گفته‌‌اند این تصویر فتوشاپ است و با منتشرکنندگان آن برخورد می‌شود.

البته موضوع قلیان‌کشیدن در فوتبال و لیگ ایران چندان تازه نیست؛ هر از چندگاهی عکس یا ویدئویی به صورت واقعی یا جعلی منتشر می‌شود که تعدادی از چهره‌های سرشناس فوتبال ایران را در حال قلیان‌کشیدن نشان می‌دهد. البته این اتفاق فقط مربوط به تیم‌های لیگ نیست؛ یکی، دو سال قبل بود که عنوان شد بازیکنان تیم ملی امید هم در اردوی کیش سری به کافی‌شاپ‌ها زده‌‌اند و قلیان دود کرده‌اند. عمده‌ترین این اتفاقات هم زمانی رسانه‌ای می‌شود که تیم یا بازیکن مورد نظر نتیجه نمی‌گیرد و بسیاری همین قلیان را عامل ناکامی آنها می‌دانند. البته موردی که در بسیاری از این حالت‌ها مشابه بوده این است که تا به حال همواره سیاست «تکذیب» در پیش گرفته شده و کمتر دیده شده که باشگاهی بازیکنش را به دلیل قلیان‌کشیدن مقصر بداند و با او برخورد کند. با این حال موضوع جالب‌تر اینکه حالا قرار است «کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال» به بحث قلیان‌کشی بازیکنان ورود کند! امری که نمونه‌اش در دنیا تا به حال دیده نشده است. کشیدن قلیان در فوتبال روز اروپا هم امری است که به‌وفور دیده می‌شود و هر از چندگاهی رسانه‌های مختلف اروپایی تصویری از چندین بازیکن سرشناس را نشان می‌دهند که قلیان می‌کشند. در لیگ برتر انگلیس که هنوز هم به عقیده بسیاری از کارشناسان دنیای فوتبال برترین لیگ دنیاست این موضوع به‌وفور دیده می‌شود. رحیم استرلینگ، ستاره این روزهای تیم منچسترسیتی، زمانی که برای لیورپول بازی می‌کرد در کافی‌شاپ در حال کشیدن قلیان شکار شد. مروان شاماخ، بازیکن تیم آرسنال، هم دیگر ستاره دست‌اول لیگ برتر بود که در حال کشیدن قلیان دیده شد. تازه‌ترین موارد هم مربوط به ممفیس دپای بود که او هم در حال کشیدن قلیان دیده شد، هرچند این بازیکن و البته قبل از آن شاماخ، لیگ برتر انگلیس را ترک کردند و رفتند. از موارد دیگر باید به نمونه‌های بسیار زیاد بازیکنان فرانسوی اشاره کرد که تصاویرشان در رسانه‌ها بازتاب زیادی داشته است.

تصویر فرانک ریبری در کنار انبوهی قلیان، دردسر ویژه‌ای برای این بازیکن بایرن‌مونیخ ایجاد کرد. به‌تازگی هم که بازیکنان پاری‌سن‌ژرمن درگیر این موضوع شده‌اند؛ ادرین ربیو، جوان اول خط میانی این باشگاه به همراه کوروزاوا، مدافع چپ پاریسی‌ها هم شکار شده‌اند. قبل از این دو نفر هم سرژ اوریه که این روزها در تاتنهام بازی می‌کند در حال کشیدن قلیان از خودش ویدئویی منتشر کرد که البته با فحاشی به لوران بلان، سرمربی وقت پاری‌سن‌ژرمن، همراه بود. اینها فقط نمونه‌ای از صدها نمونه قلیان‌کشیدن بازیکنان حرفه‌ای در دنیای فوتبال است ولی سؤال این است که آیا آنجا هم کمیته اخلاق یا کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال مربوطه وارد عمل شده است؟

در پاسخ باید گفت خیر؛ باشگاه‌ها همواره اولین نهادی بوده‌‌اند که نسبت به این موارد واکنش نشان داده و البته به جای «تکذیب» ابتدا از هواداران باشگاه به‌ویژه بچه‌ها عذرخواهی کرده‌‌اند و بعد بلافاصله بازیکن خاطی را وادار کرده‌‌اند بابت کاری که انجام داده عذرخواهی کند. تنبیهاتی هم که در نظر گرفته شده بسته به باشگاه و تیم‌های ملی متفاوت بوده؛ به عنوان مثال خلیل هلیلودزیچ، مربی چند سال قبل تیم الجزایر، زمانی که یکی از پرسنل هتل در اتاق یکی از بازیکنان تیم ملی الجزایر قلیان پیدا کرد، خیلی سریع او را از تیم ملی بیرون کرد. در باشگاه‌ها اما رفتارها بسیار متفاوت بوده ولی عمده‌ترین آنها فرستادن بازیکن برای مدتی معلوم به تیم‌های ذخیره بوده است. در موارد بسیار نادری هم دیده شده باشگاه‌ها بازیکنانشان را به باشگاه دیگری قرض داده‌اند. موردی که باز هم در بسیاری از این موارد مشابه است اینکه باشگاه به بازیکنان گوشزد کرده از آنجا که الگویی برای نسل جوانان هستند باید مراقب رفتارشان باشند و عواقب کاری که می‌کنند را بپذیرند. در بسیاری از موارد این رفتار جواب داده و بازیکن خاطی دیگر سراغ قلیان نرفته است؛ موضوعی که متأسفانه در فوتبال ایران رویه برعکس در پیش گرفته و به جای پذیرش مسئولیت کار اشتباه، فرار از آن و تکذیب واقعیت در دستور کار قرار گرفته است.