بررسی لغو قرارداد حق پخش؛ ای، اف، سیاسی!

روزنامه فرهیختگان: عصر روز یکشنبه خبر سایت فدراسیون فوتبال، هواداران تیم‌های ایرانی را شوکه کرد. اقدام AFC در لغو قرارداد حق پخش رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا با صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران باعث می‌شود میلیون‌ها ایرانی از تماشای مسابقات تیم‌های مورد علاقه خود در این تورنمنت مهم محروم شوند. تحریم‌های آمریکا علیه ایران بهانه‌ای برای کنفدراسیون فوتبال آسیا شد تا قرارداد خود را لغو کند و به این ترتیب درحالی که قرار است ۴ نماینده ایران در قطر ادامه دیدارهای مرحله گروهی خود را برگزار کنند و خبری هم از حضور تماشاگران در ورزشگاه‌ها نیست، این نهاد فوتبالی در تصمیمی سیاسی هواداران ایرانی را از لذت دیدن این مسابقات محروم کرده است.

پخش در اتریش، محرومیت برای ایران

روز شنبه کنفدراسیون فوتبال آسیا و آژانس تجاری این کنفدراسیون نامه‌ای را با این مضمون به فدراسیون فوتبال و سازمان صداوسیما ارسال کردند که با توجه به تحریم‌های بین‌المللی کشور ایران، ضمن لغو یک‌طرفه قرارداد حقوق پخش تلویزیونی آژانس تجاری کنفدراسیون فوتبال آسیا با سازمان صداوسیما، از دراختیار گذاشتن سیگنال پخش زنده مرحله گروهی متمرکز لیگ قهرمانان آسیا معذور است. به این ترتیب صداوسیما دیگر امتیاز پخش تلویزیونی این تورنمنت را ندارد و درصورتی که بخواهد دیدارهای نمایندگان ایران در قطر را به‌صورت زنده برای تماشاگران خود پخش کند باید از راه‌های دیگر آن را روی آنتن ببرد که مسلما جرایمی را نیز به‌دنبال خواهد داشت.

به‌دنبال ارسال این نامه، مهدی محمدنبی دبیرکل فدراسیون ایران با ارسال نامه‌ای اعتراضی به AFC نسبت به این رفتار خارج از عرف و سیاسی اعتراض کرد. در این نامه آمده است فدراسیون فوتبال با تاکید بر رعایت کلیه قوانین و مقررات در تمامی رویدادهای بین‌المللی، حتی در شرایط شیوع ویروس کرونا با اعزام نمایندگان خود به‌منظور حضور شایسته در لیگ قهرمانان آسیا اقدام کرده و بر این اساس انتظار دارد کنفدراسیون فوتبال آسیا بستر لازم برای پخش زنده مسابقات را از طریق صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران معمول دارد تا خللی دراین‌باره رخ ندهد و میلیون‌ها هوادار و مخاطب علاقه‌مند به فوتبال در ایران بتوانند بدون استرس مسابقات را از طریق تلویزیون کشورمان و بدون نیاز به شبکه‌های جایگزین نظاره کنند.

نکته جالب ماجرا این است که کنفدراسیون فوتبال آسیا به‌تازگی قرارداد همکاری با کمپانی «sport۱» امضا کرده و قرار است رقابت‌های لیگ قهرمانان این قاره در کشورهایی چون آلمان، اتریش و سوئیس پخش شود اما در ایران که هرساله ۴ نماینده در این مسابقات دارد، هواداران از تماشای پخش زنده دیدارها محروم هستند. پاتریک مورفی، یکی از اعضای کمیته بازاریابی AFC درباره این قرارداد گفته بود: «بسیار خوشحالیم که sport۱ به‌عنوان شریک تجاری ما در کشورهایی که آلمانی‌زبان هستند، با ما همکاری خواهد کرد. این قرارداد چشم‌انداز خوبی برای توسعه این مسابقات است و باعث می‌شود رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا در قاره اروپا نیز دیده شود. ما در تلاشیم فوتبال باشگاهی آسیا در بازارهای سایر قاره‌ها نیز معرفی شود و آن را با کشورهای دیگری نیز به اشتراک بگذاریم.»

اگرچه AFC در تلاش است لیگ قهرمانان را به‌عنوان یک تورنمنت مهم در سطح جهانی مطرح کند و به‌دنبال پخش آن در سراسر دنیاست اما حالا در اقدامی عجیب و کاملا سیاسی یکی از اعضای فعال و مهم خود را از داشتن حق پخش مسابقات محروم کرده است.

ظلم به میلیون‌‌ها ایرانی

در چنین شرایطی شاید حتی پخش زنده مسابقاتی چون جام آسیایی ۲۰۲۳ در چین، مسابقات مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر و دیدارهای فصل آینده لیگ قهرمانان نیز در ادامه شامل چنین محرومیتی شوند و در این صورت حتی پخش مسابقات تیم‌ملی نیز در پرده‌ای از ابهام قرار می‌گیرد. کمپانی BeIN sport قطر درحال حاضر امتیاز پخش رقابت‌های فوتبال در آسیا را برعهده دارد و حدود ۲ماه پیش کنفدراسیون فوتبال آسیا از کشورهای خاورمیانه خواست پیشنهادهای خود را برای خرید حق پخش مسابقات طی سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ ارائه دهند. آنچه مسلم است اینکه فشارهای کشورهایی چون عربستان و امارات در تصمیم جدید AFC بی‌تاثیر نبوده است و لابی آنها با اعضای رده‌بالای این نهاد می‌تواند آنها را مجاب به لغو قرارداد رسمی خود با صداوسیمای ایران کرده باشد.

کنفدراسیون فوتبال آسیا هنوز پاسخی به اعتراض دبیرکل فدراسیون ایران نداده اما بعید است با ارسال تنها یک نامه نظرش را در این خصوص تغییر دهد. این اتفاق بازتاب زیادی در رسانه‌های آسیایی داشت و در کشورهای مختلف به آن پرداخته شد. سایت «ویونیوز» هند در گزارشی از این اتفاق نوشت: «کنفدراسیون فوتبال آسیا به‌تازگی قرارداد خود را با تلویزیون ایران برای پخش مسابقات لیگ قهرمانان آسیا لغو کرده که با اعتراض مقامات فدراسیون ایران روبه‌رو شده است. این کنفدراسیون با لغو این قرارداد باعث‌شده میلیون‌ها ایرانی نتوانند دیدارهای تیم‌های محبوب خود را تماشا کنند.

فدراسیون ایران در نامه‌ای به این حرکت اعتراض کرده اما کنفدراسیون آسیا واکنشی به آن نداشته است. رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا از ماه مارس امسال به‌دلیل شیوع کرونا به تعویق افتاد و درنهایت AFC تصمیم گرفت ادامه این تورنمنت به‌صورت متمرکز و در کشور قطر برگزار شود. هفته سوم مرحله گروهی این مسابقات از روز دوشنبه آغاز شد و تیم‌های پرسپولیس، استقلال، شهرخودرو و سپاهان نمایندگان ایران در این تورنمنت هستند.»

فیفا، حامی احتمالی AFC

اعتراض به فیفا یکی از راهکارهای پیش‌روی فدراسیون فوتبال است اما با توجه به روندی که این نهاد طی سال‌های گذشته داشته بعید است تصمیم یکی از کنفدراسیون‌های زیرمجموعه خود را وتو کنند و البته آنها هم ترجیح می‌دهند در این دعوای سیاسی طرف آمریکایی‌ها را بگیرند تا در ادامه با مشکلات حقوقی مواجه نشوند. پخش مسابقات لیگ قهرمانان آسیا بدون خرید حق پخش جرایم مالی سنگینی را به‌دنبال خواهد داشت اما با توجه به اینکه بعید است در این فرصت کم، صداوسیما و همچنین فدراسیون فوتبال بتوانند کنفدراسیون فوتبال آسیا را برای تغییر این تصمیم متقاعد کنند، به‌نظر می‌رسد تنها راه پیش‌روی آنها پذیرش ریسک جریمه و محرومیت احتمالی خواهد بود.

در شرایطی که تیم‌های ایرانی دیدارهای حساسی را پیش‌رو دارند و چشم میلیون‌ها هوادار ایرانی به عملکرد آنها در لیگ قهرمانان آسیا دوخته شده است عدم پخش این مسابقات ظلم بزرگی در حق تیم‌ها و هواداران آنها خواهد بود. بی‌شک این اقدام کاملا سیاسی است و طبق اظهارات کارشناسان حقوقی این‌گونه مسابقات رویدادهای عمده ورزشی به‌شمار می‌روند و هیچ سازمان بین‌المللی ورزشی حق ندارد مردم یک کشور را از تماشای این رویدادها محروم کند و این اقدام اخیر AFC خلاف قوانین و مقررات و عرف روابط بین‌الملل ورزش است.