آخرین پیشنهاد‌های فرهنگی سال ۹۶

برترین ها - ایمان عبدلی:

طرب ای دل که نوبهار آمد/ از صبا بوی زلف یار آمد

آخرین پیشنهاد فرهنگی سال ۹۶ با قبلی ها فرق دارد و پیشنهاداتی برای روزهای نوروز خواهد داشت. طبیعتا این پیشنهاد آمیخته با فانتزی است و صرفا بهانه ای است برای یادآوری برخی آثار خوب دور و نزدیک.

یکم: روز اول سال یک فیلم شاد و سرحال ایرانی می چسبد، فیلمی که بارها دیده ایم اما از بس سرخوش است ارزش تماشای چند باره دارد؛ «اجاره نشین ها» مهرجویی را روز اول فروردین ببینید. در مورد کتاب هم «روزنامه سفر میمنت اثر ایالات متفرقه امریغ» اثر شاملو که یک کتاب سرخوش و طنازانه و کم حجم در وصف خلقیات ما ایرانی هاست با یک روایت دلچسب و روان. برای یکم فروردین البته موزیک های دورهمی پسند و شش و هشت حال هوای دیگری دارد، چه در جاده و چه در عید دیدنی!

دوم: روز دوم اما یک فیلم روسی ترو تازه را ببینید، فضای کار کمی غمگین است اما حال متقادتی دارد،«بی عشق» که همین امسال کاندید اسکار شد و فیلم تامل برانگیزی است. برای کتاب اما رمان و داستان کوتاه را کنار بگذارید و کمی علوم انسانی میل کنید «زنان سیبیلو ومردان بی ریش» کتابی است که به اندازه دیده نشده و سوژه جذابی هم دارد؛ نگرانی های جنسیتی ر مدرنیته ایرانی، کتاب هم روان است و هم کم حجم، موزیک اما آلبوم سهیل نفیسی را گوش کنید با کلی شعر خوب از شاملو و اخوان و....ورق زدن «همشهری داستان» نوروزی و برداشتن یک داستان کوتاه در آخر شب بدک نیست.

سوم: ویژه نامه نوروزی هفته نامه «کرگدن» کلی داستان و روایت خواندنی دارد، یک تورقی کنید و بعد اگر حوصله ای ماند سریال «ندیمه» را ببینید، فضای تلخ و استبداد زده اش شاید کمی دمغتان کند، اما حیف است عید بی اندیشه بگذرد آن هم پس از سه روز، هر قسمت سریال ۴۵ دقیقه است و می شود دو قسمت را یک جا دید، کل سریال ده قسمت است و فصل دوم آن هم به زودی می آید. برای موزیک هم یک غوطه ای بزنید در کارهای سپیده رئیس سادات که یاد پریسا را در موسیقی اصیل ایرانی زنده نگه داشته است.

چهارم: کتاب «یک پرونده کهنه» رضا جولایی یکی از معدود کارهای جنایی موفق ادبیات داستانی ایران شده است، جولایی در این کتاب یک ترور سیاسی را دستمایه رمان خود قرار داده. ترور محمد مسعود، روزنامه‌نگار آزادی‌خواه و مدیر روزنامه مرد امروز، موضوع داستان جولایی است. کتاب 300 صفحه ای و مهیج. برای فیلم «سه بیلبورد» گزینه مناسبی است، ببینید چگونه سرکوب و خشونت می تواند نظم اجتماعی را به هم زند، برای هضم چنین روز تحلیلی و سنگینی شاید گوش دادن خوانندگان قدیمی لس آنجلسی و کمی خاطره بازی بد نباشد.

پنجم: ویژه نامه نوروزی«اعتماد» خیلی متفاوت تر از دیگران است، اگر حال و هوای سیر کردن در فضای سیاسی سالی که گذشت را دارید برای پنجمین روز انتخاب بدی نیست، کلی مصاحبه و تحلیل درجه یک سیاسی و اجتماعی متفاوت دارد. دو قسمت دیگر از «ندیمه» را ببینید که هم فضای سریال از یادتان نرود و با این اوصاف فیلم دیدن را بی خیال شوید. برای کتاب اما «ملکوت» بهرام صادقی پیشنهاد خوبی است خیلی کوتاه و خیلی درونی و متفاوت. همزمان با ملکوت کمی «نینوا»ی حسین علیزاده شاید بد نباشد.

ششم: «مصادره» را در سینما ببینید. در مورد فیلم همین قدر بدانید که رضا عطاران وهومن سیدی در آن نقش پدر و پسر را بازی می کنند و فیلم فضایی نزدیک به نهنگ عنبر دارد، در مجموع فیلم سرخوش و بامزه ای است. برای کتاب اما رضا شکراللهی، کاری کرده کارستان او بدون وارد شدن به مباحث تخصصی، برخی ظرایف زبان فارسی روزمره را به زبان ساده و با کمی چاشنی طنز بیان کرده. مهمترین هدف نویسنده توجه دادنِ کاربر عامِ فارسی زبان به فکر کردن به واژه‌ها و اصطلاحات و نیز نگارش پاکیزه و شیوا در این یادداشت‌ها بوده . «مزخرفات فارسی» را بخوانید که متفاوت است در ماشین هم می شود ورقش زد آن هم فقط صد صفحه!

هفتم: اگر اهل فیلم سینما باشید مجله نوروزی «فیلم» پیشنهاد خوبی برای میانه ی نوروز است با پرونده ای درباره خیابان درسینمای ایران و یا سینمای خیابانی، «فیلم» البته کلیت حال و هوای سینما در سالی که گذشت را بررسی کرده است. مجله را خواندید و یا نخواندید، «دایی جان ناپلئون» را ببیند شاهکار خانوادگی و طنز و خوش ساخت ناصر تقوایی که هر دو قسمتش را می توانید در یک روز ببینید، کاری که هنوز هم مشابهش را نتوانسته اند در تلویزیون بسازند. برای موسیقی گریزی بزنید به کارهای قدیمی تر همایون شجریان و کمی حوصله کنید و تصنیف هایی مثل «شهر به شهر» را به نوش بکشید که عجیب متناسب با حال و هوای بهار است.

هشتم: احتمالا «دایی جان ناپلئون» را ادامه خواهید داد و در این میان یکی از نمایشنامه های اریک امانوئل اشمیت هم می تواند انتخاب خوبی باشد عمدتا کم حجم و ملموس است مثل «خرده جنایت های زن وشوهری»، امتحانش کنید و ببینید چقدر دیالوگ های تمام آدم های دنیا شبیه هم هست با هر زبان و فرهنگی! برای فیلم هم «خرچنگ» را ببینید یک کار یونانی فانتزی و سیاه که بدجوری درذهنتان خانه می کند. شیرینی «دائی جان ناپلون» را خرچنگ از بین خواهد برد اما ارزشش را خواهد داشت، بعد ازتماشای فیلم به چیزهایی فکر میکنید که تازه خواهد بود.

نهم: ویژه نامه نوروزی «خط خطی» بدک نیست و هر صفحه اش پنج دقیقه بیشتر زمان نمی گیرد، بخرید و در نوروز حظش را ببرید. برای کتاب هم «نامه به سیمین» ابراهیم گلستان، پیشنهاد خوبی می تواند باشد، دست‌خط های گلستان خطاب به سیمین دانشور..

نوشته پشت جلد کتاب: این مرد گفته است «کسی که قدیم را بفهمد جدید را حتما می‌فهمد یا متمایل است بفهمد.» با برهان خلف می‌توانی گفت آن کس که تازه را نمی‌فهمد قدیم را هم نفهمیده است. آن‌هایی که تازه را نفهمیدند قدیم را نفهمیدند، پرت می‌گفتند. آن‌هایی که عاجزند از فهم، سنت را به جای جست‌وجو، عادت را به جای فهم می‌گیرند. نمی‌دانند گیرکردگی میان لجن فرق داد با ثابت‌قدم بودن. نمی‌دانند زیبایی جداست از زیور. نمی‌دانند زندگی را نمی‌شود چپاند در تابوت. تابوت جای زندگی نمی‌شود باشد، هرچند تابوت را به عطر و خلعت و کافور و شال ترمه بیارایی. زندگی بیرون از آن برهنه می رقصد. البته فوتبالی ها چشمی هم به مسابقات لیگ برتر خواهند داشت و جشن قهرمانی احتمالی پرسپولیس!

دهم: نوروز به شکل دلهره آوری رو به پایان است و برای آن که حواستان پرت شود از روزهای رو به زوال نوروزی، کتاب «سیاست شادکامی» را ورقی بزنید و ببینید که نسبت ما با شادی در چه وضعیتی است و چرا در کشورهای در حال توسعه احساس غم زدگی بیشتر است، کتاب مسائل را به زبانی پژوهشی و دقیق بیان کرده است، مخصوصا از منظر اقتصادی. کمی موزیک شاید بتواند سنگینی قبلی را بشورد و ببرد، پس هر آن چه دل میخواهد گوش کنید و البته همخوانی هم، کمی ابتذال هم بد نیست. در روز دهم البته تماشای یک فیلم می تواند پکیجتان را کامل کند، مثلا تماشای یکی از آثار وودی آلن؛ «منهتن»، «آنی هال» و...همه ی آثار وودی آلن زبان شیرینی دارد و البته زندگی در آن جاریست.

یازدهم: «لاتاری» را در سینما ببینید. فیلم البته فیلمفارسی است و نگاه سیاسی خیلی مدرنی ندارد اما به هرحال سرگرم کننده و جذاب است و در واقع سینماست و از اول تا آخر داستان آن کشش دارد، جواد عزتی و هادی حجازی فرو حمید فرخ نژاد و ساعد سهیلی و همه بازیگران کار خوب هستند. محض اطلاع «ندیمه» و «دایی جان ناپلئون» هم یادتان نرود و خب فرصتی هم برای دید و بازدیدهای عقب افتاده نوروزی بگذارید.

دوازدهم: آلبوم «حرمان» امید نعمتی کار بدی از آب در نیامده او در واقع هویت پالت را با خودش حمل می کند و آن ها به هرحال موفق ترین فیوژن کارهای ایرانی هستند، گوشش کنید! برای فیلم انتخاب «کریمر علیه کریمر» انتخاب بدی نیست و فیلمی که درباره خانواده و برای خانواده است، در روزگار ضعف خانواده ها، تماشایش خیلی چیزها را یادآوری میکند. برای دوازدهم سری به آثار محمد طلوعی بزنید، در میان جوان ترهای ادبیات امروز ایران آثار قابل توجهی دارد خصوصا « آناتومی افسردگی» که فضای خوبی دارد.

سیزدهم: نحوست سیزده را بدر کنید و تمام!