توضیحات پژمان بازغی درباره مسابقه «ستاره بیست»

هفته نامه همشهری جوان: ستاره 20 می توانست اتفاق مهمی را در شبکه نمایش رقم بزند و حتی مخاطبان عام تر را برای تماشای این شبکه ترغیب کند، اما این اتفاق برای آن نیفتاده و در حال حاضر آن طور که انتظار می رفت، موفق به جذب مخاطب نشده. قطعا پاره ای از مشکلات به دلیل کمبود بودجه در تلویزیون رخ داده و بخشی دیگر به خود تولیدکنندگان بر می گردد. پژمان بازغی در این گفت و گو به تمام این سوالات پاسخ می دهد.


ستاره ۲۰ از یک طرف به خاطر جذابیت آکادمی های این چنینی برای مردم و از طرف دیگر به خاطر علاقه ای که به بحث بازیگری میان مخاطبان وجود دارد، این امکان را داشت که موج فراوانی در جامعه به وجود بیاورد. با این حال اما چنین اتفاقی رخ نداده و هنوز خیلی ها نمی دانند چنین برنامه ای از تلویزیون پخش می شود.

تلویزیون ایران بعد از انقلاب اولین بار است چنین همایش بزرگی برگزار می کند و به مردم می گوید که هرکس فکر می کند توانایی بازیگری دارد بیاید تست بدهد. این خودش یک حرکت رو به جلوست، اما ضعف هایی هم دارد.

یکی از ضعف ها این است که از شبکه سراسری پخش نمی شود. دوم اینکه اسپانسر خوبی ندارد؛ دکورزدن و برگزاری مسابقاتی در این حجم، خودش مستلزم هزینه فراوانی است که بخش خصوصی باید بپردازد. سوم اینکه اگر اسپانسر هم بیاوری باید میلیاردها تومان به تلویزیون پول بدهی تا بتوانی آن را پخش کنی. این مشکلات باعث می شود بعضی اوقات نتوانی به آنچه در ذهن داری برسی. به نظرم کار خیلی خوبی می شد اگر این مشکلات وجود نداشت.

حق با شماست چنین کاری برای اولین بار در تلویزیون ایران انجام می شود و اتفاق مهمی است، اما باید این را هم در نظر بگیریم که مردم دلشان می خواهد یک برنامه جذاب تماشا کنند. حالا درست است که این جذابیت ایجاد کردن خرج دارد، اما شاید اگر تمام این تست های اولیه در پشت صحنه انجام می شد و مردم صرفا مراحل نهایی را می دیدند و با برگزیدگان همراهی می کردند، برایشان جذاب تر می شد.

ما آمریکن تلنت که اجرا نمی کنیم که کسی بیاید برقصد، شیرین کاری کند و... تا مردم خوششان بیاید. این کارها را سایت آپارات دارد انجام می دهد. ما داریم بحث تخصصی بازیگری انجام می دهیم، البته با شرکت کنندگانی که بعضی هایشان اسم بازیگر پدرخوانده را هم نمی دانند.

بله اما تماشای این حجم تست گیری آن هم در برنامه هایی مداوم یک مقدار خسته کننده است. بهتر نبود در همان قسمت اول، کل مراحل تست گیری به طور خلاصه نمایش داده می شد و مردم از قسمت های بعد، رقابت های واقعی میان حرفه ای ها را تماشا می کردند؟

اتفاقا نمایش تصویر آدم هایی که کمتر اطلاعاتی درباره بازیگری ندارند و توقع دارند بیایند یک شبه سوپراستار شوند، خیلی آموزنده است؛ آدم هایی با شغل های مختلف همیشه خیال می کنند می توانند راحت بازیگر شوند در صورتی که بازیگری نیاز به مطالعه و تمرین زیادی دارد، الکی نیست.

این طور نیست که هرکس یک شیرین کاری در خانواده انجام می دهد، فکر کند می تواند بازیگر شود.

از ابتدا در فراخوان شبکه نمایش اعلام شده که همه علاقه مندان می توانند شرکت کنند، خب طبیعی است که چنین افرادی هم پایشان به مسابقه باز شود.

هر کس باید خودش تشخیص دهد که صلاحیت شرکت در این مسابقه را دارد یا نه. یک بخش از بازیگری سواد است و بخش دیگرش غریزه بازیگری! هنر خیلی سخاوتمندتر از این حرف هاست که کسی فردی را صرفا به خاطر مدرک، بازیگر بداند؛ مثلا اکبر عبدی سواد آکادمیک ندارد، اما مرد هزارچهره سینمای ایران است و نقش های ماندگار سینمای ایران را در کارنامه دارد. می خواستیم این تصور را که من اگر پولدار بودم و می توانستم درس بخوانم، حتما بازیگر می شدم، با این مسابقه بشکنیم.


شما می گویید یکی از اهداف برنامه این بوده که مردم جلو دوربین تست دهند و متوجه شوند که بازیگری کار ساده ای نیست، اما قبول کنید نمایش طولانی مدت چنین مساله ای جذابیتی برای مردم ندارد.

طبیعتا در مرحله اول ما ۶ هزار نفر را می بینیم در مرحله دوم رقابت میان ۴۵۰ نفر است و بعد بحث کارگاه های آموزشی به میان می آید. استادان و کارشناسان برجسته برای آموزش دعوت می شوند و در ۱۰ گروه ۴۵ نفری می توانند در قالب پرفورمنس برای داوران اجرا داشته باشند و طبیعتا جذاب تر می شود. این فقط ابتدای قضیه است که به نظرم اصلا هم بد نیست. بگذارید مردم خودشان را ببینند و بدانند با چه اطلاعاتی می خواهند بازیگر شوند.

درست است زمانی که آدم با چنین افراد بی اطلاعاتی به عنوان شرکت کننده رو به رو می شود ناخودآگاه ناراحت می شود. اما به هرحال این مسابقه برای همه مردم بوده و اینکه داوران با شرکت کنندگان تا این حد عصبی برخورد می کنند، چندان درست نیست. نمایش این برخوردها یک مقدار برخورنده است.

طبیعی است وقتی داور با کسی رو به رو می شود که هیچ تمرینی نداشته، به او بر می خورد. یک نفر آخرین فیلمی که دیده شهر موش هاست. آخرین کتابی که خوانده کتاب سوم دبستان است و حالا آمده تست بازیگری بدهد.

خب باید یک تست کتبی قبل از شروع مسابقه می گرفتید تا اصلا این جور افراد وارد نمی شدند.

الان متوجه این مساله شده ایم، بله شاید بهتر بود اول تست کتبی می گرفتیم که البته آن هم هزینه زیادی می برد.

خب حداقل می شد این جور برخورد داورها با مردم، اصلا نمایش داده نمی شد.

این مردم همان هایی هستند که در خانه هایشان می نشینند و می گویند بازیگران با پول و پارتی وارد شده اند. حالا بفرما نه پول می خواهیم نه پارتی، شما بگو چقدر بلدی؟

یکی از انتقادات مهمی که به برنامه وارد است، انتخاب داوران است. طبیعتا وقتی مسابقه ای با این حجم اجرا می شود انتظار می رود داوران باتجربه تر و شناخته شده تری در راس کار قرار بگیرند.

تقصیر خود بچه هاست. به هر کس زنگ زدند گفت این برنامه چیپ و سطح پایین است یا وقتشان را می گیرد و باید دستمزد خوبی بابت آن بدهند که برنامه از پس پرداخت آن بر نمی آمد. خلاصه اینکه همه بهانه آوردند.

پیشنهاد من این بود کسانی که در دوره های قبل سیمرغ گرفته اند یا نامزد شده اند به عنوان داور دعوت شوند، اما همه اینها زمانی امکان پذیر بود که برنامه بودجه قابل قبولی می داشت. البته همین داوران هم همگی شناخته شده اند. نمی توانیم بگوییم دکتر محمود عزیزی یک آدم معمولی است یا نمی توانید بگویید رضا رویگری اندوخته بازیگری ندارد و همین طور دیگر داورها.

اگر به جای هشت داور، چهار تا انتخاب می شد، اما در عوض، وزن و عیار داورها بالاتر بود، شاید بیشتر مورد توجه قرار می گرفت، مثلا بازیگری مثل رامسین کبریتی که چندان هم چهره شناخته شده ای نیست شاید حضورش به عنوان داور برای خیلی ها عجیب باشد.

رامسین کبریتی ۳۰ سال تجربه بازیگری دارد، چرا این طوری می گویید؟

بله اما بازیگر شناخته شده ای نیست.

اصلا اهمیتی ندارد. شما الان رئیس فن بیان دانشگاه هنر را می شناسید؟ می دانم منظور شما این است که چهره شناخته شده باشد بله مثلا در مسابقات مطرح دنیا جنیفر لوپز یا تام هنکس به عنوان داور انتخاب می شوند، ولی این الزام نیست. داور باید متخصص باشد نه صرفا چهره.

کلا چه لزومی داشت این همه داور به این برنامه دعوت شوند؟

پارک پردیسان ۱۰ روز مکان را به ما اجراره داده بود؛ یعنی روزی ۶۰۰ نفر، به طور متوسط یک داور باید روزی ۶۰ ساعت تست می گرفت که عملی نبود. باید تعداد داوران بالا می رفت تا این اقدام عملی باشد. یک مقدار بهتر است منتقدان با انصاف بیشتری به این مساله نگاه کنند. مدام می گویند چرا بازیگران چهره برای داوری نیستند؟ ما دعوت کردیم نیامدند، باید چه کار می کردیم؟ من می گویم از ماست که بر ماست.

به جای اینکه از آدم های حرفه ای و بزرگان گله کنید که چرا نمی آیند، ما را می کوبید؟ آن چیزی که کانال های ماهواره ای به عنوان آکادمی نشان می دهند، حاصل یک سال تلاش و هزینه بسیار زیاد است. قطعا با محدودیت های ما نمی شود چنین کاری کرد.


شناسنامه

نوع آکادمی: بازیگری

سال تولید: ۱۳۹۳

شبکه: نمایش

زمان پخش: پنجشنبه ها ساعت ۲۱

مجری: بیژن بنفشه خواه

داوران: محمود عزیزی، هایده حائری، نسرین مقانلو، فریبا کوثری، رضا رویگری، چنگیز جلیلوند، پژمان بازغی و رامسین کبریتی

کارگردان: فاطمه ثمرقندی

کم و کاستی های ستاره ۲۰ چیست و چرا این برنامه نتوانسته موجی ایجاد کند؟

از این آکادمی آبی گرم نمی شود

از بین مسابقاتی که با تقلید از آکادمی موسیقی شبکه فارسی زبان ماهواره ای ساخته شدند، «ستاره ۲۰» یک جورهایی تلاش کرده تا به حال و هوای آن نزدیک شود. این مسابقه در حجمی بسیار گسترده برگزار شده، شرکت کننده ها برای حضور در آن، صف های طولانی می کشند و نهایتا یک گزارشگر مثل بیژن بنفشه خواه وجود دارد که به کل کار جو می دهد و سعی می کند محیط را صمیمی و جذاب جلوه دهد. با تمام این اوصاف، اما ستاره ۲۰ حتی یک ذره هم به لحاظ محبوبیت، به حد برنامه مورد نظر نرسیده و نتوانسته مردم را با این رقابت درگیر کند. هنوز خیلی ها هستند که اسم این برنامه را نشنیده اند و اصلا نمی دانند کجا پخش می شود.


۱- گستردگی بیش از اندازه

یک سال پیش شبکه نمایش برای شرکت در این آکادمی، فراخوان داد و چیزی حدود ۱۰۰ هزار نفر برای ورود به آن متقاضی شدند و نهایتا ۶ هزار نفر توانستند به مرحله اولیه راه پیدا کنند تا نهایتان از بین آنها، ۴۵۰ نفر انتخاب شوند. درواقع چیزی که الان تحت عنوان مسابقه ستاره ۲۰ روی آنتن شبکه نمایش است، مراحل انتخاب همین ۴۵۰ نفر است؛ یعنی ما به عنوان مخاطب باید بنشینیم پای تلویزیون و هر هفته بازی افرادی را تماشا کنیم که بسیاری از آنها حتی کوچک ترین اطلاعاتی از اصول بازیگری ندارند. شاید تماشای اعتماد به نفس بعضی ها یا بازی خنده دار بعضی های دیگر برای یک بار جذاب به نظر برسد، اما دلیلی برای این نیست که دلمان بخواهد هر هفته سر ساعت مقرر برنامه را تماشا کنیم.

۲- به وجود نیامدن حس طرفداری

یکی از دلایل جذابیت آکادمی موسیقی این بود که مخاطبان را فقط درگیر رقابت های فینال می کرد. یعنی مخاطب با ۱۶-۱۵ نفر شرکت کننده رو به رو بود که در طول هفته های مختلف با صدایشان آشنا می شد، به آنها رای می داد و یک جورهایی حکم طرفدار را پیدا می کرد. رقابت در اواسط راه خیلی تنگاتنگ می شد؛ مثلا چهارنفر شرکت کننده وجود داشت که مخاطب تک تکشان را می شناخت و سرنوشت هرکدامشان برایش مهم بود. در ستاره ۲۰ عملا به دلیل گستردگی چنین اتفاقی نمی افتد و این حس طرفداری و نگرانی برای سرنوشت شرکت کنندگان به هیچ وجه وجود ندارد.

۳- عدم جذابیت داوران

ستاره ۲۰ روی مجموعه ای از داوران دست گذاشته که عملا جذابیتی برای مخاطبان ندارند. قطعا اگر مردم می فهمیدند در شبکه نمایش مسابقه ای برپاست که یکی دو تا از سوپراستارهای مطرح سینما و تلویزیون آن را داوری می کنند، حتما برای تماشای آن برنامه ریزی می کردند. جدا از اینکه داوران، عملا جذابیتی ندارند، خودشان هم برای بالا رفتن شور و نشاط برنامه کاری انجام نمی دهند. برخی از داوران از جمله هایده حائری و محمود عزیزی کلا رفتار خوبی با شرکت کننده ها ندارند و رفتار قهری آنها مخاطب را حسابی پس می زند. از طرف دیگر به تمسخر گرفتن شرکت کننده ها توسط نسرین مقانلو هم توی ذوق می زند.

۴- ضعف کارگردانی

یکی از مهم ترین نکات جذابیت مسابقه های اینچنینی، هیجان و شور و نشاطی است که در کنار آنها ایجاد می شود. اگر نه قطعا رقابت صرف آن هم تا این حد گسترده به هیچ وجه جذاب نیست. کارگردان برنامه خیلی راحت می توانست با آیتم های جذاب یا بسیاری از المان های دیگر فضای برنامه را جذاب کند، اما عملا چنین کاری انجام نداده. برنامه در دکوری تیره اجرا می شود و حتی به لحاظ بصری هم حس زیبایی شناسی مخاطب را ارضا نمی کند. چند نفر هستند که دلشان بخواهد شب جمعه ساعت ۹ شب وقت بگذارند و برنامه ای فاقد کمترین جذابیت را تماشا کنند؟


۵- ناملموس بودن گزارشگر

در کنار فضای خشک و رسمی ستاره ۲۰، کارگردان تلاش کرده که مثلا با آوردن بیژن بنفشه خواه و گزارش های فانی که تهیه می کند، یک جورهایی فضا را تلطیف کند، اما عملا موفق نشده. شوخی های این گزارشگر به جای اینکه باعث خنده مردم شود، یک جورهای ناملموس است و انگار از کل کار بیرون می زند. درواقع چنین ساختاری اصلا با چنین لحن شوخی سازگار نیست، البته گزارشگری بنفشه خواه هر قدر هم که پرایراد باشد، نسبت به الگوی اصلی شبکه ماهواره ای، قطعا بهتر است. حالا باز قسمت هایی که بنفشه خواه با شرکت کننده ها حرف می زند خیلی قابل تحمل تر از آن یکی گزارشگر برنامه است.

۶- مشخص نبودن ساختار

حالا شاید بتوانیم دیگر ضعف ها را یک جورهایی لاپوشانی کنیم و از کنارشان بگذریم؛ اما از کنار مهم ترین نقطه ضعف برنامه یعنی نداشتن یک ساختار مشخص، نمی شود راحت گذشت. هنوز بعد از این همه وقت نمی دانیم لزوم حضور این همه داور در برنامه چیست؟ چرا باید شرکت کنندگان وارد این همه اتاق شوند و این همه مرحله را بگذرانند؟ حالا شاید کارگردان برنامه دلیل خاصی برای این موارد داشته باشد و بارها هم در مصاحبه های مختلف راجع به آن حرف زده باشد، اما ما به عنوان مخاطب برنامه که تمایل چندانی هم به پیگیری مصاحبه های عوامل آن نداریم، از خود ساختار برنامه نمی توانیم نتیجه خاصی بگیریم.