شلوغی احمدآباد به خاطر امام جواد (ع)

همشهری جوان: احمدآباد مستوفی، چند ماه پیش بار دیگر شلوغ شد. هر روز ده ها ماشین با سرنشینان خارجی راهی این شهر کوچک در جنوب غربی تهران می شدند. سرنشینانی که هنرمندانی از سوریه، لبنان، کویت، بحرین و عراقند و دارند در دکورهای مختارنامه سریالی درباره امام جواد (ع) می سازند. 7 هزار متر مربع دکور 10 میلیارد تومانی که بعد از پایان ساخت سریال 30 میلیارد تومانی داود میرباقری، زیر آفتاب سوزان و تازیانه بادهای اسلامشهر، قرار گرفته بود.

کسی به فکر این مجموعه که دکورهای 3 شهر کوفه، مکه و مدائن را در قرن اول هجری نشان می داد نبود. حتی شنیده شده بود صاحب زمین می خواهد دکورهایی را که روی چارچوب داربست های فلزی سوار شده اند و جنس آنها دیوارهای گچی پیش ساخته - پنل - و کارتن پلاست است، با خاک یکسان کند.

اما حالا ساخت سریالی بین المللی، این مجموعه را از خطر نابودی نجات داده است. «باب المراد» از مجموعه سریال های شرکت های سریال سازی عربی - اسلامی است. شرکت هایی که بیشتر در سوریه و مصر فعالند و حالا بحران در این 2 کشور باعث شده تا صنعت سریال سازی رمضانی که سالی بیشتر از 75 محصول دارد، دچار بحران محلی امن و سالم برای ساخت شوند. محلی که حالا با توجه به تجربه و تبحر هنرمندان ایرانی و دکورهای مختارنامه و همینطور شهرک سینمایی غزالی - دکورهای امام علی و ولایت عشق و تنهاترین سردار - و شهرک سینمایی دفاع مقدس - دکورهای یوسف پیامبر و ... - می تواند کشور ما باشد.


اواخر پارسال بود که تیم تولید سریال «باب المراد» به ایران آمدند. جنگ داخلی سوریه از یک طرف و همینطور امکانات گسترده ایران برای ساخت چنین سریالی از طرف دیگر، آنها را به تهران کشاند تا سریال رمضانی را کلید بزنند. سریالی ۳۰ قسمتی درباره زندگی امام جواد که هر قسمتش، ۴۰ دقیقه می شد و اصلا نام سریال هم از نام یکی از درهای معروف کاظمین - در شرقی حرم امام کاظم (ع) و امام جواد (ع) - گرفته شده بود. تهیه کننده اصلی سریال، شرکت کویتی مودیل آرت پروداکشن بود که پیش از این در رمضان پارسال، سریال «امام الفقها» را درباره زندگی امام صادق (ع) ساخته و از شبکه های ماهواره ای مثل العراقیه پخش کرده بود و می خواهد بعد از باب المراد هم سریالی در باره حجربن عدی - یار پیامبر (ص) که پارسال شورشیان سوری، آرامگاهش را تخریب کردند - بسازد.

** گفتنی است پخش سریال «باب‌المراد» درباره زندگی امام جواد(ص) در حالی ماه رمضان ۹۳ از چند شبکه ماهواره‌ای آغاز شد که تلویزیون ایران با امتناع از خرید آن بینندگان ایرانی را از دیدن آن محروم کرد.

شباهت - مثل ولایت عشق؟

نویسنده و کارگردان سریال از سوریه آمده اند. محمود عبدالکریم که پیش از این متن بیشتر از ۲۶ سریال مثل چراغ های آبی، قمر بنی هاشم و عریضه را نوشته، بعد از بررسی ۴۶ منبع تاریخی در عرض ۳ سال، فیلمنامه باب المراد را جمع و جور کرده است تا بتواند ابعاد مختلف جوان ترین امام شیعه را که فقط ۲۵ سال عمر کرد، روایت کند.

عبدالکریم در این فیلمنامه، سراغ ماجرای هارون الرشید عباسی و رقابت پسرانش امین و مامون، پیروزی مامون بر امین و کشته شدن امین، خلافت ماموران و ماجرای ولایتعهدی امام رضا (ع) رفته و بعد از نمایش شهادت امام رضا (ع)، به ماجرای امام جواد (ع) و معتصم می پردازد.

همینطور که می بینید، بخش عمده ای از این سریال با سریال «ولایت عشق» که مهدی فخیم زاده خودمان ساخته است، تطبیق دارد. کارگردان سریال هم فهد میری ۵۴ ساله است. پدر ۳ فرزند و سازنده بیشتر از ۱۲ سریال که حالا ساخت باب المراد را هدایت می کند.

بخش مشاوره مذهبی و دینی کار هم به شیعیان لبنان و بخش مذهبی شبکه المنار - شبکه حزب الله لبنان - سپرده شده است. حجت الاسلام علی کورانی که در جبل عامل لبنان به دنیا آمده، وظیفه تطبیق مسائل درست مذهبی با قصه سریال را برعهده گرفته است تا صورت ائمه (ع) هم مثل سریال ولایت عشق، مشخص نباشد.

بازیگرها - هنرمندان از همه جا

در جلوی دوربین هم بیشتر از ۱۰۰ بازیگر از ۶ کشور حاضرند. سوری ها بیشترین تعداد بازیگر را در این پروژه دارند. بیشتر از ۴۴ بازیگر سوری مثل وائل رمضان که نقش مامون را بازی می کند و همینطور علی الابراهیم که نقش امام جواد (ع) را دارد، جلوی دوربین می روند.


بیشتر از ۱۹ بازیگر از لبنان در این پروژه شرکت دارند که شاخص ترین نقش هایشان امام رضا (ع) با بازی علی سعد و عبدالعظیم حسنی با بازی علی طحان است. سهم ایران در جلوی دوربین باب المراد هم حدود ۱۸ بازیگر است که شناخته شده ترین آنها احمد کاوری است که نقش رجا بن ضحاک - فرمانده سپاه مامون - را بازی می کند. ۶ بازیگر عراقی، ۴ بازیگر از بحرین و ۳ بازیگر تبعه کویت هم در این پروژه بین المللی جلوی دوربین می روند، ضمن اینکه ۹ هزار هنرور هم در صحنه های جنگی و شهری حاضرند.

ایرانی ها - هنر نزد ماست و بس

بعضا حضور ایرانی ها در پشت صحنه برخی سریال های منطقه، دردسرساز بود چنانچه رمضان پارسال، حضور برخی از عوامل مختارنامه در سریال عمر، حاشیه هایی ایجاد کرد اما اینجا ایرانی ها علاوه بر میزبانی پروژه، نقش هایی مهم و اساسی در ساخت باب المراد دارند.

علاوه بر بازیگران، حدود ۶۰ نفر از عوامل پشت دوربین هم ایرانی اند که مسئولیت های حساسی دارند. با اینکه بخش عمده سریال در دکورهای مختارنامه که محصول فکر و ایده محسن شاه ابراهیمی - طراح صحنه و لباس مختارنامه - است، فیلمبرداری می شود اما مجید میرفخرایی هم که طراح صحنه و لباس باب المراد است، فضا را از اواسط قرن اول هجری - دوران مختار - به اوایل قرن سوم هجری - دوران امام رضا (ع) و امام جواد (ع) - تبدیل کرده است.

میرفخرایی ۶۴ ساله که تجربه طراحی صحنه و لباس کارهایی مثل امام علی (ع)، مردان آنجلس، معصومیت از دست رفته، سرزمین کهن، در چشم باد، یوسف پیامبر، رستاخیز، روز واقعه و ... را در چنته دارد و ۲ سیمرغ شکار کرده برای باب المراد، ۴۰ لوکیشن ساخته و در کارگاه دوخت لباس هم فقط ۱۸ لباس برای مامون طراحی کرده است.

بازیگران سریال هم زیر دست محسن موسوی ۵۰ ساله می روند که در ۱۹ فیلم مثل رستاخیز، نسل سوخته، بید مجنون، رنگ خدا و ... طراحی گریم کرده است. شکارچی ۵ سیمرغ هم صدابردار سریال است. یدالله نجفی ۵۹ ساله که صدای بیشتر از ۴۰ فیلم مثل رستاخیز، قاعده تصادف، کتاب قانون و ... را ثتب و ضبط کرده، کارهای صدای باب المراد را انجام می دهد.


موسیقی سریال هم به ستار اورکی ۴۵ ساله سپرده شده که عوامل خارجی سریال، خیلی روی اینکه او آهنگساز فیلم اسکاری «جدایی نادر از سیمین» است، مانور می دهند. بعضی از مختارنامه ای ها هم به واسطه همکاری با باب المراد، بار دیگر خاطراتشان زنده است. محمود اردلان که طراحی جنگ های میدانی سریال بود و نقش هایی مثل پسرعموی مختار و زهیر بن قین را بازی کرده بود، در این کار هم چنین وظیفه ای دارد. مسئولیت جلوه های ویژه هم به برادران سحرخیز سپرده شده است.

اولین ها - فتح باب!

باب المراد، اولین نمونه پروژه بزرگ سریال اسلامی به میزبانی کشور ماست که نه مثل مختارنامه در ۱۰ سال یا مثل ولایت عشق در ۴ سال که کلا در ۴ ماه ساخته می شود. نیمی از ساخت سریال گذشته و نیم دیگر مانده است. در طول این مدت نمایندگان شبکه های مختلف هم برای پیش خرید سریال به ایران آمده اند تا در جریان مراحل ساخت سریال قرار بگیرند.

مشارکت ما در ساخت سریال های منطقه ای و بین المللی مزایای زیادی دارد. می تواند باعث رونق و چرخش اقتصادی منطقه ای که دکورها در آن وجود دارد، بشود. ساخت دکورهای ماندگار را مقرون به صرفه و سودآور می کند. نحوه فروش سریال را یادمان می دهد. ظرفیت های ساخت آثار بزرگ را بالا می برد.

مقایسه تصویری بین ولایت عشق و باب المراد

میان نقش ما تا نقش آنها ...!

بخش عمده ای از باب المراد از نظر قصه و شخصیت پردازی با سریال ولایت عشق که ۱۴ سال قبل پخش شد، منطبق است. جالب است شخصیت های سریال مهدی فخیم زاده را با سریالی که فهد میری دارد می سازد مقایسه کنیم و ببینیم نقش ها را در هر سریال، چه کسانی بازی کرده اند. ببینیم گریم جلال الدین معیریان برای ولایت عشق به تصویر ذهنی ما نزدیکتر است یا گریم محسن موسوی در باب المراد. البته آن سریال پخش شده و بازیگران ایرانی اش برای ما شناخته شده اند.

محمد صادقی / وائل رمضان

مامون: نقش خلیفه سیاس عباسی را در ولایت عشق، محمد صادقی داشت که آن موقع گمنام و جوان بود اما در باب المراد، وائل رمضان، بازیگر کارکشته سوری این نقش را بازی می کند. او رمضان پارسال هم در سریال قیامه البنادیق - رستاخیز اسلحه - نقش اول و سید شرف الدین را برعهده داشت.

اکبر زنجانپور / وضاح حلوم

فضل بن سهل: اکبر زنجانپور، نقش وزیر ایرانی مامون را در ولایت عشق بازی کرد. این نقش را در باب المراد، وضاح حلوم بازیگر اهل سوریه بازی خواهد کرد.

فریماه فرجامی / نادین خوری

زبیده: همسر مقتدر هارون و مادر امین. فریماه فرجامی، در ولایت عشق با بازی خاص خودش این نقش را ساخت. این کار را در باب المراد، نادین خوری سوری می کند.

فتحعلی اویسی / احمد کاوری

رجا بن ضحاک: تنها نقشی که ۲ ایرانی آن را بازی کرده و می کنند. در ولایت عشق، فتحعلی اویسی که هنوز آن موقع وارد فضای کمدی نشده بود، نقش این فرمانده سپاه مامون را بازی کرد. در باب المراد، احمد کاوری عراقی الاصل که کارگردان کارهایی مثل خودزنی و نفوذی است و در اتوبوس شب، ارتفاع پست و خاک سرخ هم بازی کرده، رجا می شود.

داریوش ارجمند / علی طحان

عبدالعظیم حسنی: این مقایسه، مقایسه ای بین فیلم «مسافری ری» داود میرباقری و باب المراد است، در مسافر ری، داریوش ارجمند نقش عبدالعظیم را داشت و در باب المراد، علی طحان لبنانی، عبدالعظیم شده است.

برای سریال باب المراد از همین الان بازاریابی گسترده ای صورت گرفته و با آنکه هنوز تصویربرداری آن به نیمه نرسیده، گروه های مختلفی از شبکه های تلویزیونی به کشورمان می آیند برای بررسی سریال و خرید آن. پوسترهای متعددی هم برای آن تهیه شده که یکی اش همین است.


این نمادها و دکورها برایتان آشنا نیست؟ کعبه دقیقا همانی است که در سریال مختارنامه آماج سنگ های آتشین و منجنیق قرار گرفت. سیاهچال معتصم هم محل نگهداری مختار است در کوفه. کاخ هم کاخ مامون باب المراد است و صحنه مشهور مناظره. در مختارنامه این کاخ مداین است که کمی نونوار شده


فهد میری کارگردان سوری سریال است که پیش از این کارگردانی ۱۲ سریال را به عهده داشته است.