اگر كـودكم از آب استخر خـورد؟!

شنا يكي از بهترين ورزش‌هايي است كه مي‌توانيد به كودك‌تان ياد بدهيد. گرماي تابستان را فقط آب‌تني و شنا قابل تحمل مي‌كند. ضمن آن‌كه در ميان آموزش‌هاي مختلف تابستاني به كودكان ورزش شنا جايگاه ويژه‌اي دارد. اين ورزش جداي از اين‌كه همزمان باعث تقويت اندام‌ها و عضلات مي‌شود به رشد استخوان‌بندي كودك نيز كمك مي‌كند. اين ويژگي را بايد به امكان تنفس بهتر كودكان اضافه كرد زيرا شنا باعث افزايش حجم ريه‌ها مي‌شود. در كنار تمام اين موارد، الگوي خواب شبانه كودكاني كه شنا مي‌كنند نيز بسيار منظم مي‌شود و بالاخره اين‌كه نخستين چيزي كه مي‌توانيد بعد از مدتي شنا در كودك خود مشاهده كنيد، اعتماد به نفس و احساس استقلالي است كه در كودك رشد پيدا مي‌كند. در كنار تمام اين موارد نكات مهمي در مورد شناي كودكان و سلامت استخرهاي مخصوص آن‌ها وجود دارد كه دكتر اكبر كوشانفر، متخصص كودكان آن‌ها را توضيح مي‌دهد.



در تابستان كه همه آب‌تني و شنا را تفريح مناسبي براي اين فصل مي‌دانند، ممكن است اين تفريح مناسب به مذاق برخي كودكان خوش نيايد و احساس ترس از آب مانع لذت بردن از آب‌تني و استخر شود. هر چند آب ماده‌اي است كه كودك آن را به‌خوبي مي‌شناسد چون 9ماه پيش از تولد در آب زندگي كرده است، با اين حال وسعت استخر، سرو صداي ديگران و... مي‌تواند عواملي براي ايجاد ترس باشد. نكته مهم آن است كه نبايد كودك را مجبور كرد در آب بپرد بلكه بايد به او زمان داد تا به‌تدريج با آب آشتي كند. چنانچه كودك ترس از آب داشته باشد، والدين بايد در وان حمام يا زير دوش او را با آب بيشتر آشنا كنند تا آب برايش مطلوب و دوست داشتني باشد.



استخرهاي روباز به‌دليل قرار گرفتن در معرض آفتاب و خاصيت ضدعفوني‌كنندگي نور خورشيد انتخاب مناسبي هستند اما به شرط آن‌كه مراقب آفتاب سوختگي‌هاي ناشي از قرار گرفتن در معرض آفتاب هم باشيد. پوست ظريف و حساس كودكان نبايد در مدت زمان طولاني در معرض نور مستقيم قرار گيرد. توصيه مي‌شود كودكان بيش از ۱۵ دقيقه در معرض آفتاب قرار نگيرند تا از خطرات آفتاب سوختگي در امان بمانند. نكته مهم در مورد استخرهاي روباز آن است كه در ماه‌هاي تير و مرداد و بين ساعت‌هاي ۱۰ صبح تا ۲ بعداز‌ظهر به‌علت درجه حرارت زياد براي استفاده كودكان مناسب نيست. از سوي ديگر استخرهاي سرپوشيده نيز احتمال تشديد آسم را در كودكان مبتلا زياد مي‌كنند كه علت آن نيز كلر موجود در اين استخرهاست. بهتر است هنگام استفاده كودكان مبتلا به آسم، والدين دقت بيشتري داشته باشند.



زماني كه كودك‌تان نزديك ساحل بازي مي‌كند، به او جليقه نجات مناسب جثه‌اش بپوشانيد. براي پيدا كردن جليقه نجات مناسب كودك‌تان بايد به برچسب روي آن توجه كنيد. در اين برچسب اطلاعات لازم در مورد وزن و سايزي كه براي جليقه مناسب است، نوشته شده. براي بچه‌هاي زير 5 سال، بايد جليقه‌اي انتخاب كنيد كه بين پاها يك تسمه و محافظ سر هم داشته باشد. اين يقه محافظ، سر كودك را بالا و صورت او را خارج از آب نگه مي‌دارد. جليقه‌هاي شناور، تيوپ‌ها و بازوبندهاي بادي وسايل مناسبي براي جلوگيري از غرق شدن كودك نيستند.



از آن‌جا كه استخر مورد استفاده عموم قرار مي‌گيرد، براي پيشگيري از رشد قارچ‌ها، عفونت‌ها و ميكروب‌ها در آب، اين مكان بايد كاملا ضدعفوني شود. به همين دليل از ماده ضدعفوني‌كننده كلر در استخرها استفاده مي‌شود، ضمن آن‌كه هفته‌اي ۲ بار آب استخر تعويض مي‌شود. كلر استخر در افراد عادي مشكلي ايجاد نمي‌كند ولي در برخي كودكان يا بزرگسالان كه زمينه حساسيت دارند ممكن است عفونت و قرمزي چشم را به‌دنبال داشته باشد. باكتري‌هاي موجود در آب مي‌توانند قرنيه را ملتهب كرده و چشم كودك را قرمز و متورم كنند. در اين شرايط كودك حتما بايد به چشم پزشك مراجعه كرده و تا درمان كامل از استخر استفاده نكند. در برخي ديگر از كودكان نيز ممكن است در بازگشت از استخر سرفه‌هاي حساسيتي، خارش گلو و درصورت داشتن آسم شروع علائم آن بعد از استفاده از استخر به‌وجود آيد. بنابراين به كودكاني كه چنين مشكلاتي دارند توصيه مي‌شود با احتياط از استخرها استفاده كنند.



بدون شك استخر بزرگسالان و كودكان با هم متفاوت است. يكي از واضح‌ترين تفاوت‌ها هم عمق آن است كه عاملي خطرناك براي كودكان به حساب مي‌آيد. عمق زياد استخر مي‌تواند موجب خفگي و غرق‌شدگي در كودك شود. علاوه براين كلر موجود در استخر بزرگسالان باعث آسيب مخاطي و عوارض طولاني مدت شده و بيماري‌هاي قارچي بزرگسالان را نيز به كودكان منتقل مي‌كند. مي‌توان در قسمت‌هاي كم عمق يا استخرهايي كه با عمق كم در كنار استخرهاي بزرگسالان وجود دارد و تنها تا بالاي زانوي كودكان 2 تا 4 ساله است، به آموزش شناي كودكان پرداخت.



قارچ‌هاي استخر به‌دليل نشستن كنار استخر به‌وجود مي‌آيد. اگر فردي مبتلا به قارچ باشد و در كنار استخر نشسته باشد، فرد ديگري كه از آن مكان استفاده مي‌كند، مي‌تواند مبتلا شود. بايد به كودكان ياد داد قبل و بعد از استخر دوش بگيرند و حتما از لوازم شخصي مانند كلاه و حوله استفاده كنند تا دچار مشكل نشوند.



سوال اصلي پدر و مادرها در مورد ورزش شنا، سن دقيق آموزش آن به كودك است. سن مناسب براي آموزش شنا در كودكان را معمولا 4 سالگي مي‌دانند. دليل آن نيز ضريب هوشي كودك و اندام‌هاي اوست. او در اين سن آمادگي ذهني و جسمي لازم را براي آموزش دارد. در واقع وضعيت حركتي كودك به‌گونه‌اي است كه استعداد آموزش شنا را پيدا مي‌كند. بهتر است كودك قبل از 4 سالگي به همراه پدر و مادر فرصت آشنايي با آب را پيدا كند و به زور و اجبار وارد آب نشود چون در مواجهه با آب خطراتي مانند غرق شدن متوجه كودكان است و به همين دليل والدين بايد مراقبت لازم را در اين مورد انجام دهند و ايمني كافي را براي كودك هنگام شنا فراهم كنند.



يكي از اتفاقات قابل پيش‌بيني اما غيرقابل پيشگيري در استخرهاي شنا ابتلاي كودكان به بيماري‌هاي ويروسي است. به هر حال استخرها محيط‌هاي اجتماعي هستند كه به‌علت تماس مستقيم بچه‌ها با يكديگر بايد احتمال ابتلاي آن‌ها را به بيماري‌هاي ويروسي داد. از آن‌جا كه كودكان در استخر با كودكان ديگر بازي و شنا مي‌كنند، در معرض ويروس‌هاي سرماخوردگي قرار دارند. بنابراين توصيه مي‌شود اگر كودكي مبتلا به اسهال و استفراغ يا سرماخوردگي است، تا بهبود كامل از استخر استفاده نكند.



اگر كودك سابقه برونشيت يا گوش درد دارد بايد در شنا كردن كمي محتاط‌تر عمل كند. اين كودك نبايد در آب شيرجه برود. استفاده از دماغ‌گير هم براي او ضروري است چون پنس‌ها مانع ورود احتمالي آب از راه مجاري بيني به سينوس‌هاي او و تحريك احتمالي آن‌ها مي‌شود. اگر كودك سابقه گوش درد دارد بايد با پنبه‌اي آغشته به روغن مجراي خارجي گوشش را چرب كرد تا آب درصورت داخل شدن در گوش او باقي نماند. اين كودك بايد بلافاصله بعد از شنا حتما گوشش را خشك كند.



انتخاب استخر براي سپردن كودك به آن بسيار مهم است. به‌دليل حساسيت بيشتر كودكان توصيه مي‌شود، والدين كودكان‌شان را به استخرهاي مخصوص كودكاني بسپارند كه از سلامت آب آن اطمينان دارند. در مورد افرادي كه از استخر خانگي استفاده مي‌كنند مسئول ساختمان معمولا بايد نظارت كامل بر نظافت آن داشته باشد.

در استخرهاي عمومي هم والدين بايد از مديريت استخر در مورد سلامت كامل آب سوال كنند، مثل اين‌كه آيا هفته‌اي ۲بار آب استخر عوض مي‌شود و كلر به اندازه كافي دارد يا خير. نكته مهم ديگر، ‌شنا نكردن در رودخانه‌هايي است كه در اطراف شهر قرار دارند و افراد در پيك‌نيك از آن‌ها استفاده مي‌كنند. خانواده‌ها بايد توجه داشته باشند آب‌هاي راكد رودخانه‌ها اغلب آلودگي انگلي دارند. بنابراين نبايد در اين آب‌ها شنا كنند و اگر شنا كردند حتما در بازگشت به خانه از مواد شوينده براي شست‌و شو استفاده كنند.



گاهي اوقات كودكان هنگام نفس كشيدن در استخر مقداري آب مي‌خورند كه اگر آب استخر تميز باشد، معمولا مشكلي پيش نمي‌آيد و مقدار كلر بلع شده نيز چندان خطرساز نيست اما در استخرهاي آلوده و رودخانه‌ها كه انواع ميكروب‌ها زيست مي‌كنند، درصورت خوردن آب مي‌توان انتظار مشكلاتي از قبيل اسهال و استفراغ را در كودكان داشت.



معمولا كودكان ۴ سال به بالا كنترل ادرار و مدفوع را دارند،اما در نهايت اين وظيفه والدين است كه مراقب اين مسئله در مورد كودكان باشند. بهتر است كودكان قبل از ورود به استخر به دست‌شويي بروند و بعد به شنا بپردازند. همچنين بايد به كودكان آموزش داد، هنگام نياز به دست‌شويي حتما از دست‌شويي‌هاي موجود در استخر استفاده كنند. در واقع والدين بايد مرتب كودك را زيرنظر داشته باشند تا به‌طور ناخواسته در آب ادرار يا مدفوع نكند.


توصيه مي‌شود كودكان چه قبل و چه بعد از شنا در استخر، غذاهاي سنگين و فست‌فودهايي مانند سوسيس و كالباس نخورند. همچنين چون در استخر فعاليت كودكان زياد است و در فصل تابستان آفتاب شديد است، كودكان آب بدن‌شان را از دست مي‌دهند و به همين دليل بهتر است مقدار آب از دست رفته جايگزين شود.معمولا آب يا آبميوه‌هاي طبيعي مانند آب سيب و آب پرتقال گزينه‌هاي مناسبي براي بعد از شنا هستند.



آب استخرها بايد درجه حرارت مناسبي براي كودكان داشته و نه خيلي سرد و نه خيلي گرم باشد و كمي از درجه حرارت بدن كمتر باشد، زلال و شفاف باشد و خانواده‌ها حتما مطمئن باشند كه هر 2 يا 3 روز يك‌بار آب تعويض مي‌شود. در واقع علاوه بر سلامت آب، دماي آن نيز بايد بين 25 تا 30 درجه باشد.



روند استفاده از استخر در كودكان بستگي به ميزان علاقه و البته امكانات آن‌ها دارد. ورزش شنا يكي از ورزش‌هاي مفيد است چون اندام‌ها و تمام عضلات بدن در آن حركت مي‌كند. بهتر است كودكان حدود ۲ساعت در روز و هفته‌اي ۳ تا ۴روز از استخر استفاده كنند.