تأثیر بازی بر رشد فیزیکی بچه ها

مجله شهرزاد: از لحاظ فيزيكي رشد بدن كودك بعد از ۲ سالگی آرام‌تر خواهد شد و سطح انرژي او بالا می‌رود. مهارت‌هاي كودك شما از ۲سالگي به سرعت افزايش پیدا می‌کند. خيال‌تان راحت باشد، طولي نخواهد كشيد كه فرزند شما با فعاليت‌هايي كه انجام مي‏دهد فردي چالاك مي‏شود. افزایش مهارت‌های فیزیکی فرزندتان باعث می‌شود او تعادل و هماهنگی بیشتری در بدنش داشته باشد. بازی یکی از بهترین‌راه‌هایی است که برای تقويت رشد وتوانایي‌هاي فيزيكي كودك می‌توانید به کار ببرید. شما می‌توانید با این بازی‌ها مهارت‌های فیزیکی روبه رشد کودک‌تان را تقویت کنید. این بازی‌ها عبارتند از:


بالارفتن و حفظ تعادل

کودکان دوست دارند وقتی راه رفتن را یاد می‌گیرند از آن برای کارهای مشکل‌تر و موقعیت‌های مختلف استفاده کنند. راه رفتن روی دیوار کوتاه و جدول کنار خیابان وقتی که دست کودک را گرفته باشید برایش خیلی هیجان‌انگیز است، یا مثلا وقتی از جایی بالا می‌رود و احساس قدبلندی می‌کند بیشتر برایش جذاب است.کودکان علاقه زیادی به بالارفتن از جاهای مختلف دارند. این حالت را ممکن است از یک سالگی در کودکان مشاهده کنید. مثلا می‌بینیدکه کودک از دسته‌های قفسه‌های آشپزخانه استفاده می‌کند تا خودش را به بالای کابینت‌ها برساند. برای استفاده از بازی‌هایی که در مورد حفظ تعادل و بالارفتن است، والدین باید فضای امنی را برای کودک فراهم کنند تا کودک در ایمنی کامل تمریناتش را انجام دهد و خطری برایش نداشته باشد. وسایل بازی که ترکیبی از پله و نردبان یا سرسره است برای تمرین این مهارت‌ها توسط کودک مکان‌های مناسبی هستند. حتی شما در خانه می‌توانید با روی هم گذاشتن چند بالش با کودک بازی کنید یا با قرار دادن یک سرسره کوچک با چند پله می‌توانید کودک را سرگرم کنید.اگر کودک‌تان خیلی مشتاق بالارفتن و حفظ تعادل است، چند جعبه مقوایی بزرگ را روی هم قرار دهید و چند پتوی نرم کف اتاق پهن کنید تا کودک بتواند بازی کند.

خط خطی کردن و نقاشی کردن

کودک نوپای شما از ۱۲ تا ۱۸ ماهگی برای نقاشی کردن ونوشتن تلاش می‌کندکه اول به صورت خط خطی روی کاغذ است و در ۱۸ تا ۲۴ ماهگی ممکن است خطوط افقی بکشد یا حتی یک دایره و این شما را شگفت‌زده می‌کند.تشویق کودک در این سن موجب بروز توانایی‌های جدید در کودک می‌شود.وقتی کودک مدادرنگی به دست می‌گیرد، حرکت گرفتن و نگه داشتن توسط انگشتانش به کار برده می‌شود.نقاشی کردن باعث پیشرفت بینایی و تخیلات کودک می‌شود. نقاشی با انگشتان تمرینی برای مهارت‌های حرکتی کودک است.همچنین می‌توانید از علاقه کودک به طبیعت بهره ببرید و برگ‌های درختان و گلبرگ‌های گل را رنگ کنید.

لباس پوشيدن و لباس درآوردن

کودک علاقه خاصی به لباس پوشیدن و درآوردن دارد.حتما برای‌تان پیش آمده که بهترین لباس کودک را برای رفتن به مهمانی تنش می‌کنید و بعد از چند دقیقه می‌بینید که کودک لباسش را درآورده است.لباس پوشیدن و درآوردن می‌‌تواند تمرینی برای افزایش هماهنگی دست و انگشت کودک باشد.وقتی کودک خودش می‌خواهد لباس‌هایش را بپوشد توجه کنید که شلوارهایی که کمربند یا زیپ ندارد و کمرشان کشی است وکفش‌های چسبی و پیراهن ساده برای اوانتخاب کنید تا به راحتی کودک بتواند خودش لباسش را بپوشد.هر چند وقت یکبار هم یک نمونه از لباس‌هایی که پوشیدنش سخت‌تر است در اختیارش بگذارید تامهارتش بالاتر برود.

پر و خالی کردن

خالی کردن یک ظرف یا سبد در مقایسه با پرکردن آن به دقت و مهارت کمتری نیاز دارد وکودک این را خیلی خوب می‌داند.این کار موجب تسلط کودک شما بر مهارت‌هایش می‌شود.وقتی کودک یکبار یاد بگیرد که ظرف را به طور کامل خالی کند این کار را بارها تکرار می‌کند.این کار برای کودک یک تمرین ذهنی بسیار مهم است.کودک یاد می‌گیرد که که یک شی می‌تواند چند شی دیگر را در خود جای دهد. شما مي‌توانيد با آماده كردن برخي مكان‌ها براي بازي كودك و ارائه فعاليت‌هاي ساده و مناسب به او، براي اين مرحله آماده شويد. بيرون ريختن بلوك‌هاي خانه‌سازي از داخل يك جعبه بزرگ، اسباب بازي‌ها از داخل قفسه يا حتي به هم ريختن قطعات يك پازل، مي‌توانند كودك شما را سرگرم کند.

دویدن و پریدن

كودكان از دويدن و پريدن خوش‌شان مي‌آيد، اما جدا كردن هر دو پا از زمين به طور همزمان سخت‌تر از آن چيزي است كه ما به ياد مي‌آوريم و البته براي كودكي كه مي خواهد اين كار را انجام دهدوموفق نمي‌شود نااميد كننده است. شما مي‌توانيد دو دست او را بگيريد و بگذاريد روي تختخواب فنري يا يك ترامپولين كوچك (كه مخصوص حركات ژيمناستيك است) بالا و پايين بپرد. به اين ترتيب او مي‌تواند انجام اين حركت را تمرين كند. همچنين مي‌توانيد چند بالش در كف اتاق قرار دهيد و از او بخواهيد كه از روي يك صندلي كوتاه يا مبل، به روي بالش‌ها بپرد. اگر كودك شما از جمله كودكان ساكت و آرام است، مي‌توانيد دويدن و پريدن را با يك كار ديگري كه او دوست دارد تركيب كنید تا او را به انجام اين حركات تشويق كرده باشيد. مثلا در حین بازی می‌توانید با هم شعر بخوانید.

شکل دادن و به هم ریختن

کودکان دوست دارند هر چیزی در اطراف خود را بو کنند و مزه‌ها را بچشند و اجسام را لمس کنند.اگر بتوانید تعداد زیادی از اشیا را در اختیارش قرار دهید که آنها را لمس کند مدت طولانی او را سرگرم کرده‌اید و فرصتی برای افزایش قدرت و همچنین ظرافت دست‌ها و انگشتانش به دست می‌آورد.استفاده از خمیر بازی برای تمرین دست‌ها و انگشتانش خیلی خوب است. غلتاندن،شکل دادن، مشت زدن و ورم دادن خمیر به شکل دلخواه موجب استفاده از دست‌ها و انگشتان کودک می‌شود. اگر به نظر مي‌رسد كودك شما تمايلي به اين كارها ندارد، مي‌توانيد از گزينه‌هاي ديگر استفاده كنيد. در واقع او ممكن است از بوي يك چيز يا شكل و بافت يك چيز ديگر خوشش نيايد. در ضمن هر چقدر خمير مورد استفاده كودك نرم‌تر باشد، كار كردن با آن براي دست‌هاي كوچك او ساده‌تر خواهد بود. البته مسلما خمير كيك واقعي، مي‌تواند بهترين گزينه باشد. هنگامي كه مي‌خواهيد كيك يا كلوچه بپزيد، مقداري از خمير را به او بدهيد تا به سليقه خودش شكل بدهدو سپس آن را هم به همراه كيك اصلي بپزيد.

روي هم سوار كردن، مرتب كردن و به نخ كشيدن

قرار دادن يك بلوك روي بلوك ديگر و متعادل كردن آن يا گذراندن يك تكه نخ از وسط حلقه‌هاي رنگي و البته در نهايت به هم ريختن همه چيزهايي كه درست شده است، يكي از سرگرمي‌هاي اصلي كودكان است. اين كارها براي استفاده از انگشت‌هايي كه روز به روز هنرمندتر و ماهرتر مي‌شوند و نيز تمرين منظم كردن و ساختن چيزهاي مختلف، بسيار سودمند خواهد بود.بلوك‌هايي در اندازه‌ها، شكل‌ها و رنگ‌هاي مختلف در اختيار او قرار دهيد. وسایل متنوع ديگري نيز براي ساختن و بازي كردن در اختيار او بگذاريد. هرچند كودك شما هنوز هم نمي‌تواند اسباب‌بازي‌هايي را كه به شكل حروف الفبا يا اعداد باشند، به ترتيب حرف يا عدد مرتب كند، اما از مرتب كردن (مثلا) مهره‌های كوچك برحسب رنگ يا اندازه آن‌ها، لذت خواهد برد.

غلتاندن و پدال‌زدن

وقتی کودک بفهمد پاهایش کلید حرکت کردن هستند، از این طرف وآن طرف رفتن لذت خواهد برد.شما می‌توانید چرخی برای او بخرید که به صورت یک اسباب‌بازی ساده باشد که یک صندلی کوچک دارد و ارتفاع آن از سطح زمین هم کم باشد، تا کودک بتواند پاهایش را به زمین بفشارد و چرخ را به جلو هل بدهد. كودك شما ممكن است در ابتدا از هر دو پايش به طور همزمان استفاده كند، اما به تدريج ياد مي‌گيرد كه چگونه چرخ خود را به درستي جلو براند. ابتدا پاي راستش را روي زمين بگذارد و چرخ را به جلو براند و سپس با پاي چپش همين كار را تكرار كند. پس از اين‌كه كودك شما توانست اين كار را به خوبي ياد بگيرد (معمولا پس از ۲ سالگي)، براي پدال زدن آماده شده است. در اين مرحله، يك سه چرخه ساده مي‌تواند به او كمك كند تا هم ماهيچه‌هاي پاهايش را تقويت كند و هم بين اعضاي مختلف بدنش، هماهنگي بيشتري ايجاد كند و مسلما از سرعت بيشتر حركتش نيز لذت خواهد برد. براي او يك كلاه ايمني كوچك و مناسب تهيه كنيد تا در هنگام تمرین به او آسیبی نرسد.

آب‌بازی و شنا کردن

بازی‌های آبی موجب افزایش هماهنگی بین اعضای کودک می‌شود.بهتر است کودک را مرحله به مرحله با آب آشنا کنید. بعضي از بچه‌ها دوست دارند سرشان را زير آب ببرند، اما اين كار براي برخي ديگر دشوار به نظر مي‌رسد و مدتي زمان مي‌برد. بعضي‌ها از آب بازي خوش‌شان مي‌آيد، اما بعضي ديگر دوست دارند كه به آرامي با دست يا پا، با آب بازي كنند.کودکان احساس شناور بودن در آب را دوست دارند. بعضي از بچه‌ها ممكن است دوست نداشته باشند كاملا خيس شوند. سعي كنيد بفهميد او از چه چيزي خوشش مي‌‌آيد يا با چه كاري راحت‌تر است و از همان جا شروع كنيد.حفظ امنیت کودک نکته مهمی است. شما بايد تا زماني كه كودك‌تان بتواند به تنهايي شنا كند با او درآب بمانيد. در صورت تمايل كودك مي‌توانيد از جليقه نجات يا بازوبند بادي استفاده كنيد كه مي‌توانند به ايمني او كمك كنند. اما اين وسايل نمي‌توانند جايگزيني براي حضور شما باشند. اگر كودكي را كه شنا بلد نيست به داخل آب برده‌ايد، همواره او را محكم نگه داريد.


پرتاب کردن و گرفتن

توپ در اندازه‌هاي مختلف (براي پرتاب كردن، گرفتن و غلتاندن) موجب افزايش هماهنگي بين دست و چشم او مي‌شود و هم چابكي و مهارت‌هاي حركتي او را افزايش مي‌دهد. كودك شما مدت‌ها پيش (بين ۳ تا ۷ ماهگي) ياد گرفته است كه اشيا مختلف را با دست بردارد، اما هماهنگي كامل دست كه توپ را بغلتاند يا به سمت چيزي (يا كسي) پرتاب كند، معمولا بين ۱۸ ماهگي تا ۳ سالگي اتفاق می‌افتد. او ابتدا غلتاندن توپ را ياد مي‌گيرد، سپس پرت كردن آرام يك توپ از روي زمين را يادمي‌گيرد، بعد ابتدا برداشتن توپ و پرتاب آن به سمت پايين و نهايتا پرتاب توپ به سمت بالا را یاد خواهد گرفت. كودكان معمولا چپ دست يا راست دست بودن خود را در سال دوم زندگي نشان مي‌دهند، پس مي‌توانيد به دنبال علائم اين مطلب باشيد. اما ممكن است انتخاب كودك در طول مراحل بعدي رشد، تغيير كند. پس اگر كودك شما هنوز هيچ‌كدام از دست‌هايش را بر ديگري ترجيح نمي‌دهد، لازم نيست نگران شويد.