«آنتیبیوتیکها» همیشه هم خوب نیستند
اين قرصها در خانه همه ما يافت ميشوند، خيلي راحت با يك سرماخوردگي سراغ آنها ميرويم و حتي براي ديگران هم تجويز ميكنيم اما آنتيبيوتيكها هميشه دوست ما نيستند؛ گاهي به دليل اشتباهات خودمان اين دوستهاي صميمي دشمن ما ميشوند.
آنتيبيوتيكها هر روز جان انسانهاي بسياري را نجات ميدهند؛ آنها اسلحه اصلي انسان براي مبارزه با عفونتها هستند اما فكر نكنيد كه اين داروها سلاحهاي بيخطري هستند. اين داروها ميتوانند عوارض ناخواسته و نامناسب زيادي را رقم بزنند كه خودشان باعث مراجعه هزاران نفر به بيمارستانها ميشوند.
دارويي كه تاندون پاي شما را پاره ميكند
در سال ۲۰۰۶، مطالعهاي در سوئد انجام گرفت كه نشان ميداد داروهاي خانواده فلوروكويينولون ميتواند باعث تضعيف تاندونهاي بدن به خصوص تاندونهاي بلند شود.
دكتر لاندوس استيگمونوس يكي از پزشكان حاضر در اين تحقيقات ميگويد:« شايد عجيب به نظر برسد كه مصرف يك دارو با پارگي تاندونها ارتباط داشته باشد اما مطالعات نشان داده كه استفاده از اين داروها ميتواند باعث تضعيف تاندونها شود، اصليترين تاندوني كه تحت تاثير قرار ميگيرد و بيشتر از ساير تاندونها پاره ميشود، تاندون آشيل پاست.»
پارگي تاندون آشيل باعث درد شديد و ناگهاني، تورم، احساس سوزش و گزگز و اشكال در راه رفتن ميشود و حتي ممكن است فعاليت فرد را كاملا مختل كند. التبه دكتر استيگمونوس ميگويد احتمال آسيب و پارگي در تاندونهاي ساعد، دست و انگشت شست هم وجود دارد اما چرا اينگونه است؟ مطالعات انجامشده حاكي از آن است كه اين گروه از آنتيبيوتيكها ممكن است حاوي موادي باشند كه اثر سمي روي فيبرهاي تاندونها بگذارند و دارو جريان خون آنها را كاهش داده و درنتيجه باعث تضعيف و آسيب ديدن آنها شوند.
پنيسيلينها هم بيعارضه نيستند
اما تنها گروه پرعارضه آنتيبيوتيكها خانواده فلوروكويينولولها هستند، خانواده پنيسيلينها را بسياري از مردم با نوع تزريقي آنها ميشناسند اما اين خانواده انواع خوراكي هم دارند. مطالعاتي در سالهاي اخير نشان داده كه برخي از داروهاي خوراكي اين خانواده، مثل پنيسيلين V و کلوگزاسيلين، باعث افزايش احتمال ابتلا به نوروپاتي در افراد مصرفكننده ميشوند. نوروپاتي محيطي، آسيب سلولها و رشتههاي عصبي- محيطي در انسان است كه علائم آن بيحسي، خواب رفتن، درد، سوزش و گزگز در مناطق مختلف بدن، بهخصوص در دستها و پاهاست. اين حالت حتي ميتواند زندگي روزمره فرد را مختل و او را به استفاده از داروهاي آرامبخش و مسكن وابسته كند.
براي آنكه دچار مشكلات آنتيبيوتيكي نشويد
هيچوقت پزشكتان را تحت فشار قرار ندهيد تا براي بيماريتان كه شايد ويروسي باشد آنتيبيوتيك تجويز كند. خيلي از سرماخوردگيها، گلودردها و برونشيتها نيازي به تجويز آنتيبيوتيك ندارند. هيچگاه خوددرماني نكنيد و بدون دستور پزشك داروي آنتيبيوتيك مصرف نكنيد. اگر براي شما داروي آنتيبيوتيك تجويز شد حتما آن را مطابق دستور و تا انتهاي دوره تجويز مصرف كنيد. حتي اگر حالتان بهتر شد هم مصرف دارو را سرخود قطع نكنيد. در مورد عوارض جانبي آنتيبيوتيكهاي تجويزشده براي خودتان از پزشكتان سؤال كنيد و در صورتي كه دچار مشكل شديد از او بخواهيد يك داروي جايگزين مناسب براي شما تجويز كند.
شايد قلبتان در خطر باشد
آزيترومايسين، از آنتيبيوتيكهاي جديدي است كه به دليل تاثيرگذاري روي بسياري از ميكروبها نزد عموم به نام «آنتيبيوتيك قوي» شهرت دارد. اين دارو البته خطرهای خاص خودش را دارد. به تازگي تحقيقي در انگلستان انجام گرفت كه در آن افرادي كه چند بار در زندگي خود اين دارو را مصرف كرده بودند با افراد همسن خود كه هرگز اين آنتيبيوتيك را نخورده بودند، مقايسه شدند؛ درنهايت مشخص شد كه ميزان بيماريهاي قلبي- عروقي در افراد مصرفكننده اين دارو حدودا سه برابر افرادي است كه هرگز اين دارو را مصرف نكرده بودند. نكته جالب هم اين بود كه در افراد گروه اول (كه در طول زندگي خود در چند مقطع اين دارو را مصرف كرده بودند) بسياري از موارد مرگ ناشي از بيماريهاي قلبي- عروقي مشاهده شد، در حالي كه در گروه ديگر اينگونه نبود.
خانواده داروهاي فلوروكويينولون، جزو آنتيبيوتيكهاي پرمصرف در جهان هستند، شايعترين و پرمصرفترين داروي اين خانواده سيپروفلوكساسين و لواكويين است. اين داروها براي غلبه بر بسياري از عفونتها مفيدند، اما اين را بدانيد كه نتايج يك تحقيق گسترده در كانادا نشان داده مصرف اين آنتيبيوتيكها احتمال چسبندگي رتينا (عنبيه) كه يك بيماري خطرناك چشمي است را تا ۵برابر افزايش ميدهد.
سيپروفلوكساسين خطرناك است؟
خانواده داروهاي فلورو كويينولون، جزو آنتيبيوتيكهاي پرمصرف در جهان هستند، شايعترين و پرمصرفترين داروي اين خانواده سيپروفلوكساسين و لواكويين (لووفلوكسافين) است. اين داروها براي غلبه بر بسياري از عفونتها مفيدند، اما اين را بدانيد كه نتايج يك تحقيق گسترده در كانادا نشان داده مصرف اين آنتيبيوتيكها احتمال چسبندگي رتينا (عنبيه) كه يك بيماري خطرناك چشمي است را تا ۵برابر افزايش ميدهد. اين حالت چسبندگي عنبيه ميتواند باعث كاهش شديد و حتي كوري كامل شود.
پزشكان تنبل
داروهاي بيدليل
دكتر مهيار اطمينان، متخصص اپيدميولوژي و مدرس دانشكده پزشكي نيويورك سانترال در پاسخ به اين سؤال كه آيا واقعا آنتيبيوتيكها بهصورت بيرويه مصرف ميشوند، گفت: «متاسفانه بعضی پزشكان سعی میکنند یك پشه را با يك مسلسل اتوماتيك بكشند! آنتيبيوتيكها را نبايد براي درمان بيماريهاي سرماخوردگي، آنفلوآنزا و ديگر بيماريهاي ويروسي مثل برونشيت به كار گرفت اما متاسفانه بسياري از پزشكان براي اين بيماريها هم از آنتيبيوتيكها استفاده ميكنند. اين در حالي است كه آنتيبيوتيكهاي معمول هيچ تاثيري روي ويروسها ندارند، تازه بايد به موارد خوددرماني با آنتيبيوتيك كه بسيار هم وسيع است اشاره كرد. استفاده نابجا و نامناسب از آنتيبيوتيكها باعث بروز حالت مقاومت به آنتيبيوتيك ميشود؛ اين بدان معناست كه اين داروهاي قوي تاثير خود براي مبارزه با ميكروبها را از دست ميدهند؛ براي مثال در گذشته عفونتهاي ميكروبي گلو و آنزينهاي باكتريايي (كه معمولا توسط گونهاي از ميكروبها به نام استرپتوكوكوس ايجاد ميشوند) توسط داروهاي آنتيبيوتيكي مثل آمپيسيلين و آزيتيروماسين درمان ميشوند اما استفاده بيش از حد و نابجا از اين داروها در مواردي كه عامل بيماري نه باكتري بلكه ويروس بود، باعث شكلگيري باكتريهاي مقاوم به اين نوع از آنتيبيوتيكها شد و حالا ديگر عفونتهاي ميكروبي گلو به اين نوع از درمان پاسخ چنداني نميدهند.گروه ديگري از ميكروبهاي مقاوم شده به داروها، ميكروبهاي موسوم به استافيلوكوكهاي مقاوم به متيسيلين هستند (كه به نام MRSA شناخته ميشوند). اين ميكروبها ميتوانند عفونتهاي نه چندان وسيع پوستي بدهند اما گاهي عفونت با آنها بسيار خطرناك ميشود و ارگانهايي مثل ريهها، جريان خون و دريچههاي قلب را درگير ميكند و حتي ممكن است جان فرد به دليل اين عفونتها در خطر قرار گيرد.»
اگر زياد آنتيبيوتيك ميخوريد
مصرف بيرويه و گسترده آنتيبيوتيكها ميتواند باعث بروز يك بيماري خطرناك عفوني در دستگاه گوارش شود. درواقع بيشتر موارد ابتلا به عفونت با ميكروب كلستريديوم ديفيسل در افرادي است كه مصرف زياد آنتيبيوتيك داشتهاند. اين بيماري ميتواند باعث اسهال، دلپيچه و دلدرد شديد و حالت نياز به دفع و ساير علائم گوارش شود و حتي ممكن است عملكرد دستگاه گوارش را مختل و فرد را مبتلا به بيماري كوليت كند.
ارسال نظر