کدام ورزش مناسب کودکتان است؟
اولین باری كه با دوچرخه ركاب زدید،یادتان هست؟ آن روز چند بار زمین خوردید و بلند شدید؟ چه زمانی اولین بار خنكای آب استخر را روی پوستتان احساس كردید و دل بسته شنا و بازیهای آبی شدید؟
اول آنهایی كه با دیدن ورزش و بازیها دوست دارند وارد گردونه شوند و بازی كنند و دوم آنهایی كه هیچ علاقهای به بازی و ورزش نداشته و نشستن و انجام بازیهای فكری یا كامپیوتری را به هر كار دیگری ترجیح میدهند.
رفتار هركدام از آنها ابتدا به ویژگیهای شخصیتی و دوم به هدایت و رفتار والدین با كودكان بازمیگردد. اگر فرزندتان از گروه اول است،مشكل خاصی ندارید،فقط باید ورزش مناسب سن و علاقه او را درنظر بگیرید. اما گروه دوم كارشان كمی سخت است.
بحث درباره بچههایی كه علاقه به ورزش ندارند را به زمان دیگری موكول میكنیم. این بار قرار است درباره انتخاب ورزش متناسب به سن كودك و معرفی پنج ورزش كه هر كدام تاثیر مثبتی به لحاظ جسمی و روانی روی كودك دارند را بررسی كنیم. نوروز است و بد نیست برنامه ریزی برای تحرك بدنی بیشتر فرزندتان را ازهمین تعطیلات كه فرصت بیشتری دارید، آغاز كنید.
قدم اول؛دو تا پنج سالگی
اول اینكه كودك امكان جدا شدن از والدین به مدت طولانی را ندارد. دوم اینكه هنوز كودك به حدی نرسیده كه بتواند آموزش آكادمیك و منظم را فراگیرد و سوم اینكه توانایی كودك برای انجام بسیاری از كارها اندك بوده ونیازمند همراهی والدین برای فراگیری است.
از سن دوسالگی به بعد، میتوان روی «آموزش»به معنای عمومی آن سرمایهگذاری كرد. در دو تا پنج سالگی هم بهتر است وجه «بازی - تفریحی»ورزشها پررنگتر از آموزشی آن باشد.
ورزشهای مناسب: دو، حركات موزون و ریتمیك، آموزش هدفمند پرتاب اشیاء مانند توپ، گرفتن توپ به عنوان حركتی هدفمند و شنا.
روش ورزش: هر كدام از این حركتها باید با همراهی مربی یا والدین انجام شوند.
مدت زمان: از نیم ساعت برای سن پایین شروع و تا یك ساعت برای سن بالاتر طول بكشد.
قدم دوم، شش تا ۹ سالگی
ورزشهای مناسب: ورزشهای توپی ساده، دو ، ژیمناستیك، شنا،تنیس، آموزش فعالیتهای هنر- ورزشی.
روش ورزش:در سن پایین بهتر است مربی، نظارت مستقیم روی فعالیت كودك داشته باشد. با نزدیك شدن به ۹سالگی، ورزشها میتواند تحت نظارت مربی اما گروهی انجام شود. حضور والدین ضروری نیست.
مدت زمان: مدت زمان مناسب و تعیین شده برای انجام هر ورزش.
قدم سوم، ۱۰ تا ۱۲ سال
برای مثال، آنها میتوانند مجموعه فعالیتهایی مانند تمركز روی كنترل سرعت، هماهنگ شدن با گروه، دریافت توپ،حفظ و كنترل توپ،تعیین هدف و پرتاب در بازی مانند فوتبال را به طور همزمان آموخته و تكرار كنند. در این سن ورزش انتخاب شده حكم مربی برای ارتقا و حفظ تعادل و تمركز كودك را دارد.
- ورزش مناسب: انواع ورزشها متناسب با علاقه كودك
- روش ورزش: با همراهی مربی
- مدت زمان: مدت مناسب و تعیین شده برای انجام هر ورزش
به این دو ویژگی دقت كنید
ممكن است بچهها در سنی خیالپردازی كنند،كه اصلا در دورهای این ذات كودكی است؛اما دروغ نمیگویند. بنابراین به حرفشان اطمینان داشته باشید یا حداقل به آن توجه كنید. برای مثال، اگر از رفتار مربی گله دارند،به این موضوع دقت كنید. شاید واقعا مسالهای وجود دارد. بنابراین بعد از ثبتنام فرزندتان در كلاس ورزش،حتما به این دو نكته دقت كنید.
امنیت: پیش از ثبتنام او و حتی بعد از آن به دقت شرایط فضای آموزشی، اعم از مهارت مربی،فضای آموزشی،دستگاهها،وضعیت نظافت و رسیدگی به محیط ورزشی را بررسی كنید. برای این كار میتوانید از فرزندتان هم سوال كنید. اما سوالها باید به این شكل باشد.
خانم یا آقای مربی با شما مهربان است؟ كسی را دعوا هم میكند؟ قبل از ورود به استخر به شما یاد داده كه دوش بگیرید؟ حتما به شما گفته كه در آب با هم شوخی خطرناك نكنید و...
روش آموزش: برای سنجش این مساله هم میتوانید از فرزندتان سوال كنید؛ سوالهایی شبیه به این. چند بار استخر رو شنا كردی؟ چقدر استراحت كردی،خسته كه نمیشوی؟ بچهها هم مثل تو سرحال شنا میكنند؟ شنا كردن آقا یا خانم مربی را هم دیدهای؟ خوب شنا میكند؟
چهار ورزشی كه نباید آنها را فراموش كرد
بعضی ورزشها فقط تحرك بدنی نیستند. به این دلیل كه وجه آموزشی - پرورششان پررنگ است. چهار ورزشی كه به آنها اشاره میشود،همین ویژگی را دارند. بخشی از ویژگی این ورزشها به تاثیر جسمی و بعضی دیگر به تاثیر مثبت روانی آنها بازمیگردد.
ورزشهای توپی
تاثیر جسمی: كشش عضلات، تحریك اسكلت استخوانی به رشد و بازسازی، افزایش مهارت مرتبط به بینایی و حركات پا در فوتبال و بینایی و حركات دست در بسكتبال یا والیبال، ایجاد و افزایش مهارت حفظ تعادل.
تاثیر روانی: حضور در جمع، همراهی با دیگران برای حفظ نظم، همكاری گروهی، فراگیری مهارت سرگروهی و مدیریت درصورتی كه بهعنوان سرپرست انتخاب شوند.
دوچرخهسواری
تاثیر جسمی: كشش عضلات پا و كمك به دیر بسته شدن صفحههای استخوانی و افزایش قد، تمركز، حفظ تعادل، افزایش حجم تنفسی و جلوگیری از ابتلا به بیماری های قلبی در بزرگسالی، جلوگیری از افزایش وزن كودك بهویژه در دوره بلوغ.
تاثیر روانی: افزایش اعتماد به نفس كودك، احساس استقلال، احساس رهایی، انجام مهارت بدون حضور والدین و شروع زندگی در اجتماع به تنهایی، هماهنگی با محیط زیست و دوستی با طبیعت.
اسكیت
تاثیر جسمی: افزایش مهارت حفظ تعادل، هماهنگی حركت اعضای بدن به ویژه پاها با چشم،
تاثیر روانی: احساس استقلال، حس آزادی و رهایی و اعتماد به نفس
پیادهروی
به ظاهر این حركت یعنی پیادهروی نه ورزش محسوب میشود و نه ورزشی برای كودكان. اما تاثیر مثبت آن با بسیاری از ورزشها برابری میكند. این ورزش بهویژه برای كودكانی كه اهل ورزش نیستند،حركت مفید و شروع مناسبی برای ورزش است.
تاثیر جسمی: حفظ تعادل و هماهنگ كردن قدمها، همراهی با دیگران، كنترل وزن و تناسب اندام.
تاثیر روانی: احساس آزادی،تخلیه هیجان بهویژه در نوجوانان، ارتباط با طبیعت و حضور در اجتماع، اعتماد به نفس، كمك به تشخیص مسیر
به مهارت او دقت كنید
تقسیمبندی ذكر شده بدون در نظر گرفتن علاقه كودك به ورزش است. درواقع الگویی به والدین ارائه میكند كه بتوانند براساس سن كودك، ورزش و شیوه مناسب آموزش آن را بیاموزند. اما به غیر از مساله سن باید به این مهارتها نیز دقت كرد.
علاقه:
محال است بتوانید از كودكی كه به ژیمناستیك علاقه ندارد، ژیمناست تربیت كنید! بنابراین ورزش را براساس علاقه او انتخاب كنید.
مهارتهای فیزیكی:
توقع نداشته باشید فرزندتان با ساختار فیزیك بدنی ظریف بتواند ورزشهای سخت انجام دهد. به ساختار و فیزیك بدنی او دقت كنید و بعد ورزشی را برایش درنظر بگیرید. درغیراین صورت فقط زمینه آسیب جسمی و روانی او را فراهم كردهاید.
مهارت حضور در جمع:
اگرچه روانشناسان توصیه میكنند حضور كودكان غیراجتماعی در جمعها میتواند وضعیت آنها را تغییر دهد اما همیشه این مساله اتفاق نمیافتد. بنابراین بهتر است برای این كودكان ورزشهای انفرادی مانند شنا،تنیس، اسكی و... انتخاب شود.
روحیه كودك:
بعضی از كودكان ذاتا روحیه جنگنده دارند. این كودكان بهتر است در ورزشهایی وارد شوند كه انرژی آنها را در مسیر صحیح قرار دهد. ورزشهای رزمی از جمله این ورزشهاست.
۱۰ تاثیر شاخص ورزش
۱. تنظیم عملكرد دستگاه گردش خون و قلب: حجم تنفسی كودكانی كه از كودكی عادت به ورزش دارند، یك و نیم برابر آنهایی است كه از كودكی ورزش نكردهاند.
۲. جلوگیری از رسوب چربی در رگها: تحقیقات نشان میدهد از دو سالگی،درصورت تغذیه نامناسب،خطر تجمع چربی در رگها وجود دارد. ورزش یكی از راهكارهای جلوگیری از تجمع چربی در رگهاست.
۳. بهبود عملكرد ریهها: ورزش منظم به ویژه از دوره كودكی باعث افزایش ظرفیت ریهها میشود.بنابراین میزان اكسیژن دریافتی بیشتر شده و به طور كلی عمل دم و بازدم و تصفیه خون به خوبی انجام میشود.
۴. كنترل قند خون: از آنجایی كه ماهیچهها برای تحرك بدنی نیازمند مصرف هیدرات كربن هستند بنابراین میزان قند خون خودبه خود با ورزش كردن كنترل خواهد شد.
۵. كنترل وزن: بدن درست مانند ماشینی است كه میزان سوخت دریافتی آن باید متعادل با میزان مصرف باشد. درغیر این صورت اضافی تركیبهای دریافتی بهویژه چربی در بدن تجمع یافته و باعث اضافه وزن میشود.
بنابراین تحرك بدنی یكی از بهترین راهكارها برای جلوگیری از تجمع كالری اضافی در بدن است. كودكانی كه از سن كم ورزش میكنند، سلولهایشان كمتر مستعد تجمع چربی و ابتلا به اضافه وزن هستند.
۶. كمك به ساخت و تقویت اسكلت استخوانی: یكی از محرك های مهم برای استخوانسازی، تحرك بدنی است. برای رشد قدی، استحكام استخوانها و كاهش خطر پوكی استخوان در بزرگسالی،بهترین كار تحرك بدنی است.
۷. جلوگیری از خطر ابتلا به سرطان: افرادی كه از كودكی عادت به ورزش دارند،در بزرگسالی كمتر درمعرض خطر ابتلا به سرطان بهویژه سرطان كولون، پروستات،سینه و دستگاه دفع ادرار قرار دارند.
۸. كنترل فشار خون:هرچه كودك از استرس و اضطراب دور باشد به همان نسبت روان سالمتری خواهد داشت. افرادی كه دچار استرس و اضطراب نیستند كمتر در معرض خطر افزایش فشار خون قرار دارند. ورزش یكی از راهكارهای مفید كاهش استرس و اضطراب است و درنتیجه كنترل فشار خون است. كودكان مضطرب و بزرگسالان درمعرض فشار خون بالا هستند.
۹. كنترل انرژی: كودكی با شیطنت و بازی معنا پیدا میكند. اما بعضی از كودكان بیش از اندازه پرتحرك هستند. برای كنترل این كودكان و تخلیه انرژی نهفته در آنها بهترین كار، ورزش است.
۱۰. حضور در جمع: یكی از راهكارهای حضور در اجتماع و مراوده سالم،ورزش است. كودكانی كه ورزش میكنند بیش از آنهایی كه ورزش نمیكنند،اجتماعی هستند. تاثیر ورزشهای گروهی در تنظیم رابطه درست بین كودك و اجتماع بسیار مهم است.
ارسال نظر