تا به حال شده جایی را ببینید و ناگهان یادتان بیاید قبلا آن را در خواب دیدهاید؟
دژاوو یك كلمه فرانسوی است و به حالتی اطلاق میشود كه در آن شخص احساس میكند، چیزی را كه در حال رخ دادن است، قبلا تجربه كرده است.
همانطور كه گفته شد، دژاوو یك كلمه فرانسوی است و به حالتی اطلاق میشود كه در آن شخص احساس میكند، چیزی را كه در حال رخ دادن است، قبلا تجربه كرده است. برای اولین بار امیلی بویراك، دانشمند فرانسوی در سال ۱۸۶۷ این واژه را در توصیف این پدیده به كار برد. این پدیده كمی پیچیده است و تئوریهای متفاوتی در مورد آن وجود دارد اما حدود ۷۰درصد از مردم اظهار میکنند، این احساس را تجربه كردهاند. هر چند بیشتر این اتفاق در افراد ۱۵ تا ۲۵ سال میافتد و دانشمندان عقیده دارند با بالا رفتن سن این اتفاق كمتر میافتد. این پدیده در میان افراد با درآمد بالا و تحصیلات عالی و همچنین آنهایی كه زیاد سفر میروند، بیشتر دیده شده است. اما آنچه اتفاق میافتد این است كه فردی كه دژاوو را تجربه میكند گاهی یك حس قوی نسبت به اینكه حادثه مورد نظر قبلا در گذشته برایش رخ داده، دارد.
به تازگی مطالعهای روی افرادی كه چنین تجربهای داشتهاند انجام شده كه در آن 4 نفر از شهروندان انگلیسی ابراز كردند، به طور مداوم این حالت را تجربه میكنند. آنها از تماشای اخبار اجتناب میكنند، زیرا احساس میكنند قبلا آنها را دیدهاند و میدانند چه چیزی قرار است گفته شود. پژوهشگران دانشگاه امآیتی طی تحقیقی به این نتیجه رسیدهاند كه مركز مغز فرد كه هیپوكمپوس نام دارد، نوعی ماشین حساب، تجسمكننده و بررسی كننده اطلاعات مربوط به حافظه است. این فضا از مكانهایی كه فرد میبیند یا تجربه میكند نقشهبرداری و برای استفاده در آینده ذخیره میکند. اما هنگامی که 2 تجربه شبیه هم آغاز میشود، این نقشههای ذهنی به روشهای مختلفی تعبیر و بازخوانی میشوند. نتایج این تحقیقات نشان میدهد این پدیده، نتیجه عملکرد ناهنجار مغز در بررسی و محاسبه اطلاعات جدید است. آنها احتمال میدهند، مدارهایی كه وقتی چیزی را به خاطر میآورید فعال میشوند در افراد تجربه كننده دژاوو همیشه در حالت «روشن» است. در طول سالها بسیاری از دانشمندان سعی در نادیده گرفتن ارتباط این پدیده با تجارب زندگی گذشته داشتند. اما حالا آنها سعی دارند با مطالعه حافظه به كشف چیزهای بیشتری درباره اینكه چگونه حافظه شكل میگیرد،ذخیره و بازیابی میشود دست پیدا كنند.
در سریالها و فیلمهای گوناگونی به پدیده دژاوو اشاره شده است. از جمله مشهورترین فیلمها میتوان به فیلم درخشش (The Shining) اشاره كرد كه در آن متصدی هتل یك صحنه دژاوو دارد. در فیلم ماتریكس هم وقتی «نئو» گربهای را دوبار میبیند، «ترینیتی» به او توضیح میدهد كه او یك دژاوو داشته و این پدیده ناشی از یك اشتباه در ماتریكس است و وقتی اتفاق میافتد كه ماشینها چیزی را تغییر میدهند. دژاوو همچنین عنوان فیلمی از تونی اسکات در سال ۲۰۰۶ با بازی «دنزل واشنگتن» است که در مورد مسافرت زمانی است.
بیش از 40 تئوری درباره این كه دژاوو چیست و چه علتی دارد وجود دارد؛ 2 قرن است كه مردم سعی میكنند دلیل این پدیده را كشف كنند که از فلاسفه و روانشناسان تا كارشناسان ماورالطبیعه هر كدام نظری دارند. فروید معتقد است، این تجارب ناشی از امیال سركوب شده یا خاطرات مربوط به یك رویداد استرسزاست كه افراد نمیتوانند به طور طبیعی به آن دسترسی پیدا كنند. در مطالعهای كه در دانشگاه «دوك» انجام شد آنها عكسهای متنوعی از مكانهای متفاوت را به گروهی از دانشآموزان نشان دادند با این سؤال كه كدام مكان برای آنها آشناتر است. هرچند قبل از نشان دادن عكسها، آنها تمام عكسها را برای حدود 10 تا 20 ثانیه تماشا كردند. در این آزمایش عكسهایی كه به طور ناكافی مشاهده شده بودند به میزان زیادی آشناتر نشان داده میشدند.مطالعه دیگری كه توسط آلن براون انجام شده تئوری «تلفن همراه» را برای این پدیده در نظر گرفته است. به این معنا كه وقتی توسط چیزی ذهنتان منحرف میشود ممكن است توجه چندانی به اطرافتان نداشته باشد اما واقعا این چیزها به صورت آگاهانه در حال ثبت شدن هستند.در سال ۲۰۰۱ یک بیمار مبتلا به آنفلوآنزا گزارش شد که برای تخفیف علائمش به او آمانتادین و phenylpropanolamine تجویز شده بود. بعد از آن، حالتی شبیه دژاوو در شخص ایجاد شده بود به طوری که در وسط دوره درمان فکر میکرد، قبلا یک دوره درمان را به اتمام رسانده است. عدهای هم دژاوو را با رؤیاها مرتبط میدانند، آنها معتقدند از آنجا که بیشتر خوابها صبح روز بعد به یاد آورده نمیشوند، بعضی از آنها به حافظه بلندمدت منتقل میشوند و بعدها در شرایط واقعی مشابه، شخص سایهای از رؤیاها را به یاد میآورد و تصور میکند آن وقایع را قبلا تجربه کرده است.
بسیاری از روانشناسان به این نتیجه رسیدهاند كه بین احساس دژاوو و بیماریهایی روانپزشکی مانند روانگسیختگی (شیزوفرنی) و اضطراب ارتباطی وجود دارد. احتمال رخ دادن دژاوو در افرادی که این اختلالات را دارند، بیشتر است همچنین در افرادی که صرع قسمت گیجگاهی مغز دارند، دژاوو بیشتر از همه دیده میشود. مصرف برخی از داروها هم میتواند، باعث شود احتمال دژاوو بالا برود. داروهایی که باعث افزایش «دوپامین» در مغز شوند، میتوانند احتمال دژاوو را افزایش دهند.
تعریف انواع دژاوو سخت است. آنهایی كه در این زمینه مطالعه كردهاند معمولا طبقهبندیهای خاص خودشان را دارند كه هر كدام به تئوری مربوط به آن وابسته است. «آلن بروان»، استاد روانشناسی دانشگاه متودیست جنوبی، 3 طبقهبندی برای دژاوو در نظر گرفته است. او اعتقاد دارد این پدیده در اثر اختلال عملكرد بیولوژیك مثل صرع، آگاهی ضمنی و ادراك مستقیم به وجود میآید. در سال 1983 نیز دكتر ورنون نپ، مدیر موسسه اعصاب سیاتل، 4 دستهبندی برای دژاوو از جمله صرع، ذهن متافیزیكی، اسكیزوفرنی و تداعیكنندگی در نظر گرفت. اما انواع شایع دژاوو شامل 3 مورد زیر است:
Déjà vécu: این واژه به «قبلا زندگی شده» برگردانده شده و به این معناست كه شخص فكر میكند، بازهای از زمان را كه در حال گذر از آن است، قبلا تجربه كرده است. چارلز دیكنز، نویسنده مشهور انگلیسی در یادداشتهای خود در مورد این پدیده نوشته است: «همه ما حس و حالی را تجربه كردهایم كه گاهی سراغ ما میآید و در آن حس میكنیم آنچه را در حال گفتن یا انجام دادنش هستیم، قبلا در زمان دوری گفتهایم و انجام دادهایم یا اینكه محیط اطرافمان را با همان چهرهها، اشیا و شرایط قبلا تجربه كردهایم یا این كه میدانیم بعد از یك سخن، چه خواهیم گفت، زیرا آن حرفها را به یاد میآوریم.»
Déjà senti: این واژه به «قبلا حس شده» ترجمه شده است. در این پدیده حس و حال تجربه قبلی به صورت موقت در شخص احساس میشود. این اتفاق بیشتر در مبتلایان به صرع دیده میشود. در این حالت بعد از چند دقیقه، شخص حس قبلی را در مورد آن اتفاق ندارد.
Déjà visité: این عبارت نیز به«قبلا ملاقات شده» تعبیر میشود. این حالت نسبت به 2 حالت قبلی كمتر شایع است و در آن فرد میتواند راهش را در شهر یا كشوری كه قبلا به آنجا نرفته، پیدا كند. تفاوت این پدیده با پدیده «قبلا زندگی شده» در این است كه فرد در مورد جزئیات جغرافیایی محل جدید صحبت میكند. سر والتر اسكات، در رمان گای مانرینگ به این پدیده اشاره كرده است.
نظر کاربران
من که همیشه برام از این اتفاقا می افته فک کنم چون شبا خوابم نمیبره مغزم به همه جا میره !!!!!!
پاسخ ها
man ham hamishe hes mikonam alan ye chizi ya etefaghi ke ghablan didam ye jaye mikhad lan etefagh biofte.
ye jaye khondam ke be en migan royaye sadeghane
این سوال را از امام صادق نیز پرسیده بودن مربوط به دو قرن پیش نیست.
عزیزم.
جالبه ...برای من همیشه پیش میاد ولی وقتی چنین اتفاقی برام میفته اصلا احساس خوبی ندارم احساس گیجی میکنم ..ممنون از مطلبتون.
برای من هم اتفاق افتاده
منم همين طوري مي شم بايد چي كار كرد
این اتفاق برای منم پیش اومده حتی احساس کردم که میتونم ادامه ی اون مکالمه یا اتفاق رو حدس بزنم.
اما ایا با خواب هم ارتباطی داره ؟ اخه من زیاد خواب می بینم و اکثرا هم صادقانه تعبیر میشن.
Baraye man had aghal haftee ye bar etefogh mooted. Hes badie
وقتی دوران دبیرستان بودم یه بار این سوالو از خانم بینش پرسیدم ایشون یه چاه رو تخته کشیدن و ته اون یه فرد .گفتن این چاهه دنیاست و ما بطور محدود داخل ان هستیم ولی روح ما محدود به زمان و مکان نیست زمانی که میخوابیم روح ازچاه یا همون دنیا بالاتر میاد و از اونجاییکه زمان جاری هست و خداوند ازازل اونو افریده ممکنه به هر سمتی بره اگه به عقب بره همون گذشته ست واگه جلوتر بره همون اینده ست که اکثرا این اتفاق میافته زمان اینده ما افریده شده ولی خداوند این اختیار و به ما داده که به بهترین نحو از اون استفاده یا حتی تغییرش بدیم امیدوارم تونسته باشم اطلاعات مفیدی به دوستای گلم بدم التماس دعا*
پاسخ ها
ممنون خانومی.
با سلام من از ریاضی خوشم نمیاد یه بار خواب دیدم معلم ریاضی پای تخته یه بعلاوه کشید ودورش یه دایره وشروع کرد در مورد زاویه ها وسینوس کسینوس توضیح دادن وقتی از خواب بیدار شدم به هم اتاقیم گفتم چه خوب شد خواب بود خواب دیدم سر کلاس ریاضی بودم با یه درس چرت .
نشون به اون نشونی هفته بعدش کلاس ریاضی که شروع شد معلم همون دایره رو کشید و شروع کردبه درس دادن همون ها که تو خواب دیده بودم عین همون.
خوب این چی میتونه باشه دژاوو من شاهد هم داشتم در مورد این کسی هست توضیح بده؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
من هم چند بار اینطوری شدم ولی تقریبا چند ماه یکبار اتفاق میفته
من کلا نسبت به کل زندگی این احساس رو دارم . همه چی واسم تکراری شده با این که اصلا زندگی تکراری ندارم!!
علیرضا
احتمالا اون خواب برای شما کابوس بوده
و از هرچی بدت بیاد سرت میاد.
آخه چرا از ریاضی بدت میاد؟
Never would have thunk I would find this so idinspnesalbe.
برای منم زیاد اتفاق افتاده
سلام من حسین جانی از قزوین .نظرم همونی ک دوستان گفتن من یک طلاقیم و بعد از جدا شدن اینجوری شدم ب خاطر استرس زیاده من کتاب قران تورات انجیل و زبور خوندم زیادی ک از مغز کار بکشی این شکلی میشی .ب نظر من آدما بعد از خواب روحشون از بدنشون جدا میشه و جلو تر از ما پیش میره .آدمایی ک ب خدا زیاد نزدیک میشن از آینده آگاه تر میشن . حتی میتونید اتفاقای زندگی رو تغییر بدید زندگی همونی میشه ک بهش فکر میکنید امیدوارم حرفام ب دردتون بخوره
برای من هم اتفاق افتاد
من تقریبا روزی سه بار این اتفاق برام میفته والبته نتنها توی بیداری بلکه توی خواب هم این اتفاق میفته .توی خواب هام جایی هستم که قبلا بودم و میدونم الان چه اتفاقی میفته و سعی میکنم تغییرش بدم و گاهی توی خواب با خودم میگم این که یه خوابه چرا بیخیال نمیشی ولش کن
راستی بعضی از این اتفاق هارو هم مطمعنم که قبلا توی خوابم دیدم وصحنه های قبلو بعدش رو توی خواب به یاد میارم که البته بااتفاقای توی بیداریم فرق دارهفقط یه قسمتیش مشابهه
مرسی بابت مطالب مفیدتون
من قبلا به این صورت برام پیش میومد که انگار یه اتفاق یا یه مکان یا شخص رو قبلا دیدم و حالت گیجیِ بدی پیدا میکردم. اما حالا برعکس شده و منو بسیار میترسونه.به این صورت که توی اتاقم هستم و یکباره حس میکنم اینجا رو نمیشناسم. و به جاش چیزای عجیبی از ذهنم میگذره که انگار از گذشته به یاد میارم. ولی مطمئنم که اصلا این چیزا واسم اتفاق نیوفتاده. حالت خیلی بدیه. خیلی بد
من قبلا یه مکانی در خواب دیدم بعد از چند روز دقیقا همان مکان رو در واقعیت دیدم از ترس داشتم میمردم