ستاد مبارزه با چرندیات (۳۱)

برترین ها: «ستاد مبارزه با چرندیات» عنوانِ یک جریان بود که با صفحه ای در فیسبوک شروع به کار کرد و بسیار قوی و حساب شده به جنگ دروغ های اینترنتی و شایعاتی که به عنوان واقعیت به خورد مردم داده می‌شد، رفت.

در این سری مطالب سعی داریم به کمک داده های این صفحه و سایت های مرتبط، به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد و باعث شود مِن بعد هر چیزی را که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دیدیم، سریع باور نکنیم. جدا از این گونه موارد، سعی در معرفی تکنیک های مبارزه با شایعات و مغالطه ها را در این سری مطالب داریم. با ما همراه باشید.

******

سوژه اول؛ امیت سرکیسیان، اولین شهید مدافع حرم ارامنه

احتمالا در روزهای گدشته با عکسی مربوط به شهید مدافه اهل ارامنه عزیز برخورد کرده اید، در حالی که این تصویر جعلی است و عکس اصلی مربوط به شهید مدافع حرم هادی شجاع در مشهد می باشد.

متن شایعه

" امیت سرکیسیان اولین شهید ارامنه مدافع حرم اهل تهران
محل شهادت شمال سوریه "


پاسخ شایعه

این تصویر جعلی و محصول نرم افزار های ویرایش تصویر است! عدم وضوح حاشیه چهره و ناهماهنگی روی موی این فرد با زمینه تصویر، موید این امر است! فرد حاضر در تصویر لباس فرم سپاه را به تن دارد و طبق قانون استخدامی سپاه، اعتقاد به مبانی اسلام ناب محمدی (ص) اولین شرط عضویت در سپاه است که برای ایشان صدق نمی کرده است!

تصویر اصلی مربوط به شهید هادی شجاع ، از مدافعان حرم است که قبلا کاربران شبکه های اجتماعی آن را منتشر کرده اند.

این تصویر در حرم امام رضا (ع) ثبت شده است و پنجره فولاد در زمینه تصویر مشخص است.


سوژه دوم؛ حقیقت واقعه طبس در بمباران توسط شوروی!

این ادعاهای غیر مستند با استانادات و دلایل مختلف تکذیب می شود.

متن شایعه

" حقیقت واقعه ی طبس.... باند واقع در صحرای طبس برای چندین سال مورد بهره برداری ارتش آمریکا قرار داشت که از طریق آن کمکهای لجستیکی خود را به مجاهدین افغان می رساند که در حال نبرد با ارتش شوروی بودند. روس ها بارها و بارها به شاه اعتراض کردند که چرا باند صحرای طبس را در اختیار آمریکایی ها قرار داده است و حتا چندین بار نیز تلاش کردند که هواپیماهای میگ ۲۵ خود را برای نابودی تدارکات ارتش آمریکا به سوی این پایگاه بفرستند اما با وجود هواپیمای استراتژیک و فوق مدرن آن زمان یعنی اف ۱۴ در نیروی هوایی ایران روس ها نتوانستند هیچ حمله هوایی علیه باند طبس انجام دهند. همانگونه که می دانید هواپیمای اف ۱۴ که در زمان خودش به مدد رادار قوی و موشک های فونیکس یک هواپیمای فوق پیشرفته در دنیا به شمار می آمد تنها در اختیار نیروی دریایی آمریکا و نیروی هوایی ایران قرار داشت و اصولا فلسفه ورود این هواپیما به نیروی هوایی ایران تجاوز میگ های ۲۵ روسی به مرزهای شمالی ایران بود و در آن روزگار میگ ۲۵ با سرعت سرسام آور خود (۳۵۰۰ کیلومتر در ساعت) و سقف پروازی بسیار بالا از دسترس هر نوع جنگنده ای خارج بود اما با ظهور هواپیمای اف ۱۴ میگ ۲۵ نیز آسیب پذیر شد و از زمانی که این هواپیما به نیروی هوایی ایران پیوست هواپیماهای روسی نیز شهامت عبور از نقطه صفر مرزی را از دست دادند.پس از انقلاب بخاطر نبود حکومت مرکزی قوی و منسجم در ایران راه برای هواپیماهای روسی دوباره باز شد و کار بجایی رسید که میگ های روسی حتا تا نزدیکی مشهد هم گشت زنی می کردند. این کار ادامه داشت تا اینکه آمریکایی ها تصمیم گرفتند که این بار از باند صحرای طبس برای انجام عملیات پنجه عقاب استفاده کنند.


روسها که تحرکات آمریکایی ها رااز مدت ها پیش در اقیانوس هند و خلیج فارس زیر نظر داشتند متوجه ورود هواپیماها و بالگردهای آنها به درون خاک ایران شده بودند و در یک فرصت مناسب و درست در جایی که سالها انتظار آن را می کشیدند ضربه خود را به ناوگان هوایی آمریکا وارد کردند و درنیمه شب پنجم اردیبهشت ۵۹ باند طبس را بمباران کردند که در همان بمباران اولیه دو بالگرد و یک هواپیمای آمریکایی نابود شد و اینگونه بود که ادامه عملیات لغو شد.جالب است که روز بعد یعنی ششم اردیبهشت نیز هواپیماهای روسی دوباره وارد منطقه طبس شده و اینباردر روشنایی روز دست به بمباران گسترده منطقه زدند و هر آنچه که از شب قبل سالم بجا مانده بود را نابود کردند و جالبتر اینکه سردمداران انقلاب نوپای ایران نیز این بمباران دومی را به نیروی هوایی ایران نسبت دادند که به دستور بنی صدر منطقه را بمباران کرده و در جریان آن شماری از پرس نل سپاه یزد از جمله آقای منتظر القائم فرمانده سپاه یزد که تازه متوجه موضوع شده و به منطقه وارد شده بودند کشته شدند. بیچاره خانواده منتظر القائم که پس از ۳۲ سال هنوز هم بنی صدر را لعن و نفرین میکنند! و اما چرا همه طرفین درگیر در این عملیات این همه سال سکوت کردند و هیچگاه حاضر به افشای واقعیت نشدند؟ ۱- جیمی کارتر رییس جمهور وقت آمریکا که انجام عملیات پنجه عقاب با دستور و نظارت مستقیم او اجرا شد پس از شکست عملیات سریعا در یک نطق تلویزیونی گناه را به گردن طوفان شن انداخت و با اینکه دقیقن می دانست که کار روس هاست اما برای فرار از اذهان عمومی آمریکا که ممکن بود در آن دوران جنگ سرد آمریکا را به سمت رویارویی مستقیم نظامی با جابرقدرت شرق سوق دهد از گفتن واقعیت به مردمش خودداری کرد ۲- روسها نیز طبق عادت همیشگیشان پنهان کاری کردند و هیچگاه نقش خود را در این ماجرا فاش نکردند چون نمی خواستند که آشکارا بهانه ای دست طرف های غربی بدهند.۳- سردمداران انقلاب نوخاسته ایران نیز که متوجه شده بودند که بستر انقلاب بر روی پایه های خرافات و امداد غیبی مستحکم تر می شود و اذهان عمومی مردم ایران را مساعد پذیرش اینگونه حرف ها می دانستند گفته های جیمی کارتر را تکرار کردند و اعلام نمودند این امداد غیبی از طرف خدا بوده و مانند ابابیل که بر سر سپاه ابر هه فرود آمده خداوند به ما عنایت فرموده. امان از...... "

پاسخ شایعه

شایعه فاقد استناد است و به سادگی رد می شود! علاوه بر گزارش شاهدان عینی از محل حادثه، مسئولین محلی نیز بر وقوع و تاثیر طوفان شن تاکید کرده اند . در روز پس از حادثه نیز طوفان شن شدیدی در همان محل وزیده است!

رئیس جمهور وقت آمریکا، لغو عملیات را بدون درگیری و صرفا یک تصادف خواند و مقامات ارشدی مانند فرمانده عملیات نیز، طوفان شن را عامل اصلی شکست عملیات "پنجه عقاب" دانستند. افسر ارشد پزشکی عملیات در خاطره ای به صراحت طوفان شن را دلیل شکست گروهش می داند .

در فکت شیت بخش پشتیبانی تاریخی نیروی هوایی آمریکا نیز طوفان گرد و خاک غیر منتظره دلیل حادثه بیان شده است . صفحه ۲۲ بخش عملیات های آب و هوایی دکترین نیروی هوایی آمریکا نیز طوفان شن، تنها دلیل شکست عملیات و بعنوان یکی از درسهای این بخش شناخته شده است.

با فرض پذیرش نقش شوروی، این ماجرا بهترین فرصت تبلیغاتی برای آمریکاییها بود تا خصومت شوروی و مظلومیت خود را تبلیغ کنند و روسها قدرت و دست بالای نظامی خود را در زمان جنگ سرد، به رخ بکشند! اما هیچ کدام اتفاق نیافتاد! با فرض قبل، چرا جنگنده های پیشرفته روسی فقط موفق به انهدام یک هواپیما و یک هلی کوپتر از مجموع ۶ هواپیما و ۶ هلی کوپتر شدند؟! آنهم بدون وجود سامانه مناسب دفاع هوایی نزد آمریکائیها؟!

با توجه به اقرارهای مکرر خود بنی صدر از همان زمان تا کنون، هیچ شکی در گلوله باران محل حادثه به دستور او نیست و ادعای حمله مجدد شوروی تکذیب می شود!


سوژه سوم؛ افسانه هارپ و شایعات پیرامون آن

همه شما لابد کلمه "هارپ" به گوشتان خورده است. تکنولوژی و سلاح مخوفی که گفته می‌شود در اختیار دولت امریکاست. برنامه ی تحقیقاتی شفق قطبی فرکانس بالا،پروژه ای که قادر است مغز انسانهارا کنترل کند،در هر نقطه ای از زمین که آمریکا اراده کند زلزله و سونامی و طوفان ایجاد کند و بیرحمانه صدها دلفین را بکشد و البته بسیاری از امور دیگر. نمونه این شایعه را اینجا ببینید.

اما هارپ واقعاً چیست؟ از جمعی از محققان ایرانی اخترفیزیک در دانشگاه بن/آلمان خواستیم تا در اینباره آگاهمان کنند، آنچه میخوانید مقاله این بزرگواران است:

پایه گذاری پروژه هارپ به زمان جنگ سرد و استفاده ی نیروهای آمریکایی و شوروی از زیردریایی ها بازمی‌گردد. زیردریایی هایی که هرچه پایینتر می‌رفتند، از دید دشمن مخفی‌تر می‌شدند و از طرفی ارتباط با محیط خارج به علت عمق زیاد،برای خود زیردریایی هم سخت تر می‌شد. طبق پیشنهاد فیزیکدانی به نام نیکولاس کیریستوفیلوس، با استفاده از امواجی با فرکانس بسیار پایین (امواج رادیویی) می‌شد با اشیای اعماق اقیانوسها بسیار راحتتر ارتباط برقرار کرد. همچنین در دهه ی هشتاد میلادی ثابت شد می‌توان از جت‌های الکترونی به عنوان آنتن مجازی برای ارتباط استفاده کرد. این دو ایده و تلاش برای دستیابی به آنها، آغازکننده ی طراحی و ساخت پروژه‌ی هارپ بودند. با اتمام جنگ سرد،دیگر نیازی به ارتباط زیردریایی ها احساس نمیشد و از هارپ برای انجام تحقیقات در لایه ی یونوسفر به عنوان آزمایشگاهی عالی برای آزمایش بر روی پلاسما استفاده شد.

هارپ شامل یک رصدخانه و ۱۸۰ آنتن هرکدام به ارتفاع ۲۲ متر است. نکته ی اول قابل توجه این است که هیچ چیز مخفیانه و دورافتاده ای به نام "هارپ" وجود ندارد. هارپ در تابستان هرسال برای مدت محدودی برای عموم قابل بازدید است و در سایر مواقع پذیرای دانشمندانی از سراسر دنیاست. همچنین دانشگاههای بسیاری مانند استنفورد، هاروارد، آلاسکا، پنسیلوانیا، کورنل و دیگر دانشگاه‌های مرتبط با این پروژه همکاری دارند و اساتید و دانشجویان متعددی به این پروژه کمک می‌کنند.

همچنین، ایستگاه های تحقیقاتی مشابهی در سراسر دنیا وجود دارند، مانند تشکیلات "سورا" در روسیه، "ایسکات" در نروژ، رصدخانه "آرسیبو" در پورتو ریکو و "هیپاس" در فیربنکس که توسط دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس اداره میشود. تنها برتری هارپ نسبت به سایر این مراکز گستره ی امواج قابل استفاده در آن است که از بین ۲.۸ تا ۱۰ مگاهرتز قابلیت تغییر دارد. این مقدار برای مثلا ایسکات ۳.۹ تا ۸ مگاهرتز است.

متاسفانه (!) هارپ قادر به ایجاد تغییر در آب و هوای زمین نیست. فرکانس امواجی که هارپ تولید می‌کند،قابل جذب توسط تروپوسفر و استراتوسفر نیستند و فقط قابل جذب توسط یونوسفر، که در ارتفاعی بسیار بالاتر از آخرین لایه ی مربوط به تغییرات آب وهوا قرار دارد،هستند. امران عنان،پروفسور دانشگاه استنفورد که گروه تحقیقاتی اش با هارپ همکاری میکنند در این باره می‌گوید : " مطلقا هیچ راهی وجود ندارد که ما بتوانیم سیستم آب و هوایی زمین را به هم بزنیم. با وجود اینکه انرژی ای که هارپ تولید میکند بسیار زیاد است،این انرژی حتی قابل قیاس با انرژی رعد و برقها نیس. و در هرثانیه ۵۰-۱۰۰رعدو برق اتفاق می افتد."

یونوسفر به طور روزانه توسط تابش خورشید به وجود می آید. در شب که سطح یونیزه شدن به شدت پایین می آید و تنها در ارتفاعاتی در حدود ۳۵۰ کیلومتر یونها هنوز وجود دارند. در طول شب که یونوسفر در حداقل فعالیت خود است،هارپ قادر به ایجاد شفق های قطبی بسیار ضعیف است که به سختی با چشم غیرمسلح قابل رویت میباشند.و این نهایت قدرت هارپ است! آنتن های هارپ قادر به تولید امواج رادیویی با توان ۳.۶ میلیون وات هستند ،ولی شار این امواج در یونوسفر به ۰.۰۳ وات بر متر تقلیل می یابد که این مقدار صدها بار کمتر از انرژی ای است که یونوسفر از امواج خورشید دریافت میکند. به همین دلیل تاثیرات مصنوعی ایجاد شده توسط هارپ،در عرض تنها چند ثانیه توسط خورشید از بین میروند.

هدف فعلی هارپ چیست؟ سیگنالهای ارتباطی و مکان‌یابی برای طیف گسترده ای از اهداف نظامی و غیرنظامی به اتمسفر فرستاده می‌شوند. موشکها وابسته به مخابره ی پیامهای دیجیتالی هستند که میتوانند توسط علل مختلف طبیعی و مصنوعی تحت تاثیر قرار بگیرند یا حتی مختل شوند. سیستم جی.پی.اس و مخابرات رمزنگاری شده لازم است که در هر زمانی و تحت هر شرایط اتمسفری و الکترومغناطیسی کارایی خود را از دست ندهند. تحقیق بر روی این شرایط و چگونگی بهبود انتقال پیامها، دلیل اصلی سرمایه گذاری سازمانهایی مانند دارپا، نیروی هوایی ایالات متحده،نیروی دریایی و غیره در این پروژه است.

تئوری توطئه‌ی دیگری در ارتباط با هارپ،نسبت دادن آن به زلزله است.در نوشته ها و فیلمهایی زیبا وجذابی که معمولا در این باره موجود است به برانگیختگی جو در هنگام زلزله اشاره میشود و آن را به هارپ نسبت میدهند. پدیده ی برانگیختگی جو پیش از وقوع زلزله یک پدیده ی علمی اثبات شده است و دلیل آن آزاد شدن الکترونهای آزاد(یونها) موجود در سنگهای زمین بر اثر فشار زیاد و تخلیه ی آنها به فضای بیرون و برانگیخته کردن مولکولهای هوا است. اشاره به این نکته نیز بد نیست که ماکزیمم دامنه ی اندازه گیری شده امواج هارپ انعکاس یافته از یونوسفر به زمین در حدود یک میلیونیوم انرژی پس زمینه ی طبیعی زمین است.

پس دلیل این همه شایعه و تئوری های مختلف چیست؟ پروژه ی هارپ به صورت مستقیم زیر نظر نیروی دریایی به کار خود ادامه میدهد و هرچیزی که ارتش ، نیروی دریایی، نیروی هوایی و به طور کلی هر سازمان نظامی ای در آن دست داشته باشند؛ پیشاپیش محکوم به سقوط به اعماق دره ی شایعات بی پایان عوام است. بنابراین بدون در نظر گرفتن اینکه هارپ پروژه ای برای تحقیق بر روی یونوسفر باشد یا تنها در کار تولید اردک های پلاستیکی برای حمام،سرنوشت تلخی برای آن از قبل معلوم بود.

اما دلیل دومی نیز برای این همه شایعه وجود دارد؛ فیزیکدانی به نام دکتر برنارد ایستلاند. این داستان به اوایل زمانهای اولیه ی ساخت هارپ باز میگردد،زمانی که شرکت "آرکو" برنده ی ساخت تشکیلات هارپ در آلاسکا شد و دکتر ایستلاند یکی از کارکنان این شرکت بود. دکتر ایستلاند در سال های دهه ی هشتاد،یک سری اختراع های احمقانه در رابطه با کاربردهای یونوسفر،که یکی از آنها "ابزار و شیوه ها برای ایجاد تغییرات در اتمسفر،یونوسفر و مگنتوسفر" را به ثبت رساند و پس از ساخته شدن هارپ،مدعی شد که این پروژه با استفاده از ایده های او ایجاد شده است و افکار او را دزدیده اند.او مدعی بود که پروژه ی هارپ مانندی می‌تواند با تبدیل گازطبیعی موجود در آلاسکا به امواج مایکروویو و متلاشی کردن موشکهای شوروی،به عنوان سپری دفاعی مورد استفاده قرار بگیرد!! ایده های او توسط گروه مشاوره ی دفاعی مورد بررسی قرار گرفت و با عنوان "ابلهانه" ،منتفی اعلام شدند. ایستلاند به علت ایده ها و نظرات افراطی خود از شرکت آرکو کنار گذاشته شد.

یکی از پرشورترین معترضان هارپ، نیک بگیچ، پسر عضو سابق کنگره است. او با نام "دکتر نیک بگیچ" مطلب مینویسد در حالیکه مدرک دکترای او در پزشکی سنتی است و توسط پست از دانشگاهی غیرمعتبر از هند به او رسیده است و شامل هیچ درس گذرانده ای نیست. بگیچ مدعی تعدادی از روش های انرژی درمانی نوین که خود اختراع کرده،است. کتابهای او سرآغاز بسیاری از شایعات مربوط به هارپ است و ایده ی کنترل ذهن اولین بار توسط او منتشر شد.

منابع:

خدانگهدار تئوری‌های توطئه اینترنتی

تحقیقات یونوسفر امریکا (ژورنال نیچر)

مرکز ملی تحقیقات رادیویی آماتور

شرایط غریب آب و هوایی؟ دیگر گناهی به گردن هارپ نیست (وبسایت تحقیقات زمین و هوا)

مرکز خبری آلاسکا

وبسایت «علم برای همه» و بررسی ادعای سلاح رازآلود

فیزیک اتمسفر: گرم کردن آسمان (نشریه نیچر)

بررسی علمی از اتفاقات در میان عوام؛ افسانه هارپ

طرح‌های دکتر ایستلاند که ابلهانه توصیف شد ( اینجا و اینجا )

بررسی برانگیختگی جو پیش از زلزله (مقاله محققان دانشگاه پرینستون)

سوژه چهارم؛ روش درمان هومیوپاتی: کاملاً بی‌اثر!

بالاترین مرکز مطالعات درمانی استرالیا در‌تازه‌ترین گزارش خود نوشت « پس از گسترده‌ترین تحقیقات در تاریخ پزشکی می‌توان گفت هومویپاتی برای درمان هیچ بیماری موثر نیست »

درمانگران هومیوپاتی ادعا می‌کنند که داروهای آنها حاوی «خاطره» داروها هستند و این‌قدر ضعیف‌اند که اثر جانبی ندارند، اما باعث بهبود کلی فرد می‌شوند. این ادعا بارها و بارها توسط مطالعات متعدد مردود شده و هیچ اثری از درمان توسط داروهای هومیوپاتی اثبات نشده است، اما همواره از جانب مدعیان از آن دفاع می‌شده و تحقیقات را کافی نمی‌دانسته‌اند. مرکز ملی تحقیقات دارویی و سلامت استرالیا NHMRC در تازه‌ترین تحقیق با بررسی کامل بیش از ۲۲۵ تحقیق انجام شده بر روی هومیوپاتی در جهان اعلام کرد:

"بر اساس ارزیابی انجام شده در اثربخشی هومیوپاتی، هیچ نشانه‌ای از تاثیر هومویپاتی در هیچ بیماری به‌دست نیامد. کسانی که برای درمان هومویپاتی را انتخاب می‌کنند ریسک به خطر افتادن سلامتی به دلیل عقب‌افتادن روند درمان واقعی که اثرات قطعی آن بارها و بارها ثابت شده را به جان می‌خرند."


پروفسور پاول گلاسیو Paul Glasziou مدیر تحقیقات مرکز سلامت استرالیا در اینباره گفت:

"امیدوارم جلوی فروش این محصولات را در داروخانه‌ها بگیریم. افراد بسیاری هستند که با توهم توطئه این نتایج را رد کرده و به کار خودشان ادامه می‌دهند، اما افراد بسیاری هم هستند که عکس‌العمل مناسبی نشان می‌دهند و از محصولات بی‌اثر گران‌قیمت دوری می‌کنند. تحقیقات مشابهی در انگلستان باعث کاهش جدی فروش محصولات هومیوپاتی در این کشور شد که ما هم امیدواریم در استرالیا به نتایج مشابهی برسیم. گرچه مدعیان ادعا خواهند کرد که تحقیقاتی وجود دارد که اثراتی از هومیوپاتی نشان می‌دهد، اما هر بررسی ما نشان می‌دهد که آن تحقیقات به شدت به لحاظ آماری و روش تحقیق معیوب بوده و طراحی اشتباهی داشته‌اند و حتی نتوانسته‌اند ثابت کنند که قرص هومیوپاتی اثری بهتر از یک حبه قند دارد."

دکتر کن هاروی Ken Harvey محقق دارویی، وکیل و کارشناس حقوق و سلامت مشتریان می‌گوید:

"کالج‌های غیردولتی و مراکز غیرپزشکی هزاران دلار از دانشجویان و مردم برای برگزاری دوره‌های هومویپاتی و فروش این داروها دریافت می‌کنند. امیدوارم با تحقیقات گسترد‌ه‌ای که انجام شده، این حجم از تقاضا برای چیزی بی‌اثر کم شود. بایستی نهادهای نظارت بر آموزش و فروش، جلوی هرگونه برگزاری کلاس‌ها و دوره‌های این‌چنینی را بگیرند و از پوشش بیمه برای هومیوپاتی یا هر درمان دیگری که اثرش اثبات نشده اجتناب کنند. من مشکلی ندارم اگر موسسات خصوصی دوره‌های «دیدن آینده در گوی شیشه‌ای» یا «فال‌گیری» یا «هومیوپاتی» برگزار کنند، به شرطی که مردم اینقدر احمق باشند که برای آن پول پرداخت کنند، تصمیم خودشان است. اما اینکه این روش‌ها مفید باشد و توسط یک سازمان معتبر تایید شده باشد، داستان دیگری است."

منابع:

NHMRC releases statement and advice on homeopathy

Homeopathy not effective for treating any condition, Australian report finds (the Guardian)

Science and Technology Committee - Fourth Report, Evidence Check ۲: Homeopathy (www.Parliament.uk)