باغ پرندگان تهران چه ویژگی هایی دارد؟

همشهری جوان: «کلاغ ها هم از تهران فرار کردند.» 5 سال پیش بود که روزنامه ها با این تیتر خبر از یک فاجعه زیست محیطی دادند. کارشناسان محیط زیست درباره آلودگی هوای تهران و اینکه تا مدتی دیگر جز ترافیک و ساختمان های بلند چیزی در این شهر برای ما باقی نمی ماند، هشدار دادند و حتی بعضی هنرمندان برای کلاغ ها، نمایشگاه عکس برگزار کردند اما درست وقتی که کم کم داشتیم به آسمان بی پرنده تهران عادت می کردیم و صدای پرنده ها فراموشمان می شد.

خبر آمد که «باغ پرنده ها» می خواهد تمام پرنده های قهر کرده را به شهر برگرداند و یک بهشت زمینی وسط شلوغی های پایتخت راه بیندازد. حالا اگر بخواهید به یک بچه، پرنده نشان بدهید یا خودتان به یاد روزگار گذاشته این موجودات نازنین را از نزدیک ببینید.

دیگر لازم نیست راهی روستاهای اطراف و جاهای خوش آب و هوا بشوید. کافی است بروید پارک جنگلی لویزان و برای چند ساعتی در بین قوهای سپید، اردک های کله سبز و شترمرغ های آفریقایی گم بشوید و فراموش کنید اینجا همان تهرانی است که یک روزهایی از فرط آلودگی هوا به نفس نفس می افتاد.

حدود ۱۰۰ متر مانده به باغ پرندگان، نگهبان های پارک جلوی ماشین ها را می گیرند و اجازه نمی دهند جلوتر بروند. راننده یک ماشین شاسی بلند اما بی توجه به حرف بقیه راننده ها که مشغول پارک کردن هستند، راه خودش را باز می کند و می خواد وارد محوطه باغ بشود که نگبهان جلویش را می گیرد.

راننده خودش را معرفی می کند و از سمتش می گوید، ولی حرف هایش اثر نمی کند و بحث با این جمله نگبهان تمام می شود: «خود شهردار گفته هیچ کس حق نداره با ماشین وارد باغ بشه، این هم ماشین خودشه.» خلاصه اینکه برای ورود به باغ پرندگان باید با ماشین تان خداحافظی کنید و با خط یازده برای دیدن پرنده ها قدم رنجه بفرمایید.

البته برای سالمندان، معمولان و تنبل ها (!) کالسکه و خودروی برقی هم در نظر گرفته شده تا سر کسی بی کلاه نماند. بعد از گذر از خوان اول به ورودی باغ پرندگان می رسید که یک مجسمه سیمرغ هم در کنارش گذاشته اند.

سیمرغای که حضورش در اینجا پربیراه نیست و مثل داستان منطق الطیر عطاربه شما وعده رسیدن می دهد. قسمت هیجان انگیز ماجرا تازه از اینجا به بعد شروع می شود.

پرنده های باغ شهر

پایتان را که بگذارید داخل باغ، سروصدای طوطی های سخنگو اولین چیزی است که توجه تان را جلب می کند: «سلام، خوش آمدید!» طوطی های بامزه بزرگی که روبروی در ورودی گذاشته اند تا با حرف زدنشان دل بازدیدکننده ها را همان اول کاری ببرند. معماری پارک پلکانی است و از اینجا که ارتفاع زیادی دارد، می شود بعضی از قسمت های باغ را دید.

البته نه آنقدر که همه چیز لو برود. از کنار جایگاه طوطی های سخنگو برای پایین رفتن و گشتن در باغ راه باز کرده اند. رنگ آمیزی گیاهان و گل های باغ آنقدر چشمنواز است که تا رسیدن به اولین قفس پرنده ها، بیشتر از صدای قرقاول ها محو آنها می شوید. بیشتر از ۱۰۰ نوع درخت مختلف اینجا کاشته اند و به همین خاطر درخت های اینجا، فقط شبیه همان هایی نیستندکه هر روز در کوچه و خیابان می بینیم.

اولین پاگرد پله ها، مخصوص قفس قرقاول ها با آن سرسبز و سرخشان است. کنار هم کدام از قفسه ها یک تابلوی چوبی گذاشته اند که اسم پرنده را به فارسی و انگلیسی نوشته و به سوال بچه ها که تندتند می پرسند: «اسم این چیه؟» جواب می دهد. هر کدام از قفس ها هم یک مسئول دارد که حواسش هست مردم وقتی زیادی با پرنده ها گرم می گیرند، کاری نکنند که خطرناک باشد. پاگرد بعدی پر از کبوترهای تپل مپل است که بیشترشان زیر نور آفتاب چرت می زنند یا خودشان را باد می کنند.

غیر از کبوترهای سفیدی که در فیلم ها زیاد دیده ایم، انواع دیگری از این پرنده هم در رنگ های سبز و طوسی اینجا هستند و جمع کبوترها حسابی جمع است. همینطور که از پله ها پایین می روید، چشمتان به دریاچه و غازهای گردن دراز می افتد که حدود ۵۰ متر پایین تر دارند آب بازی می کنند ولی قبل از رسیدن به دریاچه ای که شبیه برگه های کارتون های بچگی مان تمیز و پر از اردک و قو است، پرنده های دیگری هم در راه هستند.



بوقلمون کوچک خوشبختی

سمت راست دریاچه پارک، محل نگهداری بوقلمون هاست که با آن سر آبی و قرمز و رنگارنگشان فورا آدم را یاد کلمه «بوقلمون صفت» و معنای بامسمایش می اندازند. بوقلمون ها خیلی روی خوش نشان نمی دهند و بیشتر به کار خودشان مشغولند. البته شاید به خاطر خصلت ذاتی شان برای بعضی ها رنگ عوض کنند و خوش اخلاق هم بشوند.

کنار محوطه بوقلمون ها، کبک ها با آن پاهای کوتاه برای خودشان می چرخند و کاری به کسی ندارند. نگهبان ها هم کبک ها را آزاد گذاشته اند و مجبورشان نمی کنند که فقط داخل قفس باشند. شترمرغ های آفریقایی همسایه دیوار به دیوار بوقلمون ها هستند که به خاطر قد درازشان حصار بلندتری برایشان ساخته اند. می گویند حافظه این شترمرغ ها فقط 3 ثانیه است و برای همین هر کسی که بهشان نزدیک می شود، همگی با هم گردن می کشند و به او زل می زنند اما هیچ وقت قیافه شما برایشان عادی نمی شود چون سه ثانیه بعد همه چیز یادشان می رود.

با این حال، با آن قیافه های خونسرد و بی تفاوت موجدات بامزه و دوست داشتنی هستند. از اینجا می توانید به سمت دریاچه از پله پایین و پایین تر بروید تا به یک پل زیبای چوبی در وسط دریاچه برسید. بدون اغراق پرسروصداترین قسمت باغ همین جاست که مدام صدای شیرجه مرغابی ها و تند تند بال زدن غازها بلند می شود. منظره این قسمت از باغ با درخت هایی که دور دریاچه را گرفته اند، به شدت کارت پستالی است.

طوری که انگار مستقیم سر از یکی از تابلوهای باب راس درآورده اید. تنها چیزی که یادآوری می کند هنوز در شهر هستید، ساختمان های بلندی است که هنوز پشت سرتان قرار دارند. حالا با این همه پرنده، اردک های سیاه کاکل، فلامینگوهای سفید و پلیکان هایی که با آن منقار بامزه شان مشغول بازی هستند، تهران دیگری شهر نیست که کلاغ ها هم از آن فرار کرده اند؛ تهران خانه جدید پرنده های جهان است.


غازهای کاخ صدام اینجا هستند!

مهندس حسن کریمیان، شهردار منطقه 4 تهران با آن لهجه شیرین اصفهانی در مورد سختی های احداث باغ پرندگان با جزئیات کامل حرف می زند اما موقع صحبت از مشکلات هم برق رضایت خاصی در چشم هایش دیده می شود. کریمیان حالا آنقدر به این باغ افتخار می کند که باور دارد اینجا حتی از باغ پرندگان شهر خودش، اصفهان هم بزرگتر، کاملتر و از هر جهت بهتر است.

شهردار منطقه 4 می گوید: «باغ پرندگان تهران، بعد از برج های آزادی و میلاد به یکی دیگر از سمبل های شهر تبدیل می شود به جرات می گویم این مجموعه، یکی از بی نظیرترین باغ های پرندگان نه تنها در ایران و خاورمیانه که در جهان است. ما در اینجا 55 گونه پرنده داریم که تعداد آنها به 6500 عدد می رسد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید غازهای کاخ صدام هم در باغ پرندگان تهران هستند. این غازها را برای ما از عراق آورده اند.»

به گفته کریمیان بیشتر پرندگان این باغ فعلا بومی ایران هستند اما از آسیا، اروپا و آفریقا هم پرنده های نادری به تهران آورده شده اند. او در مورد سلامت پرنده های باغ هم اطمینان خاطر می دهد: «مجموعه مجهز به کلینیک مخصوص پرندگان است تا از بیماری احتمالی آنها جلوگیری شود.

ما اینجا سالم ترین پرنده ها را داریم، چون 30 گروه متخصص محیط زیست در اینجا مستقر هستندو هر پرنده ای قبل از ورود باید توسط پزشکان ما معاینه شود. در باغ پرندگان محل وسیعی برای قرنطینه داریم؛ خلاصه اینکه در باغ پرندگان تهران به هیچ پرنده ای بد نمی گذرد.»

کریمیان معتقد است اگر مشکلی پیش نیاید و تامین اعتبار صورت بگیرد، در نیمه دوم سال 92 فاز 2 باغ پرندگان هم به اتمام می رسد. فاز اول که اردیبهشت امسال به بهره برداری رسید، مخصوص پرنده های «آبچر» - پرنده هایی که نمی توانند پرواز کنند و ارتفاع پرواز کمی دارند - است و فاز دو مخصوص پرنده های «دشت چر»، پرنده هایی که ارتفاع پروازشان بیشتر از 50 متر است. ضمنا به گفته آقای شهردار، قیمت بلیت باغ پرندگان تهران فعلا مثل اصفهان، 4 هزار تومان در نظر گرفته شده است.