سبك های مبلمان و دكوراسیون اروپا

خانه طراحی: اشرافیت فرانسه، هنر دكوراسیون و مبلمان را به اوج شكوفایی رساند و در طی ۵۰۰ سال شاهكارهای جاودانه ای به جهان عرضه كرد.

در طول پنج قرن هنر دكوراسیون و مبلمان هیچگاه ییا تغییر شكل ناگهانی نداشته است، هر سبك پیش درآمدی است برای سبك بعدی و ادامه آنچه كه بطور كلی در سبك های دكوراسیون اروپایی به چشم می خورد و دقت آمیخته به وسواس كارگران در به وجود آوردن گوشه ها و ریزه كاریهای مختلف است. طراحان و كارگران مبل ساز در ضمن سعی داشته اند كه زیبایی و هماهنگی را نیز به هم آمیزند.

واضح است كه این گروه كثیر به وسیله عده زیادی مشتری هنردوست و ثروتمند كه تعدادشان در قرون گذشته اروپا زیاد بوده است، تشویق شده اند، به همین علت است كه هنر دكوراسیون و مبلمان در اروپا این چنین شكفته شده است و كشورهای مختلف بویژه فرانسه از این نظر صاحب سبك شناخته شده اند.

برای شروع طبقه بندی سبك های مبلمان و دكوراسیون اروپا باید قرون وسطی را به عنوان نخستین دوره انتخاب كرد و به ترتیب پیش رفت.

قرون وسطی:


از قرون وسطی مبلمان زیادی در دست نیست، مبلهای هنری و وسایل زندگی ارزشمند گرانقیمت در قرون وسطی در انحصار اربابها بود و به همین علت تعداد آنها روی هم رفته چندان قابل توجه به نظر نمی رسد. اولین گروهی كه سعی كرد مبل سازی وساختن وسایل خانه را به یك هنر ظریف تبدیل كنند، نجاران قرون وسطی بودند و اولین چوبی كه به كار بردند، چوب درخت بلوط بود.

تركیب آهن و چوب هم از خصوصیات قرون وسطی است، دستگیره های بزرگ آهنی، نبشی هایی كه برای استحكام بیشتر به كار برده می شدند و قفلهای مختلف.

در اواخر قرن چهاردهم مبل سازی دیگر یك هنر به شمار می رود و از این به بعد تغییرات و تحولات چشمگیر و قابل توجه هستند. كنده كاریها روز به روز بیشتر می شود و ظرافتی كه در طرحهای كنده كاری شده دیده می شود، بیش از پیش ارزش این هنر را بالا می برد.

وسایلی كه در این دوران بیش از هر وقت دیگر ساخته می شوند، به ترتیب عبارت است از بوفه، صندوقهای بزرگ، نیمكت، تخت خواب و صندلی ویژه ارباب ها.

دوران رنسانس:

ایتالیا نخستین كشوری است كه از قرن پانزدهم با اعجاز زیاد، یادگاریهای گذشته را باز می یابد و به سوی هنر قدیم رو می گرداند.

از این زمان تا نیمه اول قرن هجدهم دوران باستان روی هنر و بخصوص هنر دكوراسیون، معماری ومبلمان تأثیر می گذارد، قصرهای برج و بارودار جای خود را به خانه های بازتر با فضای روشن تر می دهد. زندگی آرام تر می گردد و تجمل پرستی آغاز می شود، چوب درخت بلوط جای خود را به چوب گردو می دهد كه روشن تر و نرم تر است و خیلی راحت تر تغییر می پذیرد.


یكی از هنرهای اختصاصی دوره رنسانس، جاسازی مرمر، فلزات گرانبها، عاج و استخوان درون چوب است. این هنر جدید به علاوه هنر كنده كاری جلا و شفافیت خاصی به وسایل ساخته شده می دهد، چون در این دوره به هم آمیختن رنگها مد روز است.

نیمه اول قرن هفدهم «سبك لویی سیزدهم»

در این سبك هنرمندان ایتالیا بیش از سایر هنرمندان سهم دارند، در این دوره وسایل خانه بیش از گذشته سنگین و ثابت می شدند، مبل ساز و طراحان دكوراسیون توجه زیادی به راحتی وسایل خانگی دارند، به همین دلیل مبل و صندلی تشك دار با روكش پارچه به وجود می آید و به طرح و نقش روی پارچه اهمیت بیشتری داده می شود و كنده كاری روی چوب ارزش خود را از دست می دهد، هنر ویژه سبك لویی سیزدهم هنر خراطی روی پایه ها و دسته های میز و صندلی است.

سبك لویی چهاردهم:

در میان تمام سبكهایی كه به نام پادشاهی خوانده شده است، هیچ یك در حقیقت به اندازه سبك لویی چهاردهم به سلیقه و خواسته های شخصی پادشاه وابسته نبوده است، این پادشاه مقتدر و مستبد با داشتن روحیه تجمل پرستی و هنردوستی مجموعه اعجاب آوری از مبلمان و وسایل خانه را در قصرهای متعدد خود گردآوری كرده بود كه از نظر ظرافت، هماهنگی و طرح بی نظیر است.


یكی از خصوصیات مهم سبك لویی چهاردهم، فرم كج و عقب رفته پشتی صندلیها و مبلها است كه راحتی بیشتری به آنها می دهد. رنگ كردن چوب مبلها به رنگ طلایی نیز در این دوره به اوج شكوفایی خود می رسد، بطوری كه رنگ آمیزی چوب های كنده كاری شده نیز هنری ظریف و قابل توجه به شمار می رود.

در دوره لویی چهاردهم مبلمان جدیدی به نام كتابخانه یا قفسه های كتاب هم به وجود می آید كه تا این دوره در هیچ یك از سبكها دیده نمی شود.

سبك رژنس:

این سبك به علت خستگی شدید هنرمندان از طرحهای پیچیده و كنده كاریهای ظریف، همچنین توجه پادشاه و درباریان به سبك های ساده تر و فانتزی تر به وجود آمد. توسعه این سبك را در نیمه اول قرن هجدهم شاهدیم كه اسكلت بندی ها تقریباً حفظ شده اند، ولی دیگر تجمل پرستی تا حد زیادی از بین رفته است و ساده گرایی در تمامی زمینه ها دیده می شود.

سبك لویی پانزدهم:

از این دوره به بعد است كه هنرمندان و طراحان مختلف اروپایی دوباره از زیر تسلط هنر دوران باستان شانه خالی می كنند و به ابداع سبكی به تقریب مستقل اقدام می كنند تا به ریزه كاریها.


در این دوره مبلهای پشت بسته كه پهلوهای آن به قسمت پشتی وصل است، ابداع می شود و یك بالشتك اضافی نیز به مبلها اضافه می گردد تا به این ترتیب راحتی آنها از هر جهت تضمین شود و در همین راستا هنر نقاشی روی چوب رونق می گیرد، برنزكاری نیز از ویژگی های مهم سبك لویی پانزدهم است.

سبك لویی شانزدهم:

با شروع پادشاهی لویی شانزدهم بار دیگر سبك های مبلمان تغییرات محسوسی پیدا می كنند و یكی از زیباترین سبك های دوران گذشته اروپا و بویژه فرانسه را به وجود می آورد. شاید بیشتر زیبایی و ظرافت این سبك مدیون «ماری آنتوانت» ملكه فرانسه باشد.

از ویژگی های مهم سبك لویی شانزدهم سبك خراطی مارپیچ پایه های صندلی و مبل و میزها است. از طرف دیگر رنگ آمیزی چوب به رنگهای روشن سفید، مغز پسته ای و طوسی روشن هم از اختراعات این دوره است. برای مبل های مجلل تر رنگ طلایی همچنان پابرجاست.


سعی هنرمندان در این دوره بیشتر این بوده كه مبلمان ها و تزئینات را تكمك جهش و یل كنند، ابداع ویترین با شیشه های بزرگ مستطیل شكل از كارهای تازه این دوره می توان شمرد، به این ترتیب محفظه ویژه ای برای نگهداری اشیای گرانبها در سالن های اشرافی به وجود آمد.

با شروع انقلابهای بزرگ در اروپا، هنر دكوراسیون و مبلمان تا حد زیادی از رونق می افتد، در این دوران سعی و كوشش مبل سازان و هنرمندان بر این است كه تا حد امكان به سادگی رو كنند.