بلندترین برج های جهان کدام اند؟

مجله تجارت فردا - ترجمه محسن عارفی: «سر هنری بسمر»، مهندس انگلیسی متولد 19 ژانویه 1813، و مخترع فرآیند تولید فولاد است. وی همچنین، بیش از 100 اختراع دیگر نیز در زمینه شیشه، آهن و فولاد انجام داد اما هیچ کدام از اختراعاتش مانند فرآیند تولید فولاد، برای بشر منشاء خدمات نشد. در سال های دهه 1850 معرفی مراحل تولید بسمر، تولید انبوه فولاد (شکل سخت تر و بادوام تر آهن) را امکان پذیر کرد.

در مدت کوتاهی در آمریکا و بریتانیا فولاد در سطح وسیعی جای آهن را در زمینه های مختلفی چون صنایع کشتی سازی، خطوط راه آهن و معماری گرفت. گرچه طلوع عصر فولاد به خودی خود بر اندوخته علمی مهندسان ذوب فلزات عنصر تازه ای اضافه نکرد اما صرفا از یک فلز قدیمی، فلز موثرتری به وجود آورد. بنابراین، در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شاهد معرفی و عرضه فلزات جدید و ترقی فاحش تعداد آلیاژهای قابل دسترس بودیم. این اختراع بسمر، انقلاب عظیمی در صنعت ساختمان سازی ایجاد کرد زیرا ظهور این فاز مستحکم، باعث شد امکان احداث ساختمان هایی با ارتفاعات بالاتر، میسر شود.

نخستین آسمان خراش دنیا

از «ساختمان بیمه مسکن» که در سال 1884 در شهر «شیکاگو» واقع در ایالت ایلینوی آمریکا احداث شد، با عنوان نخستین آسمانخراش جهان یاد می شود. این بنای منحصر به فرد، نخستین ساختمان بلندمرتبه ای محسوب می شد که در اسکلت آن از فولاد استفاده شد. درواقع، یک اسکلت فولادی ضد حریق، این بنا را از داخل و خارج سرپا نگه می داشت. این آسمانخراش، به دلیل داشتن معماری منحصر به فرد و اسکلت مقاوم در برابر وزن، به عنوان نخستین آسمانخراش جهان شناخته شد؛ با این حال، این بنا هرگز بلندترین بنای جهان و حتی شیکاگو نبوده است. «ساختمان بیمه مسکن» شیکاگو، 10 طبقه داشت که ارتفاع آن به 24 متر می رسید. البته در سال 1890 میلادی، دو طبقه دیگر به آن افزوده شد.

طراح و معمار این آسمانخراش، «ویلیام لی بارون جنی» بود. به لطف استفاده از فولاد، وزن این بنا، به یک سوم ساختمان های سنگی می رسید. بنابراین، این مساله نگرانی مقامات شیکاگو را هنگام سنجنش استحکام این بنا، برانگیخت که مبادا با سبک تر شدن وزن آن، استحکام این بنا نیز کاهش یافته باشد. بعدها، «ساختمان بیمه مسکن» به سمبلی در مکتب معماری تبدیل شد که به آن عنوان «مکتب شیکاگو»، اطلاق شد. ساخت این آسمانخراش، راه برای احداث آسمانخراش های بعدی باز کرد. معماران مکتب شیکاگو اساس ساختمانی تازه ای در ساخت بناهای خود به کار بردند که شامل موارد ذیل می شود:

اسکلت آهنی، که در آن زمان صرفا «ساختمان شیکاگو» نامیده می شد. پی شناور، نیز که مناسب با خاک سست شیکاگو است اختراع این معماران بود. پنجره هایی بزرگ که طول آن در جهت افقی قرار گیرد نیز برای نخستین بار توسط این معماران به کار رفت و از همین رو «پنجره های شیکاگو» نامیده شد. ساختمان های تجاری و اداری نیز زاده نیروی خلاقه این معماران بود. درواقع مکتب شیکاگو منشور اولیه معماری مدرن است و در این دوره برای اولین بار ساختمان های بلند ساخته شد.

آغاز صنعت آسمانخراش ها در جهان

آسمانخراش های نخستین، درواقع، شامل بناهای بلندمرتبه و ساختمان های تجاری می شدند که حدفاصل سال های 1884 تا 1939، عمدتا در شهرهای آمریکایی نظیر نیویورک و شیکاگو بنا نهاده شدند. شهرهای آمریکایی اساس از ساختمان های کم ارتفاع تشکیل می شدند اما پس از جنگ داخلی و افزایش چشمگیر دستمزدها و همین طور افزایش استفاده از زمین های شهری، در دهه 70 قرن 18 میلادی، احداث ساختمان های بلند، رونق چشمگیری پیدا کرد. همچنین پیشرفت های تکنولوژی در این عصر امکان ساخت اسکلت های فولادی ضدحریق و پی ریزی عمیق را فراهم کرد. همچنین استفاده از امکانات و تجهیزاتی نظیر آسانسور و روشنایی برقی، مسیر ساخت آسمانخراش ها را بیش از پیش هموار کرد.

اعمال اولین محدودیت ارتفاع در ساخت آسمانخراش ها

ساخت آسمانخراش ها تحت مکتب شیکاگو، با هدف برقراری تعادل زیبایی شناسی و حفظ اهداف تجاری آنها انجام شد که این رویکرد منتهی به ساخت آسمانخراش های بزرگ و خاص مرفهان شد که فروشگاه ها و رستوران های متعددی را در طبقه همکف خود جای می دانند. اما در مقابل، آسمانخراش های احداثی در نیویورک، معمولا برج های باریک تری بودند که ظاهری متنوع تر داشتند. این آسمانخراش ها اغلب به دلیل نقصان در زیبایی ظاهری خود، با انتقادهای بسیاری مواجه می شدند. در سال 1892، مقامات شهر شیکاگو، ساخت آسمانخراش هایی با ارتفاع بیش از 26 متر را ممنوع کرده و درعوض ساخت آسمانخراش های مرتفع تر را به نیویورک منتقل کردند.

آسمانخراش های تاریخی

بنای E.V.Haughwout- 1857


بنای E.V.Haughwiut، یک ساختمان پنج طبقه به ارتفاع ۲۴ متر بود که توسط «جان پی. گاینور»، طراحی شد. این بنا در محله «سوهو» واقع در منتهن احداث شد. از نکات قابل توجه درباره این بنا می توان به استفاده از نخستین آسانسور در آن اشاره کرد. در ترایخ ۲۳ مارس سال ۱۸۵۷، نخستین آسانسور هیدرولیک جهان که توسط «الیشا گراوس اوتیس»، برای این بنا طراحی شده بود، با موفقیت در این مکان نصب و مورد بهره برداری قرار گرفت.

این آسانسور با هزینه ای بالغ بر ۳۰۰ دلار طراحی و نصب شد که ۲۰ متر بر ثانیه سرعت داشت. گرچه این آپارتمان نسبت به سایر آپارتمان های زمان خود بلندتر بود و نیازی هم به آسانسور نداشت اما معمار این بنا به خوبی می دانست که مردم بسیاری مشتاق هستند تا این آپارتمان را به واسطه داشتن این امکان منحصر به فرد برای زندگی یا تجارت، انتخاب کنند.

ساختمان اینگالز- ۱۹۰۳

ساختمان اینگالز، سرآمد نخستین بلندمرتبه سازی با استفاه از بتن آرمه است. این بنای ۱۶ طبقه در شهر سین سیناتی، ایالت اوهایو ساخته شد. طراحی، سرمایه گذاری و ساخت این بنا از سوی شرکت «الزنر اند اندرسون» انجام شد. از ساخت آن آپارتمان، با عنوان یک مهندسی شجاعانه و متهورانه یاد می شد اما موفقیت در ساخت آن، باعث پذیرش استفاده از بتن آرمه در ساختمان های بلندمرتبه در آمریکا شد. گفته می شود در زمان احداث این ساختمان، یک خبرنگار تمام شب بیدار ماند تا شاهد فروریختن آن و تهیه گزارشی از این اتفاق باشد. حال آن خبرنگار در قید حیات نیست اما این ساختمان هنوز هم پابرجاست.

ساختمان امپایر استیت- ۱۹۳۱


شهر نیویورک، در سال ۱۹۳۱ میلادی و با احداث آسمانخراش ساختمان «امپایر استیت»، که ساخت آن ۴۱۰ روز به طول انجامید، به آسمان متصل شد. این بنای قابل تحسین کهبا سبک معماری «آرت دکو»، بنا شده، نخستین آسمانخراشی است که ارتفاع آن از ۱۰۰ متر تجاوز کرد و تا سال ۱۹۷۲، عنوان بلندترین آسمانخراش جهان را در اختیار داشت.

برج های دوقلوی مرکز تجارت جهانی- ۱۹۷۲


برج شمالی مرکز تجارت جهانی در منطقه منهتن نیویورک، که ۱۱۰ طبقه داشت، برج امپایر استیت را از نظر ارتفاع پشت سر گذاشت و یک سال بعد ساخت برج جنوبی مرکز تجارت جهانی، آغاز شد که به دومین بنای بلند جهان تبدیل شد. در نهایت، در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، این دو برج با سرنوشت شومی مواجه شدند که در آن، حملات تروریستی موسوم به گروه القاعده، باعث شد این دو آسمانخراش با خاک یکسان شوند.

برج سیرس- ۱۹۷۳


برج سیرس که اکنون با نام برج ویلیس شناخته می شود، در سال ۱۹۷۳ میلادی بنا شد که با ارتفاع ۵۲۷ متری و ۱۱۰ طبقه، تا سال ۲۰۰۹ میلادی، بلندترین آسمانخراش جهان بود. این آسمانخراش همچنان بلندترین ساختمان آمریکا و سومین برج بلند در جهان است. این ساختمان یکی از مکان های گردشگری برای توریست هایی است که به شیکاگو سفر کرده اند و سالانه بالای یک میلیون نفر از این آسمانخراش دیدن می کنند. معمار این بنا بروس گری ام در اسکیدموز، اوینگز، مریل است.

برج های دوقلوی پتروناس- ۱۹۹۸


برج های دوقلوی پتروناس از بلندترین آسمانخراش های جهان هستند که در شهر کوالالامپور در کشور مالزی قرار گرفته اند. برج های دوقلو با احتساب آنتن بالای برج ها، ۴۵۲ متر ارتفاع دارند. تعداد طبقات هر برج ۸۸ طبقه است و جمعا ۷۸ آسانسور در این دو ساختمان فعال هستند. این دو برج از زیر توسط مرکز خرید سوریا به هم وصل هستند. همچنین پلی طبقات ۴۱و ۴۲ این دو برج را به هم متصل می کند. ارتفاع این پل از سطح زمین ۱۷۵ متر و طول آن ۵۶ متر است.

کار ساخت این برج ها از سال ۱۹۹۵ شروع شد و در زمانی کوتاه در سال ۱۹۹۸ به اتمام رسید. دولت مالزی ساخت این برج ها را به عنوان نماد پیشرفت اقتصادی این کشور در دستور کار خود قرار داد. امروزه برج های دوقلو پتروناس به یکی از نمادهای اصلی کوالالامپور و مالزی تبدیل شده اند. این برج ها توسط ژاپنی ها و کره ای ها- هرکدام یکی از برج ها- طی مسابقه ای برای تکمیل پروژه ساخته شده اند و سپس دو برج با پلی به هم متصل شده اند؛ این پل اتصالی هنگامی وزش بادهای شدید،جمع می شود. این برجها جزو بلندترین برج های دوقلوی دنیا به شمار می روند.

برج تایپه ۱۰۱- ۲۰۰۴


برج تایپه ۱۰۱ آسمانخراشی ۱۰۶ طبقه ای در بخش خینیی تایپه در کشور تایوان است. نام اصلی این برج پبیشتر «مرکز مالی تایپه» بود. این برج پس از برج خلیفه در دوبی بلندترین برج جهان است. این بزرگ ترین برج مسکونی جهان در منطقه ای زلزله خیز ساخته شده تا میزان مقاومتش را به نمایش بگذارد. «تایپه ۱۰۱» نام برج ۱۰۶ طبقه ای است که ۵۰۸ متر ارتفاع دارد. راز مقاومت این برج در کره فولادی است به وزن ۶۶۰ تن که در بیه طبقه ۸۷ تا ۹۲ «تایپه ۱۰۱» به ۱۶ بازوی فولادی آویخته شده است. این پاندول غول پیکر تعادل ساختمان را در برابر زلزله های بسیار شدید و توفان های مهیب که در این منطقه امری عادی و همیشگی است، حفظ می کند. بزرگ ترین ساعت عقربه ای جهان و همین طور سریع ترین آسانسور جهان با سرعت ۱۶.۸ متر بر ثانیه، در این برج نصب شده اند.

برج خلیف دوبی- ۲۰۱۰


برج خلیفه دوبی آسمانخراشی در شهر دوبی امارات متحده عربی است. این برج با ۱۶۳ طبقه قابل استفاده و ۸۲۸ متر ارتفاع، در حال حاضر بلندترین سازه و آسمانخراش ساخته شده به دست انسان است. ساخت این برج از ژانویه ۲۰۰۴ آغاز شد و در روز چهارم ژانویه ۲۰۱۰ گشایش یافت.

برج خلیفه در ابتدا با نام «برج دوبی» شناخته می شد اما در روز افتتاحیه توسط شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، نام آن به افتخار حاکم امارات، خلیفه بن زاید نهیان، به «برج خلیفه» تغییرک رد. برج خلیفه دارای بیش از هزار واحد آپارتمان، ۴۹ طبقه اداری، چهار استخر و یک کتابخانه مخصوص ساکنان است. همچنین هتل آرمانی با ۱۶۰ اتاق به طراحی جورجیو آرمانی در طبقات اولیه برج واقع است. طراحی این برج اثر شرکت آرمانی در طبقات اولیه برج واقع است. طراحی این برج اثر شرکت آمریکایی اسکیدمور، اوینگز، مریل (SOM) و ادرین اسمیت با الهام از معماری اسلامی، طبیعت صحرا و گل Hymenocallis است.

اسکای سیتی وان (چانگ شا)- ۲۰۱۳


عملیات احداث این برج که قرار بود با ارتفاع ۸۳۸ متر، در شهر چانگ شای چین و ظرف مدت تنها ۹۰ روز بنا شود، با انتقادات بسیاری مواجه شده و تاکنون آغاز نشده است. درصورت اتمام عملیات ساخت، آسمانخراش اسکای سیتی، به مرتفع ترین سازه بشری تبدیل می شد.