استقلال و پرسپولیس حراج می شود؟!

همشهری جوان: هفته گذشته بود که برای دومین بار آگهی مزایده دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در روزنامه های کثیرالانتشار چاپ شد. در متن آگهی نوشته شده بود هرکسی که علاقه مند به خرید دو باشگاه استقلال و پرسپولیس است، باید رقم پیشنهادی را تا پایان وقت اداری روز ۲۶ بهمن به سازمان خصوصی سازی ارسال کند. پیشنهادها در پاکت های مهر و موم شده باقی می ماند تا اینکه بالاخره در ساعت ۱۴ روز ۲۷ بهمن پاکت ها باز می شوند تا باشگاه استقلال و پرسپولیس به بالاترین پیشنهاد فروخته شود.

قیمت پایه مزایده هریک از دو باشگاه ۲۹۰ میلیارد تومان است و هر یک از مشتریان دست به نقد رقم بالاتری برای خرید دو باشگاه بپردازند، مالک باشگاه می شوند.

این تعبیری رویایی است که در ۲۰ سال گذشته بارها در فوتبال ایران شنیده شده. اگر بخواهیم کلیشه ای بنویسیم باید نوشت: «حتی خوشبین ترین هواداران استقلال و پرسپولیس هم پیش بینی نمی کردند روزی این دو باشگاه به بخش خصوصی واگذار شود». اما حالا رویا به واقعیت پیوسته، باید سراغ جزییات رفت. اما جزییات بزرگترین واگذاری تاریخ ورزش ایران چیست؟

آگهی مزایده فروش دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در چند روزنامه اقتصادی چاپ شده بود. اگر هم کسی آن را دیده باشد، احتمالا حوصله اش نکشیده متن ریز آگهی نیم صفحه ای سازمان خصوصی سازی را واو به واو بخواند. اما گر بخواهید در جریان بخش های کلیدی این آگهی قرار بگیرید، باید تلگرافی توضیح بدهیم مشتریان نباید سابقه بدهی معوق بانکی، سابقه محکومیت کیفری و سوءسابقه امنیتی داشته باشند. مشتریان- که احتمالا با رقمی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد تومان می توانند در خرید باشگاه موفق شود- باید ۴۰ درصد رقم نهایی را در ۲۰ روز ابتدایی پرداخت کند و ۶۰ درصد باقیمانده را در ۲۰ ماه آینده، در چهار قسط به فاصله ۵ ماه به حساب سازمان خصوصی سازی واریزکند.

درمتن آگهی شرط شده متقاضیان شرکت در مزایده نمی توانند همزمان در مزایده هردو باشگاه شرکت کنند و دارندگان سهام کنترلی باشگاه های ورزشی با فعالیت مشابه هم مجاز به شرکت در مزایده نیستند. البته غیر از برند استقلال و پرسپولیس که به خریدار واگذار می شود، مالکیت مجموعه ورزشی مرغوبکار و درفشی فر هم به نام خریداران منتقل خواهدشد. اما از روز ابتدایی انتشای آگهی مزایده فروش دو باشگاه، ایرادهای زیادی به نحوه فروش باشگاه ها گرفته شد. این ایرادها چه بودند؟


ساختمان دو باشگاه چه می شود؟

اولین ایراد در پروسه فروش استقلال و پرسپولیس، ساختمان دو باشگاه است. ساختمان هایی که الان دیگر سال هاست به عنوان خانه دو تیم محبوب تهرانی در سعادت آباد شناخته می شوند، متعلق به این دو باشگاه نیست. اگر حافظه خوبی داشته باشید، این دو ساختمان ها در دوران ریاست محمد دادکان در فدراسیون فوتبال به این دو باشگاه هدیه شد. دادکان آن روزها از ترس اینکه مدیران استقلال و پرسپولیس ساختمان باشگاه را بفروشند تا خرج هزینه های روزمره کنند، سند این دو ساختمان را به باشگاه های استقلال و پرسپولیس منتقل نکرد. سند این دو ساختمان هنوز بعد از گذشت سال ها در اختیار فدراسیون فوتبال است و حالا اگر دو باشگاه در مزایده سازمان خصوصی سازی واگذار شوند، ساختمان این دو باشگاه دوباره به فدراسیون فوتبال تعلق می گیرد و اصلا بعید نیست این بار فدراسیون فوتبال برای تامین هزینه های روزمره آنها را بفروشد.

سهامی عام یا سهامی خاص؟

چند ایراد دیگر هم در آگهی مزایده سازمان خصوصی سازی برای استقلال و پرسپولیس دیده می شود. یکی از این ایرادها این است که در آگهی مزایده چند جا اسم شرکت روی این دو باشگاه گذاشته شده، اما وقتی به فروش جزء به جزء می رسیم، در آگهی «برند و اسم» برای فروش آگهی شده اند. در این مدت هیچ کسی توضیح نداده در این مزایده شرکت واگذار نمی شود یا اینکه منظور از برند همان شرکت است؟ واگذاری برند به این معناست که اسپانسری می تواند از برند استقلال و پرسپولیس درآمدزایی کند! البته کارشناسان اقتصادی ایراد دیگری هم وارد کرده اند در متن آگهی سازمان خصوصی سازی از پرسپولیس به عنوان شرکت سهامی عام نام برده شده، اما باشگاه استقلال سهایم خاص است؟ اما این دو عبارت تفاوت های زیادی با هم دارند.

به شرکت هایی که بیشتر از ۵۱ دزصد سهام آنها در دست عموم مردم باشد، سهامی عام گفته می شود و از شرکت هایی که سهام آنها در اختیار افرادی خاص باشد، به عنوان سهامی خاص نام برده می شود. سهام شرکت سهامی عام در بورس واگذار می شود و این شرکت ها برای تامین سرمایه اقدام به پذیره نویسی عمومی می کنند ولی شرکت سهامی خاص، حق مراجعه به عموم مردم را ندارد و باید از منابع شخصی تامین اعتبار کند. با این حساب ابهام پیش می آید که استقلال را به عنوان سهامی خاص اشخاص می توانند بخرند اما پرسپولیس به عنوان سهامی عام باید پذیره نویسی شود و مردم آن را بخرند؟


خریداران چه کسانی هستند؟

از روز ابتدایی از حسین هدایتی به عنوان خریدار جدی پرسپولیس نام برده شد. حتی در هفته های گذشته تصویری از او کنار محمد رویانیان، علی پروین و امیر عابدینی منتشر شد تا نشان دهند مشت او برای خرید باشگاه پرسپولیس پر است. اما هدایتی تنها نامی نیست که این روزها به عنوان مشتری پرسپولیس شنیده شده. مالک یک تلویزیون فارسی زبان ماهواره ای هم در هفته های گذشته پیشنهادش را برای خرید پرسپولیس به سازمان خصوصی سازی ارسال کرد. اسماعیل ایزددوست که دی ماه به ورزشگاه درفشی فر سر زد تا امکانات آنجا را بررسی کند. او در ۱۰ سال گذشته در ترکیه اقامت داشته و در این سال ها بیشتر سرگرم مدیریت تلویزیونش بوده است. البته بعید نیست صلاحیت او برای مدیریت پرسپولیس تایید شود. از سوی دیگر شنیده یم شود دو تیم برای خرید استقلال پیش قدم شده اند. یکی از این تیم ها به سردمداری علی انصاری، مالک بازار موبایل و بازار مبل تهران است که در سال های گذشته اسپانسر همیشگی باشگاه بوده. شنیده می شود قلعه نویی هم از او برای خرید استقلال حمایت کرده است. از سوی دیگر شنیده می شود علی فتح الله زاده هم با تیم اقتصادی قدرتمندی دنبال خرید استقلال است. اما همه این نام ها را کنار بگذارید تا شما را با جدی ترین خریداران دو باشگاه آشنا کنیم. این دو خریدار کیستند؟

ورود اپراتورها

حرف از ۲ اپراتور تلفن همراه برای خرید دو باشگاه استقلال و پرسپولیس است. اپراتورهایی که به راحتی از پس قیمت ۳۰۰ میلیارد تومانی بر می آیند و البته در سال های گذشته ثابت کرده اند که می توانند در عصه ورزش درآمدزایی کنند. هر یک از این اپراتورها بارها در حوزه های مختلف حامی مالی تیم های ورزشی شده اند و از آن سو هم با ایجاد باشگاه های هواداری از کاربران درآمدهای خوبی به جیب زده اند. براساس شنیده ها جدی ترین خریداران استقلال و پرسپولیس این دو اپراتور هستند. البته هنوز معلوم نیست رقمی که آنها برای خرید استقلال و پرسپولیس پیشنهاد داده اند، بالاتر از دیگران است یا نه. شاید خریداران دیگری هم باشند که از آنها رقم بالاتری را پیشنهاد داده باشند، اما فعلا که باید تا ۲۷ بهمن ماه صبر کنیم.


جزئیات محاسبه قیمت دو باشگاه استقلال و پرسپولیس

هر دو ۲۹۰ میلیارد؟

اینکه دو باشگاه استقلال و پرسپولیس هر دو یک قیمت پایه برای مزایده داشتند، عجیب بود. پرسپولیسی ها مدعی بودند هوادار بیشتری دارند و باید گران تر باشند. استقلالی ها هم ادعا می کردند املاک باشگاهشان باارزش تر از سرخ هاست. اما انگار سازمان خصوصی سازی تصمیم گرفته بود که رقم پایه هر دو باشگاه را برای مزایده یکسان اعلام کند تا حساسیتی ایجاد نشود. اما سازمان خصوصی سازی چطور به رقم ۲۹۰ میلیارد تومان رسید؟ اینجا فهرستی از اموال دو باشگاه می بینید که مجموع هیچ کدام ۲۹۰ میلیارد تومان نیست اما سازمان خصوصی سازی با گرد کردن بری هر دو باشگاه به این عدد رسیده است.

• برند باشگاه پرسپولیس: ۲۳۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان

ورزشگاه درفشی فر: ۵۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان

تاسیسات دولتی ورزشگاه درفشی فر: یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان

ساختمان مرکزی باشگاه: ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان

مجموع: ۲۹۵ میلیارد تومان

• برند باشگاه استقلال: ۲۰۶ میلیارد تومان

ورزشگاه مرغوبکار: ۵۹ میلیارد تومان

تاسیسات دولتی ورزشگاه مرغوبکار: ۵۰۰ میلیون تومان

ساختمان مرکزی باشگاه: ۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان

ساختمان تلو: ۱۵ میلیارد تومان

مجموع: ۲۸۴ میلیارد تومان


مقایسه قیمت استقلال و پرسپولیس با قیمت برند باشگاه مشهور آسیایی

صدرنشینان قاطع قاره

استقلال و پرسپولیس ورزشگاه خانگی ندارند. ساختمان دو باشگاه هم که به نام باشگاه نیست و بعد از فروش احتمالا در اختیار فدراسیون فوتبال قرار می گیرد. ورزشگاه های مرغوبکار و درفشی فر هم که به عنوان زمین تمرینی دو باشگاه تنها آپشن ویژه فروش به حساب می آیند، مشکلات مالکیتی دارند و شاید به این راحتی ها به فرد خریدار نرسد. با این پیش زمینه خریدار رقمی را که برای خرید این دو باشگاه پرداخت می کند، برای خرید برند و لوگوی دو باشگاه هزینه می کند. اما لوگو و نام تجاری دو باشگاه این قدر می ارزد؟ سراغ یک تحقیق اقتصادی می رویم. دیوید هلگ، کارشناس اقتصادی در سال ۲۰۱۲ ارزش برند باشگاه های فوتبال در لیگ های معتبر را تخمین زد. از حاصل تحقیقات چندماهه او یک جزوه ۳۶ صفحه ای منتشر شده که روی وب به راحتی قابل دانلود است. بخش ویژه پژوهش دیوید هلگ این بود که تنها روی تیم های شناخته شده اروپایی کار نکرد و تیم های آسیایی هم جایگاه ویژه ای در آن گزارش داشتند. او ارزش لوگوی تیم های محبوب چند لیگ معتبر آسیا را تخمین زد که البته لیگ برتر ایران به خاطر شرایط خاص اقتصادی، از این پژوهش کنار گذاشته شده است. حالا بد نیست مقایسه ای کنیم بین رقم ۱۰۰ میلیون دلاری که باید برای برند استقلال و پرسپولیس پرداخت شود، با ارزش برند تیم های دیگر آسیا. در اینجا قیمت برند تیم های باارزش چند لیگ آسیایی را با هم مرور می کنیم.

کی لیگ کره جنوبی: اف. سی سئول ۳۱ میلیون دلار، سوان سامسونگ ۲۲ میلیون دلار، یوهانگ استیلرز ۱۸ میلیون دلار، جونبوک موتورز ۱۶ میلیون دلار، اولسان هیوندای ۱۴ میلیون دلار

جی لیگ ژاپن: ناگویا گرامپوس ۴۵ میلیون دلار، کاشیما آنتلرز ۴۰ میلیون دلار، اوراواردز ۳۸ میلیون دلار، گامبا اوزاکا ۲۸ میلیون دلار، اف، سی توکیو ۲۳ میلیون دلار

لیگ چین: گوانگ ژو ۶۵ میلیون دلار، بیجینگ گوان ۲۳ میلیون دلار، شاندونگ ۱۷ میلیون دلار، جیانگ سو ۱۳ میلیون دلار، لیائونینگ ۱۲ میلیون دلار

خاور میانه: الهلال عربستان ۲۱ میلیون دلار، الاتحاد عربستان ۲۰ میلیون دلار، العین امارات ۱۵ میلیون دلار، النصر امارات ۱۲ میلیون دلار

با ۱۰۰ میلیون دلار به جای خرید استقلال و پرسپولیس چه کار می توان کرد؟

آژاکس را سند بزنید!

برای همه ما روشن است که خریداران استقلال و پرسپولیس نیت کاملا فوتبالی ندارند و آنها دنبال این هستند که از محبوبیت این دو تیم استفاده کنند. حالا اگر فرض کنیم نیت اصلی خریداران استقلال و پرسپولیس فعالیت در حوزه فوتبال باشد، شاید انتخاب های جذاب تری پیش رویشان باشد. باز هم سراغ رقم احتمالی خرید دو تیم می رویم. رقمی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد تومان که اگر بخواهیم آن را به دلار تبدیل کنیم، چیزی حدود ۱۰۰میلیون دلار خواهدشد. با این پیش زمینه حالا بپرسیم در فوتبال اروپا با ۱۰۰ میلیون دلار چه کارهایی می شود کرد؟ شاید جواب بدهید با این پول می توان گرت بیل را خرید. اما ما پیشنهادهای جذاب تری برای شما داریم. شما با این پول می توانید یک باشگاه آبرومند در فوتبال اروپا بخرید. برای اینکه ذهنتان روش شود، بد نیست چند مثال ساده برای شما بزنیم تا بفهمید این رقمی که روی این دو تیم گذاشته شده، چقدر واقعی است. برای این کار سراغ تک تک لیگ های معتبر اروپایی می رویم تا ببینیم با ۱۰۰ میلیون دلار چه کار می توان کرد؟

لالیگا: چند ماه پیش شایعه شده بود که حسین هدایتی دنبال خرید بخشی از سهام باشگاه ختافه است. خبر کم کم جدی شد و حتی گزارشی از هدایتی در روزنامه مارکا هم به چاپ رسید. اما این اتفاق نیفتاد. حالا بد نیست قیمت کل باشگاه ختافه را با همه متعلقاتش بدانید؛ ۶۰ میلیون دلار. در لالیگا قیمت رئال مادرید و بارسلونا نجومی است و به یک میلیارد دلار می رسد. اما ۱۲ تیم از لیگ ۲۰ تیمی اسپانیا ارزشی کمتر از قیمت پایه سازمان خصوصی سازی برای استقلال و پرسپولیس دارند. اسپانیول تنها ۷۰ میلیون دلار قیمت دارد. لاکرونیا ۶۳ میلیون دلار قیمت گذاری شده و البته سلتاویگو ۵۵ میلیون دلار. البته تیم های ارزان قیمتی هم در لالیگا هستند. برای مثال الچه ۴۰ میلیون دلاری و لوانته ۵۰ میلیون دلاری روی هم به قیمت باشگاه استقلال نمی رسند.

لیگ برتر: با این پول می توانید ۵ تیم را در لیگ برتر انگلیس بخرید. سوانسی، کوئینز پارک رنجرز، ریدینگ، ساوتهمپتون و البته ویگان. بد نیست بدانید شما با کمی ولخرجی بیشتر به جای یکی از دو تیم استقلال یا پرسپولیس می توانید ویگان و ساوتهمپتون را با هم بخرید که مجموع قیمتشان کمی بیشتر از ۱۰۰ میلیون دلار است. ساوتمهمپتون پدیده این فصل لیگ برتر است که رونالدو کومان را روی نیمکت دارد. البته این را هم باید اضافه کرد که با خرید هر یک از باشگاه ها، ورزشگاه خانگی شان هم به شما تعلق می گیرد.

مثال ساده می زنیم. اگر شما ساوتهمپتون را بخرید. ورزشگاه سنت مری با ظرفیت ۳۲۵۸۹ نفر به نام شما سند زده می شود. البته ساوتهمپتون یک آکادمی فوتبال مجهز هم دارد که در صورت خرید باشگاه به شما منتقل می شود.

سری آ: یووه بالای ۸۵۰ میلیون دلار قیمت دارد و باارزش ترین باشگاه ایتالیایی به حساب می آید. اما احتمالا تعجب می کنید که باشگاه رم تنها ۳۰۰ میلیون دلار قیمت گذاری شده باشد؛ یعنی سه برابر گران از استقلال یا پرسپولیس. بد نیست بدایند با رقمی بین ۴۰ تا ۹۰ میلیون دلار که کمتر از ارزش استقلال و پرسپولیس است، می توان یکی از این ۹ باشگاه را خرید؛ چزنا، ورونا، امپولی، کیه وو، آتالانتا، پارما، تورینو، کالیاری و پالرمو.

پیشنهاد ویژه: البته که مالکان باشگاه آژاکس آمستردام این قدر راحت تیمشان را به شما نمی فروشند. اما قیمت این باشگاه ۱۲۰ میلیون دلار تخمین زده شده. تصور کنید به جای مدیر استقلال که هر هفته در مصاحبه ها باید برای جاسم کرار خط و نشان بکشد، به عنوان مالک آژاکس برای فروش پدیده تیمتان به رئال مادرید با فلورنتینو پرز ملاقات کنید.