ارزهای دیجیتال؛ ناپیداهای با ارزش!

روزنامه شهروند - عماد پورشهریاری: تیجان تیام، مدیرعامل موسسه کردیت سوییس در گفت‌وگو با رویترز درباره ارزهای دیجیتال و امکان سقوط ناگهانی این ارزها هشدار می‌دهد: «تا آن‌جا که ما اطلاع داریم تنها دلیلی که افراد در حال حاضر بیت‌کوین خریدوفروش می‌کنند کسب درآمد است که این همان معنای سوداگری و تعریف دقیق از حباب است.» ارزهای دیجیتال یک قدم دیگر به قرارگرفتن در میان ارزهای رسمی دنیا نزدیک شده اند. آرنود ماسِت، تحلیلگر مالی موسسه سويیس‌کوت (Swissquote) معتقد است كه این اقدام به موسسات و شرکت‌ها اجازه خواهد داد، استفاده از بیت‌کوین را گسترش دهند با این حال «سرمایه‌گذاران سنتی همچنان در این رابطه با احتیاط عمل می‌کنند و عجله‌ای نخواهند داشت».

با توجه به افزایش قیمت بیت‌کوین، مجموع بیت‌کوین‌های موجود به ارزشی بیش از ۱۲۲‌میلیارد دلار رسیده است. به گزارش وب‌سایت Coinmarketcap ارزش ارزهای دیجیتال از ۱۹۴‌میلیارد دلار عبور کرده است که این رقم بیش از مجموع ارزش شرکت‌های بزرگی مانند گلدمن ساچز و مورگان استنلی است.

لوکمن اوتونوگا، تحلیلگر FXTM معتقد است كه «باید به خاطر داشته باشیم که دستاوردهای بیت‌کوین نه‌تنها یک پدیده به حساب می‌آیند بلکه تا اندازه‌ای ترسناک هستند.» همه اینها یعنی باید توجه بیشتری به ارزهای دیجیتال داشته باشیم.

ارز دیجیتال چیست؟

با رشد فضای مجازی و اینترنت و نفوذ آن در تمام مظاهر زندگی، ارزهایی ایجاد شده که متعلق به هیچ کشور خاصی نیستند و می‌توان از آنها همانند سایر ارزهای رایج کشورها استفاده کرد؛ به این واحدهای پولی جدید، ارزهای رمزگذاری شده، پول دیجیتال، ارز دیجیتال یا پول آنلاین گفته می‌شود. در حال حاضر بسیاری از وب‌سایت‌های فروش آنلاین و همین‌طور فروشگاه‌ها، هتل‌ها و مراکز تجاری در سراسر دنیا از این ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. همچنین صرافی‌های متعددی در تمام کشورها اقدام به خریدوفروش ارزهای دیجیتال می‌کنند. ارزهای دیجیتال بشدت رمزگذاری شده‌اند و رهگیری آنها کار چندان راحتی نیست؛ به همین دلیل استفاده از آن در بازار سیاه مانند خریدوفروش مواد مخدر، اسلحه، قاچاق و مانند آن طرفدارهای زیادی دارد.

بیت‌کوین از نخستين ارزهای دیجیتال است که در ‌سال ۲۰۰۹ ایجاد شده و در حال حاضر بزرگترین ارز دیجیتال موجود در جهان است. در کنار بیت‌کوین حدود‌ هزار ارز دیگر وجود دارد که بسیاری از آنها صرفا یک ترفند و برنامه کلاهبرداری آنلاین هستند.

درباره تأسیس و نحوه شکل‌گیری بیت‌کوین داستان‌ها و نظریه‌های مختلفی مطرح شده است؛ اما موسس آن و گروه هدایت‌کننده‌اش هنوز برای عموم و رسانه‌ها مشخص نشده است. برخی رسانه‌ها مانند نیوزویک، ان‌پی‌آر و نیویورک تایمز تلاش‌های روزنامه‌نگارانه زیادی برای کشف ماهیت این گروه اسرارآمیز انجام داده‌اند که نتایج آن پس از مدتی تکذیب و یا توسط افراد مختلف نفی شده است. برخی رسانه‌های عامه‌پسندتر در گزارش‌های ماجراجویانه‌تری بیت‌کوین را پروژه‌ای در سازمان سیا یا اداره امنیت ملی آمریکا معرفی می‌کنند که اهداف مختلفی مانند هدایت بازار سیاه و حتی مقابله با ارزش روزافزون یوانِ چین را دنبال می‌کند.

دلایل صعود ارزهای دیجیتال

با افزایش قیمت انفجارگونه بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال، دلایل مختلفی برای این صعود مطرح می‌شود. نشریه اکسپرس در گزارشی به این دلایل می‌پردازد. اقبال گاندهام، مدیر موسسه مالی eToro در انگلستان افزایش قیمت بیت‌کوین در ماه‌های اخیر را حباب نمی‌داند: «فکر نمی‌کنیم که این افزایش حباب بازار باشد و یک روند معمولی است. اگر دوره‌های زمانی دو تا سه ساله را بررسی کنیم، می‌بینیم که بیت‌کوین صعودی یکنواخت داشته است.» گاندهام نیز تصمیم CME را از دلایل رشد بیت‌کوین در روزهای اخیر می‌داند: «آخرین افزایش قیمت به خاطر تصمیم CME در به رسمیت‌شناختن بیت‌کوین است که سرمایه‌گذاران بیشتری را به استفاده از این ارز ترغیب می‌کند و این خود نشانه‌ای از حرکت بیت‌کوین به سمت جریان اصلی [اقتصاد] است.»

با این حال کارشناسان اقتصادی درباره دلایل صعود قیمت ارزهای دیجیتال به‌خصوص بیت‌کوین و حبابي‌بودن یا نبودن آن نظرات یکسانی ندارند. کنت روگاف، استاد اقتصاد در دانشگاه‌ هاروارد در یادداشتی در روزنامه گاردین به نشانه‌های ترکیدن این حباب اشاره می‌کند و می‌نویسند که وال‌استریت می‌تواند خود با ایجاد ارزهای دیجیتال نقش مهمی در این موضوع ایفا کند: «تاریخچه طولانی واحدهای پولی نشان می‌دهد كه نوآوری‌های بخش خصوصی پس از مدتی توسط دولت‌ها تبیین و قانو‌ن‌گذاری می‌شوند. درباره آینده و رشد بیت‌کوین در سال‌های آینده نظری ندارم اما دلیلی وجود ندارد که انتظار داشته باشیم ارز مجازی سرنوشت متفاوتی داشته باشد.»

نشریه فوریس نیز به دلایل افزایش بیت‌کوین در ماه‌های اخیر می‌پردازد و فعالیت‌های اخیر در کره‌جنوبی را از دلایل این رشد معرفی می‌کند: «در زمان تهیه این گزارش کره‌جنوبی صاحب 65‌درصد پولی است که از بیت‌کوین به دست می‌آید.» شون‌والش از شرکای موسسه Redwood City Ventures بر نقش کره‌جنوبی بر افزایش ارزش بیت‌کوین تأکید دارد و آنها را معامله‌گرهایی باهوش معرفی می‌کند. او معتقد است این اعضای بازار بیشترین سود را از نوسانات ارزهای رمزگذاری شده به دست آورده‌اند.

ارزهای دیجیتال، واحدهای پولی امید

از نقطه‌نظرهای آرمانی و شاید آنارشیستی بیت‌کوین و پول‌های مجازی راهی برای خروج از سلطه دولت‌ها و به‌خصوص حکومت‌های سرمایه‌داری است. اقتصاد تحت حاکمیت دلار مورد انتقاد بسیاری قرار گرفته است و بسیاری از کشورها به دنبال جایگزینی دلار با واحدهای ارزی دیگر هستند؛ اما در صورت حذف دلار به‌ عنوان اصلی‌ترین ارز مبادله‌شده در جهان کدام واحد پولی را می‌توان جایگزین آن کرد؟ یوان؟ روبل یا یورو؟ بسیاری استفاده از یک واحد پولی دیجیتال مانند بیت‌کوین را یکی از راه‌های خروج از این سلطه می‌دانند.

جیمی بارتلت، مدیر مرکز تحلیل رسانه‌های اجتماعی دموس در انگلستان در یادداشتی در گاردین، واحدهای پولی دیجیتال را آنارشی‌گری‌های رمزگذاری‌شده (کریتپتو آنارشیسم) نام‌گذاری می‌کند: «رشد آنارشیسم رمزگذاری‌شده خبر خوبی برای کاربران است اما برای دولت‌ها خبر بدی است. این مسیر چندان هموار نیست اما فناوری‌های دیجیتال به قدرت بخشیدن به افراد از جیب دولت تمایل زیادی دارند. نیروهای پلیس مدعی هستند که به علت گسترش ابزارهای رمزگذاری نمی‌توانند با اشکال جدید جنایات آنلاین مقابله کنند. کنترل و نگهداری محتواهای مخفی، حق نشر، محتواهای خلاق و تصاویر حقوقی هر روز سخت می‌شود. آنارشیسم رمزگذاری از طریق میلیون‌ها نفری است که ناخواسته به امنیت آنلاین اعتماد می‌کنند، در حال تصرف تمام جهان است.»

مخاطرات و مزایای استفاده از پول دیجیتال

جنیفر اسپنسر، نویسنده میهمان در وب‌سایت آنترپرنر درباره مخاطرات و مزایای استفاده از واحدهای دیجیتال می‌نویسد: «نخستين‌باری که اصطلاح بیت‌کوین را شنیدم در یک فروشگاه بزرگ بودم. شنیدم که کسی گفت خریدش را با نوعی ارز دیجیتال انجام داده است. آن زمان خنده‌ام گرفت، حالا پس از سال‌ها، بسیاری از نام‌های تجاری و فروشگاه‌های آنلاین از این پول‌های دیجیتال استفاده می‌کنند.»

یکی از مهمترین ویژگی‌های بیت‌کوین استفاده از فناوری پیچیده‌ای به نام بلاک‌چِین است. فناوری بلاک‌چین یا زنجیره بلوک یک پایگاه داده است که همه تراکنش‌ها و رویدادهای دیجیتال در آن قرار می‌گیرد؛ اما برخلاف پایگاه‌های داده مرسوم، در این فناوری هیچ‌کس بر پایگاه نظارت و مدیریت نمی‌کند، هیچ داده‌ای تغییر و پاک نمی‌شود و اطلاعات در آن قطعی است. علاوه بر بیت‌کوین که بزرگترین استفاده‌کننده از این فناوری است، پیش‌بینی می‌شود در مبادلات مالی در سال‌های آینده این فناوری کاربردهای زیادی داشته باشد.

چارلز بوایرد، نویسنده حوزه اقتصاد و مشاور اقتصادی در گفت‌وگو با اکسپرس امنیت بالای استفاده از این ارزها را مزیت آنها می‌داند، به گفته او پول‌های دیجیتال برخلاف بسیاری از کارت‌های اعتباری قابلیت جعل ندارند و فرستنده نمی‌تواند پول ارسال‌شده را بازگرداند. علاوه بر این در پول رمزگذاری‌شده هویت طرفین معامله ثبت نمی‌شود. همچنین ارز رمزگذاری‌شده مسائلی مانند نرخ سود، هزینه جابه‌جایی و تبدیل را ندارد.

با این حال استفاده از ارزهای دیجیتال و پول‌های رمزگذاری شده مخاطراتی نیز دارد که می‌توان به نوسانات قیمت و یا دخالت‌های دولت‌ها در اَشکال قانونی مختلف اشاره کرد. به گفته فریدمن، موسس و مدیرعامل شرکت خدمات مالی مِیک لیموناد «باید انتظار ادامه نوسانات قیمت را داشت. ارزهای رمزگذاری‌شده مرزهای جدیدی دارند. بنابراین خرده سرمایه‌گذاران باید همزمان با توسعه بازار انتظار نوسان قیمت و کم و زیاد شدن ارزش آن را داشته باشند. با این‌که ارزهای رمزگذاری‌شده تاکنون رشد بسیار زیادی داشته‌اند اما همچنان بخش کوچکی از اکوسیستم تجارت جهانی را شامل می‌شوند.

قانون‌گذاران و سیاست‌گذاران برای تشخیص تأثیرات احتمالی ارزهای رمزگذاری‌شده بر ثبات اقتصادی یا مخاطرات سیستمی دایما بر این ارزها نظارت دارند.»
جنیفر اسپنسر در انتها نگاهی خوش‌بینانه خود را با کمی تردید همراه می‌کند و می‌نویسد که «معامله با ارزهای رمزگذاری‌شده به این معنا است که شما بر پول خود و کسی که برای او پول ارسال می‌کنید، کنترل کامل خواهید داشت. به‌طور خلاصه ارزهای رمزگذاری‌شده به‌تدریج به یکی از سریع‌ترین اشکال پرداخت آنلاین تبدیل خواهد شد.»

حباب بیت‌کوین یا نظریه احمق بزرگتر

همزمان با افزایش ارزش بیت‌کوین نشریه اکونومیست در یادداشتی این پدیده را یک حباب معرفی می‌کند؛ اما در عین حال آن را یک اتفاق رو به رشد می‌داند: «نشانه‌ها حاکی از ورود بیت‌کوین به مرحله‌ای جدید هستند. این بازار گاهي ارزش‌گذاری بسیار بالایی دارد.»

به عقیده نویسنده بیت‌کوین یک واحد پولی واقعی نیست و برای مصارف مالی استفاده نمی‌شود، درواقع این خود بیت‌کوین است که مورد استفاده خریداران قرار می‌گیرد و یک محصول به شمار می‌رود: «مردم بیت‌کوین را برای استفاده از کارهای روزمره خود نمی‌خرند. واحدهای پولی برای تبدیل‌شدن به وسیله‌ای برای معاملات باید ارزش ثابتی داشته باشند. خریداران بیت‌کوین معمولا پول خود را که ممکن است فردا افزایش قیمت داشته باشد را خرج نمی‌کنند؛ همین‌طور فروشندگان هم پولی را که امکان دارد سقوط کند را دریافت نمی‌کنند.»
در اقتصاد نظریه‌ای وجود دارد با عنوان «نظریه احمق بزرگتر» یا «نظریه احمق‌تر از من»، بر اساس این نظریه قیمت اجناس نه براساس قیمت ذاتی آنها بلکه بر پایه انتظارات غیرعادی و غیرمنطقی بازار تعیین می‌شود.

به این معنا که خریدار این طور خود را قانع می‌کند که می‌تواند محصول خود را با قیمت بالاتری به شخص دیگری بفروشد. در واقع همیشه شخص احمق‌تری وجود دارد که کالا را با قیمتی بسیار بالاتر از ارزش خود آن خریداری کند. چنین رفتارهایی از سوی خریداران ایجاد حباب می‌کند که درنهایت با ترکیدن این حباب قیمت کالا سقوط می‌کند. نویسنده اکونومیست معتقد است اتفاقی که در ماه‌های گذشته برای بیت‌کوین رخ داده افزایش واقعی این ارز دیجیتال نیست بلکه حبابی است که به‌زودی خواهد ترکید: «افراد بیت‌کوین را می‌خرند و انتظار دارند افراد دیگری آن را با قیمت بالاتر از آنها خریداری کنند و این همان نظریه احمق‌تر از من است. اگر همه تصمیم به آزاد‌کردن میلیونی بیت‌کوین‌های خود داشته باشند، بازار خشک خواهد شد و قیمت سقوط خواهد کرد. و از آنجا که سرمایه‌گذاران احتمال چنین رخدادی را می‌دهند، اشتیاق زیادی برای اولین‌بودن در فروش ایجاد شده است. زمانی که سقوط اتفاق بیفتد که چندان هم دور نیست، سقوطی چشمگیر خواهد بود.»

ورود آمازون به بازار پول‌های دیجیتال؟!

چند روز گذشته دنیای ارزهای دیجیتال با شک ورود احتمالی مجموعه بزرگ آمازون به بازار پول‌های دیجیتال روبه‌رو شد. به نظر می‌رسد آمازون برنامه‌های از پیش مطرح نشده‌ای برای استفاده از پول‌های دیجیتال داشته باشد. این غول اینترنتی در روزهای گذشته دامین‌هایی مرتبط با پول‌های رمزگذاری شده خریداری کرده است؛ دامین‌هایی مانند amazoncryptocurrency amazonethereum و amazoncryptocurrencies. با این حال مدیران آمازون تاکنون داشتن هرگونه برنامه برای پذیرش چنین ارزهایی را تکذیب کرده‌اند. پاتریک گوتیر از مدیران بخش مالی این شرکت ماه گذشته به سی‌ان‌بی‌سی گفت که به علت نبود تقاضای بالا، آمازون برنامه‌ای برای قبول ارزهای رمزگذاری‌شده ندارد و این شرکت صرفا به دنبال حفظ نام تجاری خود است.

البته آمازون دامین amazonbitcoin را سه‌ سال پیش خریداری کرده است و در حال حاضر این دامین بر روی سایت اصلی دایرکت می‌شود. به نظر می‌رسد شرکت‌های بزرگی مانند آمازون که بر پایه خریدوفروش اینترنتی حرکت می‌کنند، پول‌های دیجیتال را به‌عنوان یکی از روش‌های آینده نه چندان دور بازار آنلاین به‌طور کامل و دقیق رصد می‌کنند.
چنین اخباری گرچه ممکن است شایعه یا اقدامی از سوی سرمایه‌گذاران بیت‌کوینی باشد اما در هر صورت به افزایش ارزش این ارز نامتعارف در ماه‌های اخیر کمک زیادی کرده است.

روسیه و ارز دیجیتال

برخلاف اهداف بیت‌کوین و سایر پول‌های دیجیتال مبنی بر دولتی‌نبودن این ارزها، کشورهای مختلف در تلاش هستند با ایجاد ارزهای جدید برای خریدوفروش آنلاین، چنین بازارهایی را در کنترل خود داشته باشند.

روسیه از مهمترین کشورهایی است که به دنبال ایجاد چنین ارزهایی است. گفته می‌شود در آینده نزدیک ولادیمیر پوتین، رئیس فدراسیون روسیه از کریپتوروبل یا پول رسمی دیجیتال این کشور رونمایی کند. به گزارش دیلی میل، کریپتوروبل یا روبل رمزگذاری‌شده تنها پول دیجیتال قانونی برای شهروندان روسیه خواهد بود.

نیکلای نیکیفوروف، وزیر ارتباطات روسیه در گفت‌وگو با راشا‌تودی علت این تصمیم را جلوگیری از نفوذ ارزهای دیجیتال کشورهای همسایه معرفی کرده است: «ما به یک دلیل ساده از کریپتوروبل استفاده خواهیم کرد، آن هم این است که اگر ما این کار انجام ندهیم، همسایگان ما در مجمع اقتصادی اوراسیا در ماه‌های آینده این کار را خواهند کرد.»

به گفته نیکیفوروف یکی از اهداف راه‌اندازی این واحد پولی دیجیتال، نظارت بر اخذ مالیات از استفاده‌کنندگان است؛ امری که با مزیت‌های اصلی ارزهای رمزگذاری‌شده دیگر مانند بیت‌کوین در تضاد است. روس‌ها برای تبدیل پول‌های دیجیتالی خود به روبل باید ۱۳‌درصد مالیات پرداخت کنند.

ارزهای دیجیتال راهی برای دورزدن تحریم‌ها

برخی از کشورهای دنیا نظیر، کره‌شمالی و روسیه درگیر سخت‌ترین تحریم‌های اقتصادی کشورهای غربی و به‌خصوص آمریکا هستند. نهادها و سازمان‌های مختلفی در این کشور در فهرست تحریم‌ها قرار دارند و افرادی که با این مجموعه‌ها تعاملات مالی داشته باشند، مورد پیگرد قانونی و جریمه‌های سنگین قرار می‌گیرند.
عدم افشای هویت خریدار و فروشنده و غیر قابل ردیابی‌بودن آن از مهمترین ویژگی‌های استفاده از ارزهای دیجیتال است. به همین دلیل بدون به جای گذاشتن اثری از معامله، هر محصولی را می‌توان خرید یا فروخت.

شرکت امنیتی فایرآی ماه گذشته گزارشی منتشر کرد که براساس آن کره‌شمالی برای دور‌زدن تحریم به دنبال هک‌کردن بیت‌کوین است. در این گزارش آمده است که حداقل سه حمله از سوی کره‌شمالی به معاملاتی در کره‌جنوبی صورت گرفته است که هدف آن دزدیدن پول دیجیتال بوده است. در این هک از روش فیشینگ استفاده شده که در برخی موارد با موفقیت هم انجام شده است.

روسیه از دیگر کشورهایی است که به دنبال بحران اوکراین، مورد تحریم‌های سنگین اتحادیه اروپا و همین‌طور ایالات متحده قرار گرفته است. آناتولی آکساکوف، رئیس کمیته بازارهای مالی دومای ایالتی روسیه در این‌باره می‌گوید که «فکر می‌کنم این ابزارهای جدید مانند ارزهای رمزگذاری‌شده فرصتی برای دور‌زدن تحریم‌ها و کسانی است که می‌خواهند در پروژه‌های روسیه مشارکت مالی داشته باشند.»

روسیه تلاش می‌کند با وضع قوانین در این حوزه در میان دولت‌های مختلف پیشرو باشد. مردم روسیه نیز از سال‌ها پیش ارتباط بسیار خوبی با ارزهای دیجیتال برقرار کرده‌اند. اگر محدودیت‌های دولتی برای ایجاد انحصار در این بازار چندان جدی نباشد، روسیه را باید پایگاه اصلی بلاگ چین‌ها در آینده جهان معرفی کرد.

استفاده نامتعارف بیت‌کوین از انرژی برق

فرآیند تولید بیت‌کوین روش پیچیده و تخصصی است که به‌اصطلاح به آن ماینینگ یا استخراج گفته می‌شود. برای چنین اتفاقی افراد باید دارای شبکه‌ای از سیستم‌های رایانه‌ای پیشرفته باشند. علاوه بر این انجام یک معامله رمزگذاری‌شده در شبکه پیچیده‌ای انجام می‌شود که خود نیازمند مصرف برق زیادی است. بانک ING هلند گزارش داده است که برق مصرفی در هر یک از معاملاتی که توسط بیت‌کوین انجام می‌شود، می‌تواند برق مصرفی ماهیانه یک منزل مسکونی را تأمین کند.

وب‌سایت مادربورد درباره میزان مصرف برق استفاده‌شده در معاملات بیت‌کوین گزارش می‌دهد که در هر معامله 215 کیلووات ساعت برق مصرف می‌شود که عدد نامتعارفی است. طبق گزارش‌های وب‌سایت رسمی بیت‌کوین، روزانه 300‌هزار معامله از این طریق انجام می‌شود. این رقم 24 تراوات ساعت در‌ سال و برابر با میران مصرف برق کشور 186‌میلیون نفری نیجریه در طول یک‌سال است.

عدد پیش‌بینی‌شده صرفا یک معادله ریاضی ساده است و بسیاری از متغیرهای مصرفی دیگر در آن لحاظ نشده است. شاید به نظر برسد افزایش قیمت ارزهای دیجیتال در ماه‌ها و سال‌های اخیر این اختلاف قیمت را جبران می‌کند اما تأثیرات درازمدت آن بر محیط‌زیست و اقتصاد کشورها قابل چشم‌پوشی نیست. میزان انرژی مصرفی بیت‌کوین را می‌توان با استفاده از ويزاکارت مقایسه کرد که ۰.۰۱ کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند، چیزی تقریبا ۲۰‌هزار برابر انرژی کمتر نسبت به بیت‌کوین.

قیمت بالای مصرف برق در بسیاری از کشورها فرآیندهای استفاده از پول‌های رمزگذاری شده را غیرقابل‌توجیه کرده است. به همین دلیل حضور مهمترین مراکز استخراج بیت‌کوین در کشورهایی که قیمت برق کمتری داشته باشند یا اختلاف قیمت ارز زیادی با دلار آمریکا داشته باشند به‌صرفه‌تر است. کشورهایی مانند چین و روسیه از مهمترین مراکز فعال ارزهای دیجیتال است که قیمت برق به‌ طور نسبی در آن‌جا پایین‌تر است (البته چین به‌طور رسمی مراکز بیت‌کوین در این کشور را غیر قانونی معرفی کرده است و روسیه برای آن مجازاتی در نظر گرفته است).

برخی کشورهای آفریقایی، برخی از کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا و ایران از کشورهای مناسب برای استخراج بیت‌کوین هستند. طرفداران استفاده از ارزهای دیجیتال در مورد کاهش هزینه‌های واسطه‌گری، کاهش دخالت‌های دولتی در فعالیت‌های اقتصادی و حفظ سرمایه در دو طرف معاملات در برابر مصرف بالای برق خود دفاعیه‌ای ندارند. اگر همان‌طور که گفته می‌شود استفاده از این پول‌های دیجیتال با همین سرعت رو به افزایش باشد، این گروه (فناوری) که در ایدئولوژی احتمالی خود درون‌مایه‌های آنارشیستی را دنبال می‌کند در مقابل مصرف بالای برقِ تراکنش‌های مورد نیاز خود و در نتیجه افزایش استفاده از سوخت‌های فسیلی و تأثیرات منفی زیست‌محیطی آن مسئولیت بزرگی برعهده خواهد داشت.