معروف‌ترین دایناسورهای جهان: كامپسوگناتوس

مجله دیجی کالا - فرهنگ حشمتی: با ابعادی به‌اندازه‌ی یک بوقلمون، « كامپسوگناتوس» (Compsognathus) حدود ۱۵۰ میلیون سال پیش (اواخر دوره‌ی ژوراسیک) و در اروپا می‌زیسته است. تا مدت زیادی، كامپسوگناتوس به‌عنوان کوچک‌ترین دایناسور کشف شده، معروف بود که البته این عنوان مدتی بعد، توسط «میکرورپتر» (Microraptor) و چند دایناسور کوچک دیگر، از كامپسوگناتوس گرفته شد.

فسیل‌های كامپسوگناتوس برای اولین بار در سال ۱۸۵۰ میلادی در آلمان و یک صد سال بعد، در فرانسه کشف شد. بزرگ‌ترین كامپسوگناتوس کشف شده تنها یک متر طول و ۳.۵ کیلوگرم وزن داشت. درصد زیادی از طول یک متری این دایناسور را هم، دم بلند و کشیده‌اش تشکیل می‌داد.

این دایناسور بر روی دو پای بلندش حرکت می‌کرده که هرکدام از پاها، به ۳ چنگال برای نگه‌داشتن طعمه مجهز شده بودند. این پاهای بلند به جثه‌ی سبک و کوچک كامپسوگناتوس کمک می‌کرده تا بتواند به‌راحتی از دست شکارچیان بزرگ فرار کند.

همانند رپترها، نوع پوشش بدن كامپسوگناتوس هم هنوز کاملا مشخص نشده؛ عده‌ای از محققان بر این باورند که این دایناسور پوششی از پَر داشته یا حداقل قسمت‌هایی از بدن‌اش توسط پَر پوشیده شده باشد. اما عده‌ای دیگر، این نظریه را رده کرده و معتقدند که فسیل‌هایی که پر داشته‌اند مربوط به دایناسور پرنده‌ی «آرکئوپتریکس» (Archaeopteryx) بوده است.

كامپسوگناتوس در حقیقت یک مرده‌خوار است و زنجیره‌ی غذایی‌اش را، باقی‌مانده‌ی غذاهای گوشت‌خواران بزرگ‌تر تشکیل می‌دهد.

آرواره‌ی کوچک كامپسوگناتوس، تعداد زیادی دندان کوچک ولی تیز داشت به همین دلیل نام « كامپسوگناتوس» (به معنی دندان‌منظم یا آرواره‌ی آراسته) برای‌اش انتخاب شده است.

استخوان جمجمه‌ی كامپسوگناتوس ساختار عجیب و جالبی داست؛ برخلاف اکثر جمجمه‌ها که از چندلایه استخوان تشکیل شده‌اند، اسکلت جمجمه‌ی این دایناسور در حقیقت ترکیبی از چند تکه استخوان بود که توسط گوشت به هم متصل شده بودند.