بزرگترین هلیکوپتر دنیا، شاهکاری بنام میل MI-۱۲
میل MI۱۲ بزرگترین هلیکوپتر دنیا بشمار میرود که توسط شرکت روسی میل ساخته شد و اولین پرواز موفق خود را در ۱۰ ژوئیه ۱۹۶۸ انجام داد.
مطالعات و طراحی این هلیکوپتر غولپیکر در سال ۱۹۵۹ در شرکت میل آغاز شد اما دستور رسمی ساخت آن در سال ۱۹۶۱ توسط GKAT (کمیته دولتی فناوری هوایی) به میل که سابقه ساخت هلیکوپتر بزرگ MI-۶ را داشت، داده شد. در بخشنامه GKAT ساخت هلیکوپتری با ابعادی در اندازه هواپیمای آنتونوف AN-۲۲ که قادر به حمل ۲۰ تا ۲۵ تن بار باشد به جهت حملونقل تجهیزات نظامی و موشکهای قارهپیما، از میل خواستهشده بود. هدف GKAT از سفارش ساخت چنین هلیکوپتری نیاز نیروی هوایی شوروی به هلیکوپتری بزرگ جهت انتقال سریع موشکهای قارهپیما و کاهش استفاده از هواپیماهای آنتونوف AN-۲۲ و ایلوشین IL-۷۶ بود که با پروازهای بسیار زیاد این وظیفه را انجام میدادند.
به دلیل ابعاد غولآسا و حمل بار زیاد، شرکت میل در طراحی این هلیکوپتر با محدودیتهایی مواجه بود. در ابتدا طرح دو روتور پشت سرهم (همانند بوئینگ CH۴۷ شینوک) برای آن انتخاب شد اما این طرح، مشکلات عمدهای چون عدم پایداری در پرواز داشت به همین دلیل میل طرح روتورهای عرضی را انتخاب نمود. در این سیستم به دلیل عکس گرد بودن روتورها، گشتاور منفی چرخش روتورها توسط یکدیگر خنثیشده و نیازی به روتور دم نیست. از این سیستم طراحی در هلیکوپترهای اولیهای چون فوک ولف FW-۶۱ استفاده میشد اما امروزه این نوع طراحی تقریباً منسوخشده است.
میل MI-۱۲ که مجهز به بالهایی بزرگ جهت نصب موتورها بود، از موتورهای مدل MI-۶ استفاده میکرد اما درحالیکه MI-۶ دو موتور داشت، تعداد موتورها در MI-۱۲ به ۴ عدد افزایشیافته بود که هرکدام ۶۵۰۰ اسب بخار قدرت داشتند (مجموعاّ ۲۶۰۰۰ اسب بخار). هر جفت از این موتورهای توربوشفت با ملخی پنج پره به قطر ۳۵ متر در سر هریک از بالها نصبشده بودند. غلاف هر یک از این جفت موتورها دارای پنل های بزرگ قابل بازشدنی بود که جهت دسترسی راحتتر به موتورها برای تعمیر و نگهداری طراحیشده بودند.
کابین خلبان MI-۱۲ دوطبقه بود بهطوریکه خلبان، کمکخلبان، مهندس پرواز و مهندس برق در قسمت پایین و اپراتورهای سیستم ناوبری و رادیویی در کابین بالا قرار میگرفتند. برای بارگیری نیز به سه در کشویی در قسمت انتهایی بدنه مجهز بود که دو در بالایی به جوانب باز میشدند و در پایینی که مجهز به رَمپ قابلجمع شدن جهت بارگیری وسایل نقلیه بود بهطرف پایین باز میشد.
کنترل این هلیکوپتر به دلیل ابعاد عظیم و طراحی خاص روتورها از مشکلات عمده طراحان آن بود به همین دلیل کابین خلبان با پنجرههای زیادی طراحیشده بود که دید عالی و وسیعی را در اختیار خلبان و کمکخلبان قرار میداد. MI-۱۲ مجهز به سه ارابه فرود ثابت بود که یکی در زیر دماغه و دو عدد دیگر در زیر بالها نصبشده بودند. البته دو چرخ کوچک هم در قسمت انتهایی بدنه تعبیهشده بود که همانند جک عمل کرده و قابلجمع شدن بودند. این چرخها در هنگام بارگیری بر روی زمین قرار میگرفتند. مخازن سوخت نیز در بالها نصبشده بودند و در صورت نیاز قابلیت تجهیز به مخازن سوخت خارجی نیز وجود داشت.
اولین پروتوتایپ این غول پرنده در سال ۱۹۶۷ دقیقاً ۱۰ سال پس از اولین پرواز مدل MI-۶ ساخته شد و اولین پرواز خود را نیز در ۲۷ ژوئن همین سال، زودتر موعد مقرر انجام داد؛ اما این پرواز به دلیل ارتعاشات و مشکلاتی در کنترل هلیکوپتر رخ داد موفق نبود و MI-۱۲ بهسرعت به زمین بازگشت. پسازاین، با انجام اصلاحاتی مجدداّ در ۱۰ ژوئیه ۱۹۶۸ به پرواز درآمد و توانست اولین پرواز موفق خود را به ثبت برساند. در فوریه سال ۱۹۶۹ میل MI-۱۲ اولین محموله خود را که ۳۱ تن وزن داشت به آسمان برد و در ۶ آگوست ۱۹۶۹ باری به وزن ۴۴.۲ تن را تا ارتفاع ۲۲۵۵ متر حمل و رکوردی را بنام خود ثبت کرد. این رکورد دستنیافتنی در کتاب رکوردهای گینس ثبت شد و همچنان باقی است.
نمونه دوم این هلیکوپتر هم ساخته شد اما به مدت یک سال کامل در کارخانه در انتظار موتور باقی ماند و سرانجام در مارس ۱۹۷۳ اولین پرواز خود را به انجام رساند. MI-۱۲ عملکرد بسیار بهتری نسبت به انتظارات طراحان داشت و توانست رکوردی جهانی را به ثبت برساند که همچنان پابرجاست. علاوه بر این، طراحان آن نیز جوایز متعددی را به دست آوردند. ازجمله این جوایز میتوان به جایزه معتبر سیکورسکی اشاره کرد که توسط انجمن هلیکوپتر ایالاتمتحده به جهت دستاورد برجسته در تکنولوژی هلیکوپتر به آنان اعطا شد.
این هلیکوپتر مأموریت اصلی خود یعنی انتقال سریع موشکهای بالستیک به نقاط استراتژیک را بهسرعت به انجام رساند که همین امر موجب کاهش تولید آنتونوف AN-۲۲ (که قبلاً این مأموریت را انجام میداد) گردید. در ماههای می و ژوئن ۱۹۷۱ دو فروند MI-۱۲ ساختهشده، پروازهایی را در سراسر اروپا انجام دادند و یک نمونه آن در بیست و نهمین نمایشگاه هوایی پاریس نیز بنمایش درآمد؛
اما بپردازیم به مشخصات فنی و نکاتی در رابطه با این غول پرنده؛ همانطور که ذکر شد، این هلیکوپتر عظیمالجثه دارای دو بال بزرگ بود که روتورها در نوک آنها نصبشده بودند و به همین به دلیل ساختار خاص و متفاوتی با سایر هلیکوپترها داشت و بیشتر شبیه هواپیمایی بود که قابلیت پرواز عمودی داشت. این غول عمودپرواز میتوانست به حداکثر سرعت ۲۶۰ کیلومتر در ساعت دست یابد (سرعت کروز ۲۴۰ کیلومتر در ساعت) و با یکبار سوختگیری ۵۰۰ کیلومتر را طی کند که البته در صورت تجهیز به مخازن سوخت خارجی این رقم به دو برابر افزایش میافت. وزن خالص میل MI-۱۲ حدود ۶۹ تن و فاصله دوسر روتورهای آن از یکدیگر ۶۷ متر است یعنی بزرگتر از دهانه بال بوئینگ ۷۴۷ و میتوانست در صورت تجهیز به صندلی تا ۱۹۶ مسافر را حمل نماید.
ارسال نظر