۶ تنظیم دوربین که باید بدانید

لنزک: وقتی بحث عکاسی منظره می شود شما تمام زمان های دنیا را در اختیار دارید، درسته؟ شما کاملا آماده هستید: مکان مورد نظر خود را انتخاب کرده اید، سه پایه خود را در جایش قرار داده اید، تمام تنظیمات دوربین را انجام داده اید و تنها کاری که لازم است بکنید این است که منتظر شوید تا نور آنطور که می خواهید شود و به همین دلیل است که عکاسان منظره هیچوقت اشتباه نمی کنند، اما چنین چیزی واقعیت ندارد! در ادامه این مطلب به ۶ تنظیمات دوربین که عکاسان منظره معمولا در آن ها اشتباهاتی را انجام می دهند، اشاره خواهیم کرد.

در تنظیمات دوربین برای عکاسی از منظره جای بسیار بیشتری برای خطا وجود دارد تا عکاسی پرتره یا عکاسی کلوزآپ. در این مطلب لنزک به اشتباهاتی که ممکن است در عکاسی از منظره انجام دهید اشاره می کنیم و راه حل هایی برای جلوگیری از این اشتباهات به شما عزیزان ارائه می کنیم.

تنظیمات دوربینی که عکاسان منظره به اشتباه انجام می دهند:

۱.استفاده از دیافراگم اشتباه


ممکن است خیلی ساده با انتخاب کردن دیافراگمی بسته در عکاسی از منظره مرتکب اشتباه شوید، مخصوصاً زمانی که تازه به عکاسی رو آورده اید احتمال بیشتری وجود دارد که چنین اشتباهی را مرتکب شوید.

دلیل این اشتباه قابل درک است: هر چه دیافراگم بسته تر باشد، عمق میدان (DOF) بیشتری هم خواهید داشت و هر چه عمق میدان بیشتری داشته باشید فاصله بیشتری از عکس شما در فوکوس خواهد بود.

عمق میدان در عکاسی از منظره مسأله مهمی است. اگر به اندازه کافی در عکس عمق میدان داشته باشید می توانید از پیش زمینه تصویر تا خط افق همه چیز را به صورت واضح و شارپ در عکس ثبت کنید.

مشکلی که وجود دارد این است که پایین ترین مقدار دیافراگم، در عین اینکه عمق میدان را افزایش می دهد، عکس نرم تری را به دنبال خواهد داشت. دلیل نرم بودن و در حقیقت شفاف تر بودن عکس در دیافراگم پایین پروسه ای مکانیکی به نام Diffraction (انکسار) است.

شاید بهتر باشد از دیافراگم متوسط استفاده کنید، مثلاً استفاده از دیافراگم f/۱۱ و f/۱۶ خیلی بهتر از استفاده از دیافراگم f/۲۲ و f/۳۲ است. شاید کمی از تصویر را به دلیل محدود تر بودن عمق میدان از دست بدهید، اما در کل عکس واضح تری خواهید داشت.

علاوه بر آن، استفاده از تکنیک فوکوس ابرکانونی (Hyperfocal focusing) می تواند بیشترین مقدار عمق میدان موجود برای هر دیافراگم، لنز یا ترکیب دوربینی را به شما بدهد. در بسیاری از موقعیت ها ممکن است با یک دیافراگم باز عکاسی کنید و هنوز هم وضوح و شارپنس خوبی بگیرید.

۲.استفاده از فوکوس خودکار به جای فوکوس دستی


استفاده از فوکوس دستی به همراه سه پایه خیلی بهتر از استفاده از فوکوس خودکار دوربین است، زمانی که از ویزور و فوکوس خودکار استفاده می کنید متغیر های زیادی وجود دارد که می تواند منجر به خطا در فوکوس شود. استفاده از نمای زنده (Live View) و بزرگنمایی ناحیه ای که می خواهید فوکوس کنید فوکوس دستی (manual focus) را راحت تر خواهد کرد.

فوکوس کردن بر روی تخته سنگ، گل یا بوته ای در پیش زمینه عکس منظره می تواند وسوسه انگیز باشد، چراکه این همان چیزی است که بیننده در نگاه اول متوجه آن می شود. اما چنین کاری منجر به تار ثبت شدن جزئیات کوهستانی، جنگلی و یا آسمانی پس زمینه عکس شود، حتی اگر از دیافراگم بسته استفاده کنید.

ما در مورد دیافراگم و نقش آن در بیشتر کردن عمق میدان عکس و ثبت کردن فاصله بیشتر به صورت واضح و شارپ صحبت کرده ایم. اما در عین حال، جایی که روی آن فوکوس می کنید هم می توانید تأثیر بسیاری در واضح و شارپ بودن عکس داشته باشد.

عمق میدان از نقطه ای که روی آن فوکوس شده بسط پیدا می کند: تقریباً یک سوم عمق میدان به سمت دوربین و دو سوم دیگر به سمت مخالف دوربین و پس زمینه بسط پیدا می کند. اگر بر روی سوژه ای که به دوربین نزدیک است فوکوس کنید در حقیقت مقداری از عمق میدان پیش زمینه را هدر داده اید.

خیلی بهتر است اگر بر روی نقطه ای فوکوس کنید که تقریباً به اندازه یک سوم از تصویر منظره از دوربین دورتر باشد، با این کار عمق میدان عکس تقریباً در بیشترین حالت خود خواهد بود.

برای دقت بیشتر، روی فاصله ابرکانونی (Hyperfocal distance) فوکوس کنید، برنامه های بسیار زیادی وجود دارد که این فاصله را برای شما محاسبه می کنند، البته برای دقت بالا نیاز به لنزی دارید که مقیاس فاصله داشته باشد.

۳.زوم کردن بعد از قفل کردن فوکوس


بسیاری از لنز های زومی که امروزه ساخته می شوند لنز های Parfocal نیستند. این لنز ها اکثراً لنز های Varifocal هستند و مشکلی که در استفاده از این لنز ها وجود دارد این است که زمانی که با این لنز ها زوم می کنید فوکوس هم تغییر می کند. لنز های Parfocal طوری طراحی شده که با زوم کردن فوکوس آنها تا حد قابل قبولی ثابت خواهد ماند، اما لنز های Varifocal با تغییر فاصله کانونی فوکوس خود را از دست می دهند.

این بدین معنی است که اگر شما بر روی قسمتی از کادر زوم کنید و بر روی آن قسمت فوکوس کنید تا جزئیات آن قسمت به وضوح در عکس ثبت شود و سپس زوم را برگردانید و عکس بگیرید دیگر فوکوس شما بر روی آن نقطه نخواهد بود و جزئیاتی که قصد ثبت آن را داشته اید از دست رفته است.

گاهی اوقات می توان این تغییر در فوکوس را با استفاده از دیافراگمی بسته (ضریب اف های بزرگ) و در نتیجه عمق میدانی بزرگ جبران کرد. اما اگر از لنز های تله یا دیافراگمی باز تر استفاده می کنید این تغییر فوکوس خیلی محسوس تر خواهد بود.

جلوگیری از پیش آمدن این مشکل کار ساده است: رویه عکاسی خود را طوری انجام دهید که فوکوس کردن آخرین کاری باشد که قبل از عکس گرفتن انجام می دهید.

۴.اعتماد کردن به تراز سفیدی خودکار


احتمالا منصفانه است که بگوییم اکثر عکاسان منظره تراز سفیدی دوربین را روی حالت AWB (تراز سفیدی خودکار - Auto White Balance) قرار می دهند. زمانی که در فضای باز و با نور طبیعی عکاسی می کنید کم پیش می آید که دوربین رنگ ها را کاملاً بر خلاف شرایط واقعی ثبت کند.

حتی اگر عکس نهایی خیلی گرم تر از واقعیت ثبت شود (یا خیلی سرد تر از واقعیت) بعد از عکاسی می توان به راحتی تراز سفیدی آن را اصلاح کرد. این یکی از گزینه هایی است که اگر با فرمت RAW عکاسی کنید به راحتی می توانید آن را تغییر دهید و یا حتی کاملاً آن را برعکس کنید و این چیزی نیست که شما زمان عکاسی نگرانش باشید.

اما این مشکل در استفاده از تراز سفیدی خودکار (AWB) وجود دارد: زمانی که می خواهید مجموعه ای از عکس های منظره را دقیقاً با یک کادر، در یک ساعت و با شرایط نوری یکسان بگیرید، ممکن است یک رنگ ثابت در هر عکس متفاوت با عکس های دیگر باشد. تنها ذره ای اختلاف در ترکیب بندی عکس می تواند منجر به عوض شدن تراز سفیدی توسط دوربین شود.

عادت کردن به تنظیم تراز سفیدی به صورت دستی به یکپارچگی در زمان پردازش دسته ای عکس ها کمک خواهد کرد. اگر مجموعه ای از عکس ها را با استفاده از حالت تراز سفیدی Daylight (نور روز) گرفته باشید، به راحتی می توانید مجموع این عکس ها را پردازش (batch process ) کنید. تراز سفیدی ثابت بر روی همه عکس ها به یک شکل اثر خواهد گذاشت.

۵.اشتباه در استفاده از پیش نمایش عمق میدان زمان استفاده از فیلتر های ND Grad


رابطه عکاسی منظره و فیلتر های دوربین مانند رابطه چای با شکر است. فیلتر های پلاریزه و فیلتر های کاهنده نور (ND) استاندارد، افکت هایی ایجاد می کنند که ساخت این افکت ها به صورت دیجیتالی و با استفاده از فتوشاپ غیر ممکن یا کار بسیار دشواری است، به همین دلیل است که هر دو این فیلتر ها همیشه در کیف دوربین یک عکاس منظره پیدا می شوند.

فیلتر های کاهنده نور تدریجی یا ND Grad هم توسط عکاسان منظره استفاده زیادی دارند، دلیل آن این است که این فیلتر ها دامنه دینامیک صحنه را طوری فشرده می کنند که دوربین بتواند از عهده آن برآید.

بدون استفاده از فیلتر ND Grad تضاد نوری میان آسمان و زمین داخل کادر در یک عکس منظره می تواند آنقدر زیاد باشد که سنسور دوربین قادر به ثبت جزئیات هر دو قسمت با یک نوردهی را نداشته باشد. در چنین شرایطی دو حالت وجود دارد، یا آسمان را بیش از حد روشن ثبت می کند و یا زمین را خیلی تاریک.

البته می توانید از تکنیک براکت (Bracket) استفاده کنید با گرفتن دو عکس که در یکی آسمان به خوبی نوردهی شده و در دیگری زمین به خوبی نوردهی شده و ترکیب بهترین قسمت های دو تصویر با هم به عکسی با نور متعادل برسید. اما وقتی که می توانید همین کار را با خود دوربین انجام دهید و عکس را از ابتدا با نور مناسب بگیرید، چرا اینکار را نکنید؟

اما زمانی که فیلتر ND Grad را به درستی قرار نداده باشید نور واقعی در عکس از بین خواهد رفت. برای اینکه بتوانید فیلتر ND Grad را با دقت و به درستی قرار دهید، دکمه پیش نمایش عمق میدان دوربین (depth of field preview) را بزنید. این کار باعث می شود دیافراگم لنز فعال شود و به مقداری که در دوربین تنظیم کرده اید تغییر اندازه دهد.

بدون این کار، تصویری که در نمایاب (Visor) یا حالت نمای زنده (Live View) مشاهده می کنید همیشه با بزرگترین دیافراگم نمایش داده می شود، که این امر باعث می شود قسمت تدریجی فیلتر به خوبی دیده نشود.

۶.استفاده از جبران نوردهی وقتی می خواهید با فرمت RAW کار کنید


عکاس های با ملاحظه منظره همیشه می خواهند مطمئن شوند که ابر ها و سایر قسمت های روشن عکس بیش از حد روشن (Overexposed) ثبت نشده باشند.

چک کردن هیستوگرام (Histogram) و عدم تجمع خطوط در سمت راست نمودار، فعال کردن قابلیت Highlight Alert برای نشان دادن قسمت های بیش از حد روشن شده زمان نگاه کردن عکس های گرفته شده در دوربین و پایین آوردن جبران نوردهی برای جلوگیری از بیش از حد روشن شدن عکس، این ها نمونه ای از کار هایی است که این عکاس ها انجام می دهند.

اما حقیقت این است که هیستوگرام دوربین بر اساس فرمت JPEG و با توجه به تنظیمات دوربین در زمان عکاسی نشان داده می شود.

اما فایل های RAW جزئیات بسیار بیشتری نسبت به فایل های JPEG در خود ذخیره می کنند و همچنین جزئیات بسیار بیشتری را می توانند در نقاط روشن و تاریک در خود ذخیره کنند. قسمت هایی که در Histogram فرمت JPEG بیش از حد روشن نشان داده می شوند ممکن است در واقعیت و در فرمت RAW اینگونه نباشند.

به سادگی می توان با استفاده از جبران نوردهی از بیش از حد روشن شدن عکس جلوگیری کرد، اما حقیقت این است که ممکن است این کار بیشتر برای شما مشکل ساز شود. زمانی که عکس می گیرید اگر عکس شما تاریک تر از واقعیت ثبت شود و شما با ویرایش عکس را روشن تر کنید، باعث بیشتر شدن نویز در قسمت های تاریک عکس خواهید شد.

به جای این کار، عکسی که در LCD دوربین کمی بیش از حد روشن دیده می شود را با عکسی که در کامپیوتر و با استفاده از برنامه های مخصوص باز کردن فایل های RAW باز کرده اید مقایسه کنید. با این کار و با توجه به هیستوگرام، متوجه می شوید که تا چه میزان می توانید هایلایت ها (قسمت های روشن عکس) را روشن ثبت کنید، قبل از اینکه جزئیات عکس در فرمت RAW را از بین ببرید.