اهمیت فوق‌العاده ICT در تأمین اجتماعی

برترین ها: بر اساس آمارهای منتشر شده، قریب به ۳۹ میلیون نفر از جمعیت ۷۵ میلیونی کشور، تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی هستند که از این تعداد، ۳۴ میلیون نفر بیمه شده می‌باشند. این به آن معنا هست که ماهانه ده‌ها میلیون نفر، به طور مستقیم یا غیر مستقیم، مجبورند به شعب فراوانی سازمان تأمین اجتماعی در سراسر کشور مراجعه کنند تا لیست بیمه خود را ارائه کنند. اکنون با قابلیت‌های فناوری اطلاعات و تسهیلاتی که سازمان تأمین اجتماعی به مخاطبان خود می‌دهد، کارفرمایان و حتی خویش فرمایان می‌توانند، لیست بیمه خود را به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه تأمین اجتماعی، پس از دریافت کد کاربری و رمز عبور، وارد کرده و حتی هزینه مربوطه را نیز با سامانه بانکداری مجازی تعبیه شده پرداخت کنند.

در سال‌های نه چندان دور، افراد مجبور بودند از طریق فرم‌های سبز رنگ درازی که سازمان در اختیار آن ها قرار می‌داد، لیست بیمه خود و پرسنل خود را تحویل شعبه‌های یا کارگزاران تأمین اجتماعی در منطقه محل سکونت یا اشتغال خود بکنند. پس از این دوره، دوران فلاپی‌های ۱.۴۴ مگابایتی شروع شد که از سیستم دستی و کاغذی پیشرفته تر بود و کارفرمایان یا خویش فرمایان مجبور بودند تا اطلاعات بیمه خود و کارمندانشان را در صورت وجود، از طریق نرم افزاری که سازمان در اختیار می‌گذاشت، وارد و فایل نهایی را در داخل دیسکت وارد کرده و تحویل دهند. این کار، ساده تری از روش سنتی بود اما به هر حال، مشکلات خاص خود را داشت.

امروزه، سیستم تکمیل فرم به صورت تمام اینترنتی انجام می‌شود که نقاط ضعف شیوه‌های قبلی را ندارد و به نظر می‌رسد هر ماه، میلیون‌ها نفر به سایت تأمین اجتماعی برای وارد کردن اطلاعات لیست بیمه ماهانه پرسنل، وارد شده و هزینه مربوطه را نیز اینترنتی پرداخت می‌کنند. این روش، سبب ارتقای کیفیت و عملکرد شرکت‌های دولتی و خصوصی برای رد کردن لیست بیمه پرسنل و پرداخت به موقع هزینه‌ها و کاهش رفت و آمد و مراجعات به شعب می‌شود که البته، فواید زیست محیطی فراوانی را نیز به همراه دارد.

باید به این موضوع توجه کرد که تأمین اجتماعی، از جنبه ای، بیش‌ترین حجم مخاطبان ماهانه را در اختیار دارد و هر روز هفته، کلیه شعب و بعضاً کارگزاری‌های سازمان تأمین اجتماعی در سراسر کشور، همچون سازمان مالیاتی و ادارات کل شهرداری‌ها، مملو از جمعیتی است که برای مشکلات و پیگیری مسائل بیمه ای خود که طیف گسترده ای از موضوعات و خدمات را نیز شامل می‌شود، به طور حضوری به این مراکز مراجعه می‌کنند.

مراجعات میلیونی مردم ایرانی به طور ماهانه به شعب تأمین اجتماعی در سراسر کشور، مخاطرات زیادی دارد که یکی از آن ها، افزایش هزینه‌های سربار برای تأمین اجتماعی و کاهش بازدهی منابع انسانی این سازمان خدمتگزار هست. از طرف دیگر، هزینه‌های مصرف انرژی، برق، آب و مسائل دیگر نیز باید به این معضل اضافه کرد که برای کشور در حال توسعه ای‌ مانند ایران که با بحران آب و برق و سوخت رو به رو هست، جالب توجه نیست و باید برایان راه حل‌های هوشمندانه ارائه شود.

اگر به شعب سازمان مراجعه کرده باشید، با یکی از معضلات مهمی چون فرآیندهای اداری مبتنی بر کاغذ بازی فراوان رو به رو می‌شوید که برای هر کاری، نیاز به داشتن پرونده و بررسی ده‌ها کاغذ و نامه، جهت انجام کارهای اداری و ارائه خدمات به مخاطبان و بیمه شدگان سازمان می‌باشد. حال اگر شما یک شخص حقوقی باشید که نیازمند مفاصا حساب هم باشید، که دیگر کار سخت تر و طولانی تر می‌شود. هیات های بدوی، تجدید نظر و بازرسی و اجراییات و بخش‌های مختلف سازمان نیز در این بین، نقش‌ها و مأموریت‌های خاص خود را دارد که باید بر اساس وظایف محوله، فعالیت‌های خاص خود را در فرآیند اداری انجام دهند.

همه این‌ها، نشان می‌دهد که این سازمان با بخش‌های گوناگونش و طیف میلیونی از مخاطبان با سلایق و کارکردهای مختلف، نیاز مند تجهیز شدن به آخرین سیستم‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) می‌باشد تا بتواند با کم‌ترین هزینه و صرف وقت، اثربخش بالاتری به مخاطبان خود ارائه کنند. نباید بخش نام نویسی شعب، با صف‌های طولانی همراه باشد و برای هر کاری، ثبت نامه در دبیرخانه نیاز باشد.

این همه نامه و رد و بدل شدن فرآیند اداری بین بخش‌های مختلف شعب و بعضاً شعبه‌ها با یکدیگر، هم هزینه بر هست و هم زمان بر. از طرف دیگر، ارباب رجوع را نیز به شدت خسته می‌کند. آیا راه حلی وجود ندارد؟ راه حل، فقط تجهیز شدن به فناوری اطلاعات روز می‌باشد که باید جدی گرفته شود.

اگر بخواهید سوابق بیمه ای خود را از روز اول تا امروز بدست آورید، کافی است به سامانه تأمین اجتماعی مراجعه کرده و با ورود اطلاعات کد بیمه و شناسه شناسنامه، اطلاعات را مشاهده کنید. اما همین سطح اطلاعات را شعب، جهت دریافت از شعبه‌های مختلف، نیازمند استعلام رسمی هستند که بعضاً چند هفته نیز به طول می‌انجامد. عدم دسترسی و اتصال شعب مختلف تأمین اجتماعی یک استان با یکدیگر و حتی استان‌های مختلف با هم نیز، بر چالش‌ها می‌افزاید.

به نظر می‌رسد تأمین اجتماعی برای کاهش میزان مراجعانش و ارتقای کیفیت خدمات و کاهش هزینه‌های سر بار، می‌بایست یکپارچه سازی شبکه تأمین اجتماعی سراسری را در دستور کار قرار دهد و برای توسعه ظرفیت‌های فناوری اطلاعات و فرابری داده‌ها، همچنان تلاش کند.

شاید برای شکایت کردن درباره محاسبات بیمه شخصی و حتی لیست بیمه ای که کارفرمایان هر ماه رد می‌کنند و نیازمند مفاصا یا استعلام‌های مختلف، نیاز نباشد که میلیون‌ها نفر به شعب سازمان مراجعه کنند. حتی برای شرکت در هیات های بدوی و تجدید نظر در شعب یا ادارات کل بیمه تأمین اجتماعی استان‌ها، نیاز نیست که حتماً کارفرما یا نماینده قانونی وی، در جلسه حضور داشته باشد و این کار از طریق سامانه‌های مربوطه، می‌تواند مدیریت و راهبری شود. راه حل‌های بسیاری از نقطه نظر آی تی برای حل این چالش‌ها وجود دارد که باید در دستور کار معاونت فناوری اطلاعات سازمان قرار بگیرد.

امیدواریم روزی برسد که برای دریافت مفاصا حساب کارفرمایان و پیمانکاران، نیاز نباشد که فرآیند دستی و حضوری در دستور کار باشد. یا این که سوابق بیمه شدگان، به طرق غیر اینترنتی و غیر الکترونیکی دریافت گردد. یا این که برای دریافت دفترچه و تمدید آن، همچنان به شعب مراجعه کرد و دفترچه‌های سنتی، همچنان فعال باشد.

تجهیز سازمان تأمین اجتماعی پر مخاطب کشور به فناوری اطلاعات و ارتباطات روز و بستر سازی بهینه در این عرصه، عاملی در توسعه پایدار، فاکتوری در ارتقای سطح دولت الکترونیک ایران و یکی از جلوه‌های رشد و پیشرفت ساختار اداری نیمه سنتی کشور می‌باشد. انتظار می‌رود دولت تدبیر و امید، برای برون رفت تأمین اجتماعی از فرآیندهای سنتی، در دورانی که امروزه از ان به عنوان عصر پسا تحریم یاد می‌شود، برای ارتقای فناوری اطلاعات در بزرگ‌ترین نهاد خدماتی کشور، بیش آ قبل تلاش کند و در بودجه سال ۹۵، اعتبارات خاصی برای توسعه ICT درنظر بگیرد.

ابلاغ الکترونیکی نامه‌های تأمین اجتماعی به کارفرمایان را نقطه مثبتی می دانیم که باید به بخش‌های دیگر فرآیند اداری سازمان، تسری یابد.