غولی که کتابفروشیهای تهران را میبلعد
گرانیها و نخریدن کتابها باعث میشود تا یک به یک تعطیل شوند و اگر این روند ادامه پیدا کند شاید روزی چشم هایمان را باز کنیم و ببینیم که دیگر هیچ کتابفروشیای در سطح شهر نداریم.
فرهیختگان: همهچیز گران شده، از مواد غذایی تا لباس و چیزهای دیگر، اما خب این محصولات گران هیچوقت از سبد خانوادهها حذف نمیشوند، اما امان از حذف شدن کتاب که با توجه به گرانیها، اولین چیزی است که مردم آن را نمیخرند و کامل حذفش میکنند و ترجیح میدهند بهجای کتاب چیزهای دیگری بخرند، حالا فکر کنید که این کار چه بلایی بر سر کتابفروش و ناشر میآورد که با همه زحمت درحال فعالیت برای نشر هستند، اما گرانیها و نخریدن کتابها باعث میشود تا یکبهیک تعطیل شوند و اگر این روند ادامه پیدا کند شاید روزی چشمهایمان را باز کنیم و ببینیم که دیگر هیچ کتابفروشیای در سطح شهر نداریم. در این گزارش با توجه به تعطیلیهای اخیر چند کتابفروشی خواستیم تا به این موضوع از چند جنبه نگاه کنیم، که چه مشکلاتی برای کتابفروشان وجود دارد که تعطیل میشوند؟ چقدر این مساله درست است که کتابفروشیها درحال انتقال از جنوب شهر به شمال شهر هستند و کتاب درحال تبدیلشدن به یک کالای لوکس است؟ مالیاتها چقدر در این مساله تاثیرگذار بوده است؟ پس این گزارش را از دست ندهید شاید شما هم ترغیب شوید در این اوضاع، کمکی به کتابفروشیها داشته باشید.
گرانی کاغذ و مشکلات بعد از آن
اسفند ۹۶ ناشران و درکنار آن کتابفروشان نگران بحران کاغذ بودند و پیشبینی میکردند ممکن است این بحران در سال ۹۷، بیشتر شود و دقیقا همه پیشبینیها درست از آب درآمد و حتی از آن فراتر هم رفت. بازار متلاطم سالهای اخیر چاپ و نشر درگیر مشکلات متعدد دیگری ازجمله گرانی بیش از اندازه کاغذ و مقوا و در مواقعی کمبود کاغذ در کشور شد، موضوعی که سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارتخانه متبوعش تلاش کردند با ورود به آن، مشکلات بدنه نشر را مرتفع سازند که البته بحق هم باید گفت، این ورود اگرچه مخالفانی بهویژه در حوزه ورود کاغذ به فهرست کالاهای اساسی بهرهمند از ارز ۴۲۰۰ تومانی داشت، اما تا اندازهای برخی از مشکلات ناشران را در دسترسی به کاغذ برطرف کرد، اما این بهبود نسبی نتوانست تمامی مشکلات دسترسی به کاغذ را برطرف کند. از طرف دیگر بیسامانی بازار ارز و درگیربودن صنایع دیگر موجب شده، واردات کاغذ نیز دچار مشکل شود. کاغذ در سال ۹۸ و ماههای اخیر ارزان شد، اما بازهم در گراننشدن کتاب تاثیری نداشت، تا قبل از این گفته میشد کاغذ گران است و حالا گفته میشود ملزومات چاپی گران است. همه اینها دستبهدست هم داد تا در حوزه کتاب شاهد وضعیتی باشیم که قیمتها گران و گاهی برچسب دومی روی کتابها میخورد و قیمتش زیادتر میشود!
کتابفروشیهایی که تعطیل شدند
درحالحاضر ۶ هزار کتابفروشی در سطح کشور مشغول فعالیت هستند. از این تعداد نیمی از آنها را لوازمالتحریرفروشیها تشکیل میدهند. هزار کتابفروشی هم کتاب درسی و کمکدرسی میفروشند. چیزی که باقی میماند، دو هزار کتابفروشی است که هزار و ۴۰۰ تای آن در تهران و ۶۰۰ کتابفروشی دیگر نیز در شهرستان دایر هستند. از این میان ۲۰۰ کتابفروشی در خطر جدی تعطیلی قرار دارند و بقیه هم با مشکلات فراوان مواجهند و خودشان را بهزور سرپا نگه داشتهاند. در همین یک ماه اخیر چند کتابفروشی در شهر تهران تعطیل شده است؛ در شهرستانها که دیگر این آمار بیشتر است.
شهری در 30 کیلومتری تهران و بدون کتابفروشی
در شهرستانها اوضاع از این بدتر است، فکر کنید که شهری در همین نزدیکی تهران، با جمعیتی زیاد اما بدون کتابفروشی وجود دارد، پیشوا که آوازه فرهنگی زیادی دارد و در فاصله ۳۰ کیلومتری با تهران قرار دارد، یک کتابفروشی قدیمی داشت که آن هم چند وقتی است، تعطیل شده است و مردم اگر کتابی بخواهند، برای خرید آن مجبورند تا تهران بیایند و برگردند. درصورتیکه این اتفاق در شهرستانهای دیگر هم حاکم است و مردم برای خرید کتاب مشکل دارند.
شمال شهر یا مرکز شهر؟
گزارشی را چندی قبل درمورد افتتاح سینماها در تهران و شهرستانها نوشتیم که نظام توزیع سالنهای سینمای ایران در حال تغییر است و این تغییر و تحولات به نفع اکثریت جامعه ایرانی نیست. شدت این تغییر و تحولات از ۶ سال پیش شروع شده و عمده سالنهای سینمای ایران در استانهایی همچون تهران و البرز متمرکز شدهاند. بدتر اینکه توزیع همین سالنهای سینمایی در شهرهای بزرگ شکل متوازنی ندارد. عمده دلیلش هم این است که سالنهای سینمایی بهعنوان یک فضای ویترینی و تفریحی درکنار پاساژها و مالها قد علم میکنند و این مجتمعهای تجاری هم در نقاط خاصی از یک شهر متمرکز شدهاند. برای بهتر دیدهشدن این وضعیت، کافی است به آن چیزی که در ۹ ماه اول امسال برای سینمای ایران اتفاق افتاده، نگاه کنیم.
۱۰ سینمای پرفروش اول کشور، ۴۲درصد از کل فروش ۹ ماه اول سال را در اختیار گرفتند و مابقی فروش بین ۲۷۳ سالن سینمایی دیگر تقسیم شد. هفت سینما از این ۱۰ سینمای پرفروش ایران در بالای شهر تهران ساخته شدند. حالا این را بگذارید کنار کتابفروشیها و شهر کتابهایی که در این مراکز خرید دایر شدهاند و طبیعتا فروششان متفاوت با کتابفروشیهایی است که در مرکز شهر قرار دارند. طبیعتا باید درشهرها یک توازنی برای توزیع کتابفروشیها وجود داشته باشد، اما در همین تهران شاهد هستیم کتابفروشیهای قدیمی که در بازار تهران بودند یا در خیابان انقلاب درحال تغییرکاربری هستند چون فروش و سودی ندارند و از طرف دیگر کتاب هم تبدیل به یک کالای لوکس میشود. برای این قسمت از گزارش به سراغ چند کتابفروشی رفتیم که در شمال شهر هستند تا از وضعیت فروش کتاب و اقلام دیگر این کتابفروشیها بپرسیم.
خاکی درمورد سود حاصل از کتابفروشی و نوشتافزار میگوید: «کتاب سود حداقلی و مشخصی دارد. اگر شما در کتابفروشی فقط و فقط کتابفروش باشید، مردم استقبال کمتری از آن فروشگاه دارند. اضافهکردن این محصولات به جذابیت کمک میکند و مخاطبان تشویق میشوند که وارد فروشگاه شوند، اگر این محصولات را نداشته باشیم مخاطبمان به مرور زمان کم و کمتر میشود.»
نشر چشمه از جمله انتشاراتیهایی است که چندین شعبه دارد، یکی از شعبههای این انتشارات در مرکز خرید کوروش واقع شده است، مرکز خریدی که سالن سینما هم دارد، با رستمی که مسئول کتاب این کتابفروشی است صحبت کردم و او درمورد مشتریان این کتابفروشی میگوید: «چون ما در یک مرکز خرید هستیم و در کنار این مرکز خرید سالن سینما هم داریم، پس مخاطبمان زیاد میشود. آن هم مخاطبی که احتمالا کتابخوان است. اما میتوانم بگویم، فروش این شعبه چشمه به نسبت شعبههای دیگر بسیار بیشتر است که این فروش برای کتاب و لوازمالتحریر است. کتاب قیمت و سود مشخصی دارد، اما خب این درمورد لوازمالتحریر متفاوت است چون قیمتش مشخص نیست.»
تکلیف مالیات کتابفروشان چیست؟
اواخر دولت دهم بود که بالاخره با کمک رسانهها، مالیات کتابفروشان تصویب شد و رئیسجمهور دستور این مساله را صادر کرد و مصوب قانونی گرفت. اما خب این مساله بعد از گذشت هفت سال هنوز در نحوه اجرا درست اجرایی نمیشود و برخی کتابفروشیها مالیات میدهند و برخی دیگر معاف از مالیات هستند، درحالیکه پروانه کارشان هم کتابفروشی است اما باز هم برای آنها مالیات اعمال میشود. گزارشی در خبرگزاریها منتشر شد درمورد یک کتابفروشی که سال گذشته (خرداد ۹۷) در آتشسوزی یک مجتمع تجاری سوخت و حالا پس از هشت ماه اداره مالیات برای یک فروشگاه تعطیل، مالیات ۴۲ میلیون تومانی طلب کرده است. این مساله درحالی مطرح شده که کتابفروشیها از مالیات معاف هستند، اما گفته شده برخی ممیزان مالیاتی اعمال سلیقه داشته و همچنان راه خودشان را میروند! طبیعتا وزارت ارشاد برای این موضوع باید راهکاری داشته باشد و کتابفروشیها که انواع و اقسام مشکلات را دارند، دیگر درگیر مساله مالیات نشوند.
الان فکری کنیم، فردا دیر است
ابتدای سال ۹۸ که کتابفروشی نشر رود در آستانه تعطیلی قرار گرفت، گزارشی نوشتم و در آن گزارش در گفتوگو با کسانی که در صنعت نشر هستند، تاکید کردیم که الان باید به داد کتابفروشیها رسید، وگرنه تا آخر سال این تعطیلیها بیشتر میشود، حالا تقریبا ۹ ماه از آن گزارش گذشته است. تقریبا ۶ کتابفروشی دیگر تعطیل شدهاند، اوضاع اقتصادی خوبی نداریم و همه این مساله را میدانیم، اما نبودن کتابفروشی ضررش به فرهنگ جامعه است، فرهنگی که باید بیشتر و بیشتر به آن فکر کنیم، شاید یک راهکار برای بهبود وضعیت کتابفروشیها این باشد که مالیاتها درست اعمال شود و راهکار بعدی قاچاق کتاب است، قاچاق کتابی که دودش به چشم کتابفروش و ناشری میرود که همه تلاشش را برای کتاب گذاشته است.
نظر کاربران
با عرض معذرت نه تنها کتاب فروشی ها بلکه تمام مشاغل در حال بیکاری و. ورشکستگی هستن.چندی طول نمیکشد مردم از زور نداری و بی کاری،برای دست بوسی،وقدر دانی به خدمت مسئولین بی مسئولیت بخدمتشان،مشرف میشوند.
پاسخ ها
چرا با عرض معذرت؟
مگه حرف بدی زدید؟
واقعیته دیگه
جای کتابخونه قلیون فروشی ایجاد کنید
به نظرم این کتاب فروشی ها باهم شریک شوند چند تا تایپیست و چند نفر با صدای خوب برای کتاب صوتی استخدام کنند یک سامانه درست کنند یابت دانلود هر کتاب یک مبلغی بگیرند
کدام کتاب همین کتابهاکه منتشر میشوند بهتر است برای همیشه حذف شوند باید خدارا شکر کرد
این یه واقعیت هسته که کتاب فروشی باید کم رنگ بشه
چون دنیا دیجیتال در حال پیشرفت.هسته کتابهای دیجیتال جای کتابهای کاغذی گرفته
پاسخ ها
کتاب دست گرفتن وخوندنش ی لذتی داره که قابل قیاس با کتاب دیجیتال نیست
علی برکت الله.
فوقش از چین وارد میکنن جای نگرانی نیست
فوقش از چین وارد میکنن