اروپا علیه برجام با ترامپ همراه نمی‌شود
دونالد ترامپ به‌عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا توافقنامه بین‌المللی که محدودیت‌های مهمی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال کرد را «بدترین توافق تاریخ» خوانده بود. مهم هم نیست که این مخالفت بیشتر مبتنی بر این واقعیت بوده باشد که برجام یکی از دستاوردهای مهم دولت اوباما بوده، یا به خاطر نواقص خود توافق.
رویداد۲۴: دونالد ترامپ به‌عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا توافقنامه بین‌المللی که محدودیت‌های مهمی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال کرد را «بدترین توافق تاریخ» خوانده بود. مهم هم نیست که این مخالفت بیشتر مبتنی بر این واقعیت بوده باشد که برجام یکی از دستاوردهای مهم دولت اوباما بوده، یا به خاطر نواقص خود توافق.
بااین‌حال از زمان تحلیف ترامپ، مشاوران عاقل‌تر سیاست خارجی وی سعی کرده‌اند او را از ضربه زدن به این توافق دور کنند. دلیل این مسئله‌این است که آن‌ها می‌دانند ایران به‌طورکلی به تعهدات خود پایبند بوده، منطقه را به مکانی امن‌تر تبدیل کرده و رد توافق از سوی آمریکا، این کشور را از نزدیک‌ترین متحدانش دور می‌کند. سال گذشته ترامپ مخالف تأیید این نکته بود که سطح پایبندی ایران به برجام به نفع «منافع امنیت ملی آمریکا» است اما متقاعد شد که توافق را لغو نکند.
بااین‌حال روز جمعه گامی که احتمالاً برگشت‌ناپذیر خواهد بود را به سمت یک نتیجه فاجعه‌بار برداشت. او بار دیگر تحریم‌های اقتصادی که در برجام ذکر شده بود را به مدت ۱۲۰ روز تعلیق کرد. اما او هم‌زمان هشدار داد که دیگر این کار را نخواهد کرد مگر اینکه توافقی با متحدان اروپایی آمریکا در مورد اصلاح «نواقص وحشتناک» این توافق صورت بگیرد.
«نواقص وحشتناک» یک نوع اغراق ترامپی است. توافق ۲۰۱۵ میان ایران و گروه ۱+۵ بی‌نقص نیست. یکی از مشکلات اصلی آن منقضی شدن بسیاری از محدودیت‌های اعمالی آن بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از ۱۰ تا ۱۵ سال است. مذاکرات برای افزایش بازه زمانی این مقررات ارزش پیگیری را دارد. تلاش‌های بین‌المللی برای اعمال محدودیت بر آزمایش موشکی ایران با ظرفیت حمل کلاهک هسته‌ای ایران نیز همین‌طور.
اما غیرمحتمل است که متحدان اروپایی آمریکا کمکی به پیگیری این مسئله کنند، به‌خصوص اگر ترامپ به آن‌ها اولتیماتوم بدهد یا آن‌ها را تهدید به لغو توافق فعلی کند. یک روز پیش از بیانیه ترامپ، وزرای خارجه آلمان، فرانسه، انگلیس و اتحادیه اروپا، آمریکا را ترغیب به عدم خروج از این توافق کردند.
ضمن اینکه تردید وجود دارد که این متحدان موضع ترامپ درباره اینکه ایران باید از مذاکرات در موردتوافق‌های بیشتر کنار گذاشته شود را بپذیرند. یکی از مقامات ارشد دولتی به خبرنگاران گفت که یک توافق جدیدتر مستلزم مذاکرات مستقیم با ایرانیان نخواهد بود؛ این مسئله‌ای است که آمریکا تنها به همراه شرکای اروپایی خود روی آن کار خواهد کرد.»
ترامپ هم خواستار «اصلاح» نواقص موجود در توافق فعلی است: لایحه‌ای در کنگره که شرایطی را به ایران دیکته می‌کند که عدم دستیابی تهران به تسلیحات هسته‌ای را تضمین خواهد کرد. اگر ایران پایبند نبود، آمریکا تحریم‌هایی را اعمال خواهد کرد. این طرح یک نکته را نادیده می‌گیرد و آن اینکه تحریم‌های هماهنگ بین‌المللی بود که مسیر رسیدن به توافق ۲۰۱۵ را هموار کرد.
نهایتاً اینکه، ترامپ از متحدان آمریکا خواسته تا با دیگر فعالیت‌های ایران از جمله حمایت از گروه‌هایی مانند حزب‌الله مقابله کنند. اما ایجاد یک جبهه متحد در مورد این اولویت‌ها بسیار سخت‌تر خواهد بود اگر آمریکا به‌تنهایی در موردتوافق هسته‌ای اقدام کند.
بااین‌حال از زمان تحلیف ترامپ، مشاوران عاقل‌تر سیاست خارجی وی سعی کرده‌اند او را از ضربه زدن به این توافق دور کنند. دلیل این مسئله‌این است که آن‌ها می‌دانند ایران به‌طورکلی به تعهدات خود پایبند بوده، منطقه را به مکانی امن‌تر تبدیل کرده و رد توافق از سوی آمریکا، این کشور را از نزدیک‌ترین متحدانش دور می‌کند. سال گذشته ترامپ مخالف تأیید این نکته بود که سطح پایبندی ایران به برجام به نفع «منافع امنیت ملی آمریکا» است اما متقاعد شد که توافق را لغو نکند.
بااین‌حال روز جمعه گامی که احتمالاً برگشت‌ناپذیر خواهد بود را به سمت یک نتیجه فاجعه‌بار برداشت. او بار دیگر تحریم‌های اقتصادی که در برجام ذکر شده بود را به مدت ۱۲۰ روز تعلیق کرد. اما او هم‌زمان هشدار داد که دیگر این کار را نخواهد کرد مگر اینکه توافقی با متحدان اروپایی آمریکا در مورد اصلاح «نواقص وحشتناک» این توافق صورت بگیرد.
«نواقص وحشتناک» یک نوع اغراق ترامپی است. توافق ۲۰۱۵ میان ایران و گروه ۱+۵ بی‌نقص نیست. یکی از مشکلات اصلی آن منقضی شدن بسیاری از محدودیت‌های اعمالی آن بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از ۱۰ تا ۱۵ سال است. مذاکرات برای افزایش بازه زمانی این مقررات ارزش پیگیری را دارد. تلاش‌های بین‌المللی برای اعمال محدودیت بر آزمایش موشکی ایران با ظرفیت حمل کلاهک هسته‌ای ایران نیز همین‌طور.
اما غیرمحتمل است که متحدان اروپایی آمریکا کمکی به پیگیری این مسئله کنند، به‌خصوص اگر ترامپ به آن‌ها اولتیماتوم بدهد یا آن‌ها را تهدید به لغو توافق فعلی کند. یک روز پیش از بیانیه ترامپ، وزرای خارجه آلمان، فرانسه، انگلیس و اتحادیه اروپا، آمریکا را ترغیب به عدم خروج از این توافق کردند.
ضمن اینکه تردید وجود دارد که این متحدان موضع ترامپ درباره اینکه ایران باید از مذاکرات در موردتوافق‌های بیشتر کنار گذاشته شود را بپذیرند. یکی از مقامات ارشد دولتی به خبرنگاران گفت که یک توافق جدیدتر مستلزم مذاکرات مستقیم با ایرانیان نخواهد بود؛ این مسئله‌ای است که آمریکا تنها به همراه شرکای اروپایی خود روی آن کار خواهد کرد.»
ترامپ هم خواستار «اصلاح» نواقص موجود در توافق فعلی است: لایحه‌ای در کنگره که شرایطی را به ایران دیکته می‌کند که عدم دستیابی تهران به تسلیحات هسته‌ای را تضمین خواهد کرد. اگر ایران پایبند نبود، آمریکا تحریم‌هایی را اعمال خواهد کرد. این طرح یک نکته را نادیده می‌گیرد و آن اینکه تحریم‌های هماهنگ بین‌المللی بود که مسیر رسیدن به توافق ۲۰۱۵ را هموار کرد.
نهایتاً اینکه، ترامپ از متحدان آمریکا خواسته تا با دیگر فعالیت‌های ایران از جمله حمایت از گروه‌هایی مانند حزب‌الله مقابله کنند. اما ایجاد یک جبهه متحد در مورد این اولویت‌ها بسیار سخت‌تر خواهد بود اگر آمریکا به‌تنهایی در موردتوافق هسته‌ای اقدام کند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر