نظر کشورهای مختلف درباره حمله به سوریه

در یکی دو روز اخیر، بحث حمله نظامی به سوریه به شکل بی سابقه ای جدی شده و کشورهای غربی به شدت مشغول فراهم کرده زمینه های اقدام نظامی علیه دولت دمشق هستند. در این میان، هر یک از کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای دخیل در تحولات سوریه، موضعی خاص را در قبال حمله احتمالی اتخاذ کرده اند که با مواضع کلی آن ها درباره بحران سوریه نیز منطبق است.

سایت شبکه خبری «بی بی سی» با انتشار مطلبی به بررسی مواضع کشورهای گوناگون درباره موضوع حمله احتمالی به سوریه پرداخته است. این مواضع از قرار زیر است:

الف) کشورهای منطقه:

ترکیه: از همان زمان آغاز ناآرامی ها در سوریه، دولت ترکیه به یکی از جدی ترین منتقدان دولت اسد تبدیل شد. روز دوشنبه، احمد داووداوغلو، وزیر خارجه ترکیه به روزنامه «ملیت» گفت کشورش آماده است تا حتی در صورت عدم تصویب قطعنامه ای از سوی شورای امنیت، به هرگونه ائتلاف بین المللی علیه سوریه ملحق شود.

عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس: پادشاهی های خلیج فارس نقشی کلیدی در کمک مالی و تسلیحاتی به شورشیان مخالف اسد داشته اند. عربستان سعودی سال های طولانی رقیب دولت سوریه بوده و به ویژه تلاش داشته تا دیگر کشورها را به اقدام علیه اسد متقاعد کند. طی هفته های اخیر، بندر بن سلطان، سفیر سابق عربستان در واشنگتن به شدت در تلاش بوده تا حمایت دیگر کشورها را به کمک بیشتر به شورشیان جلب کند.

رژیم اسرائیل: با وجود تلاش برای کنار کشیدن از درگیری ها در ابتدای کار، رژیم اسرائیل طی یک سال گذشته سه بار به اهدافی در سوریه حمله و ادعا کرده دلیل این حملات، جلوگیری از رسیدن تسلیحات به دست نیروهای حزب الله لبنان بوده است. علاوه بر این، مواردی از تبادل آتش در بلندی های جولان نیز میان طرفین رخ داده است.

طی روزهای اخیر، مقامات اسرائیلی آنچه را که استفاده دولت سوریه از سلاح شیمیایی خوانده اند، محکوم کرده و حمایت خود را از اقدام نظامی ابراز داشته اند. با این حال، این رژیم باید بداند که هرگونه اقدام کشورهای غربی در حمله به سوریه، می تواند تکرار وقایع جنگ اول خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ را به دنبال داشته باشد که در آن، دولت عراق در پاسخ حمله غرب، موشک های اسکاد خود را به سمت تل آویو شلیک کرد.

لبنان: عدنان منصور، وزیر خارجه لبنان روز دوشنبه به رادیوی این کشور گفت که از ایده حمله به سوریه حمایت نمی کند. وی اظهار داشت: «من فکر نمی کنم این اقدام در خدمت صلح، ثبات و امنیت در منطقه باشد». دو بمب گذاری اخیر در لبنان که کشته شدن دستکم ۶۰ تن انجامید، به درگیری های سوریه ارتباط داده می شود.

از سوی دیگر، حزب الله لبنان به طور آشکار حمایت خود را از دولت سوریه اعلام کرده و گزارش هایی نیز درباره حضور رزمندگان حزب الله در کنار نیروهای دولتی سوریه در میدان های نبرد منتشر می شود. از این ها گذشته، لبنان هم اکنون پذیرای بیشترین شمار آوارگان سوری است.

ایران: ایران از مدت ها پیش از وقوع درگیری ها در سوریه، مهمترین پشتیبان این کشور بوده و به شدت با چشم انداز مداخله در این کشور مخالفت کرده است. روز سه شنبه، ایران نسبت به پیامدهای جدی هرگونه اقدام نظامی علیه سوریه هشدار داد. از سوی دیگر، عباس عراقچی، سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرده این شورشیان هستند که از سلاح شیمیایی استفاده کرده اند.

ب) کشورهای خارج از منطقه:

آمریکا: پس از واکنش محتاطانه اولیه نسبت به گزارش های استفاده از سلاح شیمیایی، ادبیات آمریکایی ها طی روزهای اخیر تندتر شد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا گفت استفاده از سلاح شیمیایی توسط دولت سوریه «غیر قابل انکار» بوده و یک «وقاحت اخلاقی» است.

واشنگتن اخیراً حضور ناوگان های خود را در شرق مدیترانه افزایش داده و به این ترتیب، گمانه ها درباره تهیه مقدمات حمله نظامی را تقویت کرده است. تحلیلگران بر این باورند که محتمل ترین گزینه اقدام نظامی آمریکا، شلیک موشک های کروز به سمت تأسیسات نظامی سوریه خواهد بود.

انگلیس: به گفته دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس، این کشور برنامه های احتیاطی را برای اقدام نظامی تدارک دیده است. سخنگوی کامرون نیز اظهار داشته هرگونه اقدامی علیه سوریه، به شکلی «متناسب»، قانونی و پس از توافق با متحدان بین المللی انگلیس انجام خواهد گرفت.

فرانسه: یک روز پس از انتشار گزارش های مربوط به حمله شیمیایی در نزدیکی دمشق، لورن فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، خواستار آن شد که در صورت اثبات استفاده از سلاح شیمیایی، واکنشی با استفاده از زور علیه سوریه صورت بگیرد. وی همچنین اظهار داشت می توان «تحت شرایطی خاص»، شورای امنیت سازمان ملل را دور زد.

فرانسه یکی از تندروترین کشورهای غربی در رابطه با سوریه بوده است. این کشور، نخستین قدرت غربی بود که ائتلاف مخالفین سوری را به عنوان نماینده مشروع مردم سوریه به رسمیت شناخت. در ماه مه، فرانسه به همراه امگلیس توانست اتحادیه اروپا را متقاعد کند که تحریم ارسال تسلیحات برای شورشیان سوری را لغو کند.

روسیه: روسیه یکی از مهمترین حامیان بین المللی اسد است و بر ضرورت یافتن راه حلی سیاسی برای بحران این کشور تأکید کرده است. مسکو به شدت از احتمال حمله غرب به سوریه انتقاد کرده و هشدار داده انجام هرگونه اقدام خارج از شورای امنیت، نتایج فاجعه باری برای کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به دنبال خواهد داشت.

چین: چین به همراه روسیه، در زمینه ممانعت از تصویب قطعنامه های ضدسوری در شورای امنیت فعال بوده است. این کشور همچنین از مباحث مربوط به حمله به سوریه انتقاد کرده است. خبرگزاری رسمی چین می نویسد کشورهای غربی پیش از آنکه نتیجه تحقیقات بازرسان سازمان ملل مشخص شود، به نتیجه گیری در این زمینه و معرفی متهم اقدام کرده اند.