خیز دولت برای تحول در نظام اداری و بهبود نظام کشورداری
موضوع اصلاح نظام اداری در جلسه یکشنبه هیأت‌وزیران در دستورکار دولت قرار داشت. این جلسه ازجمله جلسات جذاب دولت بود که اکثریت اعضا مشارکت خوبی داشتند و گرمی بحث کاملا حس می‌شد. از زوایای مختلف، اصلاح نظام اداری مورد بررسی قرار گرفت.
محسن حاجی‌میرزایی در روزنامه شهروند نوشت: موضوع اصلاح نظام اداری در جلسه یکشنبه هیأت‌وزیران در دستورکار دولت قرار داشت. این جلسه ازجمله جلسات جذاب دولت بود که اکثریت اعضا مشارکت خوبی داشتند و گرمی بحث کاملا حس می‌شد. از زوایای مختلف، اصلاح نظام اداری مورد بررسی قرار گرفت.
هرکدام از اعضا، تجربه‌های ارزنده‌ای داشتند که به اشتراک گذاشتند. رئیس‌جمهوری هم به دقت تمامی مباحث را دنبال می‌کرد و در مواردی با طرح سوال یا ابهام زمینه را برای ارزیابی دقیق‌تر بحث فراهم می‌کرد.
معاون اول رئیس‌جمهوری از دغدغه‌هایی گفتند که اجرای تصمیمات را با مشکل مواجه می‌کند و بر لزوم شکل‌گیری اراده قوی در دستگاه‌ها برای اجرای تصمیمات تأکید کردند، این‌گونه مباحث داغ در روزهای آغازین دولت به‌ویژه برای اعضای جدید دولت تصویر روشنی از پیچیدگی‌ها و دشواری‌های اداره کشور را آشکار می‌کرد.
واقعیت آن است که در طی چند دهه اخیر، همواره یکی از موضوعات مهمی که مورد توجه دولت و مجلس بوده، اصلاح و بهینه‌سازی نظام اداری به‌عنوان مهمترین رکن نظام کشورداری بوده است. در این مدت دستاوردهايی به دست آمده، اما همچنان به نظر می‌رسد که این مجموعه نیازمند اصلاحات جدی‌تر و عمیق‌تر است.
در برنامه‌های توسعه پنج‌ساله بر کاهش نیروی انسانی و کوچک‌سازی دولت؛ اصلاح ساختار تشکیلاتی دولت و کاهش تعداد وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و سطوح تشکیلاتی؛ اصلاح روش‌ها و فرآیندها و توسعه دولت الکترونیک؛ هماهنگی در مقررات استخدامی و نظام پرداخت؛ کاهش تصدی‌ها و انحصارات، رقابتی‌کردن فعالیت‌های خدماتی و اقتصادی دولت و تمرکززدایی از اداره امور و تقویت اختیارات مناطق تأکید شده است.
هرچند در هریک از این اهداف نتايجی نیز حاصل شده است اما تحقق قاطع و کامل این اهداف همچنان با چالش‌های بسیاری روبه‌روست. برای دستیابی به یک نظام کشورداری شفاف، قدرتمند، تسهیل‌گر، توسعه‌گرا راه بسیار بلندی درپیش داریم. شاید آن‌قدر که به مسائل دیگر (امور مختلف کشورداری) پرداختیم، اگر به این مسأله یعنی نحوه و نظام کشورداری می‌پرداختیم، اکنون اوضاع بهتری داشتیم.
رمزگشايی از پایداری مشکلات کشور و ناکارآمدی تدابیر اتخاذشده در دستیابی به اهداف ما را به این جمع‌بندی می‌رساند که مسأله را باید در لایه‌های عمیق‌تری بررسی کنیم و آن نظام کشورداری است.
گیاهان برای رشد نیازمند مجموعه‌ای از بسترها هستند که در فقدان این بسترها تحقق مقاصد ممکن نخواهد بود. ما نمی‌توانیم به رشد یک گیاه فرمان بدهیم، درحالی که مجموعه زمینه‌های رشد آن فراهم نباشد. همین‌گونه است نقش نظام کشورداری و اهداف توسعه‌ای. اهداف توسعه‌ای با فرمان محقق نمی‌شود، بلکه باید بستر آن را فراهم کرد.
بستر حرکت یک قطار ریل و محیط زندگی و رشد یک ماهی آب است، در فقدان ریل و آب سخن‌گفتن از توسعه حمل‌ونقل با قطار و پرورش یک ماهی سخنی گزاف است.
نظام اداری ما یک مجموعه به هم پیوسته است. تجزیه این نظام به زیرنظام‌های گسسته و بدون درنظرگرفتن ارتباط ارگانیک زیرمجموعه‌ها با یکدیگر، موجب ایجاد اختلال اساسی در رشد هماهنگ و موزون نظام اداری است. نظام اداری متشکل از مجموعه شناسایی، جذب، احراز شایستگی، آموزش، انتصاب، ارتقا، جبران خدمات، ارزیابی و بازنشستگی است که در یک پیوستگی عمیق کارکردی قرار دارند و هریک از کارکردها از کارکرد‌های دیگر حمایت و پشتیبانی می‌کند.
این پیوستگی در مجموعه قوانین و مقررات جاری ما مورد غفلت اساسی قرار گرفته است. به‌عنوان مثال، اگر بین نظام پرداخت و نظام ارزیابی ارتباط وثیق و موثری برقرار نباشد، انتظار ارتقای کارايی نیروی انسانی انتظار واقع‌بینانه‌ای نیست.
همین استدلال را می‌توان به دیگر اهداف مهم تحول در نظام اداری ازجمله در کاهش تصدی‌ها و انحصارات، رقابتی‌کردن فعالیت‌های خدماتی و اقتصادی دولت و تمرکززدایی از اداره امور و تقویت اختیارات مناطق و همچنین توسعه دولت الکترونیک هم بسط داد.
روش‌هایی که تاکنون مورد استفاده قرار گرفته است، ما را به نتایج گذشته رهنمون می‌شوند و برای دستیابی به نتایجی متفاوت نیازمند نگرشی کاملا متفاوت به این اصلاحات هستیم. اهتمام به این زمینه‌ها در همگرایی کامل دولت و مجلس میسر خواهد بود.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر