تولید انبوه مهندس بیکار در کشور!

خبرگزاری ایسنا: یک اقتصاددان می‌گوید برای انتقاد علیه طرح‌هایی مانند کارورزی باید نگاه ایدئولوژیک را کنار گذاشت و همه جوانب را بررسی کرد. اکنون ما در تولید انبوه مهندس جزو پنج کشور نفر اول دنیا هستیم که برای آنها نمی‌توان کار مناسبی پیدا کرد!

محسن ایزدخواه درباره‌ وضعیت بازار کار در ایران توضیح داد: مطابق آمار رسمی که دولت اعلام کرده است بیش از سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بیکار در ایران داریم و اگر ملاحظه سازمان بین‌المللی کار که همان در نظر گرفتن در هفته یک ساعت کار برای خروج از شمول بیکاران است را در نظر نگیریم آمار بیکاری در ایران به بالای شش میلیون نفر می‌رسد.

وی همچنین گفت: این در حالی است که مطابق آمار رسمی بیش از ۵۰ درصد از بیکاران فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند بنابراین ما با خیل عظیم بیکاران تحصیلکرده روبه‌رو هستیم و از طرفی دیگر در برنامه ششم توسعه اعلام شده است که اگر دولت بخواهد سطح اشتغال از چیزی که اکنون هست پایین نیاید، باید سالانه ۹۵۰ هزار شغل ایجاد کند که نرخ بیکاری را در سطح کنونی آن حفظ کند. این در حالی است که برای ایجاد رشد اقتصادی پیش بینی شده در برنامه ششم توسعه که به ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری منجر خواهد شد، سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌ گذاری پیش بینی شده است. ما برای حل مشکل بیکاری با اما و اگرهای بسیاری روبه‌رو هستیم. برخی راهکارها از قبیل طرح کارورزی در دولت پیش بینی شده که باید دید هر کدام به چه نتیجه‌ای منجر خواهد شد.

ایزدخواه درباره طرح کارورزی توضیح داد: ما در گذشته هم با مشکل بیکاری روبه‌رو بوده‌ایم، ولی اکنون با بیکارانی روبه‌رو هستیم که تحصیلکرده هستند و برای خود منزلت اجتماعی دارند که حاضر نیستند تن به هر کاری دهند. از سوی دیگر هیچ پیوندی با دانشگاه و صنعت وجود ندارد و هر یک جزیره‌ای کار می‌کنند. در نتیجه ما با انبوهی از نیروی کار روبه‌رو هستیم که تحصیل کرده‌اند و تحصیلات آنها در صنعت کارایی ندارد. اکنون ما در تولید انبوه مهندس جزو پنج کشور نفر اول دنیا هستیم که برای آنها نمی‌توان کار مناسبی پیدا کرد.

این اقتصاددان توضیح داد: درباره طرح کارورزی باید بگویم که این طرح در موفق‌ترین حالت خود می‌تواند ۱۰۰ هزار نفر را جذب کار کند. برای افراد در زمان کارورزی هم بیمه مسوولیت تعیین شده و کارفرمایان ملزم شده‌اند یک سوم حداقل دستمزد را به آنها بدهند و دولت خود را مکلف کرده و اگر این افراد جذب شدند دولت تا دو سال بیمه آنها را پرداخت کرده و تحت حمایت تامین اجتماعی قرار بگیرد.

وی توضیح داد: به این ترتیب افراد در پروسه کارورزی قرار می‌گیرند. پس از کسب مهارت اگر کارگاه‌ها پذیرا بودند آنها استخدام می‌شوند و اگر نبودند به عنوان خویش‌فرما مهارت‌هایی آموخته‌اند که می‌توانند در قالب شخصیت‌های حقیقی و حقوقی فعالیت‌هایی را به راه بیندازند.

ایزدخواه همچنین درباره بخشی از انتقادات مطرح شده درباره‌ی طرح کارورزی مطرح کرد: برای طرح انتقادات باید دید که وضعیت بازار کار در ایران چگونه است و چگونه می‌توان برای خیل عظیم بیکاران شغل ایجاد کرد. در حدود دو دهه قبل سازمان بین المللی کار یکی از اجلاس‌های خود را به کار شایسته اختصاص داد. در تفسیر این نوع کار گفته شده بود در کشورهای متفاوت از لحاظ سطح توسعه یافتگی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کار شایسته متفاوت قلمداد می‌شود. به عبارتی اگر در یک کشور آفریقایی فرد بتواند خود را از لحاظ نیازهای اولیه تامین کند. از نظر سازمان بین المللی کار شایسته‌ای دارد ولی در کشورهای توسعه یافته علاوه بر این فرد باید بتواند نیازهایی از قبیل بهداشت و آموزش فرزندان خود را تامین کند که کار وی کار شایسته‌ای قلمداد شود. در نتیجه برای مشکلات مربوط به طرح کارورزی باید دید که در چه شرایطی قرار داریم و راه‌های موجود برای بیکاری بالا در ایران چیست.

این اقتصاددان و پژوهشگر در حوزه کار همچنین درباره انتقادات مطرح شده مربوط به بهره‌کشی مدام کارفرمایان از تحصیلکردگان مطرح کرد: در آیین‌نامه برای برخی مسائل چاره‌اندیشی شده است. مثلا این‌که نمی‌توان از افراد بسیاری در مدت تعیین شده به عنوان کارورز استفاده کرد و پس از آن افراد دیگری را نیز بر سر کار آورد. نکته اینجاست که برخی انتقادات مطرح شده با نگاه ایدئولوژیک ارائه می‌شوند. اکنون برخی تصور می‌کنند که باید با ایجاد شکاف بین کارگر و کارفرما حقوق کارگر را استیفا کنند در حالی که می‌دانیم اکنون سوداگران و دلالان زیادی هستند که بدون تماس با نیروی کار بیشترین درآمد را داشته‌اند بدون این که حضور آنها در اقتصاد کشور منجر به ایجاد اشتغال شده و نفعی هم برای کارگران داشته باشد.

ایزدخواه ادامه داد: انتقادات صحیح علیه طرح‌های دولت قطعا باید مورد توجه قرار گیرد، ولی باید از رفتن به بی‌راهه جلوگیری کرد.

به گزارش ایسنا،‌ کارورزی طرح وزارت کار برای ایجاد اشتغال برای تحصیلکردگان است که به موجب آن کارگاه‌ها اقدام به پذیرش نیروی کار تحصیلکرده با پرداخت حقوقی معادل یک سوم حداقل دستمزد وزارت کار می‌کنند و پس از پایان دوره کار ورزی درباره استخدام آن‌ها تصمیم گرفته می‌شود و البته کارفرما تعهدی هم در قبال استخدام آنها نخواهد داشت. ارایه این طرح واکنش برخی از فعالان مدنی و دانشجویی و همچنین برخی اقتصاددانان و... را برانگیخت. یکی از موارد انتقاداین بود که این طرح ممکن است به سوء استفاده از فارغ‌التحصیلان منجر شود. هفته گذشته منتقدان جلسه‌ای برای نقد این برنامه ترتیب داده بودند که در روز برگزاری لغو شد.