چالش ضلع سوم اصولگرایی
جامعتین یا سه‌ضلعی شخصی؟ هشت ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری ٩٦، شکاف‌های اصولگرایی دوباره سر باز کرده است. بحث اصلی هم بر سر موقعیت و جایگاه آیت‌الله مصباح‌یزدی در ائتلاف اصولگرایان است.
روزنامه شرق: جامعتین یا سه‌ضلعی شخصی؟ هشت ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری ٩٦، شکاف‌های اصولگرایی دوباره سر باز کرده است. بحث اصلی هم بر سر موقعیت و جایگاه آیت‌الله مصباح‌یزدی در ائتلاف اصولگرایان است.
مؤتلفه و پایداری قائل به حضور و نقش‌آفرینی آیت‌الله مصباح در ائتلافند؛ همان‌طور که در انتخابات پیشین مجلس به‌دنبالش بودند، اما دیگر بخش‌های اصولگرایی چندان تمایلی به تعریف یک سه‌ضلعی جدید ندارند. آنها همچنان تمایل دارند نقش سنتی جامعتین (جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) حتی به شکل نمادین هم که شده، در این ائتلاف حفظ شود.
برای همین است که نبی حبیبی مصاحبه می‌کند و می‌گوید که ائتلاف اصولگرایان با محوریت آیات یزدی، موحدی‌کرمانی و مصباح قوی‌تر شکل می‌گیرد، اما سخنگوی جامعه روحانیت مبارز در جواب، آن را دیدگاه شخصی دبیرکل مؤتلفه تعبیر و تأکید می‌کند که «جامعتین کارکرد و نگاه ویژه‌ای به «مصباح به‌عنوان ضلع سوم جامعتین» ندارد».
او شرط‌گذاری آیت‌الله مصباح‌یزدی را هم مربوط به دوره گذشته دانسته و گفته بود: «در دوره جدید نه چنین چیزی داریم، نه‌اینکه از جامعه روحانیت بنای مشورت با ایشان را داریم، دوره قبل هم ایشان به میدان نیامد». شاهد این ادعای مصباحی‌مقدم هم این است که وقتی چندی قبل هم خبری مبنی‌بر دیدار قریب‌الوقوع آیات یزدی و موحدی‌کرمانی برای انتخابات ٩٦ منتشر شد، هیچ نامی از آیت‌الله مصباح‌یزدی به‌عنوان ضلع سوم ائتلاف برده نشد.
اما در این دو روز اخیر دو نفر به سخنان سخنگوی جامعه روحانیت واکنش نشان داده‌اند. روح‌الله حسینیان، نزدیک به جبهه پایداری و احمدی‌نژاد گفته است: «مصباحی‌مقدم آن‌قدر جایگاهی ندارد که حتی از طرف جامعه روحانیت هم تصمیم بگیرد، ممکن است یک حرفی زده باشد، ولی بعید می‌دانم آن‌قدر اهمیت داشته باشد. مصباحی‌مقدم سخنگوی اصولگرایان نیستند که از ناحیه اصولگرایان بخواهند صحبت کرده باشند».
دیروز هم مرتضی آقاتهرانی، دبیرکل جبهه پایداری، در گفت‌وگو با انتخاب، در واکنش به سخنان مصباحی‌مقدم مبنی‌بر تصمیم جامعه روحانیت برای مشورت‌نکردن با آیت‌الله مصباح‌یزدی درباره انتخابات آینده، گفته است: «از خود ایشان باید بپرسید، اگر ایشان به‌طور رسمی گفته‌اند حتما نظر جامعه روحانیت مبارز را اعلام کرده‌اند، ولی اگر فردی گفته‌اند باید از خودشان بپرسید».
آقاتهرانی در ادامه اما لازم دیده هشدار ظریفی هم به سایر اصولگرایان بدهد: «بالاخره اصولگرایان باید وضعیت فعلی را خوب درک کنند. اگر واقعا جامعه روحانیت مبارز بخواهد کار خود را کند و گروه‌های دیگر کار خود را، کاری از پیش نمی‌رود؛ یعنی به صورت تک‌تک چه‌کار می‌توان کرد؟ این‌طور به غیر از همدیگر را زدن هیچی نصیبمان نمی‌شود».
پشیمانی از فهرست تهران
در زمان انتخابات مجلس در اسفندماه گذشته، مؤتلفه، جبهه پایداری و جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی اصرار داشتند که ائتلاف اصولگرایان حول محور سه‌ضلعی آیت‌الله مصباح‌یزدی و رؤسای جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین شکل بگیرد؛ رخدادی که درظاهر اصولگرایان زیر بار آن نرفتند. غلامرضا مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز و محمدرضا باهنر، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری که بزرگ‌ترین جبهه اصولگرایی، متشکل از ١٧ تشکل است، با این ایده مخالف بودند.
باهنر حتی در یکی از جلساتی که محورش آن سه تشکل بودند، شرکت نکرد و دست‌آخر با این موضع‌گیری آب سردی بر پیکره وحدت نیم‌بند آنها ریخت و گفت: «از نظر ما شخصیت حقوقی این افراد در جایگاه دبیرکل این تشکل‌ها اهمیت بیشتری دارد؛ یعنی اگر این عزیزان هستند، به‌خاطر حضورشان در جامعتین است. برخی آقایان می‌گویند سه نفر شخصیت حقیقی انتخاب کنیم که ما در این مورد با آنها اختلاف‌نظر داریم و نظر ما این نیست». سخنگوی جامعه روحانیت هم چنین نظری داشت و معتقد بود محورشدن آن دو نفر در ائتلاف به پشتوانه شخصیت حقوقی آنهاست، نه حقیقی.
اگرچه در نهایت فهرستی که برای تهران بیرون آمد نشان داد، چه ایشان رسما محور ائتلاف بوده، چه نبوده، اما نظر حامیان ایشان کاملا لحاظ شده است. گلایه‌های سخنگوی جامعه روحانیت مبارز بعد از انتخابات مبنی‌بر نارضایتی از فهرست، با جمله «می‌دانستیم این لیست رأی نمی‌آورد، اما چاره‌ای نداشتیم» هویدا شد.
شکست فهرست اصولگرایان در تهران که گرایش بیشتری به جبهه پایداری و افراد همسو با آن داشت احتمالا به دلیل سخنان قاطع اخیر سخنگوی جامعه روحانیت مبارز است تا جایی که او دوباره هم تأکید کرده است: «به‌هرحال حضور جبهه پایداری در ائتلاف ترکیب لیست را تحت‌تأثیر قرار داد و مطمئن بودیم لیست رأی نمی‌آورد، اما اصل ائتلاف برای ما مهم بود. برخی به‌دنبال این بودند که جامعتین را به‌عنوان مرجع نظر اصلی و نهایی در جریان اصولگرایی در انتخابات کنار بگذارند و از درون جریان اصولگرایی این خط را تعقیب می‌کردند؛ البته جبهه پایداری و برخی تشکل‌های دیگر».
نظر آیت‌الله موحدی‌کرمانی درباره ضلع سوم
این البته فقط نظر باهنر یا مصباحی‌مقدم نیست. دو، سه سال قبل و در کشاکش «گعده‌های وحدت‌بخش» بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم، اخباری مبنی‌بر برگزاری قریب‌الوقوع نشست سه‌جانبه آیات موحدی‌کرمانی، یزدی و مصباح‌یزدی منتشر می‌شد، اما در نهایت اعلام شد که این نشست لغو شد. آیت‌الله موحدی‌کرمانی در همان زمان گفت: «این بحث و مذاکره چنانچه با برخی آقایان باشد، به معنای ایجاد ضلع ثالث نیست و ضلع، همان دو ضلع (جامعتین) است.
بنده برای برادرم، آیت‌الله مصباح‌یزدی، احترام کامل قائلم و شخصا به ایشان ارادت دارم. نمی‌دانم آیت‌الله مصباح رهبری پایداری را قبول کرده باشند یا نه، هرچند در این امر تردید وجود دارد، اما به‌هرحال ما نظر جامعتین را به شما ابلاغ می‌کنیم». مخالفت با تبدیل مؤسسه امام خمینی و در رأس آن آیت‌الله مصباح به یکی از ارکان ائتلاف اصولگرایی البته ریشه در انتخابات پیشین ریاست‌جمهوری داشت؛ زمانی که جبهه پایداری با اعلام سعید جلیلی به‌عنوان نامزد اصلح راه خود را از دیگر اصولگرایان جدا کرد و بعد از شکست این جناح در انتخابات ریاست‌جمهوری، طیفی از اصولگرایان از جمله حامیان قالیباف را به‌شدت علیه خود کرد.
مؤتلفه و پایداری قائل به حضور و نقش‌آفرینی آیت‌الله مصباح در ائتلافند؛ همان‌طور که در انتخابات پیشین مجلس به‌دنبالش بودند، اما دیگر بخش‌های اصولگرایی چندان تمایلی به تعریف یک سه‌ضلعی جدید ندارند. آنها همچنان تمایل دارند نقش سنتی جامعتین (جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) حتی به شکل نمادین هم که شده، در این ائتلاف حفظ شود.
برای همین است که نبی حبیبی مصاحبه می‌کند و می‌گوید که ائتلاف اصولگرایان با محوریت آیات یزدی، موحدی‌کرمانی و مصباح قوی‌تر شکل می‌گیرد، اما سخنگوی جامعه روحانیت مبارز در جواب، آن را دیدگاه شخصی دبیرکل مؤتلفه تعبیر و تأکید می‌کند که «جامعتین کارکرد و نگاه ویژه‌ای به «مصباح به‌عنوان ضلع سوم جامعتین» ندارد».
او شرط‌گذاری آیت‌الله مصباح‌یزدی را هم مربوط به دوره گذشته دانسته و گفته بود: «در دوره جدید نه چنین چیزی داریم، نه‌اینکه از جامعه روحانیت بنای مشورت با ایشان را داریم، دوره قبل هم ایشان به میدان نیامد». شاهد این ادعای مصباحی‌مقدم هم این است که وقتی چندی قبل هم خبری مبنی‌بر دیدار قریب‌الوقوع آیات یزدی و موحدی‌کرمانی برای انتخابات ٩٦ منتشر شد، هیچ نامی از آیت‌الله مصباح‌یزدی به‌عنوان ضلع سوم ائتلاف برده نشد.
اما در این دو روز اخیر دو نفر به سخنان سخنگوی جامعه روحانیت واکنش نشان داده‌اند. روح‌الله حسینیان، نزدیک به جبهه پایداری و احمدی‌نژاد گفته است: «مصباحی‌مقدم آن‌قدر جایگاهی ندارد که حتی از طرف جامعه روحانیت هم تصمیم بگیرد، ممکن است یک حرفی زده باشد، ولی بعید می‌دانم آن‌قدر اهمیت داشته باشد. مصباحی‌مقدم سخنگوی اصولگرایان نیستند که از ناحیه اصولگرایان بخواهند صحبت کرده باشند».
دیروز هم مرتضی آقاتهرانی، دبیرکل جبهه پایداری، در گفت‌وگو با انتخاب، در واکنش به سخنان مصباحی‌مقدم مبنی‌بر تصمیم جامعه روحانیت برای مشورت‌نکردن با آیت‌الله مصباح‌یزدی درباره انتخابات آینده، گفته است: «از خود ایشان باید بپرسید، اگر ایشان به‌طور رسمی گفته‌اند حتما نظر جامعه روحانیت مبارز را اعلام کرده‌اند، ولی اگر فردی گفته‌اند باید از خودشان بپرسید».
آقاتهرانی در ادامه اما لازم دیده هشدار ظریفی هم به سایر اصولگرایان بدهد: «بالاخره اصولگرایان باید وضعیت فعلی را خوب درک کنند. اگر واقعا جامعه روحانیت مبارز بخواهد کار خود را کند و گروه‌های دیگر کار خود را، کاری از پیش نمی‌رود؛ یعنی به صورت تک‌تک چه‌کار می‌توان کرد؟ این‌طور به غیر از همدیگر را زدن هیچی نصیبمان نمی‌شود».
پشیمانی از فهرست تهران
در زمان انتخابات مجلس در اسفندماه گذشته، مؤتلفه، جبهه پایداری و جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی اصرار داشتند که ائتلاف اصولگرایان حول محور سه‌ضلعی آیت‌الله مصباح‌یزدی و رؤسای جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین شکل بگیرد؛ رخدادی که درظاهر اصولگرایان زیر بار آن نرفتند. غلامرضا مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز و محمدرضا باهنر، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری که بزرگ‌ترین جبهه اصولگرایی، متشکل از ١٧ تشکل است، با این ایده مخالف بودند.
باهنر حتی در یکی از جلساتی که محورش آن سه تشکل بودند، شرکت نکرد و دست‌آخر با این موضع‌گیری آب سردی بر پیکره وحدت نیم‌بند آنها ریخت و گفت: «از نظر ما شخصیت حقوقی این افراد در جایگاه دبیرکل این تشکل‌ها اهمیت بیشتری دارد؛ یعنی اگر این عزیزان هستند، به‌خاطر حضورشان در جامعتین است. برخی آقایان می‌گویند سه نفر شخصیت حقیقی انتخاب کنیم که ما در این مورد با آنها اختلاف‌نظر داریم و نظر ما این نیست». سخنگوی جامعه روحانیت هم چنین نظری داشت و معتقد بود محورشدن آن دو نفر در ائتلاف به پشتوانه شخصیت حقوقی آنهاست، نه حقیقی.
اگرچه در نهایت فهرستی که برای تهران بیرون آمد نشان داد، چه ایشان رسما محور ائتلاف بوده، چه نبوده، اما نظر حامیان ایشان کاملا لحاظ شده است. گلایه‌های سخنگوی جامعه روحانیت مبارز بعد از انتخابات مبنی‌بر نارضایتی از فهرست، با جمله «می‌دانستیم این لیست رأی نمی‌آورد، اما چاره‌ای نداشتیم» هویدا شد.
شکست فهرست اصولگرایان در تهران که گرایش بیشتری به جبهه پایداری و افراد همسو با آن داشت احتمالا به دلیل سخنان قاطع اخیر سخنگوی جامعه روحانیت مبارز است تا جایی که او دوباره هم تأکید کرده است: «به‌هرحال حضور جبهه پایداری در ائتلاف ترکیب لیست را تحت‌تأثیر قرار داد و مطمئن بودیم لیست رأی نمی‌آورد، اما اصل ائتلاف برای ما مهم بود. برخی به‌دنبال این بودند که جامعتین را به‌عنوان مرجع نظر اصلی و نهایی در جریان اصولگرایی در انتخابات کنار بگذارند و از درون جریان اصولگرایی این خط را تعقیب می‌کردند؛ البته جبهه پایداری و برخی تشکل‌های دیگر».
نظر آیت‌الله موحدی‌کرمانی درباره ضلع سوم
این البته فقط نظر باهنر یا مصباحی‌مقدم نیست. دو، سه سال قبل و در کشاکش «گعده‌های وحدت‌بخش» بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم، اخباری مبنی‌بر برگزاری قریب‌الوقوع نشست سه‌جانبه آیات موحدی‌کرمانی، یزدی و مصباح‌یزدی منتشر می‌شد، اما در نهایت اعلام شد که این نشست لغو شد. آیت‌الله موحدی‌کرمانی در همان زمان گفت: «این بحث و مذاکره چنانچه با برخی آقایان باشد، به معنای ایجاد ضلع ثالث نیست و ضلع، همان دو ضلع (جامعتین) است.
بنده برای برادرم، آیت‌الله مصباح‌یزدی، احترام کامل قائلم و شخصا به ایشان ارادت دارم. نمی‌دانم آیت‌الله مصباح رهبری پایداری را قبول کرده باشند یا نه، هرچند در این امر تردید وجود دارد، اما به‌هرحال ما نظر جامعتین را به شما ابلاغ می‌کنیم». مخالفت با تبدیل مؤسسه امام خمینی و در رأس آن آیت‌الله مصباح به یکی از ارکان ائتلاف اصولگرایی البته ریشه در انتخابات پیشین ریاست‌جمهوری داشت؛ زمانی که جبهه پایداری با اعلام سعید جلیلی به‌عنوان نامزد اصلح راه خود را از دیگر اصولگرایان جدا کرد و بعد از شکست این جناح در انتخابات ریاست‌جمهوری، طیفی از اصولگرایان از جمله حامیان قالیباف را به‌شدت علیه خود کرد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر