محیطبانان؛ کسی صدای ما را نمی شنود
ولادت باسعادت امام‌رضا(ع)، پیشوای هشتم شیعیان جهان بهانه‌ای شد تا روزی به محیطبانان اختصاص پیدا کند.
روزنامه فرهیختگان: ولادت باسعادت امام‌رضا(ع)، پیشوای هشتم شیعیان جهان بهانه‌ای شد تا روزی به محیطبانان اختصاص پیدا کند. روزی‌که شاید بهانه‌ای باشد برای قدردانی و تشکر از زحماتی که آنان شبانه‌روز برای حیات‌وحش و محیط‌زیست ایران می‌کشند. هرچند برخی از محیطبانان معتقدند که نامگذاری این روز فقط یک نامگذاری ساده است و نه‌تنها روز محیط‌بان در تقویم ثبت ملی نشده‌است، بلکه درخواست‌های آنان از دهه‌های گذشته تاکنون چندان مورد توجه قرار نگرفته است، خواسته‌هایی که اگر اجرایی شود می‌تواند وضعیت زندگی و معیشتی آنان را تغییر دهد.
پس از شهادت سه محیط‌بان در دو ماه گذشته، نگاه شهروندان ورسانه‌ها به وضعیت این عزیزان تمرکز بیشتری یافت. این اتفاق اگر چه بسیار تلخ و ناخوشایند بود، اما پیامدهایی داشت که می‌تواند به نوشدارویی هرچند دیر، اما قابل استفاده بدل شود. طبق وعده دولتمردان کشور، لایحه جدید حمایتی برای محیطبانان قرار است تدوین و تصویب شود و بسیاری از خواسته‌های این تلاشگران عرصه محیط‌زیست از حقوق گرفته تا وضعیت شغلی و ارتقای پست و مقام مورد توجه قرار بگیرد. امید است روز تصویب قانون‌های جدید حمایت از محیطبانان نزدیک باشد. قوانینی که ضمن تقویت جایگاه فعالان عرصه محیط زیست، موجب صیانت از ثروت‌های خدادادی این کهن‌دیار شود.
به جرات می‌توان گفت که محیطبانان مظلوم‌ترین قشر در جامعه هستند، مردان غیوری که جان خود را در کف دست می‌گیرند و برای محافظت از جان حیات وحش مقابل گلوله‌های شکارچیان می‌ایستند. آمار به شهادت رسیدن ۱۲۰ نفر از این دلاورمردان نشان می‌دهد که آنها دین خود را به کشور و حفاظت از محیط‌زیست و حیات وحش ادا کرده‌اند و حالا در آستانه روز محیط‌بان بهتر است به کمی از خواسته‌های آنان جامه عمل پوشانده شود. ارتقای شغلی، افزایش حقوق، اعطای امتیازهای قانونی، کاهش ساعت کاری و تصویب قانون حمایتی جدی از جان محیطبانان مهم‌ترین خواسته‌های آنان بود که در گفت‌وگو با «فرهیختگان» مطرح شد و متاسفانه در روزی که به نام آنها ثبت شده، آنها به دلیل مشکلات حاشیه‌ای که پس از مصاحبه برایشان پیش می‌آید خواستند نام‌شان فاش نشود و این رسم امانتداری در این گزارش لحاظ شد.
محیط‌بان منزلت اجتماعی ندارد
«بیش از ۴۰ سال است که کشور ساختاری به نام محیط‌زیست دارد اما در طول همه این سال‌ها هیچ مشکلی از مشکلات محیطبانان حل نشد.» این جمله را یکی از محیطبانان استان آذربایجان شرقی مطرح می‌کند و می‌گوید: «مسئولان خود بهتر از هر کسی مشکلات محیطبانان را می‌دانند و اینکه فعالان این حوزه مدام خواسته‌هایشان را بگویند خیلی شکل خوبی ندارد.» حقوق پایین، نبود امکانات رفاهی، اداری و خلأ‌های حمایتی و قانونی از مشکلاتی است که این محیط‌بان به آن اشاره می‌کند و می‌افزاید: «متاسفانه محیط‌بان هیچ ارزش و جایگاهی ندارد و حتی مردم هم به‌طور دقیق نمی‌دانند محیط‌بان کیست و چه کاری انجام می‌دهد و همه اینها ضعف بزرگی است که در این حوزه وجود دارد.»
او که پنج سال است کار محیط‌بانی را به عهده گرفته، تاکید می‌کند: «مدرک لیسانس دارم اما برای استخدام، فوق‌دیپلم در قراردادم لحاظ کردند و گفتند بیشتر از این حد نمی‌توانند ارتقای شغلی برای محیط‌بان در نظر بگیرند.» این محیط‌بان با اشاره به اینکه در تمام مشاغل شیفتی فرد ۲۴ ساعت سر کار و ۴۸ ساعت زمان استراحت دارد اما این قانون برای محیط‌بان وجود ندارد، تاکید می‌کند: «محیطبانان باید ۱۸ روز سر کار باشند و ۱۲ روز حق مرخصی دارند. ۱۸ روز کار یعنی ۴۳۲ ساعت کار در حالی که همه ۱۴۴ ساعت در طول ماه کار می‌کنند.» بالا بودن ساعت کاری بدون داشتن حق ماموریت، اضافه کاری، اسلحه، لباس و شیفت کار به علاوه پایین بودن حقوق، مهم‌ترین چالش محیطبانان کشور است. او یادآور می‌شود: «در سال ۹۱ و زمان ریاست محمدی‌زاده در محیط‌زیست قرار شد حقوق محیطبانان ۷۰ درصد افزایش یابد. این موضوع به صورت عمومی اعلام و رسانه‌ای شد اما اتفاقی نیفتاد اما در همان زمان ۶ استان البرز، گیلان، قم، قزوین، اصفهان و سمنان توانستند این موضوع را پیگیری و افزایش ۳۵ درصدی برای حقوق محیطبانان استان را به صورت قانونی مصوب کنند اما متاسفانه سایر محیطبانان از این امتیاز برخوردار نیستند.»
این محیط‌بان تاکید می‌کند: «محیطبانان از کمترین خواسته مانند بیمه حوادث و موتور هم برخوردار نیستند و حتی در زمان تحویل موتور محیط‌بان الزامی به داشتن گواهینامه ندارد که همه اینها نشان از ضعف مفاد قانونی دارد.» او می‌گوید: «تنها سوالم از مسئولان محیط‌زیست این است که اگر امکان افزایش ۳۵ درصد حقوق برای محیطبانان وجود ندارد پس چرا ۶ استان از این امتیاز برخوردارند و اگر قانونی است چرا سایر محیطبانان نباید از این امتیاز استفاده کنند.»
قاضی محیط‌زیست نداریم
قهرمان اصغری، محیط‌بان استان قزوین که ۱۶ سال سابقه کاری دارد، مشکلات معیشتی، حقوق و مزایا را از مهم‌ترین دغدغه‌های محیطبانان می‌داند و می‌گوید: «محیطبانان نیاز به حمایت‌های قانونی دارند و باید برای آنان قاضی‌های مخصوص تعیین شود و پرونده‌های آنان در دادگاه‌هایی برگزار شود که قاضی به مشکلات محیط‌زیست اشراف کامل داشته باشد.» او می‌گوید: «وقتی پرونده‌های محیط‌زیست در کنار پرونده‌های اختلاف‌های خانوادگی یا دعوای ملک مطرح می‌شود معلوم است که برای قاضی یا دادگاه اولویت با حل مشکلات آنهاست و کشته شدن یک بز توسط شکارچی غیرقانونی اهمیتی برایشان ندارد.» اصغری می‌افزاید: «اگر قاضی از مشکلات محیطبانان آگاه باشد و نیازهای آنها را بداند راحت‌تر می‌تواند از آنان دفاع کند و آنها را برای رسیدن به حق‌شان کمک کند.» این محیط‌بان تاکید می‌کند: «درگیری‌های محیطبانان در بیابان است نه خیابان، از این رو رسیدگی به وضعیت و شرایط آنها هم متفاوت است.» حالا که قرار است لایحه‌ای جدید برای حمایت از محیطبانان از سوی دولت به مجلس ارائه شود، لحاظ کردن خواسته‌های محیطبانان در روزی که به نام‌شان ثبت شده کمترین کاری است که می‌توان برای آنان انجام داد تا این حافظان محیط‌زیست و حیات‌وحش انگیزه بیشتری برای کار کردن داشته باشند.
آیا مشکلات محیطبانان در لایحه جدید حل می‌شود؟
همانطور که پیشتر اشاره شد لایحه جدید حمایت از محیطبانان قرار است از سوی دولت به مجلس ارائه شود و در حال حاضر در کمیسیون اجتماعی دولت در دست بررسی است. در بخشی از این پیش‌نویس آمده است: «آنچه اهمیت دارد این است که همه محیطبانان به‌رغم اینکه وسعت بسیار زیادی را باید حفاظت بکنند با جدیت به حفاظت از مناطق خود می‌پردازند. در کشور ما با دارا بودن بیش از ۵/۱۰ درصد سطح کشور یعنی بیش از ۱۵ میلیون هکتار مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست و مساحت بالایی از مناطق شکار ممنوع تنها ۳۶۰۰ محیط‌بان وجود دارد که در حال حفاظت از مناطق ارزشمند هستند و این محیطبانان فداکار با جدیت به حفاظت از مناطق خود می‌پردازند و این موضوع منجر به مجروح، مصدوم، جانباز و شهید شدن محیطبانان در حمایت و حفاظت از عرصه انفال شده است.»
پس از شهادت سه محیط‌بان در دو ماه گذشته، نگاه شهروندان ورسانه‌ها به وضعیت این عزیزان تمرکز بیشتری یافت. این اتفاق اگر چه بسیار تلخ و ناخوشایند بود، اما پیامدهایی داشت که می‌تواند به نوشدارویی هرچند دیر، اما قابل استفاده بدل شود. طبق وعده دولتمردان کشور، لایحه جدید حمایتی برای محیطبانان قرار است تدوین و تصویب شود و بسیاری از خواسته‌های این تلاشگران عرصه محیط‌زیست از حقوق گرفته تا وضعیت شغلی و ارتقای پست و مقام مورد توجه قرار بگیرد. امید است روز تصویب قانون‌های جدید حمایت از محیطبانان نزدیک باشد. قوانینی که ضمن تقویت جایگاه فعالان عرصه محیط زیست، موجب صیانت از ثروت‌های خدادادی این کهن‌دیار شود.
به جرات می‌توان گفت که محیطبانان مظلوم‌ترین قشر در جامعه هستند، مردان غیوری که جان خود را در کف دست می‌گیرند و برای محافظت از جان حیات وحش مقابل گلوله‌های شکارچیان می‌ایستند. آمار به شهادت رسیدن ۱۲۰ نفر از این دلاورمردان نشان می‌دهد که آنها دین خود را به کشور و حفاظت از محیط‌زیست و حیات وحش ادا کرده‌اند و حالا در آستانه روز محیط‌بان بهتر است به کمی از خواسته‌های آنان جامه عمل پوشانده شود. ارتقای شغلی، افزایش حقوق، اعطای امتیازهای قانونی، کاهش ساعت کاری و تصویب قانون حمایتی جدی از جان محیطبانان مهم‌ترین خواسته‌های آنان بود که در گفت‌وگو با «فرهیختگان» مطرح شد و متاسفانه در روزی که به نام آنها ثبت شده، آنها به دلیل مشکلات حاشیه‌ای که پس از مصاحبه برایشان پیش می‌آید خواستند نام‌شان فاش نشود و این رسم امانتداری در این گزارش لحاظ شد.
محیط‌بان منزلت اجتماعی ندارد
«بیش از ۴۰ سال است که کشور ساختاری به نام محیط‌زیست دارد اما در طول همه این سال‌ها هیچ مشکلی از مشکلات محیطبانان حل نشد.» این جمله را یکی از محیطبانان استان آذربایجان شرقی مطرح می‌کند و می‌گوید: «مسئولان خود بهتر از هر کسی مشکلات محیطبانان را می‌دانند و اینکه فعالان این حوزه مدام خواسته‌هایشان را بگویند خیلی شکل خوبی ندارد.» حقوق پایین، نبود امکانات رفاهی، اداری و خلأ‌های حمایتی و قانونی از مشکلاتی است که این محیط‌بان به آن اشاره می‌کند و می‌افزاید: «متاسفانه محیط‌بان هیچ ارزش و جایگاهی ندارد و حتی مردم هم به‌طور دقیق نمی‌دانند محیط‌بان کیست و چه کاری انجام می‌دهد و همه اینها ضعف بزرگی است که در این حوزه وجود دارد.»
او که پنج سال است کار محیط‌بانی را به عهده گرفته، تاکید می‌کند: «مدرک لیسانس دارم اما برای استخدام، فوق‌دیپلم در قراردادم لحاظ کردند و گفتند بیشتر از این حد نمی‌توانند ارتقای شغلی برای محیط‌بان در نظر بگیرند.» این محیط‌بان با اشاره به اینکه در تمام مشاغل شیفتی فرد ۲۴ ساعت سر کار و ۴۸ ساعت زمان استراحت دارد اما این قانون برای محیط‌بان وجود ندارد، تاکید می‌کند: «محیطبانان باید ۱۸ روز سر کار باشند و ۱۲ روز حق مرخصی دارند. ۱۸ روز کار یعنی ۴۳۲ ساعت کار در حالی که همه ۱۴۴ ساعت در طول ماه کار می‌کنند.» بالا بودن ساعت کاری بدون داشتن حق ماموریت، اضافه کاری، اسلحه، لباس و شیفت کار به علاوه پایین بودن حقوق، مهم‌ترین چالش محیطبانان کشور است. او یادآور می‌شود: «در سال ۹۱ و زمان ریاست محمدی‌زاده در محیط‌زیست قرار شد حقوق محیطبانان ۷۰ درصد افزایش یابد. این موضوع به صورت عمومی اعلام و رسانه‌ای شد اما اتفاقی نیفتاد اما در همان زمان ۶ استان البرز، گیلان، قم، قزوین، اصفهان و سمنان توانستند این موضوع را پیگیری و افزایش ۳۵ درصدی برای حقوق محیطبانان استان را به صورت قانونی مصوب کنند اما متاسفانه سایر محیطبانان از این امتیاز برخوردار نیستند.»
این محیط‌بان تاکید می‌کند: «محیطبانان از کمترین خواسته مانند بیمه حوادث و موتور هم برخوردار نیستند و حتی در زمان تحویل موتور محیط‌بان الزامی به داشتن گواهینامه ندارد که همه اینها نشان از ضعف مفاد قانونی دارد.» او می‌گوید: «تنها سوالم از مسئولان محیط‌زیست این است که اگر امکان افزایش ۳۵ درصد حقوق برای محیطبانان وجود ندارد پس چرا ۶ استان از این امتیاز برخوردارند و اگر قانونی است چرا سایر محیطبانان نباید از این امتیاز استفاده کنند.»
قاضی محیط‌زیست نداریم
قهرمان اصغری، محیط‌بان استان قزوین که ۱۶ سال سابقه کاری دارد، مشکلات معیشتی، حقوق و مزایا را از مهم‌ترین دغدغه‌های محیطبانان می‌داند و می‌گوید: «محیطبانان نیاز به حمایت‌های قانونی دارند و باید برای آنان قاضی‌های مخصوص تعیین شود و پرونده‌های آنان در دادگاه‌هایی برگزار شود که قاضی به مشکلات محیط‌زیست اشراف کامل داشته باشد.» او می‌گوید: «وقتی پرونده‌های محیط‌زیست در کنار پرونده‌های اختلاف‌های خانوادگی یا دعوای ملک مطرح می‌شود معلوم است که برای قاضی یا دادگاه اولویت با حل مشکلات آنهاست و کشته شدن یک بز توسط شکارچی غیرقانونی اهمیتی برایشان ندارد.» اصغری می‌افزاید: «اگر قاضی از مشکلات محیطبانان آگاه باشد و نیازهای آنها را بداند راحت‌تر می‌تواند از آنان دفاع کند و آنها را برای رسیدن به حق‌شان کمک کند.» این محیط‌بان تاکید می‌کند: «درگیری‌های محیطبانان در بیابان است نه خیابان، از این رو رسیدگی به وضعیت و شرایط آنها هم متفاوت است.» حالا که قرار است لایحه‌ای جدید برای حمایت از محیطبانان از سوی دولت به مجلس ارائه شود، لحاظ کردن خواسته‌های محیطبانان در روزی که به نام‌شان ثبت شده کمترین کاری است که می‌توان برای آنان انجام داد تا این حافظان محیط‌زیست و حیات‌وحش انگیزه بیشتری برای کار کردن داشته باشند.
آیا مشکلات محیطبانان در لایحه جدید حل می‌شود؟
همانطور که پیشتر اشاره شد لایحه جدید حمایت از محیطبانان قرار است از سوی دولت به مجلس ارائه شود و در حال حاضر در کمیسیون اجتماعی دولت در دست بررسی است. در بخشی از این پیش‌نویس آمده است: «آنچه اهمیت دارد این است که همه محیطبانان به‌رغم اینکه وسعت بسیار زیادی را باید حفاظت بکنند با جدیت به حفاظت از مناطق خود می‌پردازند. در کشور ما با دارا بودن بیش از ۵/۱۰ درصد سطح کشور یعنی بیش از ۱۵ میلیون هکتار مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست و مساحت بالایی از مناطق شکار ممنوع تنها ۳۶۰۰ محیط‌بان وجود دارد که در حال حفاظت از مناطق ارزشمند هستند و این محیطبانان فداکار با جدیت به حفاظت از مناطق خود می‌پردازند و این موضوع منجر به مجروح، مصدوم، جانباز و شهید شدن محیطبانان در حمایت و حفاظت از عرصه انفال شده است.»
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر