زیر ساخت انتخابات الکترونیک فراهم است

روزنامه ایران: حسینعلی امیری در حالی عهده‌دار معاونت پارلمانی رئیس جمهوری شده که پیش از این قائم مقام وزارت کشور و سخنگوی این وزارتخانه بود. امیری مضاف بر این سابقه عضویت در شورای نگهبان را نیز در کارنامه خود دارد. بدین ترتیب او در همه نهادهای مرتبط با برگزاری انتخابات خدمت کرده و حال در شرایطی که به گفته عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان، بر سر اصلاح قانون انتخابات اجماعی ایجاد شده، به مجلس آمده است تا ارتباطات بین پاستور و بهارستان را بهتر از پیش کند.

همین سابقه چه بسا نویدبخش آن باشد که در ایجاد هماهنگی بین نهادهای مرتبط با انتخابات معطوف به اصلاح قانون انتخابات یا به گفته خودش، نظام انتخاباتی مؤثر باشد. گفت‌وگوی کوتاه با معاون امور مجلس روحانی را در ادامه می‌خوانید.

این روزها کمتر کسی است که درباره انتخابات صحبت نکند و از ضرورت اصلاح قانون آن سخن نگوید. آیا شما هم معتقدید که قانون انتخابات ما نیازمند بازنگری است؟

معتقدم نه تنها قانون انتخابات بلکه نظام انتخاباتی ما نیاز به اصلاح دارد. نظام انتخاباتی معیوب است و خیلی از هزینه‌هایی که متحمل می‌شویم، ناشی از همین عیب‌هاست. لذا نظام انتخاباتی را باید اصلاح کرد که قانون انتخابات بخشی از آن است. اینکه در یک مدت کوتاه ۲۰ روزه باید جمعیت ۱۲-۱۰ هزار نفری را بررسی صلاحیت کرد، عملاً امکانپذیر نیست یا درست آن است که بگوییم بسیار دشوار است و از دقت کار می‌کاهد. اینکه هر کسی هم مجاز به ثبت‌نام است، از ایرادات محسوب می‌شود. اتفاق می‌افتد برخی‌ها که دارای محکومیت‌های کیفری هستند، ثبت‌نام می‌کنند چون هیچ مانعی بر سر راه آنها نیست.

اگر چه تأیید نمی‌شوند ولی به هر حال صلاحیت آنها هم باید بررسی شود که این زمانبر است. اشکالات زیاد دیگری هم هست که از حوصله این مجال خارج است و درباره آنها هم نمایندگان مجلس، هم اعضای محترم شورای نگهبان و هم خود مسئولان وزارت کشور و کارشناسان بسیار سخن گفته‌اند. بنابراین باید یک لایحه جامع و کامل برای نظام انتخاباتی تدوین شود. تدوین این لایحه هم باید با مطالعه تطبیقی نسبت به نظام‌های انتخاباتی در سایر کشورها و استفاده از نظرات و گزارش‌های نهادهای مرتبط مثل شورای نگهبان، مرکز پژوهش‌های مجلس، مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری، اساتید دانشگاه و سازمان‌های مردم نهادها باشد.

این بحث‌ها و انتقادها از سال‌های دور وجود داشته است اما عملاً منجر به کار اساسی در جهت رفع مشکلات نشده است. حال حضور شما با آن سوابق مدیریتی مرتبط با انتخابات در معاونت پارلمانی می‌تواند نویدبخش این باشد که تدوین و هماهنگی‌های لازم بین نهادهای مختلف تسریع شود؟

وظایف حوزه معاونت پارلمانی مشخص است. آن بخش مربوط به انتخابات که در حوزه این معاونت است را حتماً کمک می‌کنم. چون همان طور که اشاره کردید، من سال‌ها در حوزه‌های مرتبط با انتخابات مثل شورای نگهبان، وزارت کشور و مجلس کار کرده‌ام و اعتقاد دارم این وضعیت انتخاباتی باید حتماً سامان پیدا کند تا هزینه‌های سیاسی و اجتماعی کشور کاهش یابد.

یک موضوع مهم دیگر مرتبط با انتخابات، شیوه الکترونیک آن است که حدود ۱۶ سال از طرح آن در ایران می‌گذرد اما هنوز به فرجام نرسیده است. آقای کدخدایی در گفت‌وگویی که با ما داشت، تأکید کرد که شورای نگهبان هم راغب به برگزاری این شیوه از انتخابات است اما وزارت کشور باید مقدمات آن و از جمله زیرساخت‌های لازم را فراهم کند.

در انتخابات اسفندماه سال گذشته، مسئول بخش قابل توجهی از کارانتخابات در وزارت کشور بنده بودم. ما در وزارت کشور همه مقدمات برگزاری انتخابات الکترونیک را فراهم کردیم. دولت اعتبار لازم را تخصیص داد. با دبیر محترم و معاون اجرایی شورا و کارشناسان این شورا جلساتی گذاشتیم. در ۳-۲ جلسه رسمی شورای نگهبان هم حضور یافتیم و در نهایت مقدمات کار فراهم شد و سفارش ساخت دستگاه‌های لازم را هم دادیم. تمامی امورات برای برگزاری این شیوه از انتخابات در بخش قابل توجهی از کشور آماده شد. اما در مسیر با شورای نگهبان از جهت کارشناسی به مشکل برخوردیم و چون شورای نگهبان در تمامی مراحل انتخابات نظارت دارد، طبیعتاً اگر نهاد ناظر موافقت نکند، برگزاری انتخابات الکترونیک هم میسر نیست و لذا در نهایت کار متوقف شد.

تا جایی که اطلاعات دارم، وزارت کشور آمادگی برگزاری انتخابات سال ۹۶ را به صورت الکترونیک دارد. تمام دستگاه‌هایی که قبلاً خریداری شده، الان وجود دارد، نرم‌افزارهایش نوشته شده و نیروهایش آموزش دیده‌اند و قوانین و مقررات کاملاً متناسب با انتخابات الکترونیک تدوین و تصویب شده است.

اتفاقاً آقای کدخدایی گفت که در بحث قانون هم مشکل داریم.

نه ما همه مقدمات و زیرساخت‌های حقوقی را نیز آماده کردیم و اساساً در این باره با خود دوستان شورای نگهبان هم به یک جمع‌بندی رسیدیم. اما به لحاظ کارشناسی نسبت به نرم‌افزار انتخابات الکترونیک به توافق نرسیدیم.

بحث‌های کارشناسی بین وزارت کشور و شورای نگهبان در سال‌های اخیر همواره وجود داشته و در نهایت در دقیقه ۹۰ اعلام می‌شد که به توافق نرسیده‌اند. الان که چند ماه تا برگزاری انتخابات فرصت هست، آیا این نشست‌ها شروع شده که دوباره به روزهای آخر نرسد؟

الان البته من در وزارت کشور نیستم ولی تا زمانی که در این وزارتخانه بودم، اطلاع دارم که این آمادگی در وزارت کشور وجود داشت که انتخابات را به صورت الکترونیک برگزار کند. بعد از آمدن من به معاونت پارلمانی اگر اتفاق جدیدی افتاده را باید از دوستان‌مان در وزارت کشور سؤال کنید. اما تا جایی که اطلاع دارم، آقای رحمانی فضلی وزیر محترم کشور آمادگی دارد انتخابات الکترونیک را برگزار کند.

پس شما پیش‌بینی می‌کنید که بالاخره انتخابات سال آینده به صورت الکترونیک برگزار خواهد شد؟

آمادگی‌هایی که در انتخابات مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی داشتیم، نشان از آن داشت که زیرساخت‌ها برای برگزاری این نوع از انتخابات فراهم است.


مزایای انتخابات الکترونیک

سخنگوی شورای نگهبان طی یادداشتی در کانال تلگرامی خود، از انتخابات الکترونیک نوشت. در بخشی از این یادداشت با اشاره به بحث‌های مختلفی که در سال‌های گذشته درباره این شیوه از انتخابات شده، وعده داده که یافته‌های بیشتری را در این باره با مخاطبان و رسانه‌ها در میان بگذارد. وی افزوده است: در این سلسله بحث‌ها از مسائلی چون مفاهیم، وجود قوانین مربوط، اقتضائات کشورها، مسائل فنی، نیروی انسانی، آموزش دست‌اندرکاران و آموزش مردم بحث خواهد شد، سرعت، دقت، شمارش دقیق، بازیابی سریع شمارش آرا، شفافیت، ایجاد اعتماد بیشتر و مشارکت بیشتر از جمله محاسن شمرده شده است. کدخدایی نوشت: همان گونه که الکترونیکی شدن انتخابات سرعت را افزایش می‌دهد، باید دقت کرد تا امنیت آن بالا رود چون این سرعت در صورت وجود نقص یا خلأ در سیستم می‌تواند منجر به سرعت در تخلف نیز بشود، لذا نیازمند اطمینان از ایجاد سیستم امنیتی خاص برای هر نظام انتخاباتی هستیم که لزوماً از سیستم امنیتی دیگر کشورها باید متفاوت بوده و اختصاص به سیستم مخابراتی همان کشور داشته باشد.