سوالات بی پاسخ از حادثه مرگبار سربازان

خبرگزاری ایسنا: بیش از ۸۰ ساعت از وقوع دو حادثه رانندگی برای سربازان گذشت؛ حوادثی که یکی از آنها به دلیل جان‌باختن ۲۰ تن با حساسیت بیشتری از سوی رسانه‌ها و شهروندان دنبال شد اما همچنان ابهاماتی در آن وجود دارد که معلوم نیست چه زمانی به آنها پاسخ داده خواهد شد.

اتوبوس حامل سربازان پادگان ۰۵ کرمان در ساعت ۱:۳۰بامداد روز چهارشنبه در نی‌ریز استان فارس دچار حادثه شد، صبح روز چهارشنبه نخستین خبر بدون اشاره به سرباز بودن سرنشینان اتوبوس منتشر شد و مدتی بعد، سرهنگ نادر رحمانی، رییس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور اعلام کرد که سرنشینان اتوبوس حادثه دیده همگی سرباز بوده‌اند. رحمانی البته تمامی کشته‌شدگان را نیز سرباز اعلام کرد و احتمالا در ساعات اولیه وقوع این حادثه اطلاع نداشته که راننده کامیون در میانه راه چند مسافر افغان و مقادیر کالای قاچاق را هم به اتوبوسش اضافه کرده است.

تا عصر همان روز ارتش واکنشی نسبت به حادثه نداشت تا اینکه حوالی ساعت ۱۸ روز چهارشنبه روابط عمومی ارتش اطلاعیه‌ای صادر کرده و به نقل ازامیر سرتیپ دوم پیمبری، معاون تربیت و آموزش نیروی زمینی ارتش اعلام کرد که تعدادی از سربازان نیروی زمینی ارتش در حین اعزام به مرخصی با ناوگان حمل و نقل بین شهری بر اثر سانحه جاده‌ای، جان به جان آفرین تسلیم کردند.

در این اطلاعیه آمده بود:‌«برابر اطلاع واصله از قرارگاه منطقه جنوب شرق کشور بامداد دوم تیرماه تعداد دو دستگاه اتوبوس از ناوگان حمل و نقل بین شهری کرمان که حامل سربازان مرکز آموزش ۰۵ شهید سرلشکر گنجوی بود در محور سروستان و نی ریز استان فارس دچار سانحه گردید که متاسفانه در این حادثه تعدادی از سربازان مومن و متعهد نیروی زمینی ارتش به دیدار معبود شتافته و تعدادی نیز مصدوم شدند که بلافاصله با حضور تیم های پزشکی و امدادی به نزدیکترین مراکز درمانی ارتش و استان منتقل و تحت درمان قرار گرفتند. هم اکنون بیمارستان های نیروی زمینی ارتش آماده پذیرش مصدومین این حادثه تا بهبودی کامل آنان هستند و فرماندهی و کارکنان نیروی زمینی ارتش ضمن ابزار تاسف از این حادثه دلخراش و عرض تسلیت به خانواده‌های محترم جان باختگان، با بازماندگان و اهالی ولایتمدار استان فارس ابراز همدردی می کنند.»

سکوت بیش از حد برخی از رسانه‌ها، صدا و سیما و همچنین شماری از مسئولان در روز چهارشنبه سبب واکنش‌های مردمی بسیاری شد و شماری از جوانان هم در فضای مجازی کمپینی به نام #سرباز_تسلیت را به راه انداختند؛ کمپینی که عمده متون درج شده در آن واکنشی بود به مرگ ۱۹ سرباز که البته این عدد در اخبار تکمیلی به ۱۳ رسید و عکسی که گفته می‌شد آخرین سلفی ثبت شده از سوی آنان است اما روز بعد اعلام شد که هم اطلاعات مربوط به سربازان کشته شده غلط بوده و هم اینکه اکثر سربازان حاضر در سلفی مشهور زنده هستند.

روز پنجشنبه در حالی آغاز شد که برخی از روزنامه‌های کشور سیاستی مشابه صدا و سیما در برابر این حادثه اتخاذ کرده و اشاره‌ای به آن نکرده یا بدون حساسیت خاصی در حد خبری کم اهمیت به آن پرداخته بودند، برخی از رسانه‌ها نیز که ید طولایی در تخریب دولت به بهانه‌های مختلف دارند، شروع به جو سازی کردند که چرا دولت هواپیما خریده و پول آن را خرج جاده‌ها نکرده است، البته این رسانه‌ها که زمانی در برابر سقوط سریالی هواپیماهای فرسوده سکوت کرده‌بودند نگفتند که اگر به جای این حادثه هواپیمای فرسوده‌ای از ناوگان فعلی در کشور سقوط کرده بود، آن وقت چه می‌کردند؟

از عصر پنجشنبه اما کم‌کم مسئولان عالیرتبه هم نسبت به موضوع حساسیت نشان دادند، روسای سه قوه پیام‌های تسلیت صادر کردند و سرانجام صدا و سیما هم به این ماجرا وارد شد، امیرپوردستان فرمانده نیروی زمینی ارتش نیز در گفت‌وگویی با صدا و سیما جزئیاتی از این حادثه را اعلام کرد و گفت که در این حادثه ۱۳ سرباز جان خود را از دست داده‌اند، تعلل ۲۴ ساعته در اعلام شمار جانباختگان واکنش برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی را نیز به دنبال داشت و آنان نسبت به اعلام ۱۳ کشته تشکیک کردند، چرا که پزشکی قانونی نیز عصر روز چهارشنبه تعداد سربازان جان‌باخته در این حادثه را ۱۵ نفر اعلام کرده بود.

حادثه رخ داده برای سربازان اما از پنجشنبه شب وارد فاز جدیدی شد، دکتر ایرج حریرچی، قائم مقام و سخنگوی وزارت بهداشت که به عنوان نماینده وزیر بهداشت به استان فارس سفر کرده بود با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری گفت که اتوبوس حامل سربازان که در نی‌ریز دچار حادثه شد، حامل افاغنه قاچاق و کالای قاچاق نیز بوده است و به گفته بازماندگان حادثه راننده اتوبوس طی سه نوبت با توقف در حاشیه جاده اقدام به سوار کردن افاغنه قاچاق یا بار زدن اقلام قاچاق کرده است. حریرچی همچنین گفت که اتوبوس بیش از ظرفیت مجاز سرنشین داشته و سرعتش نیز بالا بوده است. به این موارد باید نامناسب بودن راه و عدم تسلط کافی از سوی راننده را هم اضافه کرد، دو عاملی که پلیس راه از آن به عنوان علت حادثه یاد کرده است.
صبح روز جمعه سردار موسی کمالی، جانشین اداره‌ سرمایه‌های انسانی ستادکل نیروهای مسلح آخرین وضعیت سربازان حادثه دیده را تشریح کرد و از پیگیری ویژه ستاد کل نیروهای مسلح از این حادثه خبر داد، کمالی این را هم گفت که بناست به برخی از سربازان حادثه دیده و خانواده برخی از فوت‌شدگان مستمری مادام العمر داده شود. در این روز عمده خبر های مربوط به این حادثه حول انتشار پیام‌های تسلیت ارگان‌ها و افراد مختلف بود و فضای مجازی هم همچنان تحت تاثیر این حادثه قرار داشت، شماری از شهروندان هم در شهرهای مختلف کشور اقدام به روشن کردن شمع به یاد سربازان وطن کردند؛ اتفاقی که برخی از شهرها از جمله تهران دخالت پلیس را نیز در پی داشت.
روز شنبه اما خبر جدیدی از حادثه منتشر نشد، تنها سربازی که عکس سلفی مشهور را ثبت کرده بود در گفت‌وگویی از زنده بودن اکثر افراد حاضر در عکس خبر داد و پزشکی قانونی هم آمار اولیه خود را اصلاح و اعلام کرد که تعداد افراد جانباخته در این حادثه ۱۹ نفر است که ۱۳ نفرشان را سربازان شامل می‌شوند.
روز شنبه در حالی به پایان رسید که ابهامات متعددی در مورد این حادثه وجود دارد، معلوم نیست که مسئولان پادگان 05 ارتش چطور صلاحیت راننده اتوبوس مذکور را تایید کرده و علاوه بر آن از سوارشدن بیش از حد مجاز سربازان داخل اتوبوس بی خبر بوده‌اند؟ اینکه چرا حرکت اتوبوس شبانه انجام شده سوال دیگری است که باید به آن پاسخ داده شود؟

پلیس راه تا کنون پاسخ قانع‌کننده‌ای نداده که چرا نظارتی بر سرعت اتوبوس نداشته و صلاحیت حرفه‌ای راننده و شرکت اتوبوسرانی چطور تایید شده است‌؟ سکوت وزارت راه و شهرسازی هم قابل تأمل است و سازمان راهداری نیز به عنوان زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی درباره گزارش پلیس راه پیرامون نبود حفاظ در قوس راه اعلام موضعی نکرده است.

ستادکل نیروهای مسلح و مسئولان حوز سربازی نیز درباره فاصله زیاد بین محل سکونت سربازان و پادگان‌های آموزشی باید تدابیری بیاندیشند.

از دیگرسو مردم انتظار دارند اگرچه حادثه رخ داده برای سربازان تلخ بوده اما تلنگری باشد برای بازنگری در نوع نگاه به خدمت سربازی، قوانین موجود و جایگاه و نحوه بکارگیری سرباز و این امر تنها زمانی رخ می‌هد که آنان صدای سربازان و جوانان بهتر شنیده شود.